
Ozon; sadece atmosferdeki bir tabaka olarak bildiğimiz gazın otesinde guclu ozellikleriyle canlı yaşamı icin cok onemli bir maddedir.
Ozon, oksijenin uc atomlu aktif şekline verilen addır. Dunyadaki biyolojik dengeyi koruyan atmosferdeki en onemli gazlardan biri olan ozon, havayı temizleyerek dunyada yaşamın devamına katkı sağlar. Gıdasız ve susuz birkac ay yaşayabilen insan, havasız 5 dakika yaşayamaz. Bu sebeple yaşamın yapıtaşlarından biri olan oksijenin ceşitli formları da sağlıklı yaşam icin kullanılır. Ozon da bu formlardan biridir. Havaya mavi rengini veren ozon, hemen hemen butun kotu kokuları giderebilen nadir bir gazdır. Bilinen en guclu dezenfektan ve oksidandır.
[h=4]Tarihce [/h]Ozon, Yunanca “koku veya kokmak” anlamına gelen “ozein” sozcuğunden turetilmiş bir kelime… Ozonun keşfinden bu yana 177 yıl gecti. İlk olarak 1840 yılında keşfedildi. Aslında 1786 yılında Hollandalı bilim adamı Martin Van Marum, elektrikli makinelerde yaptığı calışmalar sırasında elektriklenmiş havanın guzel koktuğunu ve bu kokuya sebep olan bir gaz olduğunu tespit etti. Ancak bu gazı, oksijenin bir allotropu olarak tanımlamadı. Marum ’un uzerinde calıştığı makine aslında ozon uretiyordu. 56 yıl boyunca bu gazın adı konulamadı.
Kayıtlara gecen ilk keşif, 1840 yılında Alman kimyager Christian Fredrick Schonbein ’a ait. Havadaki fosforun oksitlenmesi veya asitlendirilmiş suyun elektrolizi sırasında serbest bırakılan oksijenin guzel koktuğunu belirleyen Schonbein, bu kokuya sebep olan gaza “ozon” adını verdi.
Ozonla ilgili bazı tarihleri şoyle sıralayabiliriz:
1856 yılında mikrop oldurucu etkisi anlaşıldı ve tıp aletlerinin dezenfektanında kullanılmaya başlandı.
1860 yılında icme sularının dezenfekte edilmesinde kullanılmaya başlandı.
1872 yılında İngiliz kimyager Benjamin Collins Brodie, su icinde calışan ozon jeneratoru uzerinde calıştı. Bu cihaza “Brodie ’nin ozonloyacısı” adı verildi.
1885 yılında unlu elektrik dahisi Nicola Tesla, dunyanın ilk ozon jeneratorunun patentini alarak, piyasaya surdu.
1900 yılında Tesla, “Tesla Ozone Company” adlı bir şirket kurdu.
1915 yılında 1. Dunya Savaşı sırasında askerlerin yaralarının tedavisinde ozon kullanıldı.
1920 ’lerden itibaren ozonun sağlık uzerindeki etkileriyle ilgili bircok araştırma ve uygulama yapıldı. Gunumuze kadar da gelen surecte ozon, onemli bir tedavi maddesi haline geldi.
[h=3]Ozellikleri ve Yapısı [/h]Ozon; “triatomik oksijen” veya “aktif oksijen” olarak da tanımlanır. İki atomlu atmosferik oksijenin (O2) cok yuksek enerji taşıyan uc atomlu (O3) kimyasal bileşiğidir. Uc oksijen atomu kovalent bağ ile birleşmiştir. Oksijenin allotropudur. Molekul ağırlığı 47,9 olan ozonun kaynama noktası -111 derecedir. Kararsız bir gaz olan ozon -146 derecede acık mavi sıvı, -220 derecede koyu mavi kristal halini alır. Oksitlenme gucu 2,07 ’dir; son derece oksidan ve yukseltgendir. Ozon molekulu, oksijen atomunun simetrik acılımıdır.
Karakteristik bir kokusu vardır. Yarılanma omrunu tamamlayınca kokusu azalır veya kokusuzdur. Oda sıcaklığında renksizdir. Okside etme ozelliği cok gucludur. Yanma olayını etkili bicimde destekler; ancak yanıcı değildir. Normal koşullarda patlayıcı değildir; ancak yuksek sıcaklıklarda demir, bakır ve krom gibi elementlerle patlayıcı olabilir. Dunyayı koruyucu kalkan olarak cevreleyen ozon, canlıları guneşin radyasyon etkilerinden korur. Yıldırımlar sonucu oluşan ozon havada kirlilik ortaya cıkarmaz, aksine havayı temizler.
Doğada oksijenin enerji emmesi ile oluşur. Atmosferin ust katmanlarında ultraviyole ışınlarının, alt katmanlarında ise yıldırımların oluşturduğu elektrik akımlarının oksijeni parcalaması sonucu ozon meydana gelir. Normal ortamlarda kısa surede bulunur ve kalıntı bırakmadan oksijene indirgenir. Yani ortam sıcaklığı sebebiyle oksijene donuştuğu icin depolanması imkÂnsızdır. Organik maddeleri yukseltmeyen ozon, kendisi ayrışır. Bu sebeple havada indirgen maddelerin bulunmadığı alanlarda ozona rastlanır.
[h=4]Ozon Tabakası [/h]Ozon tabakası; atmosferdeki iki ayrı tabakada ayrı şekilde bulunur. Yeryuzunden yaklaşık 50 kilometre yukseklikteki stratosfer tabakası katmanında ve 15 kilometre yuksekteki troposfer tabakasında farklı oranlarda ozon bulunur. Troposferik ozon tabakası, sera gazı etkisine yuzde 7 civarında katkı sağladığından “kotu huylu ozon” olarak da adlandırılır. Stratosfer tabakası icindeki ozon, atmosferdeki ozonun yuzde 90 ’ını oluşturur. Guneş ’in zararlı etkilerini absorbe eden “iyi huylu ozon tabakası” stratosferik tabakadaki ozondur.
Atmosferdeki mor otesi radyasyonun etkisiyle oksijenden oluşur ve yeryuzundeki canlıları Guneş ’ten ve uzaydan gelen olumsuz ışın ve etkilerden korur. Guneş ’in ultraviyole ışınları, yeryuzune 3200 A° (Angstrom) dalga boyunda ulaşır. Atmosferin ustundeki ozon tabakası, dalga uzunluğu 2200-3200 A° olan ışınları emer. 2200 A° dalga uzunluğundan kucuk ışınları ise oksijen tabakası emer. 3200 A° ’dan kucuk dalga boyu olan ışınlar, termik gucu cok yuksek olan ışınlardır. Eğer ozon tabakası olmasaydı 2200-3200 A° dalga boyu arasındaki ışınlar emilmezdi ve yeryuzunde yaşam olmazdı.
Dunya ’nın ısı dengesini sağlayan ozonun iklimlere de etkisi vardır. Ozon tabakasındaki incelmeye halk arasında “ozon deliği” adı verilir. İnsanların havayı ve atmosferi kirleten madde ve kimyasalları kullanması sebebiyle ozonun incelmesi, kuresel ısınmanın artması ve iklimlerin değişmesi anlamına gelir. Ozonun incelmesinin olumsuz etkileri gunumuzde ekolojik anlamda gorulmektedir. Ozon incelmesi sonucu ultraviyole ışınlarının Dunya uzerindeki etkileri artar; insanlar, hayvanlar, bitkiler ve tarım alanlarında olumsuz sonuclar doğurur.

[h=4]Bunları Biliyor musunuz? [/h]
Ozon, gokyuzunun mavi renkte gorunmesine sebep olan bir gazdır.
Atmosferin ustunde guneşin ultraviyole ışınları ve yıldırım anında ortaya cıkan elektrik arkları sonucu meydana gelen ayrışmayla oluşur.
Deniz kenarlarında, ormanlık alanlarda ve yuksek yerlerde ozellikle yağmurlu ve yıldırımlı havalardan sonra hissedilen taze hava kokusu ozondur.
Elektrik arkları oluşturan trafolar, yuksek gerilim hatları, televizyonlar ve fotokopi makinelerinin bulunduğu ortamlarda bazen hissedilen temiz koku da ozondur.
Havadaki ozon miktarı arttıkca kokusu yakıcı bir hal alır.
Ev ortamındaki havada ozon bulunmaz.
Ozon depolanamaz ve stoklanamaz, yerinde uretilerek kullanılır.
Bilinen en iyi koku giderici, en iyi oksidan, en iyi mikrop oldurucu ve en iyi dezenfektandır.
Organik maddelerden kaynaklanan kotu kokuları giderir. Hastane kokusu, sigara, et ve balık kokuları, yanık kokusu, su, hayvan ve kuf kokuları, alkol, boya ve lağım kokuları gibi bircok kokuyu giderir.
1 gram ozon, 1 metrekup sudaki butun mikroorganizmaları birkac dakika icinde yok eder. Bu ozelliği, klordan 3125 kat daha etkilidir.
Yeryuzunden 22 kilometre yukseklikteki atmosfer, hacim olarak milyonda 1 oranında ozon ihtiva eder. Daha alcak atmosferde bu oran on milyonda 1 ’e kadar duşer.[h=3]Kullanım Alanları [/h]Ozellikleri ve faydaları keşfedildikce ozon uretim teknolojileri gelişmiştir. Ozon uretimi icin ozon jeneratorleri kullanılır.
Ozon, alternatif tıpta ve ceşitli sağlık uygulamalarında cok sık kullanılır. Guclu okside etme ozelliği sebebiyle kimya sektorunde onemli bir aktordur. Endustride sterilizasyon, sağlıkta da mikrop oldurucu olarak cok ceşitli kullanımı vardır. Yani insan vucudunda oksijene duyulan ihtiyacla doğru orantılı olarak ozon tedavileri geliştirilmiştir. Cerrahi yaraların iyileşmesi icin onemli bir maddedir. İcme sularını arıtma tesislerinde mikrop oldurucu olarak dezenfektan ozelliğinden faydalanılır.
Ozonun kullanıldığı sektor ve urunlerden bazıları şunlardır; sağlık uygulamaları, ilaclar, hava temizleme sistemleri ve urunleri, su arıtma, yuzme havuzları, seralar, bakteri ve virus temizleme uygulamaları, tat, renk, koku ve bulanıklık giderme işlemleri, ağır metallerin uzaklaştırılması, gıda ve soğuk hava depoları, konteynırlar, tavukculuk, balıkcılık, yemek malzemelerinin dezenfektanı, veterinerlik, gıda ve havada kukurt giderme işlemleri, klimalar, hastane, havaalanı, hamam ve otel gibi alanlar, havalandırma sistemleri…
[h=3]Ozon ve Sağlık [/h]Ozon, sağlık ve iyileşme sureclerinin olmazsa olmaz maddelerden biri olan oksijenin farklı bir şekli olarak sağlık alanında yaygın olarak kullanılıyor. Kentlerde oksijen miktarı azaldıkca insanların oksijene ihtiyacı daha da artıyor. Ozon, canlı doku ve hucrelerin ihtiyacı olan oksijeni etkili bir bicimde vucuda sağlayarak, toksinleri yok eden bir faktordur.
Vucutta oksitlenmeyi sağlamak icin nefes almak her zaman yeterli olmayabilir. Yetersiz oksijen de vucutta bircok hastalığı tetikler, kronik yorgunluğa yol acar ve hayat kalitesini duşurur. Bu sebeple, oksijenin ceşitli formları devreye girer. Ozon, antibakteriyel ozelliği sebebiyle bakteri, kuf, spor ve mantar oluşumunu onler.
Ozon tedavisi, medikal ozon jeneratorlerinde uretilen ozonla yapılır. Son yıllarda cok yaygın olarak kullanılan bir tedavi yontemidir. Kanser, diyabet, bobrek ve tansiyon rahatsızlıkları gibi bircok hastalığın tedavisinde kullanılır.
Ozon tedavisi ve terapisinin sağlığa faydalarından bazılarını şoyle sıralayabiliriz:
Bağışıklık sistemi ve metabolizmayı guclendirir
Mevsimsel ve enfeksiyonel hastalıklara karşı direnc kazandırır
Doku ve hucrelerde kan dolaşımını artırır
Ciltte temiz ve puruzsuz gorunum sağlar
Damarlar, kan ve lenf sistemlerini temizler
Kasları gevşetir, eklem ağrılarını onler
Ferahlatıcı etkisi ile depresyona karşı etkilidir
Yaşlılarda dokuların oksijeni iyi kullanmasını sağlar
Serbest radikallere karşı etkili hucreleri harekete gecirir
Goz, karaciğer ve bağırsak rahatsızlıklarında etkilidir
Zayıflama uygulamalarında tavsiye edilir.
Ozona uzun sure maruz kalınca solunum gucluğu, akciğerde odem oluşumu gibi rahatsızlıklar ortaya cıkabiliyor. Surekli teneffus edilmediği takdirde insan sağlığına zararı yoktur.

[h=4]Tarihce [/h]Ozon, Yunanca “koku veya kokmak” anlamına gelen “ozein” sozcuğunden turetilmiş bir kelime… Ozonun keşfinden bu yana 177 yıl gecti. İlk olarak 1840 yılında keşfedildi. Aslında 1786 yılında Hollandalı bilim adamı Martin Van Marum, elektrikli makinelerde yaptığı calışmalar sırasında elektriklenmiş havanın guzel koktuğunu ve bu kokuya sebep olan bir gaz olduğunu tespit etti. Ancak bu gazı, oksijenin bir allotropu olarak tanımlamadı. Marum ’un uzerinde calıştığı makine aslında ozon uretiyordu. 56 yıl boyunca bu gazın adı konulamadı.
Kayıtlara gecen ilk keşif, 1840 yılında Alman kimyager Christian Fredrick Schonbein ’a ait. Havadaki fosforun oksitlenmesi veya asitlendirilmiş suyun elektrolizi sırasında serbest bırakılan oksijenin guzel koktuğunu belirleyen Schonbein, bu kokuya sebep olan gaza “ozon” adını verdi.
Ozonla ilgili bazı tarihleri şoyle sıralayabiliriz:
1856 yılında mikrop oldurucu etkisi anlaşıldı ve tıp aletlerinin dezenfektanında kullanılmaya başlandı.
1860 yılında icme sularının dezenfekte edilmesinde kullanılmaya başlandı.
1872 yılında İngiliz kimyager Benjamin Collins Brodie, su icinde calışan ozon jeneratoru uzerinde calıştı. Bu cihaza “Brodie ’nin ozonloyacısı” adı verildi.
1885 yılında unlu elektrik dahisi Nicola Tesla, dunyanın ilk ozon jeneratorunun patentini alarak, piyasaya surdu.
1900 yılında Tesla, “Tesla Ozone Company” adlı bir şirket kurdu.
1915 yılında 1. Dunya Savaşı sırasında askerlerin yaralarının tedavisinde ozon kullanıldı.
1920 ’lerden itibaren ozonun sağlık uzerindeki etkileriyle ilgili bircok araştırma ve uygulama yapıldı. Gunumuze kadar da gelen surecte ozon, onemli bir tedavi maddesi haline geldi.

[h=3]Ozellikleri ve Yapısı [/h]Ozon; “triatomik oksijen” veya “aktif oksijen” olarak da tanımlanır. İki atomlu atmosferik oksijenin (O2) cok yuksek enerji taşıyan uc atomlu (O3) kimyasal bileşiğidir. Uc oksijen atomu kovalent bağ ile birleşmiştir. Oksijenin allotropudur. Molekul ağırlığı 47,9 olan ozonun kaynama noktası -111 derecedir. Kararsız bir gaz olan ozon -146 derecede acık mavi sıvı, -220 derecede koyu mavi kristal halini alır. Oksitlenme gucu 2,07 ’dir; son derece oksidan ve yukseltgendir. Ozon molekulu, oksijen atomunun simetrik acılımıdır.
Karakteristik bir kokusu vardır. Yarılanma omrunu tamamlayınca kokusu azalır veya kokusuzdur. Oda sıcaklığında renksizdir. Okside etme ozelliği cok gucludur. Yanma olayını etkili bicimde destekler; ancak yanıcı değildir. Normal koşullarda patlayıcı değildir; ancak yuksek sıcaklıklarda demir, bakır ve krom gibi elementlerle patlayıcı olabilir. Dunyayı koruyucu kalkan olarak cevreleyen ozon, canlıları guneşin radyasyon etkilerinden korur. Yıldırımlar sonucu oluşan ozon havada kirlilik ortaya cıkarmaz, aksine havayı temizler.
Doğada oksijenin enerji emmesi ile oluşur. Atmosferin ust katmanlarında ultraviyole ışınlarının, alt katmanlarında ise yıldırımların oluşturduğu elektrik akımlarının oksijeni parcalaması sonucu ozon meydana gelir. Normal ortamlarda kısa surede bulunur ve kalıntı bırakmadan oksijene indirgenir. Yani ortam sıcaklığı sebebiyle oksijene donuştuğu icin depolanması imkÂnsızdır. Organik maddeleri yukseltmeyen ozon, kendisi ayrışır. Bu sebeple havada indirgen maddelerin bulunmadığı alanlarda ozona rastlanır.
[h=4]Ozon Tabakası [/h]Ozon tabakası; atmosferdeki iki ayrı tabakada ayrı şekilde bulunur. Yeryuzunden yaklaşık 50 kilometre yukseklikteki stratosfer tabakası katmanında ve 15 kilometre yuksekteki troposfer tabakasında farklı oranlarda ozon bulunur. Troposferik ozon tabakası, sera gazı etkisine yuzde 7 civarında katkı sağladığından “kotu huylu ozon” olarak da adlandırılır. Stratosfer tabakası icindeki ozon, atmosferdeki ozonun yuzde 90 ’ını oluşturur. Guneş ’in zararlı etkilerini absorbe eden “iyi huylu ozon tabakası” stratosferik tabakadaki ozondur.
Atmosferdeki mor otesi radyasyonun etkisiyle oksijenden oluşur ve yeryuzundeki canlıları Guneş ’ten ve uzaydan gelen olumsuz ışın ve etkilerden korur. Guneş ’in ultraviyole ışınları, yeryuzune 3200 A° (Angstrom) dalga boyunda ulaşır. Atmosferin ustundeki ozon tabakası, dalga uzunluğu 2200-3200 A° olan ışınları emer. 2200 A° dalga uzunluğundan kucuk ışınları ise oksijen tabakası emer. 3200 A° ’dan kucuk dalga boyu olan ışınlar, termik gucu cok yuksek olan ışınlardır. Eğer ozon tabakası olmasaydı 2200-3200 A° dalga boyu arasındaki ışınlar emilmezdi ve yeryuzunde yaşam olmazdı.
Dunya ’nın ısı dengesini sağlayan ozonun iklimlere de etkisi vardır. Ozon tabakasındaki incelmeye halk arasında “ozon deliği” adı verilir. İnsanların havayı ve atmosferi kirleten madde ve kimyasalları kullanması sebebiyle ozonun incelmesi, kuresel ısınmanın artması ve iklimlerin değişmesi anlamına gelir. Ozonun incelmesinin olumsuz etkileri gunumuzde ekolojik anlamda gorulmektedir. Ozon incelmesi sonucu ultraviyole ışınlarının Dunya uzerindeki etkileri artar; insanlar, hayvanlar, bitkiler ve tarım alanlarında olumsuz sonuclar doğurur.

[h=4]Bunları Biliyor musunuz? [/h]
Ozon, gokyuzunun mavi renkte gorunmesine sebep olan bir gazdır.
Atmosferin ustunde guneşin ultraviyole ışınları ve yıldırım anında ortaya cıkan elektrik arkları sonucu meydana gelen ayrışmayla oluşur.
Deniz kenarlarında, ormanlık alanlarda ve yuksek yerlerde ozellikle yağmurlu ve yıldırımlı havalardan sonra hissedilen taze hava kokusu ozondur.
Elektrik arkları oluşturan trafolar, yuksek gerilim hatları, televizyonlar ve fotokopi makinelerinin bulunduğu ortamlarda bazen hissedilen temiz koku da ozondur.
Havadaki ozon miktarı arttıkca kokusu yakıcı bir hal alır.
Ev ortamındaki havada ozon bulunmaz.
Ozon depolanamaz ve stoklanamaz, yerinde uretilerek kullanılır.
Bilinen en iyi koku giderici, en iyi oksidan, en iyi mikrop oldurucu ve en iyi dezenfektandır.
Organik maddelerden kaynaklanan kotu kokuları giderir. Hastane kokusu, sigara, et ve balık kokuları, yanık kokusu, su, hayvan ve kuf kokuları, alkol, boya ve lağım kokuları gibi bircok kokuyu giderir.
1 gram ozon, 1 metrekup sudaki butun mikroorganizmaları birkac dakika icinde yok eder. Bu ozelliği, klordan 3125 kat daha etkilidir.
Yeryuzunden 22 kilometre yukseklikteki atmosfer, hacim olarak milyonda 1 oranında ozon ihtiva eder. Daha alcak atmosferde bu oran on milyonda 1 ’e kadar duşer.[h=3]Kullanım Alanları [/h]Ozellikleri ve faydaları keşfedildikce ozon uretim teknolojileri gelişmiştir. Ozon uretimi icin ozon jeneratorleri kullanılır.
Ozon, alternatif tıpta ve ceşitli sağlık uygulamalarında cok sık kullanılır. Guclu okside etme ozelliği sebebiyle kimya sektorunde onemli bir aktordur. Endustride sterilizasyon, sağlıkta da mikrop oldurucu olarak cok ceşitli kullanımı vardır. Yani insan vucudunda oksijene duyulan ihtiyacla doğru orantılı olarak ozon tedavileri geliştirilmiştir. Cerrahi yaraların iyileşmesi icin onemli bir maddedir. İcme sularını arıtma tesislerinde mikrop oldurucu olarak dezenfektan ozelliğinden faydalanılır.
Ozonun kullanıldığı sektor ve urunlerden bazıları şunlardır; sağlık uygulamaları, ilaclar, hava temizleme sistemleri ve urunleri, su arıtma, yuzme havuzları, seralar, bakteri ve virus temizleme uygulamaları, tat, renk, koku ve bulanıklık giderme işlemleri, ağır metallerin uzaklaştırılması, gıda ve soğuk hava depoları, konteynırlar, tavukculuk, balıkcılık, yemek malzemelerinin dezenfektanı, veterinerlik, gıda ve havada kukurt giderme işlemleri, klimalar, hastane, havaalanı, hamam ve otel gibi alanlar, havalandırma sistemleri…
[h=3]Ozon ve Sağlık [/h]Ozon, sağlık ve iyileşme sureclerinin olmazsa olmaz maddelerden biri olan oksijenin farklı bir şekli olarak sağlık alanında yaygın olarak kullanılıyor. Kentlerde oksijen miktarı azaldıkca insanların oksijene ihtiyacı daha da artıyor. Ozon, canlı doku ve hucrelerin ihtiyacı olan oksijeni etkili bir bicimde vucuda sağlayarak, toksinleri yok eden bir faktordur.
Vucutta oksitlenmeyi sağlamak icin nefes almak her zaman yeterli olmayabilir. Yetersiz oksijen de vucutta bircok hastalığı tetikler, kronik yorgunluğa yol acar ve hayat kalitesini duşurur. Bu sebeple, oksijenin ceşitli formları devreye girer. Ozon, antibakteriyel ozelliği sebebiyle bakteri, kuf, spor ve mantar oluşumunu onler.
Ozon tedavisi, medikal ozon jeneratorlerinde uretilen ozonla yapılır. Son yıllarda cok yaygın olarak kullanılan bir tedavi yontemidir. Kanser, diyabet, bobrek ve tansiyon rahatsızlıkları gibi bircok hastalığın tedavisinde kullanılır.
Ozon tedavisi ve terapisinin sağlığa faydalarından bazılarını şoyle sıralayabiliriz:
Bağışıklık sistemi ve metabolizmayı guclendirir
Mevsimsel ve enfeksiyonel hastalıklara karşı direnc kazandırır
Doku ve hucrelerde kan dolaşımını artırır
Ciltte temiz ve puruzsuz gorunum sağlar
Damarlar, kan ve lenf sistemlerini temizler
Kasları gevşetir, eklem ağrılarını onler
Ferahlatıcı etkisi ile depresyona karşı etkilidir
Yaşlılarda dokuların oksijeni iyi kullanmasını sağlar
Serbest radikallere karşı etkili hucreleri harekete gecirir
Goz, karaciğer ve bağırsak rahatsızlıklarında etkilidir
Zayıflama uygulamalarında tavsiye edilir.
Ozona uzun sure maruz kalınca solunum gucluğu, akciğerde odem oluşumu gibi rahatsızlıklar ortaya cıkabiliyor. Surekli teneffus edilmediği takdirde insan sağlığına zararı yoktur.