Polonyum, bilinen en radyoaktif ve zehirli maddedir. Binlerce insanı oldurebilecek guce sahiptir. Cok yuksek oranda enerji kapasitesi vardır.
Polonyum, keşfedilen ilk radyoaktif elementtir. Radyoaktivitesi ve toksitesi en yuksek maddedir. Son yıllarda suikast silahı olarak kullanılması ile gundeme gelmiştir. Sigaralarda da bulunan polonyum, kansere bağlı olumlerde rol oynayan bir maddedir. Polonyumun 1 gramı binlerce insanı oldurebilecek radyoaktivitededir. Sınırlı bulunması ve tehlikeleri sebebiyle kullanımı da sınırlıdır. Genellikle nukleer reaktorlerde yapay olarak elde edilir. Polonyumu keşfeden Marie Curie ’nin kızı, polonyuma maruz kalarak olmuştur. Atom bombalarında da kullanılabilen bu maddenin insan vucuduna verdiği zararlar tam olarak tespit edilememiştir. Korkutucu elementlerden biri olan polonyumla ilgili oğrenecek cok şey var!
[h=4]Tarihcesi [/h]Polonyum, 1898 yılında kimyagerler Marie Curie ve eşi Pierre Curie tarafından keşfedilmiştir. Bir uranyum oksit minerali olan “uraninit” veya “pitchblend” mineralinde calışa yapan Curie cifti, bu mineralde radyum ve polonyum izole etmeyi başardı.
“Polonyum” kelimesi, anlaşılacağı uzere Polonya ’ya atfen bu adı almıştır. Polonyumun kÂşifi Curie ’nin memleketi Polonya ’dır. Marie Curie, polonyum ve radyum keşfi sebebiyle 1911 yılında iki Nobel Kimya odulune layık gorulmuştur.
Bu arada, onemli bir anekdotu da aktaralım; Marie Curie ’nin kendi gibi kimyager olan kızı Irene Curie, polonyumla ilgili laboratuar calışmaları sırasında cok az miktar polonyuma maruz kalarak 1956 yılında losemiden hayatını kaybetmiştir. Polonyumun ilk kurbanlarından biri olan Irene Curie de, annesi gibi 1935 yılında Nobel odulune layık gorulmuştu. Eşi Pierre Curie ise, 1906 yılında bir at arabasının carpması sonucu hayatını kaybetti.
[h=3]Fiziksel ve Kimyasal Ozellikleri [/h]Polonyumun kimyasal sembolu “Po”dur. Atom numarası 84, atom ağırlığı 210, yoğunluğu 9,4 grcm3 ’tur. Erime noktası 254 derece, kaynama noktası 962 derecedir. Periyodik tablonun 6-A grubunda yer alan bir yarı metaldir. Katı ve gumuşî renktedir. Kimyasal ozellikleri bakımından tellure, fiziksel ozellikleri bakımından bizmuta benzer. Sıcaklığı arttıkca elektrik iletkenliği azalır. Ucucu bir maddedir. Kapalı bir kapta saklanmazsa normal koşullarda uc gun icinde buharlaşabilir.
Polonyum, doğada serbest olarak bulunmaz, nadir elementlerdendir. Bazı deniz urunlerinde de cok az polonyum iceriği vardır. Doğadaki bolluk oranı katrilyonda 1 civarındadır. Genellikle uranyum cevheri olan urananit ve pitchblend minerallerinde cok az miktarda diğer radyoaktif elementlerle birlikte bulunur. Organik veya anorganik bileşikler meydana getirebilir. Metalik polonyum seyreltik asitlerle kolayca cozunur. Alkalilerle az cozunur. Organik asitlerle oluşturduğu tuzlar kolayca yanar. Halojenur aminler bu tuzları metale indirger. Radyum tuzlarının cozeltilerinden elektrolitik yollarla ayrıştırılabilir. Berilyum ile alaşımı etkili bir notron kaynağıdır.
Polonyum, bilinen en kuvvetli radyoaktif maddedir. En tehlikeli radyasyon turu olan alfa radyoaktivite yayar. Curuduğunde yuksek oranda enerji acığa cıkar. Parcacık hızlandırıcı ve nukleer reaktorlerden elde edilir. Uretimi başka bir radyoaktif element aracılığı ile yapılır. Bu element ışıyarak Po-210 ’a donuşur. Bizmut elementinin notron ışıması sonucu ya da fraksiyonlu destilasyonu ile sentetik olarak elde edilebilir. Uranyum-238 ’in ardı ardına doğal bozunması sırasında sırayla Radon-222, Bizmut-210, Kurşun-210 oluşur. Bizmutun bozunması sırasında ise Polonyum-210 meydana gelir.
Polonyum, kararsız 29 izotop icerir. Yaklaşık 140 gunluk bir devirde alfa parcacıkları yayarak radyoaktif bir maddeye donuşur. Bilinen en onemli ve tehlikeli izotopu “Po-210”dur. Bu izotopun yarılanma omru 138 gundur. Yapay olarak elde edilen Po-209 izotopunun yarılanma omru yaklaşık 103 yıl, Po-208 ’in yarılanma omru ise 3 yıldır. Diğer izotopları oldukca kısa yarılanma omrune sahiptir.
[h=3]Hangi Alanlarda Kullanılır? [/h]Polonyum; nukleer tesislerde, uzay teknolojilerinde ve sanayide kullanılmaktadır. Tehlikeli bir madde olduğu icin ticari kullanımı cok sınırlıdır. KÂğıt ve sac yapımında tehlikeli statik elektriği yok etmek icin de kullanılabilen polonyum, endustriyel kaplamaların kalınlığını olcmek icin faydalanılan bir elementtir.
Polonyumun kullanıldığı bazı alanlar şunlardır; atom bombası, fotoğrafcılık, tekstil, elektronik cihazlar, uzay aracları, nukleer fizik araştırmaları, antistatik cihazlar, nukleer teknoloji, uydular, uzay istasyonları, bilimsel araştırma ve deneyler…
[h=4]Polonyumun Sağlığa Zararları [/h]Polonyumun insan vucudundaki etkileri henuz tam olarak belirlenebilmiş değil. Ancak en onemli bilgi maruz kalan insanların olumcul tehlikelerle karşı karşıya olduğu... Kimyasal toksitesi ve radyoaktivitesi sebebiyle cok zararlı bir elementtir. Sigara icenler akciğerlerinde biriken Po-210 maddesi sebebiyle kanser riskiyle karşı karşıyadır.
Polonyum-210 maddesi, sindirilerek, solunarak veya ciltteki acık yaralardan vucuda alınabilir. KÂğıt, deri veya giysilerin uzerinden radyasyon etkisi vucuda gecmez. Vucutta sindirildikten sonra Po-210 ’nun yuzde 50 ila 90 ’ı dışkı yoluyla vucuttan atılır. Kalan kısmı ise kana karışarak dalak, bobrek, kemik iliği ve karaciğerleri tahrip eder.
Polonyum zehirlenmelerinin belirtileri, ishal, kusma, sac kaybı ve kandaki akyuvar hucrelerinin azalmasıdır. Ağız yoluyla alınan polonyumdaki milyonlarca alfa parcacığı doğrudan kan hucrelerine saldırır. İlk olarak karaciğer ve bobreklerde hasara yol acarak sarılığa sebep olur. Sonrasında bağırsaklarda toksik şok etkisi ortaya cıkarır. Polonyum parcacıklarının son saldırdığı organ ise kalptir. Son aşamada olume yol acar. Po-210 ’a bağlı olumler doza gore birkac gun veya birkac hafta icinde gercekleşir.
Aslında polonyumun kendisi zehirli değil, yaydığı radyasyon nefesle akciğerlere cekildiğinde kansere yol acıyor. Vucuda alınan polonyumun yaydığı alfa parcacıkları hucrelerin molekul atomlarına girerek kinetik enerjilerini bu atomlara aktarıyor. Boylece bulundukları bolgeye buyuk bir ısı enerjisi yayıyor. Orneğin, mideye ulaşan bir polonyum parcacığı, mide ceperlerini paramparca ederek ic kanamalara yol acıyor.
[h=4]Bunları Biliyor Musunuz? [/h]
Polonyum, bilinen en radyoaktif maddedir. Uranyumdan 400 kat daha fazla radyoaktiftir, siyanurden 250 bin kat daha zehirlidir. Bu sebeple “mukemmel zehir” olarak bilinir.
Polonyum, sigarada da bulunur. Kurşun-210 izotopu, tutun yaprağında Polonyum-210 uretir.
Gunde 1,5 paket sigara icen bir kişi, akciğerlerine cektiği dumanla polonyumun sactığı ışınlardan aldığı radyasyon dozu, her gun bir akciğer filmi cektirmekle alınan radyasyonla eşdeğerdir.
Gunde 2 paket sigara icmekle maruz kalınan Po-210 ’nun radyoaktivitesi sonucu akciğerlerde oluşan radyasyon miktarı, tum doğal radyasyon kaynaklarından alınan radyasyon miktarından en az 7 kat daha fazladır.
Po-210 ’nun kansere bağlı tum olumlerdeki payı yuzde 2 civarındadır.
İnsan vucudu dışında zararsız olan polonyumun cok kucuk miktarları bile oldurebilir.
Bir gram polonyumun 50 milyon insanı oldurebileceği, 50 milyon insanı da hasta edebileceği iddia edilir.
2004 yılında hayatını kaybeden Filistin ’in efsanevi lideri Yaser Arafat ’ın kemiklerinde yuksek oranda polonyum tespit edilmiştir.
Eski Sovyet Rus casusu, M16 ajanı Alexander Litvineko, Kasım 2006 tarihinde iki Rus ’la bir iş yemeğinde cayına 26,5 mikrogram “Po-210” katılması sonucu birkac hafta icinde tum mudahalelere rağmen hayatını kaybetti.
Litvineko ’nun aldığı Po-210 sebebiyle yakınında bir şekilde bulunan 700 kişinin etkilendiği acıklandı.
Bir gram polonyum, 140 watt ısı enerjisi, yarım gram polonyum 500 derece sıcaklık verebilir.
Bir tonluk uranyum cevherinde yaklaşık 100 mikrogram polonyum bulunur.
Nukleer silahların ateşleme ve uzay araclarının enerji kaynağı polonyumdur.
1970 ’li yıllarda Sovyet uzay programı Luna ’da kullanılan keşif araclarının ısıtılmasında polonyum kullanılmıştır.
Nukleer reaktorlerde yılda yaklaşık 100 ton yapay polonyum uretilmektedir.
Polonyum, keşfedilen ilk radyoaktif elementtir. Radyoaktivitesi ve toksitesi en yuksek maddedir. Son yıllarda suikast silahı olarak kullanılması ile gundeme gelmiştir. Sigaralarda da bulunan polonyum, kansere bağlı olumlerde rol oynayan bir maddedir. Polonyumun 1 gramı binlerce insanı oldurebilecek radyoaktivitededir. Sınırlı bulunması ve tehlikeleri sebebiyle kullanımı da sınırlıdır. Genellikle nukleer reaktorlerde yapay olarak elde edilir. Polonyumu keşfeden Marie Curie ’nin kızı, polonyuma maruz kalarak olmuştur. Atom bombalarında da kullanılabilen bu maddenin insan vucuduna verdiği zararlar tam olarak tespit edilememiştir. Korkutucu elementlerden biri olan polonyumla ilgili oğrenecek cok şey var! [h=4]Tarihcesi [/h]Polonyum, 1898 yılında kimyagerler Marie Curie ve eşi Pierre Curie tarafından keşfedilmiştir. Bir uranyum oksit minerali olan “uraninit” veya “pitchblend” mineralinde calışa yapan Curie cifti, bu mineralde radyum ve polonyum izole etmeyi başardı.
“Polonyum” kelimesi, anlaşılacağı uzere Polonya ’ya atfen bu adı almıştır. Polonyumun kÂşifi Curie ’nin memleketi Polonya ’dır. Marie Curie, polonyum ve radyum keşfi sebebiyle 1911 yılında iki Nobel Kimya odulune layık gorulmuştur.
Bu arada, onemli bir anekdotu da aktaralım; Marie Curie ’nin kendi gibi kimyager olan kızı Irene Curie, polonyumla ilgili laboratuar calışmaları sırasında cok az miktar polonyuma maruz kalarak 1956 yılında losemiden hayatını kaybetmiştir. Polonyumun ilk kurbanlarından biri olan Irene Curie de, annesi gibi 1935 yılında Nobel odulune layık gorulmuştu. Eşi Pierre Curie ise, 1906 yılında bir at arabasının carpması sonucu hayatını kaybetti.
[h=3]Fiziksel ve Kimyasal Ozellikleri [/h]Polonyumun kimyasal sembolu “Po”dur. Atom numarası 84, atom ağırlığı 210, yoğunluğu 9,4 grcm3 ’tur. Erime noktası 254 derece, kaynama noktası 962 derecedir. Periyodik tablonun 6-A grubunda yer alan bir yarı metaldir. Katı ve gumuşî renktedir. Kimyasal ozellikleri bakımından tellure, fiziksel ozellikleri bakımından bizmuta benzer. Sıcaklığı arttıkca elektrik iletkenliği azalır. Ucucu bir maddedir. Kapalı bir kapta saklanmazsa normal koşullarda uc gun icinde buharlaşabilir.
Polonyum, doğada serbest olarak bulunmaz, nadir elementlerdendir. Bazı deniz urunlerinde de cok az polonyum iceriği vardır. Doğadaki bolluk oranı katrilyonda 1 civarındadır. Genellikle uranyum cevheri olan urananit ve pitchblend minerallerinde cok az miktarda diğer radyoaktif elementlerle birlikte bulunur. Organik veya anorganik bileşikler meydana getirebilir. Metalik polonyum seyreltik asitlerle kolayca cozunur. Alkalilerle az cozunur. Organik asitlerle oluşturduğu tuzlar kolayca yanar. Halojenur aminler bu tuzları metale indirger. Radyum tuzlarının cozeltilerinden elektrolitik yollarla ayrıştırılabilir. Berilyum ile alaşımı etkili bir notron kaynağıdır.
Polonyum, bilinen en kuvvetli radyoaktif maddedir. En tehlikeli radyasyon turu olan alfa radyoaktivite yayar. Curuduğunde yuksek oranda enerji acığa cıkar. Parcacık hızlandırıcı ve nukleer reaktorlerden elde edilir. Uretimi başka bir radyoaktif element aracılığı ile yapılır. Bu element ışıyarak Po-210 ’a donuşur. Bizmut elementinin notron ışıması sonucu ya da fraksiyonlu destilasyonu ile sentetik olarak elde edilebilir. Uranyum-238 ’in ardı ardına doğal bozunması sırasında sırayla Radon-222, Bizmut-210, Kurşun-210 oluşur. Bizmutun bozunması sırasında ise Polonyum-210 meydana gelir.
Polonyum, kararsız 29 izotop icerir. Yaklaşık 140 gunluk bir devirde alfa parcacıkları yayarak radyoaktif bir maddeye donuşur. Bilinen en onemli ve tehlikeli izotopu “Po-210”dur. Bu izotopun yarılanma omru 138 gundur. Yapay olarak elde edilen Po-209 izotopunun yarılanma omru yaklaşık 103 yıl, Po-208 ’in yarılanma omru ise 3 yıldır. Diğer izotopları oldukca kısa yarılanma omrune sahiptir.
[h=3]Hangi Alanlarda Kullanılır? [/h]Polonyum; nukleer tesislerde, uzay teknolojilerinde ve sanayide kullanılmaktadır. Tehlikeli bir madde olduğu icin ticari kullanımı cok sınırlıdır. KÂğıt ve sac yapımında tehlikeli statik elektriği yok etmek icin de kullanılabilen polonyum, endustriyel kaplamaların kalınlığını olcmek icin faydalanılan bir elementtir.
Polonyumun kullanıldığı bazı alanlar şunlardır; atom bombası, fotoğrafcılık, tekstil, elektronik cihazlar, uzay aracları, nukleer fizik araştırmaları, antistatik cihazlar, nukleer teknoloji, uydular, uzay istasyonları, bilimsel araştırma ve deneyler…
[h=4]Polonyumun Sağlığa Zararları [/h]Polonyumun insan vucudundaki etkileri henuz tam olarak belirlenebilmiş değil. Ancak en onemli bilgi maruz kalan insanların olumcul tehlikelerle karşı karşıya olduğu... Kimyasal toksitesi ve radyoaktivitesi sebebiyle cok zararlı bir elementtir. Sigara icenler akciğerlerinde biriken Po-210 maddesi sebebiyle kanser riskiyle karşı karşıyadır.
Polonyum-210 maddesi, sindirilerek, solunarak veya ciltteki acık yaralardan vucuda alınabilir. KÂğıt, deri veya giysilerin uzerinden radyasyon etkisi vucuda gecmez. Vucutta sindirildikten sonra Po-210 ’nun yuzde 50 ila 90 ’ı dışkı yoluyla vucuttan atılır. Kalan kısmı ise kana karışarak dalak, bobrek, kemik iliği ve karaciğerleri tahrip eder.
Polonyum zehirlenmelerinin belirtileri, ishal, kusma, sac kaybı ve kandaki akyuvar hucrelerinin azalmasıdır. Ağız yoluyla alınan polonyumdaki milyonlarca alfa parcacığı doğrudan kan hucrelerine saldırır. İlk olarak karaciğer ve bobreklerde hasara yol acarak sarılığa sebep olur. Sonrasında bağırsaklarda toksik şok etkisi ortaya cıkarır. Polonyum parcacıklarının son saldırdığı organ ise kalptir. Son aşamada olume yol acar. Po-210 ’a bağlı olumler doza gore birkac gun veya birkac hafta icinde gercekleşir.
Aslında polonyumun kendisi zehirli değil, yaydığı radyasyon nefesle akciğerlere cekildiğinde kansere yol acıyor. Vucuda alınan polonyumun yaydığı alfa parcacıkları hucrelerin molekul atomlarına girerek kinetik enerjilerini bu atomlara aktarıyor. Boylece bulundukları bolgeye buyuk bir ısı enerjisi yayıyor. Orneğin, mideye ulaşan bir polonyum parcacığı, mide ceperlerini paramparca ederek ic kanamalara yol acıyor.
[h=4]Bunları Biliyor Musunuz? [/h]
Polonyum, bilinen en radyoaktif maddedir. Uranyumdan 400 kat daha fazla radyoaktiftir, siyanurden 250 bin kat daha zehirlidir. Bu sebeple “mukemmel zehir” olarak bilinir.
Polonyum, sigarada da bulunur. Kurşun-210 izotopu, tutun yaprağında Polonyum-210 uretir.
Gunde 1,5 paket sigara icen bir kişi, akciğerlerine cektiği dumanla polonyumun sactığı ışınlardan aldığı radyasyon dozu, her gun bir akciğer filmi cektirmekle alınan radyasyonla eşdeğerdir.
Gunde 2 paket sigara icmekle maruz kalınan Po-210 ’nun radyoaktivitesi sonucu akciğerlerde oluşan radyasyon miktarı, tum doğal radyasyon kaynaklarından alınan radyasyon miktarından en az 7 kat daha fazladır.
Po-210 ’nun kansere bağlı tum olumlerdeki payı yuzde 2 civarındadır.
İnsan vucudu dışında zararsız olan polonyumun cok kucuk miktarları bile oldurebilir.
Bir gram polonyumun 50 milyon insanı oldurebileceği, 50 milyon insanı da hasta edebileceği iddia edilir.
2004 yılında hayatını kaybeden Filistin ’in efsanevi lideri Yaser Arafat ’ın kemiklerinde yuksek oranda polonyum tespit edilmiştir.
Eski Sovyet Rus casusu, M16 ajanı Alexander Litvineko, Kasım 2006 tarihinde iki Rus ’la bir iş yemeğinde cayına 26,5 mikrogram “Po-210” katılması sonucu birkac hafta icinde tum mudahalelere rağmen hayatını kaybetti.
Litvineko ’nun aldığı Po-210 sebebiyle yakınında bir şekilde bulunan 700 kişinin etkilendiği acıklandı.
Bir gram polonyum, 140 watt ısı enerjisi, yarım gram polonyum 500 derece sıcaklık verebilir.
Bir tonluk uranyum cevherinde yaklaşık 100 mikrogram polonyum bulunur.
Nukleer silahların ateşleme ve uzay araclarının enerji kaynağı polonyumdur.
1970 ’li yıllarda Sovyet uzay programı Luna ’da kullanılan keşif araclarının ısıtılmasında polonyum kullanılmıştır.
Nukleer reaktorlerde yılda yaklaşık 100 ton yapay polonyum uretilmektedir.