Sportif amaclı taşıtları tanımlayan SUV, genellikle “aile aracı” olarak bilinir. Kamyonet sınıfı araclardandır. Geniş ve yuksek yapısı, guven verir!
SUV; yuksek, geniş ve buyuk cusseli taşıtların genel bir adıdır. Ciple minivan arası veya otomobille CUV arası arac olarak da tarif edilebilir. Normal otomobil sınıfı araclar veya ciplere gore daha yuksek, geniş ve buyuk karoserli araclardır. Karoserlerinin buyukluğu oranında motor hacimleri de buyuktur. Bu sebeple daha fazla yakıt tuketirler. Daha fazla guce ihtiyac duyulduğu icin genellikle motorları dizel sınıfı motorlardır. Yuksek ve geniş goruş acısı sunan SUV ’lar, alt ve ust sınıftaki aracların bazı ozelliklerini de barındırabiliyor. “Spor amaclı taşıt” olarak bilinse de spor aractan daha cok aile aracı olarak yer edinen taşıtlardır. Turkiye ’de SUV model bir arac sahibi olmak maliyetleri bakımından normal geliri olan bir aile icin hic ideal değil. Detaylar makalemizde…


(1975 yılında uretilen Jeep Cherokee)
[h=4]Tarihi [/h]SUV ’ların gecmişi, Amerika ’da banliyo tren istasyonlarında yuk ve insan taşımacılığında kullanılan “suburban” tipi araclara kadar uzanıyor. “Banliyo kullanım aracı” olarak da biliniyor. İlk gercek SUV modeli arac, Brooks Stevens tarafından tasarlanan ve 1940'lı yıllarda uretilen “Willys Jeep Station Wagon” dır. Bu arac, ilk kez 1946 yılında satıldı ve 1949 yılında 4 tekerlekten cekişli modeli piyasaya suruldu. 1981 yılına kadar uretilen bu model, “SUV ’ların babası” olarak kabul ediliyor. Gunumuz SUV tanımına uyan ilk model ise, 1975 yılında uretilen “Jeep Cherokee” marka araclardır.
İkinci Dunya Savaşı oncesi ve sonrası 1935-1975 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri ’nde uretilen “sububan” tipi araclar da, gunumuzdeki SUV ’ların ilk ornekleri olarak kabul ediliyor. Bu araclardan bazıları şunlardır; Chevrolet Carryall Suburban (1935), GAZ-61 (1938, 4x4), Willys Jeep Station Wagon (1948), Pobeda M-72 (GAZ-M20 / 1955), International Harvester Travelall (1953), Land Rover Serisi II 109 (1958), International Harvester Scout 80 (1961), Jeep Wagoneer (1963), International Harvester Scout II (1971), Ford Bronco (1966), Toyota Land Cruiser FJ-55 (1968), Chevrolet Blazer / GMC Jimmy (1969) ve Land Rover Range Rover (1970), Jeep Cherokee (1975).
SUV ’lar, “spor aracı” adıyla 1980'lerin sonuna kadar populer bir kullanıma giremedi. Bu aracların bircoğu donemlerinde “station wagon” olarak pazarlanıyordu. SUV ’lar, 1990 ’ların sonu ve 2000 ’li yılların başında populer olmaya başladı. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Hindistan ve Avustralya'da populer hale geldi. Petrol fiyatlarındaki artış ve ekonomik şartlara gore bazı donemlerde talepleri azaldı. Gunumuzde ise, gorunumu ve gelişmiş ozellikleri ile sınıfının en cok tercih edilen arac modelidir. Tabi yeni trend CUV ’lardan sonra…
[h=3]Tanım [/h]“SUV” ifadesi, İngilizce “Sport Utility Vehicle” yani “spor amaclı taşıt” sozcuğunun kısaltılmasıdır. “Spor amaclı arazi aracı” olarak bilinen SUV ’lar, “hafif kamyon”, “kamyonet” ve “pikap” olarak da sınıflandırılabiliyor. SUV ’lar, gunumuzde genellikle “geniş aile aracı” olarak biliniyor. “Station wagon” benzeri, hafif kamyon şasesi uzerinde tasarlanmış sağlam ve guvenilir bir arac modeli olarak tanımlanabiliyor. SUV ’lar icin evrensel bir tanım bulunmuyor. Bircok otomotiv firması, cip veya CUV benzeri aracları da “SUV” olarak tanımlayabiliyor. Bazı ulkelerde kamyonet ve minivanlarla aynı sınıfta değerlendiriliyor. “Otoyollar dışında kullanılabilen araclar” kategorisinde anılabiliyor. Yani SUV ’lar icin otomotiv sektorunun uzerinde ittifak ettiği standart bir model bulunmuyor.


[h=3]Ozellikleri [/h]SUV ’lar; asfaltlar, doşenmiş yollar ve ceşitli arazilerde kullanılabilen ustun ozellikli araclardır. Genellikle dort tekerleğinin cekiş ozelliği vardır. Yukseklikleri ve genişlikleri ile alt ve ust sınıf araclardan ayrılır. Şasesi, genellikle pikap şasesinin uzunluğu ve genişliğindedir. Karoseri “station wagon” (istasyon kasası), yani catısı en arkaya kadar uzanan turdendir. Arka koltuklarının arkasında geniş bir bagaj hacmi vardır. Beş kapısı bulunur. Guclu, buyuk ve sportif gorunumlu araclardır. Genellikle otomatik viteslidir; ancak manuel veya tiptronik vitesli modelleri de vardır. Karoseri, ic tasarımı ve şasesine gore guclu ve buyuk hacimli motorlara ihtiyac duyar. SUV ’ların ilk uretildiği modellerin yuksek yakıt tuketimi şikÂyet konusu olmuştur; ancak son yıllarda gelişen teknoloji ile uretilen yeni nesil motorlar, SUV ’lar icin daha duşuk yakıt tuketimi avantajı sunuyor.
SUV ’lar; arazi aracı, dort ceker, 4x4, 4WD (4 Wheel Drive) gibi adlarla anılıyor. Kullanım amacları ve adları ulkelere gore farklılık gosterebiliyor. Kamyonet, minivan, station wagon tipi aracların bazı ozelliklerini de barındırıyor. Dort tekerin cekme kabiliyeti ve yolcu taşıma ozelliğinin yanında asfalt dışındaki arazilerde de hareket etme ozelliği vardır. Butun SUV ’ların dort tekerden cekme ozelliği bulunmaz. Her 4WD yolcu aracı da SUV değildir. SUV ’lar, off-road araclarına benzetilse de, aralarında buyuk farklar vardır. Bazı SUV ’ların sadece iki tekerden cekme ozelliği bulunur.


[h=4]SUV ve CUV Arasındaki Farklar [/h]SUV araclarla ilgili yukarıda verdiğimiz bilgiler ışığında CUV yani “Crossover Utility Vehicle” araclar arasındaki farklara da değinelim.
“Crossover” kelimesi, İngilizce “karşıdan karşıya gecmek” anlamındadır. “Crossover Utility Vehicle” ifadesi ise, “geciş yardımcısı taşıt” anlamında bir sozcuktur. 2008 yılından bu yana otomotiv sektorunde onemli bir yer tutmaya başladı. Genel olarak binek otomobil ile SUV arası bir konumda duruyor. Bu iki tip aracın birleşiminden oluşan, yarı otomobil yarı SUV bir arac turudur. Onden veya arkadan cekişli olabildiği gibi bazı modelleri 4x4 ozellikli de olabiliyor. Hafif arazi aracı da denebilir. Kısaca “SUV ’un altı otomobilin ustu” diyebiliriz.
Diğer farklarını ise şoyle sıralayabiliriz;
SUV ’lar ile CUV ’ların en onemli farkı; şaselerdir. SUV ’larda pikap veya kamyonet şaseleri kullanılıyor. CUV ’larda ise, station wagon, sedan veya harchback gibi binek otomobil şaseleri kullanılabiliyor.
CUV ’lar, SUV ’lara gore daha opsiyoneldir. Yani isteğe gore ozelliklerinde değişiklik yapılabiliyor.
SUV ’larda 4x4 (dort ceker), CUV ’larda 4x2 (iki ceker) yaygındır.
SUV ’lar karoseri ile net olarak diğer araclardan ayrılabilir; CUV ’lar otomobil ve cip benzeri bircok aracla karıştırılır.
SUV ’lar, otomobil ve CUV ’lara oranla cok daha fazla insan ve yuku daha ekonomik şartlarda taşıyabilir.
SUV ’lar, daha geniş olduğu icin yol tutuşu CUV ’lara gore daha iyidir ve daha guvenlidir.
CUV ’ların yakıt tuketimi, “normal şartlar altında” SUV ’lara oranla daha azdır.
SUV ’ların asfalt veya doşenmiş yollar dışındaki arazilerde kullanımı CUV ’lara gore daha guvenli ve avantajlıdır.
SUV ’lar, yuksek olduğu icin cok derin olmayan sulardan gecilebilir; CUV ’lar buna imkÂn vermeyebilir.
SUV ’lar, geniş ic yapısının avantajı ile kısa sureli de olsa konaklamaya izin verir. CUV ’lar, bu bakımdan ideal değildir.

[h=3]SUV ’ların Avantajları ve Dezavantajları [/h]Avantajları:

SUV ’lar, genellikle yolcu ve tuk taşıma kapasitesi sebebiyle tercih edilen araclardır.
5-7 yolcu taşıma kapasitesi, 2,5 tona kadar taşıma yeteneği oldukca cazip.
Yola yuksekten ve geniş acıdan bakmak diğer bir tercih sebebi.
Daha geniş oturma alanı bulunan SUV ’lar, bircok bakımdan guven verir.
Geniş bagaj hacmi, ozellikle geniş ailelerin aradığı ozelliklerde biridir.
Station wagon aracların yeterli olmadığı aileler icin oldukca ideal.
Onden, arkadan veya dort tekerlekten cekme ozelliği engebeli arazilerde, ıslak zeminlerde veya karlı alanlarda avantaj sağlar.
Tabi SUV ’lardan off-road aracların performansını beklememek lazım. Sonucta geniş ve uzun bir aractan bahsediyoruz.
SUV ’lara romork, kucuk tekne veya ek bagaj takılabilir.
Tatil, eğlence ve doğa gezileri icin en ideal arac modelidir.
Dezavantajları

En buyuk dezavantajı yakıt tuketimi olarak gosteriliyor. Ancak yeni modeller daha az yakıt tuketen veya hibrit motorlu secenekler sunuyor.
Geniş ve uzun olduğu icin her yerde park yeri bulamayabilirsiniz. Otoparklarda genellikle otomobiller kadar yer bırakıldığını duşunurseniz SUV ’ları park etmek ciddi bir sorun.
Dar sokaklarda veya yollarda manevra yapmak daha zordur.
Benzer araclara gore daha pahalı ve maliyetlidir.
Ozellikle Turkiye ’de alırken ve kullanırken yuksek vergi odenmesi gereken bir arac turudur.
Bakımı ve sigortası icin de daha fazla para odemeniz gerekebilir.[h=4]SUV ve 4x4 Araclar [/h]Dort tekerlekten cekme ozelliği bulunan araclarda motorun gucu dort tekerleğe eşit oranda dağıtılır. İki tekerlekten cekerli araclarda ise, tahmin edilebileceği gibi motorun gucu iki tekerleğe dağıtılır. Bu sebeple 4x4 araclar daha gucludur ve yuksek cekiş performansı vardır. Bu sebeple 4x4 araclar, genellikle SUV gibi yuksek, geniş ve ağır araclardır.
Bazı ust sınıf luks otomobillerde de 4x4 kullanılabilmektedir. 4x4 aracların da kendi aralarında farklı ozellikleri bulunur. Orneğin bazı modellerde belli hızlara kadar sadece arkadaki iki tekerlek cekiş sağlar. Arazi durumuna gore motorun gucu vites kutusundaki ikinci bir kol yardımı ile on tekerleklere de iletilir. Genellikle asfalt veya doşenmiş yollar dışındaki yollar veya arazilerde kullanım icin uygundur.
“Permanent” yani “surekli 4x4” adı verilen ozellikli modellerde ise, en kullanışlı cekiş sistemidir. SUV ’larda genellikle permanent turu 4x4 kullanılır. Surucu yol durumuna gore suruş modunda değişiklik yapabilir. SUV ’ların 4x4 sistemi, daha karmaşık ve pahalı bir sistemdir.


[h=4]Bunları Biliyor musunuz? [/h]
SUV ’ların anavatanı Amerika Birleşik Devletleri ’dir. Tum dunyaya, ABD ’deki tasarımlardan esinlenilerek yayılmıştır.
Off-road aracları SUV değildir; asfalt veya doşenmiş yollar icin tasarlanmış spor araclarıdır. Ancak bazı SUV ’lar, off-road araclarının ozelliklerini barındırır.
SUV ’lar; mini, kompakt, orta boy, tam boy ve uzatılmış karoserli olarak ceşitli tasarımlarda uretiliyor.
İsvec ’te SUV ’lara “şehir cipi” adı verilir.
Finlandiya'da "katumaasturi" terimi genelde SUV'lar icin kullanılır. “Cadde off-road” veya “Cadde 4×4” olarak da bilinir. Arazilerde kullanılabilen bir arac olan "maasturi"den farklıdır.