Yan flut; dilsiz nefesli calgılar grubunda yer alan, baş-govde-kuyruk olmak uzere uc parcadan oluşan bir muzik aletidir. Adı coğunlukla flut olarak gecmesine rağmen, yanlış anlaşılmalara karşı “yan flut” denilmektedir. Yan flut icat edildiği ilk zamanlar abanoz ağacından yapılırdı. Gunumuzde ağactan yapılma flutler hala kullanılmaktadır fakat cok yaygın değildir. Genel olarak nikel, gumuş ve altın gibi madenlerle yapılmaktadır. 67 cm uzunluğunda ve 1,9 cm capındadır. Baş bolumunde bir ufleme deliği vardır ve buradan uflenir. Govde ve kuyruk kısmında ise “perde” adını verdiğimiz, ezgilerin oluşmasını sağlayan delikler bulunur.
[h=4]Yan Flutun Tarihcesi[/h]Batı muziğinin en populer calgısı olarak bilinen yan flutun Cin ’de M.O. 900 yılından beri kullanıldığı bilinmektedir. Avrupa ’ya ise 12. yuzyılda Almanca konuşulan bolgelerde, askeri bandolarda kullanılmak uzere girmiştir. Bir zamanlar yan flute “Alman flutu” denmesinin başlıca sebebi budur. Esas olarak orkestralarda kullanılmaya ise 16. ve 17. yuzyıllarda başlanmıştır. Yan flut, ilk zamanlar şimdiki gibi 3 parcadan değil, tek parcadan ve sadece 6 delikten oluşmaktaydı. 1600 ’lerde, birbirine bağlı 3 parca olarak yeniden tasarlandı. Zaman ilerledikce flute daha fazla tuş eklenmeye başlandı. 19. yuzyılın ortalarına kadar flutun ortasındaki delikler parmaklarla kapatılarak ses elde ediliyordu ve daha iyi ezgi kazanmak icin bu deliklerin birbirine uzak olması gerekiyordu. Bu sayede Alman flutcu Boehm, 1832 yılında fizik ve sanat bilgisini birleştirerek, bugunku modern flut sistemini geliştirdi. Yan flut bu sebeple Boehm(bohm) flut adıyla da bilinir.
[h=3]Yan Flutun Akustik Ozellikleri[/h]Flut, dilsiz nefesli calgılar icerisinde en marifetli calgı olarak bilinir cunku yan flutle calınabilecek melodi sayısı cok azdır. Tek, cift, uc dil ve kurbağa dili tekniği kullanılarak kromatik, diotanik ezgiler, arpejler, gosterişli pasajlar cok hızlı ve yavaş tempolarda calınabilir. Crescendo (kreşendo) ve decrescendo (dekreşendo) calma imkÂnı diğer calgılara gore daha azdır. Bazı tril ve tremoloları calmak ise imkÂnsızdır. Bunun sebebi ise ozellikle ince seslerin calınmasında cok nefes harcanması ve flutu calan kişiyi zorlamasıdır.
Orkestra İcinde Yan Flutun Yeri
Coğunlukla Batı muziğinde rastladığımız yan flut, klasik eserlerde daha cok kullanılmaktadır. Orkestrada ise solo olarak veya koro şeklinde uyarlanan notalarla calınabilir. Duygusal, doğayı yansıtan ezgiler, kuş cıvıltılar, cocuksu pasajlar yaratmak icin yan flut kullanılır. Diğer tahta nefesli calgılar ile buyuk bir uyum oluşturur. Ana melodinin keman veya piyano olduğu eserlerde de muthiş bir muzik şoleni yaratır.
[h=2]Yan Flut Calmayı Nasıl Oğrenebilirsiniz?[/h]
Yan flut, pek cok teknik ve ufleme stilleriyle calındığı icin yoğun bir emek ve mesai isteyen bir calgıdır. Eğer bir eğitmen yardımı olmadan kendi başınıza oğrenmeye calışıyorsanız başlangıcta zorluk yaşayabilirsiniz. Fakat pratik yaparak ve egzersizleri ihmal etmeyerek calışırsanız zamanla tekniğiniz ilerler ve iyi ton yakalamaya başlarsınız.
Yan flut oğrenmek icin ilk olarak kendinize en uygun bulduğunuz başlangıc flutune sahip olmalısınız. Bir eğitmenin yardımı olmadan oğrenmek istiyorsanız da ilk başta ceşitli yan flut eserleri dinleyerek doğru tonların nasıl olduğuna dair kulak aşinalığı yakalamalısınız.
Eğer doğru tonun nasıl olduğunu biliyorsanız, kendiniz flutle cıkardığınız tonun da doğruluğunu anlayabilirsiniz. Ufleme tekniğinizi geliştirmek icin de ilk başta tek bir notayı uzun uzun uflemelisiniz. Flutunuzden cıkan sesin doğruluğundan ve temizliğinden eminseniz bir adım daha ilerlemiş olacaksınız.
Doğru ufleme ve tonlama egzersizlerinin yanı sıra parcaları calabilmek icin nota bilgisine de ihtiyacınız olacaktır. Bunun icinde ceşitli metot kitaplarından veya internetteki sitelerden faydalanabilirsiniz.
Yan flut oğrenebilmek icin bir diğer pratik bilgi ise kesinlikle calmaya buyuk parcalardan başlamamanız. Basit ve temel parcaları tekrar ederek calarsanız tekniğiniz ilerler ve kulak aşinalığınız artar.
Flutunuzle caldığınız parcaların daha temiz bir sesle duyulmasını istiyorsanız sık sık nefes ve diyafram egzersizi yapmalısınız. Flute uflerken aldığınız nefesin diyaframdan geldiğine emin olmalısınız.
Uzun notalarda ve durakları uzun olan parcalarda nefesinizi daha kuvvetli uflemek zorunda olduğunuz icin baş donmesi yaşayabilirsiniz. Bu sebeple flut calmaya başlamadan once nefes egzersizini ihmal etmemeniz gerekmektedir. Ayrıca flutunuzu calarken dik pozisyonda tutmaya da ozen gostermelisiniz.
Yeni başlayan kişiler gunde en az bir saatini flute ayırmalı ve ciddi bir calışma yapmalıdır. Eğer amacınız profesyonel olmaksa gunde 3–4 saat calışmak daha iyi bir sonuc almanıza yardımcı olur.
[h=3]Yan flut calan kişinin sahip olması gereken nitelikler[/h]Yan flut, cello gibi cok da fiziksel nitelik arayan bir calgı değildir fakat iyi bir flut virtuozu olabilmek icin aşağıdaki ozelliklere sahip olmak gerekmektedir.
Dudakların cok ince veya kalın olmaması
Ust ve alt dudağın birbirine simetrik olması
Dişlerin cok geride veya ileride olmaması
Parmakların ozursuz ve tam olması
Solunum yoluyla ilgili bir hastalığın olmaması
[h=4]Ulkemizde ve Dunyada Onemli Flut Virtuozleri[/h]En onemli Turk flut virtuozu “Sihirli Flut” lakaplı Şefika Kutluer ’dir. 1961 yılında Ankara ’da doğan Kutluer, Ankara Devlet Konservatuarı ’ndan 3 sınıf atlayarak 1979 yılında mezun olduktan sonra Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ’nda calışmaya başlamıştır. Yuksek lisansını ise İtalyan hukumetinin davetlisi olarak gittiği Roma ’da Santa Cecilia Akademisi ’nde tamamlamıştır.
Dunya capındaki en onemli flut virtuozlerinden biri ise Sir James Galway ’dir. “Altın Flutlu Adam” olarak da bilinen Kuzey İrlandalı James Galway, Royal College of Music ’de John Francis ’in oğrencisi olduktan sonra, Guildhall School of Music ’de Geoffrey Gilbert ’ten eğitim almıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra 15 sene orkestra yoneticiliği yapmıştır. Sir James Galway halen London Mozart Players ’ta “Baş Ziyaretci Orkestra Şefi”dir.
[h=4]Yan Flutun Tarihcesi[/h]Batı muziğinin en populer calgısı olarak bilinen yan flutun Cin ’de M.O. 900 yılından beri kullanıldığı bilinmektedir. Avrupa ’ya ise 12. yuzyılda Almanca konuşulan bolgelerde, askeri bandolarda kullanılmak uzere girmiştir. Bir zamanlar yan flute “Alman flutu” denmesinin başlıca sebebi budur. Esas olarak orkestralarda kullanılmaya ise 16. ve 17. yuzyıllarda başlanmıştır. Yan flut, ilk zamanlar şimdiki gibi 3 parcadan değil, tek parcadan ve sadece 6 delikten oluşmaktaydı. 1600 ’lerde, birbirine bağlı 3 parca olarak yeniden tasarlandı. Zaman ilerledikce flute daha fazla tuş eklenmeye başlandı. 19. yuzyılın ortalarına kadar flutun ortasındaki delikler parmaklarla kapatılarak ses elde ediliyordu ve daha iyi ezgi kazanmak icin bu deliklerin birbirine uzak olması gerekiyordu. Bu sayede Alman flutcu Boehm, 1832 yılında fizik ve sanat bilgisini birleştirerek, bugunku modern flut sistemini geliştirdi. Yan flut bu sebeple Boehm(bohm) flut adıyla da bilinir.
[h=3]Yan Flutun Akustik Ozellikleri[/h]Flut, dilsiz nefesli calgılar icerisinde en marifetli calgı olarak bilinir cunku yan flutle calınabilecek melodi sayısı cok azdır. Tek, cift, uc dil ve kurbağa dili tekniği kullanılarak kromatik, diotanik ezgiler, arpejler, gosterişli pasajlar cok hızlı ve yavaş tempolarda calınabilir. Crescendo (kreşendo) ve decrescendo (dekreşendo) calma imkÂnı diğer calgılara gore daha azdır. Bazı tril ve tremoloları calmak ise imkÂnsızdır. Bunun sebebi ise ozellikle ince seslerin calınmasında cok nefes harcanması ve flutu calan kişiyi zorlamasıdır.
Orkestra İcinde Yan Flutun Yeri
Coğunlukla Batı muziğinde rastladığımız yan flut, klasik eserlerde daha cok kullanılmaktadır. Orkestrada ise solo olarak veya koro şeklinde uyarlanan notalarla calınabilir. Duygusal, doğayı yansıtan ezgiler, kuş cıvıltılar, cocuksu pasajlar yaratmak icin yan flut kullanılır. Diğer tahta nefesli calgılar ile buyuk bir uyum oluşturur. Ana melodinin keman veya piyano olduğu eserlerde de muthiş bir muzik şoleni yaratır.
[h=2]Yan Flut Calmayı Nasıl Oğrenebilirsiniz?[/h]
Yan flut, pek cok teknik ve ufleme stilleriyle calındığı icin yoğun bir emek ve mesai isteyen bir calgıdır. Eğer bir eğitmen yardımı olmadan kendi başınıza oğrenmeye calışıyorsanız başlangıcta zorluk yaşayabilirsiniz. Fakat pratik yaparak ve egzersizleri ihmal etmeyerek calışırsanız zamanla tekniğiniz ilerler ve iyi ton yakalamaya başlarsınız.
Yan flut oğrenmek icin ilk olarak kendinize en uygun bulduğunuz başlangıc flutune sahip olmalısınız. Bir eğitmenin yardımı olmadan oğrenmek istiyorsanız da ilk başta ceşitli yan flut eserleri dinleyerek doğru tonların nasıl olduğuna dair kulak aşinalığı yakalamalısınız.
Eğer doğru tonun nasıl olduğunu biliyorsanız, kendiniz flutle cıkardığınız tonun da doğruluğunu anlayabilirsiniz. Ufleme tekniğinizi geliştirmek icin de ilk başta tek bir notayı uzun uzun uflemelisiniz. Flutunuzden cıkan sesin doğruluğundan ve temizliğinden eminseniz bir adım daha ilerlemiş olacaksınız.
Doğru ufleme ve tonlama egzersizlerinin yanı sıra parcaları calabilmek icin nota bilgisine de ihtiyacınız olacaktır. Bunun icinde ceşitli metot kitaplarından veya internetteki sitelerden faydalanabilirsiniz.
Yan flut oğrenebilmek icin bir diğer pratik bilgi ise kesinlikle calmaya buyuk parcalardan başlamamanız. Basit ve temel parcaları tekrar ederek calarsanız tekniğiniz ilerler ve kulak aşinalığınız artar.
Flutunuzle caldığınız parcaların daha temiz bir sesle duyulmasını istiyorsanız sık sık nefes ve diyafram egzersizi yapmalısınız. Flute uflerken aldığınız nefesin diyaframdan geldiğine emin olmalısınız.
Uzun notalarda ve durakları uzun olan parcalarda nefesinizi daha kuvvetli uflemek zorunda olduğunuz icin baş donmesi yaşayabilirsiniz. Bu sebeple flut calmaya başlamadan once nefes egzersizini ihmal etmemeniz gerekmektedir. Ayrıca flutunuzu calarken dik pozisyonda tutmaya da ozen gostermelisiniz.
Yeni başlayan kişiler gunde en az bir saatini flute ayırmalı ve ciddi bir calışma yapmalıdır. Eğer amacınız profesyonel olmaksa gunde 3–4 saat calışmak daha iyi bir sonuc almanıza yardımcı olur.
[h=3]Yan flut calan kişinin sahip olması gereken nitelikler[/h]Yan flut, cello gibi cok da fiziksel nitelik arayan bir calgı değildir fakat iyi bir flut virtuozu olabilmek icin aşağıdaki ozelliklere sahip olmak gerekmektedir.
Dudakların cok ince veya kalın olmaması
Ust ve alt dudağın birbirine simetrik olması
Dişlerin cok geride veya ileride olmaması
Parmakların ozursuz ve tam olması
Solunum yoluyla ilgili bir hastalığın olmaması
[h=4]Ulkemizde ve Dunyada Onemli Flut Virtuozleri[/h]En onemli Turk flut virtuozu “Sihirli Flut” lakaplı Şefika Kutluer ’dir. 1961 yılında Ankara ’da doğan Kutluer, Ankara Devlet Konservatuarı ’ndan 3 sınıf atlayarak 1979 yılında mezun olduktan sonra Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ’nda calışmaya başlamıştır. Yuksek lisansını ise İtalyan hukumetinin davetlisi olarak gittiği Roma ’da Santa Cecilia Akademisi ’nde tamamlamıştır.
Dunya capındaki en onemli flut virtuozlerinden biri ise Sir James Galway ’dir. “Altın Flutlu Adam” olarak da bilinen Kuzey İrlandalı James Galway, Royal College of Music ’de John Francis ’in oğrencisi olduktan sonra, Guildhall School of Music ’de Geoffrey Gilbert ’ten eğitim almıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra 15 sene orkestra yoneticiliği yapmıştır. Sir James Galway halen London Mozart Players ’ta “Baş Ziyaretci Orkestra Şefi”dir.