Karaciğerin en buyuk dostu enginar ceşitli garniturler ve zeytinyağı ile bir araya geldiğinde tadına doyulmaz bir yemek haline geliyor. Ayrıca canak halindeki goruntusuyle de sofraların en suslu sunumlarından biri olduğu tartışılmaz bir gercek.
Enginar papatyagiller ailesinden ortalama 50-150 cm aralığında bir boya ulaşan ve mor-mavi cicekler acan cok yıllık otsu bir bitkidir. Akdeniz cevresinde ve Guney Avrupa bolgesinde yetişir.
Enginar, enginar ciceğinin tomurcuğudur. Sebze olarak tukettiğimiz kısmı baş kısmıdır. Cicek olgunlaşmamışken cicek tablası yani baş kısmı uzerinde mavi mor tuyler cıkmaya başladığında enginar hasadı yapılır. Cicek acması beklenirse cok guzel cicekler acar ancak o sureden sonra enginar olarak tuketilemez.
İlkbaharda cıkar enginar hem leziz hem de bin bir derde deva bir cicektir. Turkiye genelinde yetiştirilen başlıca iki tur enginar vardır. Bunlardan ilki olan Bayrampaşa enginarı oldukca buyuk ve bodur yapılı bir enginardır. Sert yapraklara sahiptir ve konserveye uygundur. Bayrampaşa enginarının sadece gobek kısmı yenir. Bir diğer enginar turu olan sakız enginarı İzmir ve Karaburun taraflarında yetişir. Ufak tefek bir enginar turudur ve gobek kısmının yanı sıra oldukca etli olan ic yaprakları da yenir.

Taze Enginar Nasıl Anlaşılır?
Eğer taze bir enginar satın almadıysanız yerken sizi oldukca rahatsız edecek kılcıklara hazırlıklı olmalısınız cunku enginar olgunlaştıkca gobek kısmında kılcıklar oluşmaya başlar. Bunun icin satın almadan once mutlaka kontrol etmeli ve guvendiğiniz bir yerden satın almalısınız.Taze bir enginarı anlamak icin oncelikle enginarı sapından tutarak ters cevirin. Bu şekildeyken yavaşca salladığınızda kafası ileri geri oynuyorsa taze bir enginar demektir ancak sallanmıyorsa taze değildir cunku fazla olgunlaşan sap kısmı enginarın baş kısmının sallanmasına izin vermez.
Soyulmuş bir enginar alacaksanız dikkatli olmanızda fayda var cunku soyulan enginarlar kararmaması icin limonlu suda dinlendirilir ve bu suyun icerisinde satılır. Guvenilir olmayan bir noktadan aldığınız soyulmuş enginarlar size sofrada kılcık surprizi yaşatabilir. Ayrıca bu suların daha da kotu bir ihtimali var ki o da icerisindeki maddenin limon değil farklı kimyasallar olması. Bu da sağlığınız acsından kılcıklı bir enginardan daha buyuk risk demektir.

Enginar Nasıl Temizlenir ve Nasıl Soyulur?
Eğer Bayrampaşa enginarı aldıysanız yalnızca gobek kısmı yenileceği icin soyma işlemini pişirmeden hemen once yapmanız gerekir. Boylece hem kararmasını engellemiş olursunuz hem de okside olma riski duşer. Enginarı bir kesme tahtasına yan yatırdıktan sonra bıcağınızla ust kısmından sarkan yaprakları kesin. Boylece etrafında yaprakları kalacak ve ustunden gobek kısmı gozukecek. Yanlarda kalan yaprakları temizledikten sonra bıcakla kenarlarını alın ve yaprak kalıntılarından tamamen arındırın.Eğer sakız enginarı kullanacaksanız yapraklarıyla birlikte tuketebilirsiniz. Yalnızca en alt kısmındaki 2 sıra yaprağı koparın. Sapını kesin, bu kısmı corbalarda ve salatalarda kullanabilirsiniz. Tepe bolgesindeki yaprakların uc kısımlarını da kesin. Bir kaşık ile gobek bolgesindeki tuyleri guzelce temizleyin.
[h=2]Enginar Nasıl Pişirilir?[/h]Garniturlu enginar dolması yapacaksanız oncelikle kullanacağınız garniturler hazır edin. Hazır satılan havuc, bezelye, patates karışımlarını da kullanabilirsiniz bu sebzeleri kup kup doğrayıp haşladıktan sonra kendi garniturunuzu de yapabilirsiniz. Dilerseniz yalnızca bezelye de kullanabilirsiniz.Yarım cay bardağı zeytinyağını tencerede ısıttıktan sonra yemeklik doğradığınız soğanları guzelce kavurun. Pembeleşmeye başlayan soğanlara bir cay kaşığı toz şeker ya da bir kup şeker ilave edip kavurmaya devam edin. Ardından garnitur sebzelerinizi ekleyip birkac kez daha karıştırdıktan sonra ocağı kapatın. Hazırladığınız harcı enginar gobeklerinin icine yerleştirdikten sonra gobekleri tencereye dizin. Enginarların uzerine cıkmayacak kadar suyu tencereye koyup tuzunu ilave edin. Ardından yarım limon sıkıp kısık ateşte pişirin. Pişmesine yakın uzerine zeytinyağı gezdirin. Kıyılmış dereotu ile servis yapın.
Etli enginar dolması yapacaksanız sakız enginarıyla daha lezzetli bir sonuc elde edersiniz. Oncelikle 250 gram kıyma, 1 adet rendelenmiş soğan, kıyılmış maydanoz ve dereotu, 1 avuc ufalanmış ceviz, blenderdan gecirilmiş 3 adet domates, 3 yemek kaşığı pirinc, 3 yemek kaşığı bulgur, karabiber, tuz ve 1 cay bardağı zeytinyağını bir kapta iyice harmanlayın. Daha sonra yukarıda anlatıldığı gibi temizlenen sakız enginarlarının yapraklarını ellerinizle iyice acarak icine harcı doldurun. Enginarları tencereye yerleştirdikten sonra uzerlerini gecmeyecek kadar su ekleyin ve kapağını kapatın. Orta ateşte yaklaşık 45 dakika pişirin.

Enginar Nasıl Haşlanır?
Enginarı haşlayarak salatalarınızda kullanabilirsiniz. Bunun icin temizlediğiniz enginarları tencereye alıp limonlu ve tuzlu suda haşlamanız yeterli olacaktır. Yaklaşık 30 dakikada haşlanır. Bu surenin sonunda dilerseniz şeritler halinde dilerseniz de kup kup doğrayarak kullanabilirsiniz.
Enginar Derin Dondurucuda Nasıl Saklanır?
Enginarı mevsimi olmadığı zamanlarda da tuketmek istiyorsanız bunun yontemi cok basit. Soyulmuş ve temizlenmiş limon sıkılmış kaynar suda 3-4 dakika haşlanır ve sudan cıkarıldıktan sonra hemen buzlu suya alınarak şoklanır. Buzlu suda soğuyuncaya kadar bekletildikten sonra buzdolabı poşetlerine koyularak derin dondurucuya atılır.İc malzemesi ne olursa olsun leziz bir enginar yapabilmek icin iki puf noktası var; limonlu su ve doğru haşlama.
Eğer soyulmuş enginarlar aldıysanız hic vakit kaybetmeden onları limonlu suyla buluşturun. Aksi takdirde kararmış enginarları pişirmek zorunda kalabilirsiniz. Bu da sunum aşamasında o temiz ve lezzetli goruntuyu elde etmenize engel olacaktır. Daha detaylı anlatmak gerekirse; enginarlarınızı limonla iyice ovduktan sonra bol tuzlu ve limonlu suyun icinde bekletin.
Bol limonla ovup tuzlu limonlu suda beklettiğiniz enginarları kaynayan tuzlu suya koyduktan sonra yaklaşık 30 dakika haşlayın. Haşlanmış enginarlarınızı soğuttuktan sonra iclerini doldurmaya hazır konuma gelecekler.Haşlanmış enginarlarınızın icini garnitur ile doldurduktan sonra uzerlerine zeytinyağı gezdirip dereotuyla susleyebilirsiniz. Garnitur olarak yalnızca bezelye, bakla kullanabileceğiniz gibi bezelye, havuc ve patates karışımını da kullanabilirsiniz. Bu aşamada garniturun pişmiş olması yeterli olacaktır.Enginarları pişirdikten sonra fırınlayacaksanız haşlama suresini daha kısa tutmanız gerekiyor. Yaklaşık 15 dakika haşlamanız yeterli olacaktır.
Beşamel Soslu Tavuklu Enginar
Haşlanan enginarlarınızı tadına doyulmayacak bir yemek haline getirmek icin ihtiyacınız olan şeyler bu tarifte saklı.
Malzemeler:
10 adet haşlanmış enginar
500 gram kemiksiz tavuk but.
2 adet soğan
Yarım cay bardağı zeytinyağı
2 adet kapya biber
1 cay kaşığı tuz
1 cay kaşığı karabiber
2 yemek kaşığı tereyağı
2 su bardağı sut
4 yemek kaşığı un
1 su bardağı kaşar peyniri rendesiYapılışı:
Soğanlarınızı kup kup doğrayıp ince kıyılmış sarımsaklarla birlikte yarım cay bardağı zeytinyağında kavurun.Kavrulan soğanlara kuşbaşı doğradığınız tavuk butlarını ekleyip suyunu cekene kadar kavurun.Kapya biberleri kup kup doğrayıp harcın icine ilave ettikten sonra birer cay kaşığı tuz ve karabiber ekleyip altını kapatın.Bir kenarda beşamel sos icin 2 yemek kaşığı tereyağını eritip 4 yemek kaşığı unu kokusu cıkana kadar kavurun.Uzerine 2 su bardağı soğuk sutu yavaş yavaş ekleyip koyulaşana kadar surekli karıştırarak pişirin.Beşamel sosu tepsiye dizdiğiniz enginarların uzerine pay edin.Uzerine tavuklu harcı koyduktan sonra 180 dereceye ısıtılmış fırında enginarların uzeri kızarana kadar pişirin.Enginarların uzerii kızardığında rendelenmiş kaşar peyniri ile susleyip peynir eridiğinde fırından cıkararak sıcak olarak servis yapın.
Enginarın Faydaları;
Lif oranı yuksek olduğu icin sindirim sistemi icin oldukca faydalıdır. Sindirim bağırsak hareketlerini duzenler ve sistemini duzene sokar. Kabızlığa iyi gelir.İdrar sokturucu ozelliği vardır. Enginar yapraklarının icerisinde yer alan bileşenler mesaneyi uyarır ve vucuttaki toksinlerin idrar yoluyla dışarıya atılmasını sağlar.
Karaciğer dostudur. Karaciğer yağlanmasını minimuma indirir. Ayrıca kandaki kolesterol duzeyini dengeleyerek kolesterolu suzmekle gorevli olan karaciğerin yukunu hafifletir. Safra sağlığı acısından da cok faydalıdır cunku enginar yaprakları safra akışını duzenleyerek karaciğerin toksinlerden arınmasına yardımcı olur.
Demir bakımından zengin bir sebze olduğu icin duzenli tuketildiği takdirde kansızlığa iyi gelir.
Spastik kolon hastalığına karşı iyileştiricidir. Bu hastalık hazımsızlık, tuvalet ihtiyacını gorememe, şişlik ve ağrı gibi şikayetlere sebep olur. Bu hastalığa sahip kişilerin enginar ve beraberinde tavsiye edilen sebze ve tahılları ( kepekli pirinc, keten tohumu, kabak cekirdeği, balık, patates ) tuketmesi halinde etkilerinin hafiflediği ve iyileştirici etkisi olduğu soylenmektedir.
Enginarın Zararları

Safra taşı olan kişilerin enginar yaprağını tuketmesi safra taşı belirtilerini şiddetlendirebilir. Aynı zamanda safra sıvısının artması safra taşı oluşumuna sebep olacağı icin tuketilmesi onerilmez.Papatya, marul, ay ciceği, karahindiba, devedikeni gibi bitkilere alerjisi olan kişilerin tuketmesi onerilmez.Enginarın besin değerleri / 100 gram icin47 kalori
0.2 gr yağ
0 kolesterol
94 mg sodyum
370 mg potasyum
11 gr karbonhidrat
5 gr diyet lifi
1 gr şeker
3.3 gr protein
13 IU A vitamini
11.7 mg C vitamini
44 mg kalsiyum
1.3 mg demir
0.1 mg piridoksin
60 mg magnezyum