Konsolosluk, en genel haliyle bir ulkenin kamu idaresinin yabancı bir şehirdeki temsili olarak tanımlanabilir. Her şeyin otesinde, konsolosluk bulunduğu yabancı ulkede yaşayan ya da seyahat eden vatandaşlarından sorumludur. Kişilerin haklarının korunması ve bağlı bulunduğu hukumetin politik ve ticari bağlamda duzenli olarak bilgilendirilmesi gibi gorevler konsolosa aittir.
Konsolosluğun gorevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Pasaport ve diğer resmi evrakların tespiti ve yenilenmesi,
Bulunulan yabancı ulkede meydana gelen doğum, olum, evlilik, boşanma, evlat edinme gibi olayların yetkili kuruluşlara bildirilmesi,
Yurt dışında yaşayan kendi ulke vatandaşlarının sosyal guvenlik durumu hakkında bilgilendirilmesi,
Askerlik hizmeti bağlamında kendi vatandaşları icin askeri formalitelerin ve kontrollerin sağlanması,
Kendi ulke vatandaşlarına problemli ya da herhangi bir acil durumda destek sağlanması,
Kendi ulke vatandaşlarının gozaltına alınma ya da tutuklanması durumunda ilgilenilmesi ve yasanın işleyişi ve adil davaların yurutulmesi konusunun takip edilmesi,
Yabancı ulke vatandaşları icin giriş vizesinin sağlanması ve bu kişilerin gocmenlik, oturma ve calışma izni hakkında bildirilmesi.
Başkonsoloslukların Sorumlulukları Nelerdir?
Başkonsolosluklar genellikle buyuk şehirlerde yer alır ve buyuk ve onemli konsolosluklardır. Başkonsolosluklar bulundukları ulkelerde uluslararası ilişkilerin kurulması ve kendi ulkesi ile bulunduğu ulke arasındaki bağın guclendirilmesi gorevini ustlenir. En ust dereceli konsolosa başkonsolos adı verilir. Kişiler yabancı bir ulkede bulundukları sırada yaşadıkları yasal, suc oluşturan ya da doğal afet gibi durumlarda bulundukları ulkedeki kendi başkonsolosluklarına başvururlar. Gorevin detayı ne olursa olsun bir konsolosluk her zaman iki ulke arasındaki uyumun ve duzenin sağlanması ve surdurulmesi olacaktır. Bu bazen mikro bazen makro boyutlara ulaşabilir. Bir kişinin en şahsi ihtiyacına yonelik olacağı gibi bir takım sistematik ve uzun zamandır suregelen sorunların ortadan kaldırılmasına ilişkin calışmalar da başkonsolosluklar tarafından masaya yatırılır.
Daha detaylı olarak başkonsoloslukların gorev ve sorumluluklarına bakacak olursak aşağıdaki gibi bir mini liste bu konuda bize fikir verecektir:
Kayıp ve calıntı durumlarında;
Ulkeler arası gezginler, seyahatleri sırasında pasaport gibi bir kimlik ibrazı icin kullanılan belgenin kaybı ya da calınması durumunda buyuk sorunlar yaşayabilirler. Ancak, eğer vatandaşı oldukları ulke bulundukları ulkede bir başkonsolosluğa sahipse, bu yabancı gezginlerin şanslı konumda olduklarını soyleyebiliriz. Cunku kendi ulkelerinin başkonsolosluğuna gittikleri zaman, pasaport ya da kimlik kartlarını tekrar cıkarabilir ya da bu kişilerin vatandaşı oldukları ulkeyi bildiren resmen gecerli evrakları teslim alabilirler. Boylece kesintisiz bir şekilde seyahatlerine devam etme şansına sahip olurlar.
Kendi vatandaşları ile bolge halkı ilişkisinde;
Başkonsoloslukların başlıca gorevlerinden biri de kendi ulke vatandaşları ile gorev aldıkları ulke halkı arasındaki bağların guclendirilmesi icin girişimde bulunarak bu ilişkilere onculuk etmesidir. Bu gorev farklı durumlarda farklı girişimleri gerekli kılabilir. Orneğin, oğrenciler icin burs verilmesi ya da kendi ulkesini terk ederek gocmen olarak yaşayan kişiler icin sosyal hizmetlerin sağlanması bu girişimler arasında sıkca gorulenlerden ikisi olarak sayılabilir. Başkonsolosluk, her zaman değilse de gerekli durumlarda kendi ulkesindeki secimlerde, yabancı vatandaşların secimlere katılmasına yardımcı olacak secim komitelerinin kurulmasına da yardımcı olabilir.
Toplum karşısında gorunurluk icin;
Başkonsoloslukların en onemli rollerinden biri de gorevlerini surdurdukleri ulkelerde diplomatik bağların zenginleştirilmesine yardımcı olacak kamu gorunuşunu sağlamaktır. Bu duruma ornek vermek gerekirse, başkonsolos ya da başkonsolosluktan yetki sahibi bir kişi bir cocuk hastanesinin ya da bolgedeki yeterince karşılanmayan ihtiyacların giderilmesi icin kurulmuş bir tıbbi araştırma merkezinin acılışına katılım gosterebilir. Etkinliğe bağlı olmak uzere, zaman zaman konuşmalar yapabilir ve yerel ihtiyaclar icin kendilerinin de desteğini dile getirerek belli bir gorunurluğe sahip olabilir. Bu durum hem bu bolgede yaşayan farklı ulke vatandaşlarının kaynaşması hem de diplomatik bağların guclenmesi icin kilit bir onem taşır.
Sosyal hizmetlerle bağlantı kurmak icin;
Başkonsoloslukların bir başka şahsına munhasır gorevi de kendi ulkelerinden gelen yabancı ziyaretcilerin vatandaşı oldukları ulkenin hizmet ve calışmalarıyla bağlantı kurmaktır. Globalleşen ekonomi nedeniyle bu hizmete duyulan ihtiyac ilk bakışta olduğunda cok daha buyuk bir değere sahiptir. Bir ornek uzerinden bakalım; bir Fransa vatandaşının Amerika Birleşik Devletleri ’ni ziyaret ettiğini duşunelim. Bu seyahati sırasında kendi kulturune ve mutfağına ozlem duyan Fransız vatandaşı, Fransa Başkonsolosluğuna başvurarak bu ozlemini gidermek icin uygun mekanlar hakkında bilgi isteyebilir ve farklı yontemlerle ulaşamadığı pek cok Fransız restoranının bilgisine ulaşabilir.
Fahri Konsoloslukların Sorumlulukları Nelerdir?
Bazı konsolosluklar başkonsolosluklardan farklı bir kadro ile farklı hizmetler sunarlar. Bunlara Fahri Konsolosluklar adı verilir. Fahri Konsolosluklar ya da diğer bir kullanımla Konsolosluk Acentaları, sınırlı yetkiye sahiptir. Profesyonel konsolosluk calışanları tarafından değil, fahri konsoloslar tarafından yonetilir. Bu kişilerin coğu iş adamları ya da kadınları veya diğer guvenilir kişiler arasından secilir. Hatta bu kişilerin gonderen ulkenin vatandaşı olma zorunlulukları dahi yoktur ve fahri konsolos olarak anılırlar. Fahri konsolosluk gorevlileri genel olarak kendi mesleği ile sıklıkla ticari olan ozel etkinlikleri uyum ile bir araya getirebilir.
Elcilik ile Konsolosluk Arasındaki Farklar
Başkentlerde konsolosluğa ait gorevler, her zaman değilse de genellikle buyukelciliğin konsolosluk departmanı tarafından yurutulur. Ancak bu konsolosluk ile elciliklerin aynı olduğu anlamına gelmez. Bu iki devlet kurumu, birbirini tamamlar nitelikte fakat farklı gorev ve yetkilerdedir.
Konsolosluklar, buyukelciliklerin denetlemesine tabiidir. Gorevde bulunduğu ulkedeki kurumlar arasında başı ceken elciliğin bulunduğu binayı barındıran topraklar da elcinin ulkesine ait topraklar sayılır ve kendi ulkesinin kanunları bu topraklar ustunde de gecerli sayılır. Elcinin gorev aldığı ulke ile kendi ulkesi arasındaki diplomatik bağların kopması durumunda ya da savaş gibi buyuk bir olay yaşandığında elci ile birlikte elcilik personelinin en guvenli şekilde kendi ulkelerine donmeleri sağlanır.
Diğer taraftan daha farklı sorumluluk ve yetkilere sahip olan konsoloslukların muhatabı, elciliklerde olduğu gibi bulundukları ulkenin Dışişleri Bakanlığı değil, bulundukları şehrin en buyuk mulki amirleridir. Konsoloslukların gorevleri daha bireysel olmakla birlikte asli hedef bağlamında elciliklerle ortaklaştığı soylenebilir. Cunku her ikisi de iki ulke arasında farklı gorev ve sorumluluklar ustlenerek diplomatik ve sosyal anlamda bir duzen sağlamayı hedef alırlar. Kişilerin huzur ve refahının yanı sıra iki ulke arasındaki ilişkilerin de sağlıklı bir şekilde yurutulmesi icin calışırlar.
Bu yazımızda yer alan konsolosluk gorevleri uzerinden siz de farklı bir ulkede bulunduğunuz herhangi bir zamanda ihtiyacınız dahilinde kendi ulkenizi temsilen orada bulunan başkonsolosluğa gidebilir ve size yardımcı olmalarını isteyebilirsiniz.
Konsolosluğun gorevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Pasaport ve diğer resmi evrakların tespiti ve yenilenmesi,
Bulunulan yabancı ulkede meydana gelen doğum, olum, evlilik, boşanma, evlat edinme gibi olayların yetkili kuruluşlara bildirilmesi,
Yurt dışında yaşayan kendi ulke vatandaşlarının sosyal guvenlik durumu hakkında bilgilendirilmesi,
Askerlik hizmeti bağlamında kendi vatandaşları icin askeri formalitelerin ve kontrollerin sağlanması,
Kendi ulke vatandaşlarına problemli ya da herhangi bir acil durumda destek sağlanması,
Kendi ulke vatandaşlarının gozaltına alınma ya da tutuklanması durumunda ilgilenilmesi ve yasanın işleyişi ve adil davaların yurutulmesi konusunun takip edilmesi,
Yabancı ulke vatandaşları icin giriş vizesinin sağlanması ve bu kişilerin gocmenlik, oturma ve calışma izni hakkında bildirilmesi.
Başkonsoloslukların Sorumlulukları Nelerdir?
Başkonsolosluklar genellikle buyuk şehirlerde yer alır ve buyuk ve onemli konsolosluklardır. Başkonsolosluklar bulundukları ulkelerde uluslararası ilişkilerin kurulması ve kendi ulkesi ile bulunduğu ulke arasındaki bağın guclendirilmesi gorevini ustlenir. En ust dereceli konsolosa başkonsolos adı verilir. Kişiler yabancı bir ulkede bulundukları sırada yaşadıkları yasal, suc oluşturan ya da doğal afet gibi durumlarda bulundukları ulkedeki kendi başkonsolosluklarına başvururlar. Gorevin detayı ne olursa olsun bir konsolosluk her zaman iki ulke arasındaki uyumun ve duzenin sağlanması ve surdurulmesi olacaktır. Bu bazen mikro bazen makro boyutlara ulaşabilir. Bir kişinin en şahsi ihtiyacına yonelik olacağı gibi bir takım sistematik ve uzun zamandır suregelen sorunların ortadan kaldırılmasına ilişkin calışmalar da başkonsolosluklar tarafından masaya yatırılır.
Daha detaylı olarak başkonsoloslukların gorev ve sorumluluklarına bakacak olursak aşağıdaki gibi bir mini liste bu konuda bize fikir verecektir:
Kayıp ve calıntı durumlarında;
Ulkeler arası gezginler, seyahatleri sırasında pasaport gibi bir kimlik ibrazı icin kullanılan belgenin kaybı ya da calınması durumunda buyuk sorunlar yaşayabilirler. Ancak, eğer vatandaşı oldukları ulke bulundukları ulkede bir başkonsolosluğa sahipse, bu yabancı gezginlerin şanslı konumda olduklarını soyleyebiliriz. Cunku kendi ulkelerinin başkonsolosluğuna gittikleri zaman, pasaport ya da kimlik kartlarını tekrar cıkarabilir ya da bu kişilerin vatandaşı oldukları ulkeyi bildiren resmen gecerli evrakları teslim alabilirler. Boylece kesintisiz bir şekilde seyahatlerine devam etme şansına sahip olurlar.
Kendi vatandaşları ile bolge halkı ilişkisinde;
Başkonsoloslukların başlıca gorevlerinden biri de kendi ulke vatandaşları ile gorev aldıkları ulke halkı arasındaki bağların guclendirilmesi icin girişimde bulunarak bu ilişkilere onculuk etmesidir. Bu gorev farklı durumlarda farklı girişimleri gerekli kılabilir. Orneğin, oğrenciler icin burs verilmesi ya da kendi ulkesini terk ederek gocmen olarak yaşayan kişiler icin sosyal hizmetlerin sağlanması bu girişimler arasında sıkca gorulenlerden ikisi olarak sayılabilir. Başkonsolosluk, her zaman değilse de gerekli durumlarda kendi ulkesindeki secimlerde, yabancı vatandaşların secimlere katılmasına yardımcı olacak secim komitelerinin kurulmasına da yardımcı olabilir.
Toplum karşısında gorunurluk icin;
Başkonsoloslukların en onemli rollerinden biri de gorevlerini surdurdukleri ulkelerde diplomatik bağların zenginleştirilmesine yardımcı olacak kamu gorunuşunu sağlamaktır. Bu duruma ornek vermek gerekirse, başkonsolos ya da başkonsolosluktan yetki sahibi bir kişi bir cocuk hastanesinin ya da bolgedeki yeterince karşılanmayan ihtiyacların giderilmesi icin kurulmuş bir tıbbi araştırma merkezinin acılışına katılım gosterebilir. Etkinliğe bağlı olmak uzere, zaman zaman konuşmalar yapabilir ve yerel ihtiyaclar icin kendilerinin de desteğini dile getirerek belli bir gorunurluğe sahip olabilir. Bu durum hem bu bolgede yaşayan farklı ulke vatandaşlarının kaynaşması hem de diplomatik bağların guclenmesi icin kilit bir onem taşır.
Sosyal hizmetlerle bağlantı kurmak icin;
Başkonsoloslukların bir başka şahsına munhasır gorevi de kendi ulkelerinden gelen yabancı ziyaretcilerin vatandaşı oldukları ulkenin hizmet ve calışmalarıyla bağlantı kurmaktır. Globalleşen ekonomi nedeniyle bu hizmete duyulan ihtiyac ilk bakışta olduğunda cok daha buyuk bir değere sahiptir. Bir ornek uzerinden bakalım; bir Fransa vatandaşının Amerika Birleşik Devletleri ’ni ziyaret ettiğini duşunelim. Bu seyahati sırasında kendi kulturune ve mutfağına ozlem duyan Fransız vatandaşı, Fransa Başkonsolosluğuna başvurarak bu ozlemini gidermek icin uygun mekanlar hakkında bilgi isteyebilir ve farklı yontemlerle ulaşamadığı pek cok Fransız restoranının bilgisine ulaşabilir.
Fahri Konsoloslukların Sorumlulukları Nelerdir?
Bazı konsolosluklar başkonsolosluklardan farklı bir kadro ile farklı hizmetler sunarlar. Bunlara Fahri Konsolosluklar adı verilir. Fahri Konsolosluklar ya da diğer bir kullanımla Konsolosluk Acentaları, sınırlı yetkiye sahiptir. Profesyonel konsolosluk calışanları tarafından değil, fahri konsoloslar tarafından yonetilir. Bu kişilerin coğu iş adamları ya da kadınları veya diğer guvenilir kişiler arasından secilir. Hatta bu kişilerin gonderen ulkenin vatandaşı olma zorunlulukları dahi yoktur ve fahri konsolos olarak anılırlar. Fahri konsolosluk gorevlileri genel olarak kendi mesleği ile sıklıkla ticari olan ozel etkinlikleri uyum ile bir araya getirebilir.
Elcilik ile Konsolosluk Arasındaki Farklar
Başkentlerde konsolosluğa ait gorevler, her zaman değilse de genellikle buyukelciliğin konsolosluk departmanı tarafından yurutulur. Ancak bu konsolosluk ile elciliklerin aynı olduğu anlamına gelmez. Bu iki devlet kurumu, birbirini tamamlar nitelikte fakat farklı gorev ve yetkilerdedir.
Konsolosluklar, buyukelciliklerin denetlemesine tabiidir. Gorevde bulunduğu ulkedeki kurumlar arasında başı ceken elciliğin bulunduğu binayı barındıran topraklar da elcinin ulkesine ait topraklar sayılır ve kendi ulkesinin kanunları bu topraklar ustunde de gecerli sayılır. Elcinin gorev aldığı ulke ile kendi ulkesi arasındaki diplomatik bağların kopması durumunda ya da savaş gibi buyuk bir olay yaşandığında elci ile birlikte elcilik personelinin en guvenli şekilde kendi ulkelerine donmeleri sağlanır.
Diğer taraftan daha farklı sorumluluk ve yetkilere sahip olan konsoloslukların muhatabı, elciliklerde olduğu gibi bulundukları ulkenin Dışişleri Bakanlığı değil, bulundukları şehrin en buyuk mulki amirleridir. Konsoloslukların gorevleri daha bireysel olmakla birlikte asli hedef bağlamında elciliklerle ortaklaştığı soylenebilir. Cunku her ikisi de iki ulke arasında farklı gorev ve sorumluluklar ustlenerek diplomatik ve sosyal anlamda bir duzen sağlamayı hedef alırlar. Kişilerin huzur ve refahının yanı sıra iki ulke arasındaki ilişkilerin de sağlıklı bir şekilde yurutulmesi icin calışırlar.
Bu yazımızda yer alan konsolosluk gorevleri uzerinden siz de farklı bir ulkede bulunduğunuz herhangi bir zamanda ihtiyacınız dahilinde kendi ulkenizi temsilen orada bulunan başkonsolosluğa gidebilir ve size yardımcı olmalarını isteyebilirsiniz.