Akrilik, hayatımızın her alanında kullandığımız bircok urunun hammaddesidir. Modern endustride adından sıkca soz ettiren bir madde…
Akrilik, modern endustrinin onemli bir hammaddesi... Boyadan elyafa, iplikten cama kadar geniş bir kullanım alanı olan akrilik, hem hijyenik hem de dekoratif ozellikli bir yapı malzemesi… Bu maddenin bircok versiyonuna hayatımızın hemen hemen her alanında rastlamak mumkun. İlgilisi dışında pek tanınmayan akrilik, aslında pek de yabancı olmadığımız bir madde…
[h=3]Akrilik Nasıl Bir Maddedir? [/h]Akrilik, aslında polimerlerin uretimi icin kullanılan bir başlangıc maddesidir ve bir tur asittir. Polimer, “kucuk molekullerden oluşan bir zincirli molekul” olarak tanımlanabilir. PVC ve teflon urunlerinde de kullanılan polimer, oldukca duşuk maliyetli ve kolay şekil alabilen bir malzeme. Akrilikten uretilen polimerler, başka malzemelerin ve urunlerin ana malzemesi oluyor. Orneğin termoplastik bir polimer olan Polimetilmetakrilat, cama alternatif olarak uretilen oldukca hafif, estetik, saydam ve dayanıklı bir malzeme. Bu malzemeye ‘akrilik cam ’ adı da verilir. Kısa adı PMMA olan Polimetilmetakrilat otomotivden kozmetik sektorune, tıbbi endustriden aydınlatma sektorune kadar geniş bir alanda kullanılıyor. PMMA, polimer ve akrilik tabanlı bir malzeme. Buna benzer akriliğin kullanıldığı bircok urun endustride onemli bir acığı kapatıyor.
Akrilik, asit turu olarak renksiz ve keskin kokuludur. İkame edici ozelliği vardır. Oda sıcaklığında ve basıncında sıvılaşabilir. Doğal minerallerden ve yuzde 100 recine barındıran homojen, masif, dayanıklı ve esnek yuzey malzemesi olarak da karşımıza cıkan akrilik, bircok yuzeyde kullanılan kaplama malzemelerinin de hammaddesidir. Ticari olarak kullanılan akrilik asitler, ısıya, ışığa ve metale maruz kaldığında polimerleşebilir. Akrilik asidin formulu “CH2=CH COOH” şeklindedir. Organik bir bileşik ve asit turudur. Basit, doymamış karboksilik asittir. Polimerlerin başlangıc maddesi ozelliği sebebiyle “poliakrilik” olarak da bilinen akrilik, polimerlerin genel bir tanımını bunyesinde barındırır.
Akrilik asit, ‘propenoik asit ’ olarak da bilinir. Akrilonitril bileşiklerin hidroliziyle elde edilen akrilik asit, ‘poliakrilik ’ adıyla bilinen polimerler grubunun puskurtulen uyeleri arasında yer alır. Alkol, eter, su ve klor gibi ceşitli maderlerle karıştırılarak ceşitli turleri oluşturulabilir.
Akrilik asit, cok zararlı bir asit turudur. Cilt ve solunum yollarında hasara yol acar. Cilde temas ettiğinde, solunduğunda ve gozle teması olduğunda geri donuşu olmayan sağlık sorunları ortaya cıkarabilir.
[h=3]Akriliğin Ozellikleri Nelerdir? [/h]Akrilik, barındırdığı ozellikler sebebiyle cok tercih edilen bir madde veya urun… Akriliğin kullanımı ve tercih edilmesinin bircok sebebi var. Orneğin, mekÂnlarda yaşamı kolaylaştırır ve konfor sunar. Akriliği, ozelliklerini inceleyerek daha yakından tanıyalım.
Akrilikten uretilen urunler uzun yıllar dayanıklıdır. Antibakteriyel yapısı kuflenmeyi onler, leke ve iz bırakmaz. Bu sebeple ozellikle mutfak ve banyolarda hijyen sağlar. Hijyenik ozellikleri sebebiyle sağlık alanında kullanımı yaygındır. Kolay temizlenebilir. Sıcağa dayanıklıdır, alev almaz, yanmaz. Akrilik malzemelerin birleştirilmesi sebebiyle iki parcanın ek yerlerinde butunluk vardır yani ekler dikkat cekmez, goruntu uyumu oluşturur. Akrilik urunler cok kolay işlenebilir, ceşitli tasarımlara olanak sağlar. Bu sebeple dekoratif mekÂnlar oluşturmaya olanak sağlar. Darbelere karşı dayanıklıdır.
Akrilik malzemelerin ipeksi bir yuzeyi vardır; ancak kolay cizilmez. Bu yuzeylerde leke ve cizikler basit işlemlerle ortadan kaldırılabilir. Gıda lekelerinden etkilenmez. Akrilik malzemelerin kesimi ve işlenmesi cok kolaydır. Ceşitli ısıl işlemlerin ardından kolayca şekil verilebilir. Dekoratif işlemler ve tasarımlar icin kusursuz kullanım kolaylığı sağlar. İc mimarların ve tasarımcıların da el ustunde tuttuğu malzemelerin hammaddesi olan akrilik, esnek ve estetik yapısıyla dikkat ceken bir maddedir. Metal ve ahşap gibi bircok malzeme ve urunle uyum ve butunluk sağlar. Suya, kire ve aşınmalara dayanıklıdır. Masif olması sebebiyle renkleri ve dokuları ozelliklerini korur. Saydamlığı sebebiyle ceşitli tur ve renkteki ışıklarla şık gorunumler kazandırılabilir.
[h=3]Akrilik Nerelerde Kullanılır? [/h]Akrilik maddesi, geniş bir kullanım alanına sahip. Akrilikten uretilen urun ve malzemelerin kullanımı cok yaygın ve elverişli. Kimyasal ozellikleri ve ucuz maliyeti modern endustri ve sanayide akriliği vazgecilmez bir hammadde haline getirmiş. Endustride geniş bir yelpazede kendine yer bulan akrilik maddesi, ceşitli varyasyonları ile bircok urunde başrol oynuyor. Endustride yılda bir milyon tondan fazla akrilik ve turevlerinin kullanıldığı tahmin edilmektedir.
Ozellikle yapı malzemeleri hammaddeleri icinde yer alan akrilik; dokuma elyafı, kaplama malzemeleri, iplik, optik malzemeler ve gerecler, levha, yapıştırıcılar, boya, yapı malzemeleri, yapıştırıcılar, zemin cilaları, plastikler, suda cozulebilen recineler gibi bazı urunlerin uretiminde kullanılır. Pleksiglas cam, orlon, akrilik iplik ve akrilan gibi ticari adlar da akrilikten uretilen malzemelerin genel tanımları icinde yer alır. Benzin ve etiler uretiminin yan urunu olan propenin de elde edilmesinde kullanılır. Recineler ve plastikler, akrilik bileşiklerin kimyasal sentezidir.
Akrilikten uretilen urunler oldukca kullanım kolaylığı sağlayan nitelikli ozellikler kazanır. Orneğin bu urunler esnek, saydam, sert, mat, katı, sıvı, yumuşaktır. Akrilikten uretilen urunlerin hijyenik ozelliği de vardır. Bu sebeple ozellikle mutfak, banyo, laboratuarlar ve eczacılık gibi sektorlerde kullanılan urunlerin uretiminde kullanımı cok yaygındır. Gozluk camları, protez damak ve diş gibi urunlerin dışında bazı ilaclar da akrilik kullanılıyor.
Boya sektorunun de gozdesi bir madde olan akrilik, boyanın cabuk kuruması ve kolay yapışması gibi ozelliklerin kaynağıdır. Ressamların cok sık kullandığı akrilik boyalar, duvarlarımızdaki tablolarda yer alan resimlerin ana maddesidir. Işığa ve ceşitli ortamlara dayanıklılığı sebebiyle akrilik boyalar başta resim olmak uzere bircok dekoratif cizimin de ana aktorudur. Su bazlı boyaların imalatında kullanılan akrilik, boyalara bircok ozellik katmaktadır.
Banyo ve mutfak tezgÂhları, duş kabinleri, ic ve dış mekÂn kaplamalarında da kullanılan bazı akrilik urunlerin ozelliklerine de goz atalım. Orneğin, akrilikten uretilen elyaflar yune cok benzer. Akrilik kumaşlar gunluk hayatımızda kullandığımız bircok urunun ana maddesidir. Orneğin masa ortuleri, perdeler, elbiseler akrilik elyaf ipliklerden uretilen kumaşların bir parcasıdır. Dunyadaki yun ihtiyacı goz onune alınarak yapılan calışmalar sonucu yapay lifler uretilmiştir. Yıllarca suren calışmalar sonucu akrilik kullanılarak uretilen elyaflar, yun formunda pamuklu gorunum sağlar. Yıkanmasıyla şekli bozulmaz. Guve barındırmaz, ceşitli kimyasallara dayanıklıdır. Akrilik elyaflardan uretilen bazı urunleri şoyle sıralayabiliriz: Halı, kilim, battaniye, suveter, peluş oyuncaklar, corap, spor ve sentetik kıyafetler, araba tavanları, branda, cadır, akuler, dolgu malzemeleri…
Banyolardaki kuvetler ve duş kabinlerinin malzemelerinde de akrilik kullanılır; cunku bu malzemeler hafiftir, hijyeniktir, yalıtkandır. Montajı, temizliği ve bakımı kolaydır. Camsı yuzeylerin rengi solmaz. Isı kaybını minimum duzeyde tutar. Bu ozellikleri sebebiyle duş tekneleri, paneller, kuvetler ve diğer banyo malzemelerinde genellikle akrilik plakalar ve levhalar kullanılır.
Mutfaklarda kullanılan akrilik tezgÂhlar da, metal ve ahşaplarla uyum sağlar. Kolay temizlenebilir ozellikleri sebebiyle cok tercih edilir. Şık, konforlu ve luks bir gorunum kazandırılabilir.
Yukarıda da bahsettiğimiz ve PMMA denilen akrilik levhalar, adından soz ettiğimiz bircok urunun yapımında kullanılan levhalardır. Mika, pleksiglass gibi saydam malzemeler de PMMA tabanlıdır.
Akrilik, Uluslararası Yuzey İmalatcıları Birliği (ISFA) ve ISO: 9001: 2008 kalite standartlarına uygun malzeme ve urunlerin uretimine olanak sağlayan ender maddelerden biridir. Hayatımızın her alanında rastladığımız akrilik, farklı şekil ve urunlerle yıllarca insanların kullanımında olacak.