Eskiz, kelime olarak “on calışma, taslak” anlamına gelmektedir. Genellikle resim sanatında kullanılan bir terimdir. Eskiz, sanatcının resmini cizmeye başlamadan onceki model uzerinde cozumlemeler yapmayı amacladığı kısa ve seri olarak yapılan cizimlerdir. Mimari cizimlerde de sıklıkla kullanılan eskiz, modelleme yapmadan once el ile kÂğıda yapılan deneme cizimleri olarak da ifade edilebilir. Yani karalama yontemi kullanılarak asıl yapılacak projenin on hazırlığının cizilmesidir. Esas model oluşturulmadan deneme cizimi yapılmasıyla oluşturulur. Resim sanatcıları yani ressamlar, herhangi bir nesne veya manzarayı cizmek icin belirledikten sonra kaba bir taslak oluştururlar. Cizimi yapacak olan ressam, bu adımda once taslağı oluşturduktan sonra esas resme başlar. Bu taslak sayesinde hata yapma şansı oldukca duşer. Bu nedenle eskiz, resim sanatı icin en onemli adımlardan biridir. Eskiz, halk arasında yaygın olarak bilinen tabiri ile kara kalem cizimidir. Bir projenin, fikrin, eserin oncelikle eskiz olarak cizilmesiyle gercek proje icin on hazırlık yapılır.

Cizim işlemine başlamadan once teorik bir temele sahip olmak, cizimin guzelliğini ve kalitesini artıracağı gibi cizim yeteneğini de geliştirir. Bu nedenle iyi bir resim ortaya cıkarmak icin bilinmesi gereken en temel terim “eskiz”dir. Eskiz, cizim yapmayı kolaylaştıracağı gibi cizimde ortaya cıkabilecek hataları da onleyen bir yontemdir. Akrilik boya, suluboya, yağlıboya veya pastel boya kullanılarak yapılan butun cizim calışmalarında ilk aşama olarak eskiz uygulanır. Karakalem tekniğiyle cizilerek hazırlanan eskizde, resme dokulecek nesne veya manzara ilk haliyle cizilir. Fakat eskiz bir karalama değildir. Her yontemde olduğu gibi eskiz yonteminde de belirli teknik unsurlar bulunur. Analitik bir plan oluşturularak cizilir. Resimde yer alan nesnelerin arasındaki mesafeleri olcerek aralarında orantı kurmak, ışığın geliş acısına gore golgelendirme yapmak, ışığın doğrultusunu duzenlemek, perspektif bakış acısıyla hareket etmek gibi bircok detay goz onunde bulundurularak hazırlanır. Bu yonleriyle resim, tamamen eskizin uzerinde şekillenir. Eskizde belirlenen ana hatlar uzerinden resim ortaya cıkarılır.
[h=3]Eskizin Aşamaları [/h]Eskizin ilk aşaması, eskiz cizimine uygun bir cerceve belirlemektir. Resmedilecek nesnenin uygun bir cercevede sergilenmesi, nesneyi daha etkileyici kılabilmektedir. Dikdortgen cerceveler bu konu icin en elverişli olanıdır. Cunku dikdortgen cerceveler cok fazla nesnenin yerleşmesine izin verdiği icin oldukca kalabalık resimler ortaya cıkarılabilir. Dikdortgen cerceve dışında kare, ucgen ve daire biciminde cerceveler de tercih edilebilir.
Cerceve belirlendikten sonra cerceve icerisindeki etki noktasının neresi olacağına karar verilmelidir. Nesne isteğe gore cercevenin merkezinde, sağında veya solunda konumlandırılabilir. Buna karar vermek icin nesnenin gercekteki haline ve arka fona dikkat edilmesi gerekir. Eskiz cizimi tam plan şeklinde veya kesit şeklinde yapılabilir. Bu faktorler belirlendikten sonra eskiz cizimine gecilebilir.
Eskiz cizgilerini oluşturmak icin genellikle kullanılan malzemeler, kurşunkalem ve fuzendir. Fuzen, ağacların komurleşmiş dallarından elde edilen kalın uclu yumuşak bir kalemdir. “Komur kalem” ismiyle de bilinir. Komurleşmiş dallardan elde edildiği icin ellerde leke bırakır ve bu lekeler kolayca cıkmaz. Genellikle yağlıboyayla cizilecek resimlerin eskizlerinde kullanılır. Işık ve golgelendirme işlemlerinde fuzen kullanılarak iyi sonuclar elde edilebilir. Ancak ince ve keskin hatların detaylandırılmasında kullanılmaması gerekir. Fuzenle cizilen eskizlerin uzerine sabitleştirici sprey sıkılarak eskizin kalıcı olması sağlanabilir.
[h=4]Eskiz Cizerken Uygulanacak Yontemler [/h]Eskiz yontemini uygularken resmin gerceği tamamen yansıtması ve gercekcilikten uzaklaşmaması icin belirli konularda bilgi sahibi olunması gereklidir. Bu konular; fon duzenlemesi, ışık ve golgelendirme, perspektif gibi konulardır.
Fon Duzenlemesi: Nesnenin uzerinde veya onunde bulunduğu fon, eskiz ciziminde daha belirgin ve daha guzel bir goruntu yakalamak icin oldukca onemlidir. Bu nedenle bir fon duzenlemesi yapılması gereklidir. Fon, nesnenin veya modelin doğal ortamında olabileceği gibi daha onceden hazırlanan bir kumaş veya benzeri malzemelerden de oluşturulabilir. Eskize konu olan nesnenin daha guzel gozukmesi icin fonla ahenk icinde olması gerekir. Eğer soz konusu nesne sıcak tona sahipse, arka fonun soğuk tonlardan oluşması resme estetik bir goruntu kazandırır. Nesne hareketli ve canlı bir nesne ise, arka fonun daha durağan bir fon olması gozu dinlendireceği icin resmi daha carpıcı gosterebilir.
Işık ve Golgelendirme: Cizimi yapılacak olan model tespit edildikten sonra, modelin işlenişi ışık ve golgelendirme ile sağlanır. Boylelikle modelin hacmi ve derinliği resme daha iyi aktarılabilir. Işık kaynağı, resmedilecek olan nesnenin her bolgesini eşit olarak aydınlatmaz. Yuzu ışığa donuk olan bolgeler genellikle daha karanlıktır. Işık kaynağı ile nesnenin golgesi arasında kalan kısım nesnenin asıl renginin bulunduğu kısımdır. Işığın nesneyi aydınlatma derecesi “ton” olarak adlandırılır. Acık tonlu yani ışık goren bolge, fazla ışık aldığından ve yansıması fazla olduğundan nesnenin asıl rengini bulundurmaz. Oz ton denilen bolge, yansımaların olmadığı bolgedir. Eşyanın asıl rengi bu bolgede ortaya cıkar. Bu nedenle bu bolgenin dikkatle eskize dokulmesi gerekir. Koyu ton bulunduran bolge ise, nesnenin ışık gormeyen bu nedenle en koyu olan bolgesidir. Bir de nesnenin duşen golgesi vardır. Nesnenin zemindeki yansımasını gosterir. Bu golge genellikle nesnenin şeklini yansıtır. Bu unsurlara dikkat edilerek cizilen bir eskizde, golgelendirme sorunu olmayacağı icin gercekcilik ve ust duzeyde olur.
Perspektif: İki boyutlu bir yuzeye uc boyutlu gorsel bir etki kazandırmak amacıyla nesnenin ve mekÂnın goruntusunun bazı teknikler kullanılarak eskize aktarılmasıdır. Resim sanatının yanı sıra matematik ve optik bilimlerinde de kullanılan bir tekniktir. MekÂn ve icinde bulunan nesneler aynı goruş noktasından bakılarak cizilir. Nesneler bakış acısından uzaklaştıkca gercek boyutundan daha kucuk gozukur. Bakış acısı yakınlaştıkca da nesne daha buyuk gozukmeye başlar. Bakış noktası, kacış noktası ve ufuk cizgisinden hareket edilerek yapılan perspektif cizime cizgi perspektifi denir. Cizgi perspektifi, tek goz kapatılarak ve acıkta kalan goz tek bir noktaya sabitlenerek uygulanan bir cizim tekniğidir. Eskizin daha gercekci ve carpıcı gozukmesi icin perspektif cizimde uyulması gereken belirli adımlar şu şekildedir:

Eskiz cizimine başlarken kÂğıt uzerinde bir ufuk cizgisi belirlenerek cizilir.
Ufuk cizgisinin uzerinde bir esas nokta tespit edilir.
Cizilecek nesnelerin ufuk cizginin ustunde, altında veya tam eşit hizasında olup olmadığı kontrol edilir.
Once buyuk yuzeylerin cizimi yapılır. Buyuk yuzeylerin ciziminin ardından kucuk yuzeylere ve detaylara gecilir.

[h=4]Eskiz Ciziminin Amacları [/h]
Eskiz ciziminin yapılmasının temel sebebi, yapılacak olan resimde hata yapılmasını engellemektir. Eğer kurallarına uygun bir şekilde eskiz hazırlanırsa esas resim de o oranda kusursuz ve gercekci olur. Bu nedenle resim sanatı acısından oldukca onemlidir.
Eskiz, geliştirilebilir bir imajı veya fikri grafik olarak gostermenin en hızlı yontemidir. Bu nedenle de tercih edilir.
Daha sonra kullanılmak uzere bir fikri kaydetmek icin kullanılır. Kaydedilen bu fikir gerektiği zaman kullanılabilir veya uzerinde calışmalar yapılabilir.