
Wankel motoru, pistonlu motorlardan avantajlı yonlerinin yanında yuksek yakıt tuketimi gibi dezavantajları sebebiyle cok kullanılamayan bir motor turudur.
Wankel motoru, ucgen yapılı, dort zamanlı ve icten yanmalı bir motordur. Eksantrik doner tasarıma sahiptir. Yanma sonucu ortaya cıkan basıncı donme hareketine cevirir. Pistonları veya rotoru, diğer iki ve dort zamanlı motorlardan farklı olarak kenarları yayvan ve ucgen şeklindedir. Guc, pistona bağlı mil yardımı ile doğrudan iletilir. Diğer motorlara gore daha basit bir yapısı vardır. Daha hafif ve daha sessizdir. Ana parcaları, ucgen şeklinde dişli bir rotor ve eksantrik milidir. İyi oranda guc uretir; ancak yakıt tuketimi diğer motorlara oranla 3-4 kat daha fazladır. Son yıllarda Mazda ’nın yeni nesil otomobillerde kullanmayı amacladığı Wankel motoru, Turk muhendisler tarafından da uretilmiş; ancak geliştirilememiştir. Wankel motoru, hala “keşfedilmeyi bekleyen bir cevher” gibi gorunuyor.

(Felix Wankel ve ilk Wankel motoru...)
[h=4]Tarihcesi [/h]Wankel motoru, Alman makine muhendisi Felix Wankel (1902-1988) tarafından tasarlandı. Wankel ’in, motorlardaki donen parcalar arasındaki sızdırmazlık calışmaları sırasında ortaya cıkan motor turudur. 1924 yılında kurduğu kucuk bir atolyede doner pistonlu motorla ilgili calışmalara başlayan Wankel, 1929 yılında tasarladığı ilk motorun, ardından 1933 yılında daha gelişmiş bir “DKM32” model motorun patentini aldı. Daha sonra tasarlanan yeni motor, mucidinin soyadını alarak “Wankel” olarak anılmaya başlandı.
Wankel, ilerleyen yıllarda motorla ilgili ortaya cıkan teknik sorunları cozmek icin ceşitli calışmalar yaptı. İkinci Dunya Savaşı sırasında calışmalarını surdurmekte zorlandı. 1940 ’lı yılların sonlarında motosiklet ve otomobil ureten NSU (gunumuzdeki Audi) ile calışmaya başladı. Bu donemde de Wankel motorun bircok sorunu cozulemedi. Bu sebeple guvenilir ve dayanıklı olarak bir aracta kullanılacak kadar geliştirilemedi. 1954 yılında teknik sorunların bircoğu aşılarak “Drehkolbenmotor” (DKM54) adlı motor tasarlandı. Bu motorda da bazı sorunlar ortaya cıktı. Ancak NSU ’nun urettiği bir otomobilde kullanıldı. Bu arac, 1957 yılında sınıfında dunya hız rekorunu kırdı.
Wankel motoru ile ilgili bazı onemli tarihleri şoyle sıralayabiliriz;
1958 yılında “Kreiskolbenmotor” (KKM57P) adlı bir model daha uretildi. Bu motor, ilk kez Almanya Neckarsulm ’daki NSU firması tarafından tanıtıldı.
1963 yılında, KKM57P, “NSU Spider” marka bir aracta kullanıldı.
1967 yılında, NSU, “Ro-80” adı verilen cift doner rotorlu Wankel motorunu uretti. 2x497,5 cm³ motor hacmine sahip olan bu motor, dakikada 5500 devirde 136 beygir guc uretiyordu. Sıkıştırma oranı 9/1 olan bu motorun ağırlığı 103 kilogramdı.
1960 ’lı yılların sonlarında Japon Toyo Kogyo firması, Wankel motorlu bazı araclar uretti.
1972-1977 yılları arasında Amerikan GM firması 50 milyon dolar harcayarak 185 beygir gucunde bir Wankel motoru geliştirerek, otomobillerinde kullandı.
1970 ’li yıllarda Amerikan Ford firması, Wankel motorunun kendi araclarında kullanılması icin ceşitli anlaşmalar yaptı.
Japonya ’da Datsun, İngiltere ’de Rolls-Royce ve İtalya ’da Alfa Romeo firmaları Wankel motoruyla ilgili bazı calışmalar yapmış, bazı arac modellerinde kullanmıştır.
[h=3]Wankel Motor Nasıl Calışır? [/h]Wankel motorun calışma prensibi, diğer motorlara gore daha basittir. Normal bir motorda 4 silindir, 16 supap ve 2 eksantrik mili bulunur; iki veya dort zamanlı olabilir. Yani motorun icindeki cevrim işlemi, “emme, sıkıştırma, yanma, egzoz” zamanlarında gercekleşir. Wankel motoru, bu motorlara gore daha az karmaşık ve basit yapılıdır. Daha az hareketli parcası vardır. Oval bir govdenin icinde merkezden kacık olarak donen bir rotor ve eksantrik mili vardır. Bazı modellerde 2, 3 ve 4 adet rotor bulunabilir. Eksantrik mili, normal motorlardaki krank milinin işlevini gorur. Yani uretilen donme hareketini diğer aktarma organlarına iletir. Krank milinden farklı olarak donme kuvvetini direkt olarak vites kutusuna iletir.
Rotor, bir ic ve bir dış dişli yardımı ile ana mile bağlıdır ve eksantrik milinin bir kamına yataklandırılmıştır. Muhafaza govdesinin icindeki sabit pinyon dişli, rotorun ic tarafında acılmış dişlerle kavranmıştır. Rotor, sabit pinyon dişli uzerinde yuvarlanır. Rotorun urettiği donme kuvveti, bağlı olduğu eksantrik miline iletilir. Eksantrik mili de, uzerine gelen donme hareketini şanzıman (vites kutusu) gibi diğer aktarma organlarına iletir.
Wankel motoru, dort zamanlı ve su soğutmalı bir motordur. Yani, “emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz” zamanlarını gercekleştirir. Ancak, rotorun ucgen yapısı sebebiyle bu dort zamanda eksantrik mili uc devir doner. Motor govdesinin bir yanında emme manifoldu, diğer tarafında egzoz manifoldu vardır. Manifoltların karşısında ise ateşleme bujileri bulunur.

[h=3]Wankel Motorun Avantajları ve Dezavantajları [/h]Avantajları:
Wankel motor, diğer icten yanmalı motorlara gore daha az karmaşık, daha basit, daha hafiftir. Silindir pistonlu motorlara gore daha sessiz ve sarsıntısız calışır. Bunun sebebi, rotorun aynı yonde donme hareketi yapmasıdır. Silindir pistonlar yon değiştirdiği icin sarsıntı yapar.
Rotor, normal pistonlara gore daha az donduğu icin hareketli parcalar daha az aşınır.
Pistonlu bir motora gore yaklaşık yuzde 30 daha verimli, yuzde 30 daha hafiftir.
Harcadığı enerjinin işe cevrilmesinde diğer motorlara oranla daha başarılı bir motordur. 1,3 hacimli bir motordan normal şartlar altında 230 beygir gucu alınabilir.
Wankel motorlar cok duşuk hacimlerden cok yuksek guc uretebilir.
Parcalarının sayısı pistonlu motorlardan azdır. Supap ve supapları hareket ettiren parcalar yerine basit emme ve egzoz kanalları (manifold) bulunur.
Rotorda, pistonlardaki gibi piston kolu, krank mili, yataklar gibi karmaşık bir yapı yoktur.
Uretilen donme hareketi direkt vites kutusuna (şanzıman) iletilir.
Dezavantajları:
Wankel motorunun en buyuk dezavantajı, rotor cevresindeki contanın cabuk aşınmasıdır. Motor calıştığında, “rotasyon yapan” rotorun cevresinde emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları oluşur. Rotorun cevresinde gercekleşen bu zamanlar veya cevrim, yuksek ısı ve basınctan dolayı contanın cabuk aşınmasına yol acar. Bu sebeple contaların sıklıkla değiştirilmesi gerekir. Polimer malzemeden yapılan rotor contasının aşınması ve cabuk yıpranması sorununu cozebilecek dayanıklı bir malzeme uretilememiştir.
Rotor contaları dayanıksız olduğu icin yağ yakma sorunu ortaya cıkabilir.
Diğer onemli bir sorunu da, yuksek tork yakalayabilmek icin yuksek devire ihtiyac duymasıdır. Bu sebeple yakıt tuketimi yuksektir.
Diğer motorlara gore kompresyon (sıkıştırma basıncı) duşuktur. Bu da yakıt tuketimini artırır ve egzoz emisyon oranları daha yuksektir.
Tork uretmek icin yuksek devirde calıştığından cok ısınan bir motordur.
Yanma odası yuksek hacimli olduğu icin termodinamik verimi duşuktur. Buna bağlı olarak yakıt tuketimi fazladır.
Dort zamanlı, krank milli motorlarda 1 iş cevrim icin (devir) krank mili 2 tam tur doner. Wankel motorunda eksantrik milinin 3 tam tur donuşunde dort zaman (emme, sıkıştırma, yanma, egzoz), yani 1 cevrim tamamlanır.

(Wankel motor kullanılan Citroen GS Birotor - 1974-1977)
[h=4]Wankel Motoru Kullanılan Araclar [/h]Wankel motoru, gecmiş yıllarda bazı otomobil ve motosikletlerde kullanıldı. Yakın tarihte ticari olarak en fazla Wankel motoru kullanılan otomobiller, “Mazda RX-7” ve “Mazda RX-8” modellerdir. Haziran 2012 tarihinde son Wankel motorlu Mazda RX-8, Hiroşima fabrikasında uretildi. Mazda, Wankel motorun olmediğini ve muhendislik kaynaklarının bu teknolojiyi geliştirmeye devam etmeye odaklandığını acıkladı. Şirket, Skyactiv teknolojisini geliştirme cercevesinde yeni nesil Wankel motoru uzerinde calışmalar yapacaklarını acıkladı. Mazda, Ekim 2017 tarihinde duzenlenecek Tokyo Otomobil Fuarı ’nda RX-Vision ’un gelişmiş Wankel motorlu yeni versiyonunun tanıtılacağını duyurdu. Yeni nesil Wankel Rotary motorlu RX modelde veya farklı bir adı olan yeni bir modelde hibrit teknolojisinin de bulunabileceği duyuruldu. Yeni nesil Wankel motorlu konsept otomobilin tanıtımında Wankel motorun teknik değerlerinin de paylaşılacağı acıklandı.
Wankel motoru kullanılan bazı arac modelleri ve prototipleri şunlardır;
Otomobiller: Mazda RX (100, 2, 3, 5, 7, 8), NSU Ro-80, NSU Spider, Audi 100 C2, Citroen GS Birotor, Citroën M35, Mercedes-Benz C111, IFA (Trabant, Wartburg), Flugautos (M200, M400).
Motosikletler: Hercules W 2000 (Staubsauger), Suzuki RE 5, Van Veen OCR 1000, Norton P41 (Interpol II), Norton P43 (Classic), Norton P52 (Commander Police), Norton P53 (Commander Civilian), Norton P55 (F1), Norton P55B (F1 Sports), MZ Prototip.
Deniz Taşıtları: Zisch 68, Zisch 74.

(Koc Muzesi'nde sergilenen Turk muhendislerin urettiği Wankel motoru)
[h=4]Evde Uretilen Turk Tasarımı Wankel Motoru [/h]Turkiye ’de 1966-1984 yılları arasında seri olarak uretilen ilk otomobil olan Anadol marka otomobillerde kullanılmak uzere Turk muhendisler tarafından bir Wankel motoru uretilmiştir. Otosan Dizayn ve Geliştirme Bolumu ’nde gorevli Claude Nahum başkanlığındaki muhendis grubu, 1970 ’li yıllarda 107 beygir gucunde kucuk motorlu bir Wankel motoru geliştirdi. Muhendis grubunda bulunan Claude Nahum, Dr. Kemal Ateşmen, Mithat Kuleli, Attila Salepcioğlu, Ahmet Ulgen ve Erol Batur, Otosan fabrikasında yeni bir motor geliştirmek icin izin alamadıkları icin İstanbul 4. Levent'te bir ev tuttu. Wankel motor bu evde uretildi ve Anadol otomobilde denendi.
Bilgisayarın yeni yeni Turkiye ’de tanınmaya başladığı bir donemde tum hesap ve testler, Boğazici Universitesi ve Ankara Bağ-Kur'un “punch-cardlı” bilgisayarlarında yapıldı. Tasarlanan Wankel motorun patenti alındı. Toplam 5 adet Wankel motoru uretildi. Anadol motoru 48-54 beygir gucundeyken, Wankel motorlu Anadol otomobil, 107 beygir gucu uretiyordu. Her gun Levent-Sarıyer arasında test edildi. Anadol, bu sessiz ve guclu motorla BMW marka otomobilleri bile geciyordu. 10 bin kilometre testi başarıyla tamamlandı. Petrol krizi de baş gosterince kimse bu motoru geliştirme riskini ustlenmedi.Ayrıca Turk muhendislerin “yeni motor tasarımına” guvenilmiyordu. 1970'li yılların ortalarında geliştirilmeye başlanan bu motor, o donem cozulemeyen problemler ve “Anadol Cağdaş” modelinin uretiminden vazgecilmesi sebebiyle hicbir zaman kullanılamadı. Bu motorlardan biri Rahmi Koc Muzesi ’nde, bir diğeri de İsvicre Cenevre'de klasik otomobillerin sergilendiği ozel bir muzede sergileniyor.

(Rotary tasarımı bir motor...)
[h=4]Wankel ve Rotary Motor Arasındaki Fark [/h]Wankel motoru, “Rotary motor” grubuna dahil edilebiliyor. Ancak calışma sistemleri tamamen farklı. Wankel motoru, donen rotoru sebebiyle Rotary motora benzetilir. Bir mile bağlı olarak donen motorlar, “Rotary” grubu pistonlu motorlardır. Wankel motorda piston yerine ucgen bir rotor bulunur. Pistonlu Rotary motordan farklı olarak motor bloğu sabittir ve donmez. Wankel motoru, “pistonsuz Rotary motor” olarak da tanımlanabiliyor.
[h=4]Wankel Motoruyla İlgili Kısa Bilgiler [/h]“KKM57P” model Wankel motoru, gunumuzde de kullanılan bir motordur.
Yakın tarihlerde Wankel motoru ile uretilen tek otomobil Mazda RX8 modelidir. RX-8 ’in 1,3 litrelik 2 silindirli motoru 240 beygir gucu uretebiliyor.
Wankel motoru, diğer motorlara oranla daha fazla yakıt tuketir. Wankel motorlu standart bir otomobilin, normal bir hızda 100 kilometrede 20 litreye yakın yakıt tukettiği belirtiliyor.
Wankel motorun onemli parcası rotorun cevresindeki bandın cabuk aşınmasını onleyen bir malzeme icat edilirse, Wankel ’in, diğer icten yanmalı motorların yerini alabileceği iddia ediliyor.
Wankel motoru, sikloit eğri (Bir doğru uzerinde kaymadan yuvarlanan bir cemberin bir noktasının oluşturduğu eğri) tasarımıdır. Sabit eksenli, dairesel eksenli tasarımları da bulunur.
Silindirli motorlar hala Wankel motorların guc ve hacim oranlarını yakalayamadı. Bu yonuyle pistonlu motorlar, Wankel motorun gerisinde kalıyor.


(Felix Wankel ve ilk Wankel motoru...)
[h=4]Tarihcesi [/h]Wankel motoru, Alman makine muhendisi Felix Wankel (1902-1988) tarafından tasarlandı. Wankel ’in, motorlardaki donen parcalar arasındaki sızdırmazlık calışmaları sırasında ortaya cıkan motor turudur. 1924 yılında kurduğu kucuk bir atolyede doner pistonlu motorla ilgili calışmalara başlayan Wankel, 1929 yılında tasarladığı ilk motorun, ardından 1933 yılında daha gelişmiş bir “DKM32” model motorun patentini aldı. Daha sonra tasarlanan yeni motor, mucidinin soyadını alarak “Wankel” olarak anılmaya başlandı.
Wankel, ilerleyen yıllarda motorla ilgili ortaya cıkan teknik sorunları cozmek icin ceşitli calışmalar yaptı. İkinci Dunya Savaşı sırasında calışmalarını surdurmekte zorlandı. 1940 ’lı yılların sonlarında motosiklet ve otomobil ureten NSU (gunumuzdeki Audi) ile calışmaya başladı. Bu donemde de Wankel motorun bircok sorunu cozulemedi. Bu sebeple guvenilir ve dayanıklı olarak bir aracta kullanılacak kadar geliştirilemedi. 1954 yılında teknik sorunların bircoğu aşılarak “Drehkolbenmotor” (DKM54) adlı motor tasarlandı. Bu motorda da bazı sorunlar ortaya cıktı. Ancak NSU ’nun urettiği bir otomobilde kullanıldı. Bu arac, 1957 yılında sınıfında dunya hız rekorunu kırdı.
Wankel motoru ile ilgili bazı onemli tarihleri şoyle sıralayabiliriz;
1958 yılında “Kreiskolbenmotor” (KKM57P) adlı bir model daha uretildi. Bu motor, ilk kez Almanya Neckarsulm ’daki NSU firması tarafından tanıtıldı.
1963 yılında, KKM57P, “NSU Spider” marka bir aracta kullanıldı.
1967 yılında, NSU, “Ro-80” adı verilen cift doner rotorlu Wankel motorunu uretti. 2x497,5 cm³ motor hacmine sahip olan bu motor, dakikada 5500 devirde 136 beygir guc uretiyordu. Sıkıştırma oranı 9/1 olan bu motorun ağırlığı 103 kilogramdı.
1960 ’lı yılların sonlarında Japon Toyo Kogyo firması, Wankel motorlu bazı araclar uretti.
1972-1977 yılları arasında Amerikan GM firması 50 milyon dolar harcayarak 185 beygir gucunde bir Wankel motoru geliştirerek, otomobillerinde kullandı.
1970 ’li yıllarda Amerikan Ford firması, Wankel motorunun kendi araclarında kullanılması icin ceşitli anlaşmalar yaptı.
Japonya ’da Datsun, İngiltere ’de Rolls-Royce ve İtalya ’da Alfa Romeo firmaları Wankel motoruyla ilgili bazı calışmalar yapmış, bazı arac modellerinde kullanmıştır.

[h=3]Wankel Motor Nasıl Calışır? [/h]Wankel motorun calışma prensibi, diğer motorlara gore daha basittir. Normal bir motorda 4 silindir, 16 supap ve 2 eksantrik mili bulunur; iki veya dort zamanlı olabilir. Yani motorun icindeki cevrim işlemi, “emme, sıkıştırma, yanma, egzoz” zamanlarında gercekleşir. Wankel motoru, bu motorlara gore daha az karmaşık ve basit yapılıdır. Daha az hareketli parcası vardır. Oval bir govdenin icinde merkezden kacık olarak donen bir rotor ve eksantrik mili vardır. Bazı modellerde 2, 3 ve 4 adet rotor bulunabilir. Eksantrik mili, normal motorlardaki krank milinin işlevini gorur. Yani uretilen donme hareketini diğer aktarma organlarına iletir. Krank milinden farklı olarak donme kuvvetini direkt olarak vites kutusuna iletir.
Rotor, bir ic ve bir dış dişli yardımı ile ana mile bağlıdır ve eksantrik milinin bir kamına yataklandırılmıştır. Muhafaza govdesinin icindeki sabit pinyon dişli, rotorun ic tarafında acılmış dişlerle kavranmıştır. Rotor, sabit pinyon dişli uzerinde yuvarlanır. Rotorun urettiği donme kuvveti, bağlı olduğu eksantrik miline iletilir. Eksantrik mili de, uzerine gelen donme hareketini şanzıman (vites kutusu) gibi diğer aktarma organlarına iletir.
Wankel motoru, dort zamanlı ve su soğutmalı bir motordur. Yani, “emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz” zamanlarını gercekleştirir. Ancak, rotorun ucgen yapısı sebebiyle bu dort zamanda eksantrik mili uc devir doner. Motor govdesinin bir yanında emme manifoldu, diğer tarafında egzoz manifoldu vardır. Manifoltların karşısında ise ateşleme bujileri bulunur.

[h=3]Wankel Motorun Avantajları ve Dezavantajları [/h]Avantajları:
Wankel motor, diğer icten yanmalı motorlara gore daha az karmaşık, daha basit, daha hafiftir. Silindir pistonlu motorlara gore daha sessiz ve sarsıntısız calışır. Bunun sebebi, rotorun aynı yonde donme hareketi yapmasıdır. Silindir pistonlar yon değiştirdiği icin sarsıntı yapar.
Rotor, normal pistonlara gore daha az donduğu icin hareketli parcalar daha az aşınır.
Pistonlu bir motora gore yaklaşık yuzde 30 daha verimli, yuzde 30 daha hafiftir.
Harcadığı enerjinin işe cevrilmesinde diğer motorlara oranla daha başarılı bir motordur. 1,3 hacimli bir motordan normal şartlar altında 230 beygir gucu alınabilir.
Wankel motorlar cok duşuk hacimlerden cok yuksek guc uretebilir.
Parcalarının sayısı pistonlu motorlardan azdır. Supap ve supapları hareket ettiren parcalar yerine basit emme ve egzoz kanalları (manifold) bulunur.
Rotorda, pistonlardaki gibi piston kolu, krank mili, yataklar gibi karmaşık bir yapı yoktur.
Uretilen donme hareketi direkt vites kutusuna (şanzıman) iletilir.
Dezavantajları:
Wankel motorunun en buyuk dezavantajı, rotor cevresindeki contanın cabuk aşınmasıdır. Motor calıştığında, “rotasyon yapan” rotorun cevresinde emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları oluşur. Rotorun cevresinde gercekleşen bu zamanlar veya cevrim, yuksek ısı ve basınctan dolayı contanın cabuk aşınmasına yol acar. Bu sebeple contaların sıklıkla değiştirilmesi gerekir. Polimer malzemeden yapılan rotor contasının aşınması ve cabuk yıpranması sorununu cozebilecek dayanıklı bir malzeme uretilememiştir.
Rotor contaları dayanıksız olduğu icin yağ yakma sorunu ortaya cıkabilir.
Diğer onemli bir sorunu da, yuksek tork yakalayabilmek icin yuksek devire ihtiyac duymasıdır. Bu sebeple yakıt tuketimi yuksektir.
Diğer motorlara gore kompresyon (sıkıştırma basıncı) duşuktur. Bu da yakıt tuketimini artırır ve egzoz emisyon oranları daha yuksektir.
Tork uretmek icin yuksek devirde calıştığından cok ısınan bir motordur.
Yanma odası yuksek hacimli olduğu icin termodinamik verimi duşuktur. Buna bağlı olarak yakıt tuketimi fazladır.
Dort zamanlı, krank milli motorlarda 1 iş cevrim icin (devir) krank mili 2 tam tur doner. Wankel motorunda eksantrik milinin 3 tam tur donuşunde dort zaman (emme, sıkıştırma, yanma, egzoz), yani 1 cevrim tamamlanır.

(Wankel motor kullanılan Citroen GS Birotor - 1974-1977)
[h=4]Wankel Motoru Kullanılan Araclar [/h]Wankel motoru, gecmiş yıllarda bazı otomobil ve motosikletlerde kullanıldı. Yakın tarihte ticari olarak en fazla Wankel motoru kullanılan otomobiller, “Mazda RX-7” ve “Mazda RX-8” modellerdir. Haziran 2012 tarihinde son Wankel motorlu Mazda RX-8, Hiroşima fabrikasında uretildi. Mazda, Wankel motorun olmediğini ve muhendislik kaynaklarının bu teknolojiyi geliştirmeye devam etmeye odaklandığını acıkladı. Şirket, Skyactiv teknolojisini geliştirme cercevesinde yeni nesil Wankel motoru uzerinde calışmalar yapacaklarını acıkladı. Mazda, Ekim 2017 tarihinde duzenlenecek Tokyo Otomobil Fuarı ’nda RX-Vision ’un gelişmiş Wankel motorlu yeni versiyonunun tanıtılacağını duyurdu. Yeni nesil Wankel Rotary motorlu RX modelde veya farklı bir adı olan yeni bir modelde hibrit teknolojisinin de bulunabileceği duyuruldu. Yeni nesil Wankel motorlu konsept otomobilin tanıtımında Wankel motorun teknik değerlerinin de paylaşılacağı acıklandı.
Wankel motoru kullanılan bazı arac modelleri ve prototipleri şunlardır;
Otomobiller: Mazda RX (100, 2, 3, 5, 7, 8), NSU Ro-80, NSU Spider, Audi 100 C2, Citroen GS Birotor, Citroën M35, Mercedes-Benz C111, IFA (Trabant, Wartburg), Flugautos (M200, M400).
Motosikletler: Hercules W 2000 (Staubsauger), Suzuki RE 5, Van Veen OCR 1000, Norton P41 (Interpol II), Norton P43 (Classic), Norton P52 (Commander Police), Norton P53 (Commander Civilian), Norton P55 (F1), Norton P55B (F1 Sports), MZ Prototip.
Deniz Taşıtları: Zisch 68, Zisch 74.

(Koc Muzesi'nde sergilenen Turk muhendislerin urettiği Wankel motoru)
[h=4]Evde Uretilen Turk Tasarımı Wankel Motoru [/h]Turkiye ’de 1966-1984 yılları arasında seri olarak uretilen ilk otomobil olan Anadol marka otomobillerde kullanılmak uzere Turk muhendisler tarafından bir Wankel motoru uretilmiştir. Otosan Dizayn ve Geliştirme Bolumu ’nde gorevli Claude Nahum başkanlığındaki muhendis grubu, 1970 ’li yıllarda 107 beygir gucunde kucuk motorlu bir Wankel motoru geliştirdi. Muhendis grubunda bulunan Claude Nahum, Dr. Kemal Ateşmen, Mithat Kuleli, Attila Salepcioğlu, Ahmet Ulgen ve Erol Batur, Otosan fabrikasında yeni bir motor geliştirmek icin izin alamadıkları icin İstanbul 4. Levent'te bir ev tuttu. Wankel motor bu evde uretildi ve Anadol otomobilde denendi.
Bilgisayarın yeni yeni Turkiye ’de tanınmaya başladığı bir donemde tum hesap ve testler, Boğazici Universitesi ve Ankara Bağ-Kur'un “punch-cardlı” bilgisayarlarında yapıldı. Tasarlanan Wankel motorun patenti alındı. Toplam 5 adet Wankel motoru uretildi. Anadol motoru 48-54 beygir gucundeyken, Wankel motorlu Anadol otomobil, 107 beygir gucu uretiyordu. Her gun Levent-Sarıyer arasında test edildi. Anadol, bu sessiz ve guclu motorla BMW marka otomobilleri bile geciyordu. 10 bin kilometre testi başarıyla tamamlandı. Petrol krizi de baş gosterince kimse bu motoru geliştirme riskini ustlenmedi.Ayrıca Turk muhendislerin “yeni motor tasarımına” guvenilmiyordu. 1970'li yılların ortalarında geliştirilmeye başlanan bu motor, o donem cozulemeyen problemler ve “Anadol Cağdaş” modelinin uretiminden vazgecilmesi sebebiyle hicbir zaman kullanılamadı. Bu motorlardan biri Rahmi Koc Muzesi ’nde, bir diğeri de İsvicre Cenevre'de klasik otomobillerin sergilendiği ozel bir muzede sergileniyor.

(Rotary tasarımı bir motor...)
[h=4]Wankel ve Rotary Motor Arasındaki Fark [/h]Wankel motoru, “Rotary motor” grubuna dahil edilebiliyor. Ancak calışma sistemleri tamamen farklı. Wankel motoru, donen rotoru sebebiyle Rotary motora benzetilir. Bir mile bağlı olarak donen motorlar, “Rotary” grubu pistonlu motorlardır. Wankel motorda piston yerine ucgen bir rotor bulunur. Pistonlu Rotary motordan farklı olarak motor bloğu sabittir ve donmez. Wankel motoru, “pistonsuz Rotary motor” olarak da tanımlanabiliyor.
[h=4]Wankel Motoruyla İlgili Kısa Bilgiler [/h]“KKM57P” model Wankel motoru, gunumuzde de kullanılan bir motordur.
Yakın tarihlerde Wankel motoru ile uretilen tek otomobil Mazda RX8 modelidir. RX-8 ’in 1,3 litrelik 2 silindirli motoru 240 beygir gucu uretebiliyor.
Wankel motoru, diğer motorlara oranla daha fazla yakıt tuketir. Wankel motorlu standart bir otomobilin, normal bir hızda 100 kilometrede 20 litreye yakın yakıt tukettiği belirtiliyor.
Wankel motorun onemli parcası rotorun cevresindeki bandın cabuk aşınmasını onleyen bir malzeme icat edilirse, Wankel ’in, diğer icten yanmalı motorların yerini alabileceği iddia ediliyor.
Wankel motoru, sikloit eğri (Bir doğru uzerinde kaymadan yuvarlanan bir cemberin bir noktasının oluşturduğu eğri) tasarımıdır. Sabit eksenli, dairesel eksenli tasarımları da bulunur.
Silindirli motorlar hala Wankel motorların guc ve hacim oranlarını yakalayamadı. Bu yonuyle pistonlu motorlar, Wankel motorun gerisinde kalıyor.