Homeros'un yazdığı Odysseus'un cektiği cileleri anlatan Odysseia Destanı'nı ayrıntıları ile anlattık.
Odysseia Destanı, Avrupa hatta tum Batı medeniyetinin temelini oluşturan Yunan mitolojisinin iki buyuk destanından biridir. Homeros ’un yazdığı bu iki destan İlyada Destanı ve Odysseia Destanı ’dır. İlyada Destanı, Truva Savaşı ’nı anlatırken Odysseia Destanı, İthaka Kralı Odysseus ’un Truva Savaşı sonrası evine donmeye calıştığı on yıllık sureyi anlatır. Bu iki destan birbirlerinin devamı niteliğinde sayılabilir. Ancak İlyada Destanı bir olayı anlatırken Odysseia Destanı bir kişinin yani Odysseus ’un hikayesini anlatır. Homeros ’un Truva Savaşı ’nın bir bolumunu anlattığı İlyada Destanı ve savaşın geri kalan detaylarını oğrenmek icin "Truva Savaşı” başlıklı makalemizi okuyabilirsiniz. Odysseia Destanı ’nın anlattığı Odysseus, Yunan mitolojisinde oldukca onemli bir karakterdir. Kendi hikayesini anlatan başlı başına bir destanı olmasına rağmen İlyada Destanı ’nın hemen her sayfasında adına rastlamak mumkundur. Bu yazımızda Odysseia Destanı başlığı altında destanda anlatılan hikayeden, Odysseus ’un hayatından (Odysseia Destanı sadece Truva Savaşı sonrasında yaşadıklarını anlatır), Odysseia Destanı ’nda adı gecen mitolojik tanrılar ve yaratıklardan soz edeceğiz. Yunan mitolojisi ve tanrıları hakkında daha ayrıntılı bilgi almak icin “Yunan Mitolojisi Nedir?” başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Odysseia Destanı ’nı anlatmaya başlamadan once destanın başkahramanı Odysseus hakkında bilgi verelim.
[h=3]Odysseus Kimdir? [/h]İlyada Destanı ’nın onemli kahramanlarından ve Odysseia Destanı ’nın başkahramanı olan Odysseus, İthaka Şehri ’nin kralıdır. İthaka Kralı Laertes ’in (bir başka soylentiye gore Sisyphos ’un) oğlu olduğu soylenir. Annesi Antikleia ’nın Sisyphos ile de bir ilişkisi vardır. Sisyphos ’un kurnazlığı ile meşhur olduğu duşunulurse Odysseus ’un hilelerini babasından aldığı genlere bağlamak daha mantıklı olacaktır. Spartalı Helen ’in kuzeni Penelope ile evlenir ve Telemakhos adında bir oğlu olur. Truva Savaşı, Odysseus ’un hileleri ve kurnazlıkları sayesinde kazanılır. Bu hileleri ve kurnazlıkları coğu kez tanrılar tarafından hoş karşılanmaz ve başına bircok bela acar.
Odysseus ’un Evlenmesi ve Tyndareos ’a Yardımı
Odysseus, Truva Savaşı ’ndan kısa bir sure once İthaka kralı olur. Başlangıcta evlenmek icin tum Yunanistan ’ın talip olduğu Helen ’e talip olsa da daha sonra bu işin cok zahmetli olduğunu duşunerek Helen ’in babası Tyndareos ’tan kardeşinin kızı Penelope ’yi ister. Tyndareos, Odysseus ’un bu kararsızlığını hoş karşılamadığı icin Penelope ’yi vermez. Odysseus, Tyndareos ’a başındaki sıkıntıdan kurtulmanın bir yolunu bildiğini ancak Penolope ile evlenmesine izin verirse yardım edeceğini soyler. Tyndareos, kızı Helen ’in dunyaca unlu guzelliği yuzunden ona talip olan tum kral ve guclu savaşcıların arasında secim yapmakta zorlanmaktadır. Kimi secerse secsin reddedilen taraf, secilen tarafa savaş acacak ve kargaşaya sebep olacaktır. Bir cozum yolu bulamadığı icinde talipleri bekletmektedir. Vakti kalmayan Tyndareos, Odysseus ’un teklifini kabul eder. Odysseus ’un verdiği akıl: Tum talipler karar acıklanmadan once Helen ve secilecek eşinin evliliğini korumaya yemin edecektir. Bu sayede kim secime karşı cıkarsa cıksın; damatla birlikte tum diğer talipleri karşısına almak zorunda kalacaktır. Tum talipler yemin icin cağrılır ve Odysseus da dahil olmak uzere herkes Helen ve evliliğini korumaya yemin eder. Helen Akhaların Kralı Agemennon ’un kardeşi Sparta Kralı Menelaus ’u secer. Odysseus, bu kurnazca fikir ile edilen yemin yuzunden Helen ’in Truva Prensi Paris ile kacması sonucu kendisi ve tum Yunanistan krallarını Truva Savaşı ’na katılmak zorunda bırakır.
Odysseus ’un Hilesini Bozan Palamedes ’ten İntikam Alması
Helen ’in Truva Prensi Paris ile kacması uzerine ettiği yemin gereği savaşa cağırılan Odysseus ’un savaşa gitmeye hic niyeti yoktur. Cunku savaşın kac yıl sureceği ve sonucları cok belirsizdir. Savaştan kacmak isteyen Odysseus, deli numarası yapmaya karar verir. Palamedes ve adamları Odysseus ’u almaya geldiğinde Odysseus, boş tarlaya tuz ekmektedir. Tarlayı surmek icin de sabana kendini koşar. Tarlayı surduğu sırada Palamedes, Odysseus ’un deliliğini test etmek icin henuz bebek olan tek oğlu Telemakhos ’u sabanının onune koyar. Oğlunu ezmeyi goze alamayan Odysseus, numara yapmaktan vazgecer ve savaşa katılmayı kabul etmek zorunda kalır. Hilesini ortaya cıkaran Palamedes ’e kin guden Odysseus, intikam planları tasarlamaya başlar. Savaş sırasında bir esire Palamedes ’e teşekkur mektubu yazdırır. Ayrıca mektupta tutukluluğunun bitmesi icin hediye olarak gonderdiği altınların ulaşıp ulaşmadığını yazdırır. Bir kese altını Palamedes ’in cadırına saklayan Odysseus, mektubunda Agemennon ’a ulaşmasını sağlar. Agemennon eline gecen mektup uzerine Palamedes ’in cadırını aratır. Altınların cadırda bulunması uzerine Palamedes yargılanmadan vatana ihanetten taşlanarak oldurulur.
Odysseus ’un Aşil ’i İkna Etmesi
Akha kahinleri Truva Savaşı ’nın Aşil (Akhilleus)katılırsa kazanılacağını soyler. (Bir soylenceye gore annesi Thetis ile konuşup geleceğini oğrendikten sonra savaşa katılma kararı alır) Ancak Aşil, savaşa katılmak istememektedir. Bunun icin bir kralın sarayında kılık değiştirerek kızların arasına karışır. Odysseus, Aşil ’i bulabilmek icin kızların onune gecerek bir yana değerli, guzel ipek ve mucevherler; bir yana da silahlar koyar. Butun kızlar ipek ve mucevherlere giderken Aşil kendini kaptırıp silahları incelemeye başlar. Aşil ’in bu hatası hilesini ortaya cıkarır. Hilesi ortaya cıkan Aşil, Odysseus ’un ısrarları ile savaşa katılır.
Odysseus ’un Truva Atı Planı
Truva Savaşı on yıldır devam etmektedir. Aşil ’in Paris tarafından topuğundan vurularak oldurulmesi uzerine ordu icinde sorunlarda artmaya başlar. İki tarafta yorgun ve gucsuzdur. Ancak Truva, kalın duvarları ile hala direnir. Odysseus, savaşı kazanabilmek icin duvarları aşmak zorunda olduğunun farkındadır. Bu yuzden kurnazlığını kullanarak Truva Atı planını duşunur. Buyuk bir tahtadan at yapılır. Akha ordusunun en iyi askerleri (İcinde Aşil ’in oğlu da vardır) yerleştirilerek geriye kalan ordu saklanır. Truvalılar, Akhaların pes ederek geri cekildiğini ve tahta atında tanrılara bir armağan olduğunu duşunerek şehrin icine sokarlar. Tahta atın icine saklanan askerler gece harekete gecerek Truva kapılarını Akha ordusuna acar. Bu plan sayesinde 10 yıldır alınamayan Truva Şehri bir gecede fethedilir.
Odysseia Destanı Hakkında
Odysseia Destanı, Homeros ’un yazdığı ikinci destandır. 12100 dizeden oluşan bu destan oldukca geniş bir konu ve karakter kadrosuna sahiptir. Odysseia Destanı ’nda esas konu Odysseus olsa da destan Odysseus ile başlamaz. İlk olarak Odysseus ’un oğlu Telemakhos ’un Truva Savaşı ’nın sona ermesine rağmen İthaka ’ya donmeyen babasının izini surme kararı alması ile başlar. Bu karar da Bilgelik ve Savaş Tanrıcası Athena ’nın etkisi vardır. Telemakhos oncelikle seferden donmuş olan Kahraman Nestor ’a babası Odysseus ’u sorar. Nestor, Odysseus ’un kendisi ile gelmediğini sefer sonrası ortaya cıkan fikir ayrılıkları yuzunden Menalaus ve Agemennon arasında kaldığını soyler. Bunun uzerine Telemakhos, Menelaus ve eşi Helen ’in sarayını ziyaret eder. Kendini tanıttıktan sonra babası Odysseus ’un durumu hakkında bilgi ister. Menelaus, Odysseus ’un once kendisi ile birlikte yola cıktığını ancak daha sonra geri donerek abisi Agemennon ’un gemilerine katıldığını soyler. Menelaus, Odysseus hakkında en son aldığı haberin Peri Kalypso ’nun yanında zoraki tutulduğu olduğunu soyler. İkinci bolumde ise Kalypso ’dan kurtulan Odysseus ’un Phaiak Kralı Alkinoos ’un sarayında, o ana kadar yaşadıklarını anlatması ile başlar.
Odysseia Destanı zaman akışındaki bu atlamalar ve geriye donuşler ile İlyada Destanından ayrılır. İlyada Destanı ’nda duzgun bir ilerleyiş mevcuttur. Odysseia Destanı ’nın İlyada Destanı ’ndan ayıran başka bir ozelliği ise uslup ve anlatımıdır. İki destan arasındaki uslup ayrımı o kadar fazladır ki bazı araştırmacılar bu destanların ikisinin de Homeros ’a ait olmadığını one surer.
Odysseia Destanı ’nın Konusu
Odysseia Destanı, Odysseus ’un Truva Savaşı sonrası 20 yıldır ayrı kaldığı İthaka Şehri, karısı Penelope ve oğlu Telemakhos ’a kavuşmaya calıştığı 10 yıllık surecin yanı sıra İthaka ’ya dondukten sonra Odysseus ’un olduğunu duşundukleri icin eşi Penelope ile evlenmek isteği evine yerleşen taliplerden kurtulmaya calışmasını anlatır.
Odysseia Destanı ’nda Odysseus ’un Başından Gecenler
Odysseia Destanı ’nın zaman atlamaları ve geriye donuşlerinden onceki başlıklarda soz etmiştik. Biz bu başlık altında Odysseia Destanı ’nı anlatırken destanın zaman atlamaları ile aktardığı hikayeleri oluş sırasına koyarak başlıklar halinde anlatacağız.
Kikonların Ulkesinin Yağmalanması
Savaş sonrası cıkan ayrılıklar sonucu Menelaus ile yola cıkan Odysseus daha sonra vazgecerek Truva ’ya doner ve Agemennon ’un gemilerine katılır. 12 gemisi ile yola koyulan Odysseus, bir sure sonra cıkan bir fırtına yuzunden Agemennon ’un gemilerinden ayrı duşer. 12 gemisi ile yola tek başlarına devam etmek zorunda kalan Odysseus ve adamları yollarına cıkan bir adayı yağmalamaya karar verirler. Kikonların yaşadığı bu ada İsmaros adında kucuk bir şehre sahiptir. Kikonlular yaklaşan istilacıları gorur ve şehri terk ederek dağlara cıkar. Hicbir savunma ile karşılaşmayan Odysseus ve adamları tim şehri yağmalar ve yakaladıkları insanları katleder. Sadece Guneş Tanrısı Apollon ’un rahibi Maron ’un yaşamasına izin verirler. Tanrıların hizmetkarlarına ne kadar onem verdiği herkes tarafından bilinmektedir. Bu yuzden Apollon ’un ofkesini uzerlerine cekmek istemezler. Maron, istilacılara cok ağır olması ile un salmış olan ve sulandırılarak icilmesi gereken İsmaros şarabından hediye eder. Odysseus, yağma sonrası gemilere binme emri verse de adamlarının hepsi karada kalıp kutla yapmak ister. Butun gece şarap icen askerler. Sahilde uyuya kalır. Yağmacıların uyumasını fırsat bilen Kikonlular sahile inerek yağmacılara saldırır. Saldırıdan son anda kacabilseler de her gemiden 6 adam olmak uzere 72 adamlarını kaybederler.
Lotus Yiyenlerin Adasına Cıkılması
Odysseus ve adamları mola vermek icin cıktıkları Kythera adasında Lotus Yiyenler ile karşılaşırlar. Lotus Yiyenler Odysseus ve adamlarına Lotus adı verilen bir bitki ikram eder. Odysseus oncelikle uc adamının yemesini izin verir. Lotus bitkisini yiyen adamlarının normal davranmadığını fark eden Odysseus, bu bitkiyi yasaklar. Ancak adamları gizlice Lotus bitkisinin tadına bakarlar. Bitkiden yiyen herkes adaya daha da bağlanır ve adadan hic ayrılmak istemez. Odysseus, adamlarını zor kullanarak gemiye bindirir ve adaya donmemeleri icin hepsini bağlar. Bir sure sonra butun adamlar eski hallerine doner.
Kykloplar Adasında Polyphemos ile Mucadelesi
Kykloplar tek gozlu devlerdir. Poseidon ’un Nymphe ’ler ile olan birlikteliğinden doğar. Kykloplar adasına demir atan Odysseus, adamları ile birlikte etrafı keşfetmeye cıkar. Keşif sırasında Kyklop Polyphemos ’un koyunlarını sakladığı mağaraya girerler. O sırada mağaraya gelen Polyphemos, mağaranın girişini bir kaya ile kapatır. Odysseus, Zeus ’un konukluk haklarını talep eder. Ancak Polyphemos, tanrılardan korkmadığını soyler ve Odysseus ’un iki adamını yakalayarak yer ve uykuya dalar. Ertesi gun Odysseus Rahip Maron ’dan aldığı İsmaros şarabını Polyphemos ’a ikram eder. Su katılmadan icildiğinde cok sert olan bu şarabı Polyphemos cok sever ve Odysseus ’a adını sorar. Odysseus, adının “Hic Kimse” olduğunu soyler. Kyklop şarap karşılığında Odysseus ’u en son yiyeceğini soyler. Polyphemos şarabın verdiği etki ile kendinden gecince Odysseus adamlarına buyukce bir ağac dalını sivrilterek ateşte kızdırır. Kızgın kazığı Polyphemos ’un tek guzune sokarak onu kor eder. Polyphemos, can acısı ile mağarayı kapatır. Polyphemos ’un bağırtılarına cevredeki Kykloplar gelir. Kykloplar, “sana bunu kim yaptı?” diye sorduğunda “Hic Kimse” cevabını alınca Polyphemos ’u tek başına bırakırlar. Polyphemos kapattığı mağarayı tekrar acar Polyphemos, kor olduğu icin dışarı cıkan koyunların sırtını okşayarak sadece koyunların cıktığından emin olmak ister. Ancak Odysseus ve adamları koyunların altlarına saklanarak kacmayı başarır. Kactıklarını fark eden Polyphemos sahil ’e koşarak gemilerinin ardından taşlar atmaya başlar. Ancak hicbiri isabet etmez. Odysseus, Kyklop ’un arkasından gercek adını soyler. Polyphemos da babası Poseidon ’a Odysseus ’un vatanına varamaması icin yakarır. Eğer kaderinde vatanına ulaşmak varsa da gemisini, tum adamlarını kaybetmiş; bitap bir şekilde donmesini ister. Poseidon oğlunun yalvarması uzerine Odysseus ’un yolculuğunu zorlaştırmaya başlar.
Ruzgarlara Hukmeden Kral Aiolos ve Aiolia Adası
Kral Aiolaos, tanrıların verdiği ruzgarları kontrol edebilme gucune sahip bir insandır. Bu gucu yuzunden kendini tanrı yerine koyan biridir. Odysseus ve adamlarına cok iyi davranır ve adasında uzun bir sure ağırlar. Odysseus ’un anlattığı hikayeleri cok seven Kral Aiolos, hediye olarak icine ruzgarları doldurduğu bir torba verir. Yola cıkan gemilerinin rahat yol alması icinde arkalarından ruzgar gonderir. Odysseus, Kral Aiolos ’un verdiği torbanın başında hic uyumadan beklemeye başlar. Bu hareketi gemidekilere torbanın icinde buyuk bir hazine olabileceği fikrini duşundurur. Yunan kıyılarına yaklaştıkları sırada Odysseus dayanamayıp uyuduğunda cantayı acarlar. Bir anda serbest kalan ruzgarlar buyuk bir fırtınaya sebep olur ve gemi yeniden Aiolia adasına doner. Ancak bu kez Kral Aiolos gelenleri hoş karşılamaz ve Poseidon ’un lanetini alan bu adamlardan uzak durmak ister. Odysseus ve adamları fırtınalı denizde altı gun kurek cekmek zorunda kalır.
Yamyam Laestrygon ’ların Ulkesi
Zorlu gecen altı gunun sonunda Odysseus ve adamlar yarımay şeklindeki bir adaya demir atmak zorunda kalır. Odysseus diğer gemileri adanın ic kısmına gonderirken kendi dış taraftaki kayalıklara demir atar. Kayalıkları tırmandıktan sonra iceriye demirleyen gemileri gorur. Ormanın icinden gelen bir dumanı merak ederek ormanın icine girerler. Ormanda irice bir kız ile karşılaşırlar. Kral Antiphates ’in kızı olduğunu soyleyen kız Odysseus ve adamlarını babasına goturur. Kral Antiphades bir devdir. Kendine en yakın olan adamı yakalayıp yemeye başlar. Arkadaşlarının başına geleni goren herkes kacmaya başlar. Ancak diğer yamyam devler peşlerine duşerler. Buyuk taş parcaları ile gemilerini parcalarlar. Ancak Odysseus ve 52 adamı kayalıklara demirledikleri gemiye ulaşmayı başarır. Bu tehlikeden de kacarak yollarına devam eder.
Buyucu Kirke ’nin Adası
Onlerine cıkan yeni adaya temkinli yaklaşan Odysseus, oncelikle bir keşif grubu yollar. Adaya cıkan bu grubu cok guclu bir buyucu olan Kirke karşılar. Onlar icin ziyafet verir. Şaraptan icen herkes uyur. Kirke uyuyanları domuza donuşturur. Yalnızca bir kişi şaraptan icmez. O da kacarak Odysseus ’a olanları anlatır. Odysseus adaya cıkacakken Tanrı Hermes gelerek Kirke ’den uzak durmasını soyler. Ancak Odysseus bu oğudu dinlemez. Hermes, Odysseus ’a bir bitki vererek Kirke ’den kurtulmanın yolunu anlatır. Kirke ’nin karşısına cıkan Odysseus, Hermes ’in verdiği otu yediği icin Kirke ’nin buyulerinden etkilenmez. Kirke ’yi kılıcı ile etkisiz hale getirir. Odysseus ’a aşık olan Kirke, onunla birlikte olur. Odysseus, Kirke arkadaşlarını eski haline getirmediği muddetce istediklerini yerine getirmez. En sonunda boyun eğen Kirke olur. Odysseus, bir yıl boyunca Kirke ile birlikte yaşar ve Kirke ’den Telegonus adında bir oğlu olur. Arkadaşları Odysseus ’a eve gitmek istediklerini soyleyince o da kabul eder. Kirke her ne kadar istemese de ayrılığı kabul eder. Ancak onlara Hades ’in yeraltı dunyasında yaşayan kahinden yolculuk hakkında bilgi almalarını ve yeniden bu adaya donmelerini tavsiye eder.
Hades: Oluler Ulkesi ’ne Yolculuk
Hades ’in dunya uzerinde birkac girişi vardır. Odysseus ve adamları girişlerden birine geldiklerinde girişin uc başlı kopek Kerberos tarafından tutulduğunu gorur. İceri girmek mumkun olmadığı icin girişte kurban keserek ruhları yanlarına cağırırlar. Kahin Teiresia, uzun ve kısa olmak uzere iki yol onerir. Daha fazla zaman kaybetmek istemeyen Odysseus, kısa yolu secer. Kahin bu yol uzerine tavsiyelerde bulunur. Oluler diyarından sonra onlerine cıkacak adada bulunan sığırlara dokunmamaları gerektiğini o sığırların Guneş Tanrısı Helios ’un sığırları olduğunu soyler. Ayrıca Scylla ve Charybdis ’in tuttuğu gecitten nasıl gececeklerini anlatır. Tavsiyeleri alan Odysseus, oluler Ulkesi ’nde gezinmeye başlar. Burada bircok kişi ile karşılaşır. Oğlunun donuşunu beklerken uzuntuden olen annesinden; karısı Penelope icin talip olanlardan burada haberi olur. Agemennon ’dan nasıl olduğunu oğrenir. Aşil ve Ajax ’ı gorur. Aşil durumundan memnun olmadığını anlatır. Ajax ise Odysseus ’a kızgındır. (Aşil ’in olumunden sonra Aşil ’in zırhını Ajax hak ettiği halde Odysseus almıştır.) Odysseus, burada daha fazla vakit gecirmemesi gerektiğini anlar ve adamları ile birlikte oradan ayrılır. Kirke ’nin yanına geri doner. Kirke verdiği sozu tuttuğu icin yolları uzerinde bulunan Siren tehlikesinden ve kurtuluş yolundan bahseder.
Sirenler ve Şarkıları
Odysseus, yarı kuş yarı kadın olan Sirenlerin etkileyici şarkılarından korunmak icin adamlarının kulaklarını balmumu ile tıkar. Kendisi Sirenlerin etkileyici şarkılarını merak ettiği icin kendisini gemi direğine bağlatır. Adamlarına ne kadar yalvarsa da kendisini cozmemelerini tembihler. Gercektende Sirenlerin şarkısı duyulmaya başlandığında Odysseus gemidekilere yalvarıp yakarır. Ancak kulakları balmumu ile tıkalı adamları onu duymazlar. Hatta o cırpındıkca daha sıkı bağlarlar. Tehlikeyi atlattıktan sonra Odysseus ’u cozerler.
Scylla ve Charybdis ’in Tuttuğu Gecit
Denizcilerin iki ucurumun arasından gecmek zorunda oldukları bir yer vardır. Bu ucurumların birini Scylla adında 6 başı 20 ayağı olan bir canavar, diğerini de Charybdis adlı bir canavar tutmaktadır. Odysseus, kahinin tavsiyesine uyarak Scylla ’nın olduğu tarafı secer. Scylla 6 başı ile gemideki altı kişiyi yakalar. Scylla yakaladığı kişileri yemekle meşgulken diğerleri bolgeden uzaklaşır. Odysseus, Scylla ’dan 6 kişiyi feda ederek kurtulabileceğini biliyordu. Tehlike atlatıldıktan sonra adamları Odysseus ’un olacakları bildiğini duşunmeye başlar ve Odysseus ’a kin guderler.
Guneş Tanrısı Helios ve Sığırları
Odysseus ve adamları kahinin haber verdiği gibi Helios ’un sığırlarının bulunduğu adaya cıkarlar. Odysseus sığırlara dokunmayı yasaklar. Ancak Odysseus ’a kin gutmekte olan adamları onun olmadığı sırada sığırları keserek yemeye başlar. Bu durumu goren Helios ’un kızları babalarına hemen haber verir. Helios da Tanrılar Tanrısı Zeus ’a cıkarak adalet ister. Eğer suclular cezalandırılmazsa guneşi yeryuzunden yeraltına indireceğini soyler. Duruma sinirlenen Zeus, Odysseus ’un gemisine bir şimşek yollayarak gemiyi parcalara ayırır. Gemideki adamların hepsi boğularak olur. Odysseus ise akıntılara kapılarak Atlas ’ın kızı Peri Kalypso ’nun hukmettiği topraklara ayak basar.
Odysseus ’un Peri Kalypso ’nun Ulkesinde Esir Kalması
Kalypso, Odysseus ’a aşık olur. Bu yuzden Odysseus ’u bırakmak istemez. Odysseus, Kalypso ’nun butun tekliflerini geri cevirir. Kalypso son olarak eğer kendisi ile evlenirse Odysseus ’u olumsuz yapacağını soyler. Tek şartı kendi ile sonsuza kadar yaşamasıdır. Ancak bu teklifte cevapsız kalır. Kalypso, Odysseus ’u elde edemese de gitmesine izin vermez. Odysseus, Kalypso ’nun yanında 7 yıl esir kalır. Tanrıca Athena Odysseus ’un kurtulabilmesi icin Zeus ile goruşur. Zeus, Kalypso ’ya Odysseus ’u serbest bırakması icin emir verir. Zeus ’un emrine karşı gelemeyen Kalypso, Odysseus ’un gitmesine izin verir. Hatta ona bir sal yapmasında yardım ederek salın icini erzak ile doldurur. Denize acılan Odysseus, Poseidon ’un ofkesi ile tekrar yuzleşmek zorunda kalır. Poseidon, salı batırır. Odysseus, tanrıların yardımı ile Phaiakların adasına cıkar.
Kral Alkinoos ve Sarayı
Alkinoos ’un kızı Odysseus ’u kıyıda uzanmış perişan bir halde bulur. Odysseus ’u babasına goturur. Kral Alkinoos, Odysseus ’a cok iyi davranır. Odysseus ’un başından gecenleri heyecanla dinler. Odysseus ’un evine ulaşabilmesi icin gereken her şeyi karşılar. Buraya kadar anlatılanlar Odysseus ’un kendi anlatımı ile başından gecenlerdir.
İthaka ’ya Donuş ve Talipler ile Mucadele
Odysseus ulkesine ulaştığında başlarda başka bir adaya vardığını duşunur. Ancak yol boyunca ona yardım eden Tanrıca Athena, gercekleri ona soyler. Odysseus ilk once kılık değiştirerek surulerini guden sadık cobanının yanına gider. Sonra da oğlu Telemakhos ile irtibata gecer. Kendi evine dilenci kılığında girerek taliplerin karşısına cıkar. Talipler yeni dilenci ile dalga gecerek eğlenirler. Odysseus, kurnazlığını tekrar kullanarak butun taliplerden tek seferde kurtulacağı bir plan yapar.
Odysseus ’un yokluğunda Penelope ’nin etrafını talipler sarar. Penelope evlilik kararını ertelemek icin bir yalan uydurur. Evleneceği kişiyi Odysseus ’un babası Kral Leartes ’in kefenini dikmeyi bitirdikten sonra sececeğini acıklar. Bu numara ile birlikte her gun orduğu kefeni gece herkes uyurken yeniden soker. Ancak bu yalanı bir hizmetcinin taliplere her şeyi anlatması ile son bulur. Bu olay Odysseus ’a evindeki herkese guvenemeyeceğini gosterir. Tanrıca Athena ’nın verdiği fikir ile Penelope, evleneceği kişinin Odysseus ’un yayını kirişine takarak dokuz baltanın arasından gecirmesi gerektiği bir yarışma ortaya sunar. Yarışmaya Odysseus da katılır. Hic kimse yayı kirişine takamaz. Son olarak yayı eline alarak kirişe takan Odysseus, oku taliplerin arasında en guclu olduğunu duşunduğu kişiye atarak onu oldurur ve kendisinin kim olduğunu acıklar. Neye uğradığını şaşıran diğer talipler kapanan kapılar yuzunden kacamazlar. Taliplerin yanı sıra ihanet eden hizmetcilerde oldurulur. Butun olanlardan sonra Penolope hala Odysseus ’un gercek olduğuna inanmaz. Bunun uzerine Odysseus, Yatak odalarındaki yatağın nasıl yapıldığını anlatarak sadece ikisinin bildiği bir sır ile Penelope ’yi inandırır. Athena ’nın yardımı ile olen adayların ailelerinden de kurtulan Odysseus, ailesi ile birlikte mutlu ve uzun bir omur surer.
Odysseia Destanı, Avrupa hatta tum Batı medeniyetinin temelini oluşturan Yunan mitolojisinin iki buyuk destanından biridir. Homeros ’un yazdığı bu iki destan İlyada Destanı ve Odysseia Destanı ’dır. İlyada Destanı, Truva Savaşı ’nı anlatırken Odysseia Destanı, İthaka Kralı Odysseus ’un Truva Savaşı sonrası evine donmeye calıştığı on yıllık sureyi anlatır. Bu iki destan birbirlerinin devamı niteliğinde sayılabilir. Ancak İlyada Destanı bir olayı anlatırken Odysseia Destanı bir kişinin yani Odysseus ’un hikayesini anlatır. Homeros ’un Truva Savaşı ’nın bir bolumunu anlattığı İlyada Destanı ve savaşın geri kalan detaylarını oğrenmek icin "Truva Savaşı” başlıklı makalemizi okuyabilirsiniz. Odysseia Destanı ’nın anlattığı Odysseus, Yunan mitolojisinde oldukca onemli bir karakterdir. Kendi hikayesini anlatan başlı başına bir destanı olmasına rağmen İlyada Destanı ’nın hemen her sayfasında adına rastlamak mumkundur. Bu yazımızda Odysseia Destanı başlığı altında destanda anlatılan hikayeden, Odysseus ’un hayatından (Odysseia Destanı sadece Truva Savaşı sonrasında yaşadıklarını anlatır), Odysseia Destanı ’nda adı gecen mitolojik tanrılar ve yaratıklardan soz edeceğiz. Yunan mitolojisi ve tanrıları hakkında daha ayrıntılı bilgi almak icin “Yunan Mitolojisi Nedir?” başlıklı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. Odysseia Destanı ’nı anlatmaya başlamadan once destanın başkahramanı Odysseus hakkında bilgi verelim. [h=3]Odysseus Kimdir? [/h]İlyada Destanı ’nın onemli kahramanlarından ve Odysseia Destanı ’nın başkahramanı olan Odysseus, İthaka Şehri ’nin kralıdır. İthaka Kralı Laertes ’in (bir başka soylentiye gore Sisyphos ’un) oğlu olduğu soylenir. Annesi Antikleia ’nın Sisyphos ile de bir ilişkisi vardır. Sisyphos ’un kurnazlığı ile meşhur olduğu duşunulurse Odysseus ’un hilelerini babasından aldığı genlere bağlamak daha mantıklı olacaktır. Spartalı Helen ’in kuzeni Penelope ile evlenir ve Telemakhos adında bir oğlu olur. Truva Savaşı, Odysseus ’un hileleri ve kurnazlıkları sayesinde kazanılır. Bu hileleri ve kurnazlıkları coğu kez tanrılar tarafından hoş karşılanmaz ve başına bircok bela acar.
Odysseus ’un Evlenmesi ve Tyndareos ’a Yardımı
Odysseus, Truva Savaşı ’ndan kısa bir sure once İthaka kralı olur. Başlangıcta evlenmek icin tum Yunanistan ’ın talip olduğu Helen ’e talip olsa da daha sonra bu işin cok zahmetli olduğunu duşunerek Helen ’in babası Tyndareos ’tan kardeşinin kızı Penelope ’yi ister. Tyndareos, Odysseus ’un bu kararsızlığını hoş karşılamadığı icin Penelope ’yi vermez. Odysseus, Tyndareos ’a başındaki sıkıntıdan kurtulmanın bir yolunu bildiğini ancak Penolope ile evlenmesine izin verirse yardım edeceğini soyler. Tyndareos, kızı Helen ’in dunyaca unlu guzelliği yuzunden ona talip olan tum kral ve guclu savaşcıların arasında secim yapmakta zorlanmaktadır. Kimi secerse secsin reddedilen taraf, secilen tarafa savaş acacak ve kargaşaya sebep olacaktır. Bir cozum yolu bulamadığı icinde talipleri bekletmektedir. Vakti kalmayan Tyndareos, Odysseus ’un teklifini kabul eder. Odysseus ’un verdiği akıl: Tum talipler karar acıklanmadan once Helen ve secilecek eşinin evliliğini korumaya yemin edecektir. Bu sayede kim secime karşı cıkarsa cıksın; damatla birlikte tum diğer talipleri karşısına almak zorunda kalacaktır. Tum talipler yemin icin cağrılır ve Odysseus da dahil olmak uzere herkes Helen ve evliliğini korumaya yemin eder. Helen Akhaların Kralı Agemennon ’un kardeşi Sparta Kralı Menelaus ’u secer. Odysseus, bu kurnazca fikir ile edilen yemin yuzunden Helen ’in Truva Prensi Paris ile kacması sonucu kendisi ve tum Yunanistan krallarını Truva Savaşı ’na katılmak zorunda bırakır.
Odysseus ’un Hilesini Bozan Palamedes ’ten İntikam Alması
Helen ’in Truva Prensi Paris ile kacması uzerine ettiği yemin gereği savaşa cağırılan Odysseus ’un savaşa gitmeye hic niyeti yoktur. Cunku savaşın kac yıl sureceği ve sonucları cok belirsizdir. Savaştan kacmak isteyen Odysseus, deli numarası yapmaya karar verir. Palamedes ve adamları Odysseus ’u almaya geldiğinde Odysseus, boş tarlaya tuz ekmektedir. Tarlayı surmek icin de sabana kendini koşar. Tarlayı surduğu sırada Palamedes, Odysseus ’un deliliğini test etmek icin henuz bebek olan tek oğlu Telemakhos ’u sabanının onune koyar. Oğlunu ezmeyi goze alamayan Odysseus, numara yapmaktan vazgecer ve savaşa katılmayı kabul etmek zorunda kalır. Hilesini ortaya cıkaran Palamedes ’e kin guden Odysseus, intikam planları tasarlamaya başlar. Savaş sırasında bir esire Palamedes ’e teşekkur mektubu yazdırır. Ayrıca mektupta tutukluluğunun bitmesi icin hediye olarak gonderdiği altınların ulaşıp ulaşmadığını yazdırır. Bir kese altını Palamedes ’in cadırına saklayan Odysseus, mektubunda Agemennon ’a ulaşmasını sağlar. Agemennon eline gecen mektup uzerine Palamedes ’in cadırını aratır. Altınların cadırda bulunması uzerine Palamedes yargılanmadan vatana ihanetten taşlanarak oldurulur.
Odysseus ’un Aşil ’i İkna Etmesi
Akha kahinleri Truva Savaşı ’nın Aşil (Akhilleus)katılırsa kazanılacağını soyler. (Bir soylenceye gore annesi Thetis ile konuşup geleceğini oğrendikten sonra savaşa katılma kararı alır) Ancak Aşil, savaşa katılmak istememektedir. Bunun icin bir kralın sarayında kılık değiştirerek kızların arasına karışır. Odysseus, Aşil ’i bulabilmek icin kızların onune gecerek bir yana değerli, guzel ipek ve mucevherler; bir yana da silahlar koyar. Butun kızlar ipek ve mucevherlere giderken Aşil kendini kaptırıp silahları incelemeye başlar. Aşil ’in bu hatası hilesini ortaya cıkarır. Hilesi ortaya cıkan Aşil, Odysseus ’un ısrarları ile savaşa katılır.
Odysseus ’un Truva Atı Planı
Truva Savaşı on yıldır devam etmektedir. Aşil ’in Paris tarafından topuğundan vurularak oldurulmesi uzerine ordu icinde sorunlarda artmaya başlar. İki tarafta yorgun ve gucsuzdur. Ancak Truva, kalın duvarları ile hala direnir. Odysseus, savaşı kazanabilmek icin duvarları aşmak zorunda olduğunun farkındadır. Bu yuzden kurnazlığını kullanarak Truva Atı planını duşunur. Buyuk bir tahtadan at yapılır. Akha ordusunun en iyi askerleri (İcinde Aşil ’in oğlu da vardır) yerleştirilerek geriye kalan ordu saklanır. Truvalılar, Akhaların pes ederek geri cekildiğini ve tahta atında tanrılara bir armağan olduğunu duşunerek şehrin icine sokarlar. Tahta atın icine saklanan askerler gece harekete gecerek Truva kapılarını Akha ordusuna acar. Bu plan sayesinde 10 yıldır alınamayan Truva Şehri bir gecede fethedilir.
Odysseia Destanı Hakkında
Odysseia Destanı, Homeros ’un yazdığı ikinci destandır. 12100 dizeden oluşan bu destan oldukca geniş bir konu ve karakter kadrosuna sahiptir. Odysseia Destanı ’nda esas konu Odysseus olsa da destan Odysseus ile başlamaz. İlk olarak Odysseus ’un oğlu Telemakhos ’un Truva Savaşı ’nın sona ermesine rağmen İthaka ’ya donmeyen babasının izini surme kararı alması ile başlar. Bu karar da Bilgelik ve Savaş Tanrıcası Athena ’nın etkisi vardır. Telemakhos oncelikle seferden donmuş olan Kahraman Nestor ’a babası Odysseus ’u sorar. Nestor, Odysseus ’un kendisi ile gelmediğini sefer sonrası ortaya cıkan fikir ayrılıkları yuzunden Menalaus ve Agemennon arasında kaldığını soyler. Bunun uzerine Telemakhos, Menelaus ve eşi Helen ’in sarayını ziyaret eder. Kendini tanıttıktan sonra babası Odysseus ’un durumu hakkında bilgi ister. Menelaus, Odysseus ’un once kendisi ile birlikte yola cıktığını ancak daha sonra geri donerek abisi Agemennon ’un gemilerine katıldığını soyler. Menelaus, Odysseus hakkında en son aldığı haberin Peri Kalypso ’nun yanında zoraki tutulduğu olduğunu soyler. İkinci bolumde ise Kalypso ’dan kurtulan Odysseus ’un Phaiak Kralı Alkinoos ’un sarayında, o ana kadar yaşadıklarını anlatması ile başlar.
Odysseia Destanı zaman akışındaki bu atlamalar ve geriye donuşler ile İlyada Destanından ayrılır. İlyada Destanı ’nda duzgun bir ilerleyiş mevcuttur. Odysseia Destanı ’nın İlyada Destanı ’ndan ayıran başka bir ozelliği ise uslup ve anlatımıdır. İki destan arasındaki uslup ayrımı o kadar fazladır ki bazı araştırmacılar bu destanların ikisinin de Homeros ’a ait olmadığını one surer.
Odysseia Destanı ’nın Konusu
Odysseia Destanı, Odysseus ’un Truva Savaşı sonrası 20 yıldır ayrı kaldığı İthaka Şehri, karısı Penelope ve oğlu Telemakhos ’a kavuşmaya calıştığı 10 yıllık surecin yanı sıra İthaka ’ya dondukten sonra Odysseus ’un olduğunu duşundukleri icin eşi Penelope ile evlenmek isteği evine yerleşen taliplerden kurtulmaya calışmasını anlatır.
Odysseia Destanı ’nda Odysseus ’un Başından Gecenler
Odysseia Destanı ’nın zaman atlamaları ve geriye donuşlerinden onceki başlıklarda soz etmiştik. Biz bu başlık altında Odysseia Destanı ’nı anlatırken destanın zaman atlamaları ile aktardığı hikayeleri oluş sırasına koyarak başlıklar halinde anlatacağız.
Kikonların Ulkesinin Yağmalanması
Savaş sonrası cıkan ayrılıklar sonucu Menelaus ile yola cıkan Odysseus daha sonra vazgecerek Truva ’ya doner ve Agemennon ’un gemilerine katılır. 12 gemisi ile yola koyulan Odysseus, bir sure sonra cıkan bir fırtına yuzunden Agemennon ’un gemilerinden ayrı duşer. 12 gemisi ile yola tek başlarına devam etmek zorunda kalan Odysseus ve adamları yollarına cıkan bir adayı yağmalamaya karar verirler. Kikonların yaşadığı bu ada İsmaros adında kucuk bir şehre sahiptir. Kikonlular yaklaşan istilacıları gorur ve şehri terk ederek dağlara cıkar. Hicbir savunma ile karşılaşmayan Odysseus ve adamları tim şehri yağmalar ve yakaladıkları insanları katleder. Sadece Guneş Tanrısı Apollon ’un rahibi Maron ’un yaşamasına izin verirler. Tanrıların hizmetkarlarına ne kadar onem verdiği herkes tarafından bilinmektedir. Bu yuzden Apollon ’un ofkesini uzerlerine cekmek istemezler. Maron, istilacılara cok ağır olması ile un salmış olan ve sulandırılarak icilmesi gereken İsmaros şarabından hediye eder. Odysseus, yağma sonrası gemilere binme emri verse de adamlarının hepsi karada kalıp kutla yapmak ister. Butun gece şarap icen askerler. Sahilde uyuya kalır. Yağmacıların uyumasını fırsat bilen Kikonlular sahile inerek yağmacılara saldırır. Saldırıdan son anda kacabilseler de her gemiden 6 adam olmak uzere 72 adamlarını kaybederler.
Lotus Yiyenlerin Adasına Cıkılması
Odysseus ve adamları mola vermek icin cıktıkları Kythera adasında Lotus Yiyenler ile karşılaşırlar. Lotus Yiyenler Odysseus ve adamlarına Lotus adı verilen bir bitki ikram eder. Odysseus oncelikle uc adamının yemesini izin verir. Lotus bitkisini yiyen adamlarının normal davranmadığını fark eden Odysseus, bu bitkiyi yasaklar. Ancak adamları gizlice Lotus bitkisinin tadına bakarlar. Bitkiden yiyen herkes adaya daha da bağlanır ve adadan hic ayrılmak istemez. Odysseus, adamlarını zor kullanarak gemiye bindirir ve adaya donmemeleri icin hepsini bağlar. Bir sure sonra butun adamlar eski hallerine doner.
Kykloplar Adasında Polyphemos ile Mucadelesi
Kykloplar tek gozlu devlerdir. Poseidon ’un Nymphe ’ler ile olan birlikteliğinden doğar. Kykloplar adasına demir atan Odysseus, adamları ile birlikte etrafı keşfetmeye cıkar. Keşif sırasında Kyklop Polyphemos ’un koyunlarını sakladığı mağaraya girerler. O sırada mağaraya gelen Polyphemos, mağaranın girişini bir kaya ile kapatır. Odysseus, Zeus ’un konukluk haklarını talep eder. Ancak Polyphemos, tanrılardan korkmadığını soyler ve Odysseus ’un iki adamını yakalayarak yer ve uykuya dalar. Ertesi gun Odysseus Rahip Maron ’dan aldığı İsmaros şarabını Polyphemos ’a ikram eder. Su katılmadan icildiğinde cok sert olan bu şarabı Polyphemos cok sever ve Odysseus ’a adını sorar. Odysseus, adının “Hic Kimse” olduğunu soyler. Kyklop şarap karşılığında Odysseus ’u en son yiyeceğini soyler. Polyphemos şarabın verdiği etki ile kendinden gecince Odysseus adamlarına buyukce bir ağac dalını sivrilterek ateşte kızdırır. Kızgın kazığı Polyphemos ’un tek guzune sokarak onu kor eder. Polyphemos, can acısı ile mağarayı kapatır. Polyphemos ’un bağırtılarına cevredeki Kykloplar gelir. Kykloplar, “sana bunu kim yaptı?” diye sorduğunda “Hic Kimse” cevabını alınca Polyphemos ’u tek başına bırakırlar. Polyphemos kapattığı mağarayı tekrar acar Polyphemos, kor olduğu icin dışarı cıkan koyunların sırtını okşayarak sadece koyunların cıktığından emin olmak ister. Ancak Odysseus ve adamları koyunların altlarına saklanarak kacmayı başarır. Kactıklarını fark eden Polyphemos sahil ’e koşarak gemilerinin ardından taşlar atmaya başlar. Ancak hicbiri isabet etmez. Odysseus, Kyklop ’un arkasından gercek adını soyler. Polyphemos da babası Poseidon ’a Odysseus ’un vatanına varamaması icin yakarır. Eğer kaderinde vatanına ulaşmak varsa da gemisini, tum adamlarını kaybetmiş; bitap bir şekilde donmesini ister. Poseidon oğlunun yalvarması uzerine Odysseus ’un yolculuğunu zorlaştırmaya başlar.
Ruzgarlara Hukmeden Kral Aiolos ve Aiolia Adası
Kral Aiolaos, tanrıların verdiği ruzgarları kontrol edebilme gucune sahip bir insandır. Bu gucu yuzunden kendini tanrı yerine koyan biridir. Odysseus ve adamlarına cok iyi davranır ve adasında uzun bir sure ağırlar. Odysseus ’un anlattığı hikayeleri cok seven Kral Aiolos, hediye olarak icine ruzgarları doldurduğu bir torba verir. Yola cıkan gemilerinin rahat yol alması icinde arkalarından ruzgar gonderir. Odysseus, Kral Aiolos ’un verdiği torbanın başında hic uyumadan beklemeye başlar. Bu hareketi gemidekilere torbanın icinde buyuk bir hazine olabileceği fikrini duşundurur. Yunan kıyılarına yaklaştıkları sırada Odysseus dayanamayıp uyuduğunda cantayı acarlar. Bir anda serbest kalan ruzgarlar buyuk bir fırtınaya sebep olur ve gemi yeniden Aiolia adasına doner. Ancak bu kez Kral Aiolos gelenleri hoş karşılamaz ve Poseidon ’un lanetini alan bu adamlardan uzak durmak ister. Odysseus ve adamları fırtınalı denizde altı gun kurek cekmek zorunda kalır.
Yamyam Laestrygon ’ların Ulkesi
Zorlu gecen altı gunun sonunda Odysseus ve adamlar yarımay şeklindeki bir adaya demir atmak zorunda kalır. Odysseus diğer gemileri adanın ic kısmına gonderirken kendi dış taraftaki kayalıklara demir atar. Kayalıkları tırmandıktan sonra iceriye demirleyen gemileri gorur. Ormanın icinden gelen bir dumanı merak ederek ormanın icine girerler. Ormanda irice bir kız ile karşılaşırlar. Kral Antiphates ’in kızı olduğunu soyleyen kız Odysseus ve adamlarını babasına goturur. Kral Antiphades bir devdir. Kendine en yakın olan adamı yakalayıp yemeye başlar. Arkadaşlarının başına geleni goren herkes kacmaya başlar. Ancak diğer yamyam devler peşlerine duşerler. Buyuk taş parcaları ile gemilerini parcalarlar. Ancak Odysseus ve 52 adamı kayalıklara demirledikleri gemiye ulaşmayı başarır. Bu tehlikeden de kacarak yollarına devam eder.
Buyucu Kirke ’nin Adası
Onlerine cıkan yeni adaya temkinli yaklaşan Odysseus, oncelikle bir keşif grubu yollar. Adaya cıkan bu grubu cok guclu bir buyucu olan Kirke karşılar. Onlar icin ziyafet verir. Şaraptan icen herkes uyur. Kirke uyuyanları domuza donuşturur. Yalnızca bir kişi şaraptan icmez. O da kacarak Odysseus ’a olanları anlatır. Odysseus adaya cıkacakken Tanrı Hermes gelerek Kirke ’den uzak durmasını soyler. Ancak Odysseus bu oğudu dinlemez. Hermes, Odysseus ’a bir bitki vererek Kirke ’den kurtulmanın yolunu anlatır. Kirke ’nin karşısına cıkan Odysseus, Hermes ’in verdiği otu yediği icin Kirke ’nin buyulerinden etkilenmez. Kirke ’yi kılıcı ile etkisiz hale getirir. Odysseus ’a aşık olan Kirke, onunla birlikte olur. Odysseus, Kirke arkadaşlarını eski haline getirmediği muddetce istediklerini yerine getirmez. En sonunda boyun eğen Kirke olur. Odysseus, bir yıl boyunca Kirke ile birlikte yaşar ve Kirke ’den Telegonus adında bir oğlu olur. Arkadaşları Odysseus ’a eve gitmek istediklerini soyleyince o da kabul eder. Kirke her ne kadar istemese de ayrılığı kabul eder. Ancak onlara Hades ’in yeraltı dunyasında yaşayan kahinden yolculuk hakkında bilgi almalarını ve yeniden bu adaya donmelerini tavsiye eder.
Hades: Oluler Ulkesi ’ne Yolculuk
Hades ’in dunya uzerinde birkac girişi vardır. Odysseus ve adamları girişlerden birine geldiklerinde girişin uc başlı kopek Kerberos tarafından tutulduğunu gorur. İceri girmek mumkun olmadığı icin girişte kurban keserek ruhları yanlarına cağırırlar. Kahin Teiresia, uzun ve kısa olmak uzere iki yol onerir. Daha fazla zaman kaybetmek istemeyen Odysseus, kısa yolu secer. Kahin bu yol uzerine tavsiyelerde bulunur. Oluler diyarından sonra onlerine cıkacak adada bulunan sığırlara dokunmamaları gerektiğini o sığırların Guneş Tanrısı Helios ’un sığırları olduğunu soyler. Ayrıca Scylla ve Charybdis ’in tuttuğu gecitten nasıl gececeklerini anlatır. Tavsiyeleri alan Odysseus, oluler Ulkesi ’nde gezinmeye başlar. Burada bircok kişi ile karşılaşır. Oğlunun donuşunu beklerken uzuntuden olen annesinden; karısı Penelope icin talip olanlardan burada haberi olur. Agemennon ’dan nasıl olduğunu oğrenir. Aşil ve Ajax ’ı gorur. Aşil durumundan memnun olmadığını anlatır. Ajax ise Odysseus ’a kızgındır. (Aşil ’in olumunden sonra Aşil ’in zırhını Ajax hak ettiği halde Odysseus almıştır.) Odysseus, burada daha fazla vakit gecirmemesi gerektiğini anlar ve adamları ile birlikte oradan ayrılır. Kirke ’nin yanına geri doner. Kirke verdiği sozu tuttuğu icin yolları uzerinde bulunan Siren tehlikesinden ve kurtuluş yolundan bahseder.
Sirenler ve Şarkıları
Odysseus, yarı kuş yarı kadın olan Sirenlerin etkileyici şarkılarından korunmak icin adamlarının kulaklarını balmumu ile tıkar. Kendisi Sirenlerin etkileyici şarkılarını merak ettiği icin kendisini gemi direğine bağlatır. Adamlarına ne kadar yalvarsa da kendisini cozmemelerini tembihler. Gercektende Sirenlerin şarkısı duyulmaya başlandığında Odysseus gemidekilere yalvarıp yakarır. Ancak kulakları balmumu ile tıkalı adamları onu duymazlar. Hatta o cırpındıkca daha sıkı bağlarlar. Tehlikeyi atlattıktan sonra Odysseus ’u cozerler.
Scylla ve Charybdis ’in Tuttuğu Gecit
Denizcilerin iki ucurumun arasından gecmek zorunda oldukları bir yer vardır. Bu ucurumların birini Scylla adında 6 başı 20 ayağı olan bir canavar, diğerini de Charybdis adlı bir canavar tutmaktadır. Odysseus, kahinin tavsiyesine uyarak Scylla ’nın olduğu tarafı secer. Scylla 6 başı ile gemideki altı kişiyi yakalar. Scylla yakaladığı kişileri yemekle meşgulken diğerleri bolgeden uzaklaşır. Odysseus, Scylla ’dan 6 kişiyi feda ederek kurtulabileceğini biliyordu. Tehlike atlatıldıktan sonra adamları Odysseus ’un olacakları bildiğini duşunmeye başlar ve Odysseus ’a kin guderler.
Guneş Tanrısı Helios ve Sığırları
Odysseus ve adamları kahinin haber verdiği gibi Helios ’un sığırlarının bulunduğu adaya cıkarlar. Odysseus sığırlara dokunmayı yasaklar. Ancak Odysseus ’a kin gutmekte olan adamları onun olmadığı sırada sığırları keserek yemeye başlar. Bu durumu goren Helios ’un kızları babalarına hemen haber verir. Helios da Tanrılar Tanrısı Zeus ’a cıkarak adalet ister. Eğer suclular cezalandırılmazsa guneşi yeryuzunden yeraltına indireceğini soyler. Duruma sinirlenen Zeus, Odysseus ’un gemisine bir şimşek yollayarak gemiyi parcalara ayırır. Gemideki adamların hepsi boğularak olur. Odysseus ise akıntılara kapılarak Atlas ’ın kızı Peri Kalypso ’nun hukmettiği topraklara ayak basar.
Odysseus ’un Peri Kalypso ’nun Ulkesinde Esir Kalması
Kalypso, Odysseus ’a aşık olur. Bu yuzden Odysseus ’u bırakmak istemez. Odysseus, Kalypso ’nun butun tekliflerini geri cevirir. Kalypso son olarak eğer kendisi ile evlenirse Odysseus ’u olumsuz yapacağını soyler. Tek şartı kendi ile sonsuza kadar yaşamasıdır. Ancak bu teklifte cevapsız kalır. Kalypso, Odysseus ’u elde edemese de gitmesine izin vermez. Odysseus, Kalypso ’nun yanında 7 yıl esir kalır. Tanrıca Athena Odysseus ’un kurtulabilmesi icin Zeus ile goruşur. Zeus, Kalypso ’ya Odysseus ’u serbest bırakması icin emir verir. Zeus ’un emrine karşı gelemeyen Kalypso, Odysseus ’un gitmesine izin verir. Hatta ona bir sal yapmasında yardım ederek salın icini erzak ile doldurur. Denize acılan Odysseus, Poseidon ’un ofkesi ile tekrar yuzleşmek zorunda kalır. Poseidon, salı batırır. Odysseus, tanrıların yardımı ile Phaiakların adasına cıkar.
Kral Alkinoos ve Sarayı
Alkinoos ’un kızı Odysseus ’u kıyıda uzanmış perişan bir halde bulur. Odysseus ’u babasına goturur. Kral Alkinoos, Odysseus ’a cok iyi davranır. Odysseus ’un başından gecenleri heyecanla dinler. Odysseus ’un evine ulaşabilmesi icin gereken her şeyi karşılar. Buraya kadar anlatılanlar Odysseus ’un kendi anlatımı ile başından gecenlerdir.
İthaka ’ya Donuş ve Talipler ile Mucadele
Odysseus ulkesine ulaştığında başlarda başka bir adaya vardığını duşunur. Ancak yol boyunca ona yardım eden Tanrıca Athena, gercekleri ona soyler. Odysseus ilk once kılık değiştirerek surulerini guden sadık cobanının yanına gider. Sonra da oğlu Telemakhos ile irtibata gecer. Kendi evine dilenci kılığında girerek taliplerin karşısına cıkar. Talipler yeni dilenci ile dalga gecerek eğlenirler. Odysseus, kurnazlığını tekrar kullanarak butun taliplerden tek seferde kurtulacağı bir plan yapar.
Odysseus ’un yokluğunda Penelope ’nin etrafını talipler sarar. Penelope evlilik kararını ertelemek icin bir yalan uydurur. Evleneceği kişiyi Odysseus ’un babası Kral Leartes ’in kefenini dikmeyi bitirdikten sonra sececeğini acıklar. Bu numara ile birlikte her gun orduğu kefeni gece herkes uyurken yeniden soker. Ancak bu yalanı bir hizmetcinin taliplere her şeyi anlatması ile son bulur. Bu olay Odysseus ’a evindeki herkese guvenemeyeceğini gosterir. Tanrıca Athena ’nın verdiği fikir ile Penelope, evleneceği kişinin Odysseus ’un yayını kirişine takarak dokuz baltanın arasından gecirmesi gerektiği bir yarışma ortaya sunar. Yarışmaya Odysseus da katılır. Hic kimse yayı kirişine takamaz. Son olarak yayı eline alarak kirişe takan Odysseus, oku taliplerin arasında en guclu olduğunu duşunduğu kişiye atarak onu oldurur ve kendisinin kim olduğunu acıklar. Neye uğradığını şaşıran diğer talipler kapanan kapılar yuzunden kacamazlar. Taliplerin yanı sıra ihanet eden hizmetcilerde oldurulur. Butun olanlardan sonra Penolope hala Odysseus ’un gercek olduğuna inanmaz. Bunun uzerine Odysseus, Yatak odalarındaki yatağın nasıl yapıldığını anlatarak sadece ikisinin bildiği bir sır ile Penelope ’yi inandırır. Athena ’nın yardımı ile olen adayların ailelerinden de kurtulan Odysseus, ailesi ile birlikte mutlu ve uzun bir omur surer.