Kahvaltıda herkesin sevdiği, muthiş kokusu olan ve leziz bir tat; gul receli. Olmazla olmaz dediklerimizden… Siz de kendi mis kokan gul recelinizi pişirerek, sevdiklerinize guzel kahvaltılar hazırlamak ister misiniz?
Gulgiller familyasının Rosa cinsinden olan guzel kokulu bitkilere verilen genel isme ‘gul ’ denmektedir. Aslında anavatanı İran, Anadolu ve Cin ’dir; ancak dunyanın farklı yerlerinde yetiştirilebilmektedir. Ciceklerin en romantiği olan gullerin, cok sayıda ceşidi vardır. Farklı renk turleri ve bicimleri ile neredeyse 4 bine yakın ceşidi olduğu soylenmektedir.
Gullerin hayatımızdaki yeri yalnızca cicek olması ve guzel bir gorsel (ya da koku) sunması ile sınırlı değildir. Gul; sağlıktır, faydadır, şifadır. Gecmişten gunumuze gulun yağından, suyundan ve aromasından faydalanarak bircok uretim yapılmıştır. Kısacası gul, sus bitkisi olmasının yanı sıra, bizler icin başka alanlarda da değerli bir bitkidir. Gulun bir başka ozelliği de gul ceşitlerinden bircoğunun yenilebilir nitelikte olmasıdır. Gullerden soframıza gelen değişik tarifler, tatlılar, yemek turleri ve ilginc lezzetler vardır. Bizimkisi gibi gul yetiştiriciliğine onem veren ulkelerde, bu tip gullu tarifleri bulup uygulamak ise daha kolaydır.
Gul, dunyada kokusuyla un salan en onemli ciceklerden biridir. Parfumeri ve kozmetik sektorunun sık kullandığı malzemelerden biri de gullerdir. Gulun kokusu, oldukca baskındır ve kendini fark ettirir. Gul; sadece goruntusu değil, kokusu ve tadı da muhteşem olan nadir ciceklerdendir. İşte bu sebeplerden, gulden uretilen butun urunlerin tuketimi yaygındır.
Hele ki recel ceşitleri, bizim mutfak kulturumuzun onemli bir parcasıyken gulden yararlanmamak olmaz.
[h=4]Gul Recelinin Yapımında İlk Aşama[/h]Malzemeler
15- 10 adet arası gul. Toplamda 150-200 gram arası oluyor.
Toz Şeker
Limon Suyu ve Limon Tuzu
İcme SuyuYaprakların Secilmesi ve Hazırlanması
Oncelikle renkli gul yapraklarını dipten kesiniz. Bu kısımlar acı olduğu icin recelinizin tadını bozabilir. Sectiğiniz gulun rengi neyse, receliniz de o renk olacak. O yuzden istediğiniz renkte ’yenilebilir ’ bir gul secmelisiniz. Bazı renklerin tadı diğerlerine gore daha aromalıdır. Bunun icin de en cok kırmızı ve pembe olanlar tercih edilir. Gulun, tadının iyi olup olmadığını anlamak icin koklamanız yeterlidir. Yoğun kokusu olanlar, şekli dağınık ve geniş yapraklılarla yaptığınız gul recelleri daha lezzetli olacaktır.
Gul yapraklarını saptan ayırırken, hepsini butun olarak tutup koparırsanız daha pratik olur. Boylece acı olan beyaz kısımlarını da topluca kesebilirsiniz.
Gulleri pişirmeden ya da tadına bakmadan once mutlaka cok detaylı bir yıkama yapmanız gerekiyor. Herhangi bir kimyasal, ilac, haşarat ya da zararlı olabilecek maddelerden arındırmak icin bol su ile temizlemelisiniz. Aslında en ideal gul receli yapımı, hic kimyasal bir işlem gormemiş doğal gullerle olur. Eğer sectiğiniz guller, sadece pişirmek ve gıda olarak tuketilmek uzere yetiştirilmişse; gonul rahatlığıyla kullanabilirsiniz. Siz yine de elinizdeki gulleri sıkı kontrol edin. Herhangi bir leke, kalıntı goruyorsanız temizlemeye devam edin. Eğer gul yapraklarının arasında sararmış olanlar varsa onları da temizleyiniz. Yaprakları temizlerken zarar gormemeleri icin cok yumuşak dokunuşlarla yıkayınız.
Bolca yıkanan ve temizlenen gul yapraklarını, suyu akıtıldıktan sonra recelin yapılacağı kaba yerleştiriniz. Daha sonra bir miktar şekerle yaprakları tamamen bulayıncaya kadar ovunuz. Sonraki aşamada biraz da limon suyu eklemelisiniz ki yapraklar iyice yumuşasın. Bu haliyle uzerini de guvenli bir şekilde hava almayacak şekilde kapatırsanız gul receliniz bir sonraki aşamaya gecmeye hazır.
Ek Bilgi: Belirtmekte fayda var. Her kokusu olan ve kırmızı pembe renklerde gullerden recel uretilmiyor. Ozellikle Mayıs ayında acan, ince yapraklı guller daha uygundur. Şam ve Okka gulunun recel yapımına daha uygun olduğunu soylemek mumkundur. Orneğin Isparta yoresinde yetişen guller pişirdikten sonra da aromasını ve kokusunu korumaktadır.
Gul Mayası Nedir?
Gul Mayası: Gul yapraklarını şekerle ovuşturarak kıvam verme işlemine gulu mayalamak denmektedir. Bu işlem, gul yapraklarının uzun sure bozulmadan saklanabilmesi icin yapılmaktadır. Bu şekilde kavanozlarda saklanan gul mayası, daha sonra istediğinizde su eklenerek uygun şekillerde pişirilip gul receli haline gelmektedir. Gul receli hazırlarken eğer fazla yaprağınız varsa, siz de maya yaparak yapraklarınızı saklayabilirsiniz.
[h=4]İkinci Aşama[/h]Pişirme
Recel haline getirmek icin on hazırlığını yaptığınız yapraklarınızı, kapağını da kapatarak serin bir ortamda saklama aşamasına geldiniz. Burada serin bir yer ifadesini acarsak; hem cok kuru olmaması onemli hem de nemli olmaması. Gul receli karışımınızı bekletmek icin en ideal ortam buzdolabınızdır. Bu şekilde 1 veya duruma gore 2 gun beklemesi gerekecektir.
Surenin sonunda karışımınıza yarım litre kadar su eklemelisiniz. Orta ateşte karıştırarak pişirmeye başlayabilirsiniz. Receliniz kaynamaya başladığında ateşi en duşuk seviyeye getirip, bir muddet daha pişirin. Ortalama 40 ya da 50 dakika sonra gul receliniz kıvam almaya başlayacaktır. Recel kıvamını alınca son olarak limon suyu (bazıları limon tuzunu da tercih etmektedir) ekleyip bir taşım daha kaynatınız. Limon suyu ta da tuzu eklemenin bir sebebi de recelinizin ilerleyen aylarda şekerlenmemesi icindir. Limon sayesinde receliniz uzun sure saklanabilir.
Bundan sonraki bolumde tercihe gore farklı bir işlem yapılabilir.
Gul recelini oylece tuketmek isteyenler, receli uygun kavanozlara alarak ters cevirip soğumaya bırakabilir. Kapağı sıkıcı kapatılmalıdır ve 1 gun boyunca kavanozlar o şekilde bekletilmelidir.
Diğer bir yontem ise, buyuk bir suzgec kullanarak receli suzerek kavanozlara koymaktır. Yaprakları recelin icinde istemeyenler icin bu şekilde bir secenek de mevcuttur.
Kısa surede tuketeceğiniz kısmını daha ufak kavanozlara, uzun sureli saklamak istediklerinizi ise kapağı sıkıca kapalı şekilde buyuk kavanozlara koyabilirsiniz.
Gul Recelinden Gelen Sağlık
Gulun insan sağlığına faydaları sandığımızdan da coktur. Dolayısıyla yaşam tarzımıza gul ve gulden uretilen gıdaları sokmayı alışkanlık edinmeliyiz. Gulun insan sağlığına yararlarını sıralarsak:
Gul, mideye iyi gelir ve hazmı kolaylaştırır. Balgamı sokturmesiyle de bilinmektedir. Ayrıca mikrop oldurucu ozelliği vardır. Baş ağrısına ve akciğer hastalıklarına da yararları vardır. Gulun, ishal onleyici ozelliği vardır. Boğaz ağrılarına iyi geldiği gibi bademcik iltihabını iyileştirici ozelliği ile bilinir. Gozle ilgili hastalıklarda da alternatif tıbbın onerdiği besinlerden biri guldur. Goz nemlenmesi ve kanamalarına iyi gelmektedir.
Gul Recelinden Kek Tarifi
Malzemeler
3 Yumurta
Ceyrek Bardak Toz Şeker
1 Su Bardağı Gul Receli
Yarım Bardak Sut (ya da yoğurt)
İsteğe gore; Ceviz, Fındık ya da Badem
Yarım Bardak Yağ
2,5 Su Bardağı Un
Kabartma TozuYumurtalar ve şeker bir kapta cırpılır. Arkasından gul receli, sıvı yağ ve sut de karışıma dÂhil edilerek, cırpılmaya devam edilir. Ceviz, badem veya fındık da eklendikten sonra un konulur. Hemen arkasından kabartma tozunu da koyup, guzelce karıştırılmaya devam edilir.
Kek kalıbına boşalttıktan sonra fırına yerleştirilebilir.
Gul Recelinden Sos Tarifi
Gul recelini, hamur işlerinde olduğu kadar yoğurt gibi serin gıdalarınıza tat vermek icin de kullanabilirsiniz. Hatta dondurmaların, pastaların ya da coreklerin uzerine gul recelinden sos hazırlayabilirsiniz.
Aynı olculerde gul receli, su, sut ve 1 tatlı kaşığı nişastayı pişiriniz. Hazır hale geldikten sonra dilediğiniz tatlının uzerine ekleyerek, soğuduktan sonra servis ediniz.