Yakut, değerli taşlar arasında elmastan sonra en sert taştır. Eski cağlardan gunumuze takıların nadide taşları arasında yer alır. Altından değerlidir.
Yakut; kırmızı, pembe ve morun ceşitli tonlarında bulunabilen oldukca estetik gorunumlu, efsanevi değerli bir taştır. Edebiyatta bircok benzetme ve manzumlara, şarkı sozlerine konu olan yakutun zarif ve dikkat cekici yapısı her zaman ilgi cekmiştir. Kırmızı ve tonlarındaki rengi sebebiyle aşkı temsil eder ve “aşk taşı” olarak da bilinir. Yakut, aynı zamanda asilliği ve saygınlığı temsil eder. Ayrıca, temmuz ayında doğanları temsil eden mistik doğum taşıdır. Astrolojik olarak yay, oğlak, akrep, koc, yengec ve aslan burclarının da taşıdır. Altın ve gumuş gibi değerli metallerle kullanımı yaygındır.
İngilizce karşılığı “ruby” olan yakut, Latince “rubeus” yani “kırmızı” sozcuğunden turetilen bir kelime. Arapca kokenli bir kelimedir. Kelime anlamı “kırmızı değerli taş” şeklindedir. Yakut, aynı zamanda Kuzey Sibirya ’da bulunan ozerk Yakutistan ’da yaşayan Turk topluluğudur. Yakutistan, yakut minerali korendon bakımından zengin bir ulkedir.
[h=4]Tarihcesi [/h]Yakut, tarihte onemli bir yere sahip taşlar arasında yer alır. Turk tarihinde olduğu gibi Uzakdoğu kulturlerinde de bircok objenin suslemelerinde yakuttan faydalanılmıştır. Kılıclar, kamalar ve silahlar başta olmak uzere bircok eşyanın suslemelerinde yakut ve diğer değerli taşlara rastlamak mumkun. Osmanlı ’da kadınlar takı ve mucevherlerinde nadide bir taş olarak yakutu tercih etmiştir. Topkapı Sarayı ’nda sergilenen takılar, mucevherler ve aksesuarlar başta olmak uzere sayısız suslemede yakut kullanılmıştır.
Yakut, kralların ve kralicelerin taşı olarak tarihte soyluluğu, guneşi ve ateşi temsil etmiş. Fazilet bakımından elmasın bile ustunde gorulurmuş. Hatta Moğol İmparatoru Kubilay Han ’ın buyuk bir yakut karşılığında bir şehri teklif ettiği rivayet edilir. Eski Mısır ’ın savaş ve yıkım tanrıcası aslan başlı Sekhmet ’i de yakutun temsil ettiği rivayetler arasında… Hindular da, yakut icin “değerli taşların kralı” ifadesini kullanırmış. Yakutun anavatanı sayılan Burma ’daki eski efsanelere gore, vucuduna yakut takanların dokunulamazlığın gucunu kazandığına inanılırmış. Gecmişte vebaya karşı yakutun takılmasının tavsiye edildiği belirtiliyor. Asillerin duğunlerinde de gelinin taktığı pahalı mucevherlerde yakutun onemli bir yeri varmış.
Yakutla ilgili bazı tarihi gelişmeleri şoyle sıralayabiliriz;
Burma ’nın Mogok bolgesindeki yakut madenleri 6. yuzyılda keşfedildi.
Yakut ihtiyacı arttıkca 1830 yılında sentetik yakut calışmaları başladı.
1837 yılında Gaudin, ilk sentetik yakutu uretti.
1910 yılında ticari olcekli ilk sentetik yakut uretildi.
1960 yılında ilk yakutlu lazer uretildi.
[h=3]Fiziksel ve Kimyasal Ozellikleri [/h]Yakut, yer altında yuzlerce sıcaklık ve basınc altında oluşan bir taş. Yakutun erime derecesi 2050 derecedir. Sertlik derecesi 9,0 mohstur. Dunyadaki en sert taşlar arasında elmastan sonra ikinci sıradadır. Kırmızı ve mor tonlarında bulunabilen yakuta rengini bunyesindeki krom elementi verir. Krom miktarı arttıkca rengi koyulaşır. Pembe ve tonlarında, eflatun ve kahverengi tonlarında da olabilmektedir. En değerli yakutlar, kan kırmızısı rengindedir. Kristal yapısı rombohedraldir. Gorunuşu diğer değerli taşlara oranla oldukca saydamdır. Kıvılcım şeklinde bir ışıltısı vardır. Işığa tutulduğunda 6 koşeli yıldız şeklinde ışık verir. Kesildiğinde oldukca duzgun hatlar verebilir. Kimyasal ozellikleri bakımından safir taşı ile benzerlikler gosterir. Rengi dışında hemen hemen butun ozellikleri ile safire benzer. İcerisinde damar bulunabilir. Damarlı yakutlar bazı mucevherlerde ozellikle tercih edilen turudur ve daha gercekci bulunduğu icin oldukca değerlidir.
Yakut doğada bulunur, sentetik olarak da uretilebilir. Sentetik yakutların icinde mikroskobik hava boşlukları ve oyuklar gorulebilirken, doğal yakutta bu kabarcık ve oyuklar bulunmaz. Doğal hali mat ve gosterişsizdir. Yerkabuğunda nadir bulunur. Zoisit kayaclarındaki kırmızı ve mor bolumler yakuttur. Genellikle korund veya korendon minerali icinde meydana gelir. Korendon, bir aluminyum oksit mineralidir. Elmastan sonraki en sert mineraldir. Bunyesine giren krom sebebiyle kan kırmızısı bir renk alır. Bu yakut oluşumudur. Elmas parlaklığında olan korendon minerali; kor kayaclarda, tortul kayaclarda ve metaformik kayaclarda oluşur. Silindir bicimli kristaller, iri bloklar ve yuvarlak taneler halinde bulunur. Sertliği, yoğunluğu ve kristal şekli ile ayrıcalıklı bir mineral olan korendonun mavi renkli turune safir veya gokyakut adı verilir. Safir ve yakut, korendonun daha ince taneli turleridir. Korendondaki kırmızı dışındaki renkler, safirin farklı turleridir. Korendonun demir oksit turlerine zımpara adı verilir ve sertliği, kristal yapısı sebebiyle aşındırıcı mineraller arasında yer alır.
Laboratuvar ortamında uretilen sentetik yakut, lazer yapımında kullanılır. Sentetik yakut, ultraviyole ve kızılotesi ışınları yansıtmadan gecirebilir. Bu sebeple optik urunlerde kullanılabilir. Isıya dayanıklı camlar, bilimsel alet ve cihazlarda da sentetik yakut kullanımı yaygındır. Sentetik yakutlar, fiziksel ozellikleri bakımından doğal korendonun ozelliklerine cok yakındır. Yuzde 2,5 oranında krom oksit iceren sentetik yakut, guvercin kanı kırmızısı rengindedir.
[h=4]Yakutun Faydaları [/h]Yakut, değerli olduğu kadar şifalı olduğuna da inanılan bir taştır. Uc enerji seviyesine sahip olan onemli enerji taşları arasında yer alır. Metafizik ozelliklerinin bedene ve ruha canlılık kazandırdığı belirtilir. Tarihte akıl ve beyin rahatsızlıklarına karşı kullanıldığına dair bazı bilgiler var. Sahibine iyi kader verdiğine inanılan yakutun cinsel sorunlara da faydası olduğu belirtiliyor. Her ne kadar bilimsel ispatı olmasa da yakutun sağlığa faydaları ile ilgili bazı bilgiler şoyle; bazı organların calışmasını duzenler, bağışıklık sistemini duzenler, vucuda dinclik kazandırır, kan akışını duzenler, ateş duşurucu ozelliği vardır, vucuttaki negatif enerjiyi alır, cesaret verir ve ozguveni artırır, huzur verir, hastalara motivasyon verir, afrodizyaktır, hamile kadınların ağrılarını dindirir, bobrek, dalak ve ureme organları icin faydalıdır, pozitif duşunce verir.
[h=4]Bunları Biliyor Musunuz? [/h]Kur ’an-ı Kerim ’de adı gecen 3 taştan biri de yakuttur.
Yakut rezervi en cok Tayland ’ın ozerk bolgesi Myanmar-Burma ’da bulunur. En değerli yakut da Burma ’daki yasaklı bolge Mogok ’tan cıkarılır. “Guvercin kanı” adı verilen canlı kırmızı yakut da cok değerlidir ve Burma ’da cıkarılır.
Burma ’dan cıkan buyuk yakutların değeri milyon dolarlarla ifade edilir.
Washington ’daki Doğal Tarih Muzesi ’nde dunyanın en buyuk yakutu sergilenmektedir. 23,1 karatlık (4,62 gr) yakut, 1930 yılında Burma-Mogok ’ta cıkarıldı.
1988 yılında bir acık artırmada 16 karatlık bir yakut, 3,6 milyon dolara satıldı.
Luksemburg Prensi IV Charles, 250 karatlık bir yakut taşırmış.
Bir yakut minerali olan korendonun en onemli rezervi Yakutistan ’da bulunur. Yakut (Saha) Turklerinin yaşadığı Yakutistan ’da elmas başta olmak uzere altın, gaz, gumuş ve bakır zenginlikleri ile bilinir. Element tablosundaki hemen hemen butun elementler Yakutistan ’da bulunmaktadır.
Yakut, ortam şartları ve kimyasallar sebebiyle matlaşabilir. Bu durumda sadece suyla yıkanarak eski parlaklığını kazanabilir.
Sentetik ve doğal yakutları ayırt edebilmek oldukca zordur. Genellikle gemologlar (değerli taş uzmanı) tarafından ayrıt edilebilir. Sentetik yakutlarda mikrokobik damlacıklar ve oyuklar bulunur, ışık gecirgenliği yuksektir. Doğal yakutlarda damlacıklar ve oyuklar bulunmaz ve ışık gecirgenliği cok duşuktur.
Turkiye ’de yakut rezervi bulunmamaktadır, doğal yakut ithal edilmektedir. Buyuk sentetik yakut uretimi ile ilgili iki bilim adamının calışmaları sonucu Ar-Ge aşamasına gelinmiştir.
Afganistan, Pakistan, Sri Lanka, Cin, Kenya, Malavi, Hindistan, Vietnam, Kuzey Carolina, Rusya, Avustralya, Norvec, Kambocya ve Tanzanya diğer yakut rezervi bulunan ulkelerdir.
Turkiye ’de yaklaşık 450 kişi “Yakut” ismini kullanıyor.
Yakut; kırmızı, pembe ve morun ceşitli tonlarında bulunabilen oldukca estetik gorunumlu, efsanevi değerli bir taştır. Edebiyatta bircok benzetme ve manzumlara, şarkı sozlerine konu olan yakutun zarif ve dikkat cekici yapısı her zaman ilgi cekmiştir. Kırmızı ve tonlarındaki rengi sebebiyle aşkı temsil eder ve “aşk taşı” olarak da bilinir. Yakut, aynı zamanda asilliği ve saygınlığı temsil eder. Ayrıca, temmuz ayında doğanları temsil eden mistik doğum taşıdır. Astrolojik olarak yay, oğlak, akrep, koc, yengec ve aslan burclarının da taşıdır. Altın ve gumuş gibi değerli metallerle kullanımı yaygındır. İngilizce karşılığı “ruby” olan yakut, Latince “rubeus” yani “kırmızı” sozcuğunden turetilen bir kelime. Arapca kokenli bir kelimedir. Kelime anlamı “kırmızı değerli taş” şeklindedir. Yakut, aynı zamanda Kuzey Sibirya ’da bulunan ozerk Yakutistan ’da yaşayan Turk topluluğudur. Yakutistan, yakut minerali korendon bakımından zengin bir ulkedir.
[h=4]Tarihcesi [/h]Yakut, tarihte onemli bir yere sahip taşlar arasında yer alır. Turk tarihinde olduğu gibi Uzakdoğu kulturlerinde de bircok objenin suslemelerinde yakuttan faydalanılmıştır. Kılıclar, kamalar ve silahlar başta olmak uzere bircok eşyanın suslemelerinde yakut ve diğer değerli taşlara rastlamak mumkun. Osmanlı ’da kadınlar takı ve mucevherlerinde nadide bir taş olarak yakutu tercih etmiştir. Topkapı Sarayı ’nda sergilenen takılar, mucevherler ve aksesuarlar başta olmak uzere sayısız suslemede yakut kullanılmıştır.
Yakut, kralların ve kralicelerin taşı olarak tarihte soyluluğu, guneşi ve ateşi temsil etmiş. Fazilet bakımından elmasın bile ustunde gorulurmuş. Hatta Moğol İmparatoru Kubilay Han ’ın buyuk bir yakut karşılığında bir şehri teklif ettiği rivayet edilir. Eski Mısır ’ın savaş ve yıkım tanrıcası aslan başlı Sekhmet ’i de yakutun temsil ettiği rivayetler arasında… Hindular da, yakut icin “değerli taşların kralı” ifadesini kullanırmış. Yakutun anavatanı sayılan Burma ’daki eski efsanelere gore, vucuduna yakut takanların dokunulamazlığın gucunu kazandığına inanılırmış. Gecmişte vebaya karşı yakutun takılmasının tavsiye edildiği belirtiliyor. Asillerin duğunlerinde de gelinin taktığı pahalı mucevherlerde yakutun onemli bir yeri varmış.
Yakutla ilgili bazı tarihi gelişmeleri şoyle sıralayabiliriz;
Burma ’nın Mogok bolgesindeki yakut madenleri 6. yuzyılda keşfedildi.
Yakut ihtiyacı arttıkca 1830 yılında sentetik yakut calışmaları başladı.
1837 yılında Gaudin, ilk sentetik yakutu uretti.
1910 yılında ticari olcekli ilk sentetik yakut uretildi.
1960 yılında ilk yakutlu lazer uretildi.
[h=3]Fiziksel ve Kimyasal Ozellikleri [/h]Yakut, yer altında yuzlerce sıcaklık ve basınc altında oluşan bir taş. Yakutun erime derecesi 2050 derecedir. Sertlik derecesi 9,0 mohstur. Dunyadaki en sert taşlar arasında elmastan sonra ikinci sıradadır. Kırmızı ve mor tonlarında bulunabilen yakuta rengini bunyesindeki krom elementi verir. Krom miktarı arttıkca rengi koyulaşır. Pembe ve tonlarında, eflatun ve kahverengi tonlarında da olabilmektedir. En değerli yakutlar, kan kırmızısı rengindedir. Kristal yapısı rombohedraldir. Gorunuşu diğer değerli taşlara oranla oldukca saydamdır. Kıvılcım şeklinde bir ışıltısı vardır. Işığa tutulduğunda 6 koşeli yıldız şeklinde ışık verir. Kesildiğinde oldukca duzgun hatlar verebilir. Kimyasal ozellikleri bakımından safir taşı ile benzerlikler gosterir. Rengi dışında hemen hemen butun ozellikleri ile safire benzer. İcerisinde damar bulunabilir. Damarlı yakutlar bazı mucevherlerde ozellikle tercih edilen turudur ve daha gercekci bulunduğu icin oldukca değerlidir.
Yakut doğada bulunur, sentetik olarak da uretilebilir. Sentetik yakutların icinde mikroskobik hava boşlukları ve oyuklar gorulebilirken, doğal yakutta bu kabarcık ve oyuklar bulunmaz. Doğal hali mat ve gosterişsizdir. Yerkabuğunda nadir bulunur. Zoisit kayaclarındaki kırmızı ve mor bolumler yakuttur. Genellikle korund veya korendon minerali icinde meydana gelir. Korendon, bir aluminyum oksit mineralidir. Elmastan sonraki en sert mineraldir. Bunyesine giren krom sebebiyle kan kırmızısı bir renk alır. Bu yakut oluşumudur. Elmas parlaklığında olan korendon minerali; kor kayaclarda, tortul kayaclarda ve metaformik kayaclarda oluşur. Silindir bicimli kristaller, iri bloklar ve yuvarlak taneler halinde bulunur. Sertliği, yoğunluğu ve kristal şekli ile ayrıcalıklı bir mineral olan korendonun mavi renkli turune safir veya gokyakut adı verilir. Safir ve yakut, korendonun daha ince taneli turleridir. Korendondaki kırmızı dışındaki renkler, safirin farklı turleridir. Korendonun demir oksit turlerine zımpara adı verilir ve sertliği, kristal yapısı sebebiyle aşındırıcı mineraller arasında yer alır.
Laboratuvar ortamında uretilen sentetik yakut, lazer yapımında kullanılır. Sentetik yakut, ultraviyole ve kızılotesi ışınları yansıtmadan gecirebilir. Bu sebeple optik urunlerde kullanılabilir. Isıya dayanıklı camlar, bilimsel alet ve cihazlarda da sentetik yakut kullanımı yaygındır. Sentetik yakutlar, fiziksel ozellikleri bakımından doğal korendonun ozelliklerine cok yakındır. Yuzde 2,5 oranında krom oksit iceren sentetik yakut, guvercin kanı kırmızısı rengindedir.
[h=4]Yakutun Faydaları [/h]Yakut, değerli olduğu kadar şifalı olduğuna da inanılan bir taştır. Uc enerji seviyesine sahip olan onemli enerji taşları arasında yer alır. Metafizik ozelliklerinin bedene ve ruha canlılık kazandırdığı belirtilir. Tarihte akıl ve beyin rahatsızlıklarına karşı kullanıldığına dair bazı bilgiler var. Sahibine iyi kader verdiğine inanılan yakutun cinsel sorunlara da faydası olduğu belirtiliyor. Her ne kadar bilimsel ispatı olmasa da yakutun sağlığa faydaları ile ilgili bazı bilgiler şoyle; bazı organların calışmasını duzenler, bağışıklık sistemini duzenler, vucuda dinclik kazandırır, kan akışını duzenler, ateş duşurucu ozelliği vardır, vucuttaki negatif enerjiyi alır, cesaret verir ve ozguveni artırır, huzur verir, hastalara motivasyon verir, afrodizyaktır, hamile kadınların ağrılarını dindirir, bobrek, dalak ve ureme organları icin faydalıdır, pozitif duşunce verir.
[h=4]Bunları Biliyor Musunuz? [/h]Kur ’an-ı Kerim ’de adı gecen 3 taştan biri de yakuttur.
Yakut rezervi en cok Tayland ’ın ozerk bolgesi Myanmar-Burma ’da bulunur. En değerli yakut da Burma ’daki yasaklı bolge Mogok ’tan cıkarılır. “Guvercin kanı” adı verilen canlı kırmızı yakut da cok değerlidir ve Burma ’da cıkarılır.
Burma ’dan cıkan buyuk yakutların değeri milyon dolarlarla ifade edilir.
Washington ’daki Doğal Tarih Muzesi ’nde dunyanın en buyuk yakutu sergilenmektedir. 23,1 karatlık (4,62 gr) yakut, 1930 yılında Burma-Mogok ’ta cıkarıldı.
1988 yılında bir acık artırmada 16 karatlık bir yakut, 3,6 milyon dolara satıldı.
Luksemburg Prensi IV Charles, 250 karatlık bir yakut taşırmış.
Bir yakut minerali olan korendonun en onemli rezervi Yakutistan ’da bulunur. Yakut (Saha) Turklerinin yaşadığı Yakutistan ’da elmas başta olmak uzere altın, gaz, gumuş ve bakır zenginlikleri ile bilinir. Element tablosundaki hemen hemen butun elementler Yakutistan ’da bulunmaktadır.
Yakut, ortam şartları ve kimyasallar sebebiyle matlaşabilir. Bu durumda sadece suyla yıkanarak eski parlaklığını kazanabilir.
Sentetik ve doğal yakutları ayırt edebilmek oldukca zordur. Genellikle gemologlar (değerli taş uzmanı) tarafından ayrıt edilebilir. Sentetik yakutlarda mikrokobik damlacıklar ve oyuklar bulunur, ışık gecirgenliği yuksektir. Doğal yakutlarda damlacıklar ve oyuklar bulunmaz ve ışık gecirgenliği cok duşuktur.
Turkiye ’de yakut rezervi bulunmamaktadır, doğal yakut ithal edilmektedir. Buyuk sentetik yakut uretimi ile ilgili iki bilim adamının calışmaları sonucu Ar-Ge aşamasına gelinmiştir.
Afganistan, Pakistan, Sri Lanka, Cin, Kenya, Malavi, Hindistan, Vietnam, Kuzey Carolina, Rusya, Avustralya, Norvec, Kambocya ve Tanzanya diğer yakut rezervi bulunan ulkelerdir.
Turkiye ’de yaklaşık 450 kişi “Yakut” ismini kullanıyor.