Trabzon ’un en cok bilinen ilcelerinden olan ve tarih boyunca cok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Surmene, ziyaretcilerinin hafızalarına kazınan yerlerden biridir.
Surmene daha onceden “Humurgan” adıyla bilinmekteydi. Ancak daha sonraki donemlerde, bolgenin hem doğal guzellikleri hem de havasının, suyunun temiz ve şifalı olmasından oturu, ilceye guzellik anlamına gelen “Surmene” ismi verilmiş. Her ne kadar sahil bolgesinde olsa da, Surmene ’de duzluk diyebileceğimiz alan oldukca sınırlıdır. İlcede sanat ve ticaretin gelişememesinin nedeni olarak da bu ozellik gosteriliyor.
Surmene denildiğinde akla ilk gelen şey bıcaktır. Yore halkı, gunumuze kadar ulaşmayı başaran tarihi yapıların yanı sıra, unu şehrin sınırlarını aşan bıcaklarını ve yoresel lezzetlerini koruma altına alarak yaşatmaya calışıyor.
Surmene seyahatinize renk katmak amacıyla derlediğimiz bu yazımızda, “Surmene ’de Yapılacak Aktiviteleri” bulacaksınız.
[h=4]Meşhur Surmene Bıcaklarını Gorun[/h]Yukarıdaki satırlarda da bahsettiğimiz gibi Surmene denildiğinde ilk olarak akla bıcakları ve cakıları geliyor. Gecmişte bu bıcaklar el tezgahlarında uretiliyormuş. Ancak gunumuzde el tezgahlarında yapılan uretimin hacminin oldukca duşuk olduğunu soylemeliyiz. Cunku ilcede Surbısa denilen bıcak fabrikası kurulmuş ve bugun uretilen bıcakların buyuk bolumu bu fabrikadan cıkıyor.
“Surmene bıcakları neden bu kadar meşhur, diğer bıcaklardan farkı ne” diye merak ediyorsanız, hemen acıklayalım. Surmene bıcaklarının en onemli ozelliği sivri uclu ve oluklu olmasıdır. Coğunlukla 17 santimetre uzunluğunda olan bu bıcaklar krom - celik alaşımlıdır. Bıcakların tutma kısımları ise ozel işlemlerden geciriliyor. Gencler tarafından bir delikanlılık simgesi olarak bilinen Surmene bıcakları, 1952 yılında suc aleti kapsamına alınmış, uretimi ve satılması yasaklanmış. O yıllarda evlerin buyuk bolumunde, el tezgahlarında bu bıcaklar uretiliyormuş. Şimdilerde ise, bu bıcakların uretimi, yerini daha cok mutfak bıcakları ve cay kesme icin kullanılan makaslara bırakmış. Surmene ’ye gittiğinizde; modern topluma ayak uyduran bıcaklar ve cakılar bir yana, birkac eski usta tarafından uretilen el yapımı bıcaklardan mutlaka almalısınız. Bazı yerler sipariş uzerine uretim yapabiliyor. Bu mekanlarda kişiye ozel sipariş vererek meşhur Surmene bıcaklarından edinebilirsiniz.
[h=4]Yamac Paraşutu ve Kite Surf Aktivitelerine Katılın[/h]Surmene ’de bazı aktiviteler buranın simgesi haline burunmuş. İlcenin bir tarafı dalış ile one cıkmışken, başka bir yer ise yamac paraşutu ve Kite Surf ’un birleşme noktası haline gelmiş. Bu guzel ilce deniz kenarı ozelliğiyle outdoor spor yapanların son yıllarda uğrak yeri olmuş durumda.
Surmene ’nin Ege sahilleri kadar kalabalık olmayışı ziyaretcileri cezbeden noktalardan biridir. Tabi unutmadan Karadeniz ’de su sporları yapmak istiyorsanız oldukca iyi yuzme biliyor olmanız şart. Aksi takdirde tehlikeli olabilir.
[h=4]Surmene Peynirlisi / Pidesini Tadın[/h]Trabzon Surmene ’ye gittiğinizde kesinlikle yapılması gerekenlerden biri de Surmene peynirlisi adıyla da bilinen Surmene pidesinin tadına bakmak olmalı. Bu pideyi en guzel neresi yapar diye soracak olursanız size Bozo Pide ’yi adres olarak gosterebiliriz. Bozo Pide, hem lezzet hem de servis kalitesi acısından oldukca iyi bir mekandır. Surmene pidesi, Surmene ’ye ozgu bir peynir ve de bol tereyağı kullanılarak yapılıyor ve sıcak olarak servis ediliyor. Bir ceşit Karadeniz pidesi olan bu yiyeceğin sırrı sadece Surmene ’de bulunan ozel bir peynirden yapılıyor olmasında gizli.
Surmene pidesini siparişini verdikten sonraki tek sorun, bekleme suresi olabilir. Cunku yemeğinizin masanıza gelmesi 20 dakikayı bulabiliyor. Yine de daha ilk ısırıkta keşfedeceğiniz lezzetin bu beklemeye değdiğini soylemeliyiz.
Kucuk gibi gorunen Surmene ’de doya doya vakit gecirebilir, alternatif keşifler yapabilir ya da Karadeniz mutfağına teslim olabilirsiniz.
[h=4]Cennetten Bir Koşe Olan Camburnu ’nu Ziyaret Edin[/h]
Gorsel: Camburnu Tesisleri
Cam ağaclarıyla kaplı olan Camburnu, Surmene ’ye 6 kilometre uzaklıktadır. Eski adı Sargona olan bu beldede yorenin gelenek ve goreneklerini gozlemlemek mumkun. Peki, nedir bu gelenek ve gorenekler? Bir zamanlar yore halkı, mısır ekmeği yanında lakerda yontemiyle tuzlama yapar ve yanında hamsi eşliğinde eşsiz sofralar donatırmış. Bu satırları okurken zihninizde canlanan goruntuye, bugun Camburnu ’nda dahil olabilirsiniz.
Eskiden fındık ve balıkcılıkla gecinen belde halkı gunumuzde yuzunu cay ve fındığa cevirmiş durumda. Ayrıca bu bolgeye mavi bayrak verilmiş ve boylelikle deniz turizmi canlandırılmış. Burası aynı zamanda bolgenin piknik yapılacak ve denize girilebilecek yeri olarak one cıkıyor.
[h=4]Zahra Dağı ’ndan İlceyi Seyredin[/h]Surmene ’den yaklaşık 7-8 kilometre uzaklıkta, oldukca virajlı ve dik bir yol sonunda sizleri Zahra Dağı ’nın muhteşem manzarası karşılayacak. Burada, dumanlı dağları ile Karadeniz ’in eşsiz guzelliklerini panoramik olarak seyredebilirsiniz.
[h=4]Madur Dağı[/h]Surmene ’nin guneyindeki Vizara, Lişit ve Kalecik yaylalarının tepesinde yer alan Madur Dağı, kayalık bir dağdır. Dağın doruğu denizden 2742 metre yuksektedir. Lişit Yaylası'ndan Madur ’a cıkarken I. Dunya Savaşı'nın izlerine rastlamak mumkun. Madur Dağı'nın kuzey yamacında bulunan Karasu kaynağının suyu ise yorede kutsal sayılıyor ve dağa cıkan herkesin icmesi gerektiğine inanılıyor.
Madur ve Zarha dağlarına cıkarken yemyeşil bir manzara, Karadeniz ’e has evler ve yaylalar sizlere eşlik edecek. Eğer şanslıysanız ve donemine denk geldiyseniz fındık veya cay toplamaya dahil olabilirsiniz.
[h=4]Haşim Ağa Konağı ’nı Ziyaret Edin[/h]
Gorsel: Mehmet Cebi - Panoramio

Bolgeye yerli, yabancı cok sayıda turist ceken Haşim Ağa Konağı, yuzyıllar oncesinin dokusundan ve yaşam tarzından izler taşıyor. Bir zamanlar bakımsızlık nedeniyle harabeye donen konak, restorasyon calışmaları sonucunda eski yapısına kavuşmuş durumdadır.
Haşim Ağa Konağı ’nın icini gezdiğinizde buyulenmemek elde değil. Buraya gelmek istediğinizde cevre halkı sizlere mihmandarlık ediyor. Konağın, İstanbul ’da iplik ticaretiyle gecimini sağlayan Haşim Ağa ’nın torunu Huseyin Ağa tarafından 1895 yılında yaptırıldığı biliniyor. İcerisinde 10 oda, 5 hol, 2 mutfak, 2 fırın, 1 kahve ocağı, 6 şomine, 3 tuvalet ve 3 banyosu bulunan konak, 99 penceresi ile ilgi ceken bir yapı. Turistlerin uğrak noktalarından biri olan bu konak yaz ayları boyunca ziyarete acık. Bize sorarsanız, bu konağı gormeden “Surmene ’ye gittim” dememelisiniz.
[h=4]Memiş Ağa Konağı ’nı Gorun[/h]Bir konaktan başka bir konağa geciyoruz. Bu konak Karadeniz sahil yolunda Kastel Deresi yanında yer alıyor. Aslına bakarsanız Surmene ’de yapı tarzları birbirini andıran ancak farklılıklarıyla birbirinden ayrılan cok sayıda konak bulunuyor. Memiş Ağa Konağı ise adeta şapkası varmış gibi olan goruntusuyle diğer konaklardan ayrılıyor. Bolgenin en gozde konaklarından biri olan Memiş Ağa Konağı, Kultur ve Turizm Bakanlığı ’nın calışmaları sonucunda tepeden tırnağa yenilenmiş.
Sahile bakan konumuyla adeta bir seyir terası olan konağın kapısında Osmanlı fesi ile gelenleri karşılayan genc bayan ve bay calışanlar bulunuyor. Bu atmosferin sizi eski donemdeymiş gibi hissettireceğini soylemeliyiz. Konağın girişinde bir cay ocağı bulunuyor. Ardından ise on taraftaki zindan ziyaretcileri karşılıyor.
Zemin kattaki holde, Surmene ’nin ve Trabzon ’un maharetli kadınlarının yaptığı el işi sanat eserlerinin (Surmene cakısı, bıcağı, bakır dovmesi urunler, yayık, cimşir kaşık, kepce, cay setleri ve zemzemlik hediyelik eşyaları) minyatur halleri sergileniyor. Burada beğendiğiniz urunu satın almanız da mumkun.
Memiş Ağa Konağı ’nda odaların tavanlarında bulunan ahşap suslemeler ve gul desenli resimler gorulmeye değerdir. Bugunlerde konaktaki odalar restorasyon calışmaları nedeniyle cevrilmiş durumda. Yine de Surmene ’ye geldiyseniz, Memiş Ağa Konağı ’nı mutlaka gormenizi tavsiye ediyoruz.
[h=4]Ve Son Olarak Hacı Yakup Ağa Konağı ’na Gidin[/h]Hacı Yakup Ağa Konağı ince zevkin gostergesi niteliğinde. Burayı diğer konaklardan ayıran en onemli ozellik butik otel olarak hizmet vermesidir.
Konağın hikayesi ise şoyle: Hacı Yakup Ağa ’nın 4 tane oğlu varmış. Memiş Ağa, Ahmet Ağa, Ali Ağa, Teyyar Ağa… Memiş Ağa, kardeşlerinden daha unluymuş. Memiş Ağa ve Hacı Yakup Ağa birbirine komşu konaklar yaptırarak guclerini simgelemek istemişler.
Hacı Yakup Ağa Konağı, Memiş Ağa Konağı ve Haşim Ağa Konağı ’nın mistik havasını solumak icin bir saatinizi ayırmanız yeterli.
Ana gorsel: Fotokritik - Gultepe Koyu