Yeni aldığınız ve ilk kez cok severek giydiğiniz gomleğinizin uzerine yemek dokuldu. Ya da size sevdiklerinizden hediye gelen beyaz pantolonunuz, mutfakta yemek pişirirken uzerinize yağ bulaştı. Elbette can sıkıcı bir durum… Tabi, eğer yağ lekesini temizlemenin doğru yontemini bilmiyorsanız.
Yemek pişirirken kullandığımız yağlar; ozellikle zeytinyağı, giysilerimize bulaştığında ceşitli şekillerde temizlemeyi deneriz. Az veya cok etkili olabilen bu klasik yontemler, bazen hic sonuc vermeyebilir. Zeytinyağını giysilerimizden en az hasarla cıkarmanın en etkili yollarını sizler icin araştırdık.
Fakat oncelikle, etkili yontemleri paylaşmadan evvel zeytinyağı lekesini cıkarmaya calışırken asla yapmamanız gereken maddeyle başlayalım.
Asla Yapılmaması Gereken…
Zeytinyağı dokulmuş olan giysinizi, yağdan kurtulmak icin kesinlikle kurulamayı denemeyin. Kurutma makinesi veya benzeri herhangi bir aletle, yağlı bolgenin kurumasına izin vermemelisiniz. Eğer yağlı bolge kurursa, kıyafetinizden cıkarılması oldukca zor bir hale gelecektir.
Yağ lekelerini cıkarmak icin aşağıda verilen yontemler, yemekler icin kullanılan diğer tum yağ lekelerini cıkarmada etkilidir.
[h=3]Zeytinyağı Lekesini Yuzeylere Gore Cıkarma Yolları[/h]Yağ lekesini cıkarmanın değişik yolları vardır. Fakat en onemlisi, zeytinyağı lekesinin nasıl bir yuzeyde olduğuna gore temizleme yontemi secmektedir. Cunku bazı yontemlerde kullanılan malzemeler yağı cabuk emerken; bazısı da tam tersini yapar; yağı iter. İşte bu yuzden halk arasında bilindik, populer yontemler tek başına yeterli gelmeyebilir. Bir yontemi uygularken, doğru yontem olduğundan emin olmalısınız.
Kumaş ve Giysiler
Kaliteli bir sıvı bulaşık deterjanı, yağ lekelerini cıkarmada oldukca etkilidir. Bir miktar bulaşık deterjanını, kumaştaki lekeli bolgeye surup, ovalayınız. Daha sonra ovaladığınız bolgeyi, bol su ile durulayınız. Bu aşamada deterjanın tamamen durulandığından emin olmalısınız. Daha sonra, yıkama oncesi eğer lekelere direk uygulanabilen bir temizleyiciniz varsa mutlaka kullanınız. Hemen arkasından yuksek ısıya ayarladığınız camaşır makinesinde kumaşı yıkayabilirsiniz. Sıcak su, lekenin kumaştan tamamen ayrılmasını sağlayacaktır. Yıkamanın sonunda eğer hala leke cıkmamışsa, işlemi tekrarlamanızı tavsiye ederiz.
Aynı şekilde, kumaşlarınızın uzerine bulaşık deterjanı yerine kuru sabunla da bu yontemi uygulayabilirsiniz.
Yunlu Kumaşlar, İpek Kumaşlar
Eğer yunluler ve ipek kumaşlar gibi hassas dokulara zeytinyağı dokulduyse vakit kaybetmeden, yağı emecek bir malzeme bulmalısınız. Orneğin; tuz, talk pudrası, coven otu tozu (tahin helvası yapımında kullanılan bitki), mısır unu, karbonat ve hatta ciğnenmiş ekmek ici. Bu malzemeler kumaş uzerindeki yağı emecektir. Daha sonra yağı buyuk oranda gitmiş olan lekeli kısımlar hala cıkmamış durumdaysa tinerli (ya da benzin) bir bezle sertce ovalayarak temizleyiniz. Bu aşamadan sonra kumaşın altına ve ustune temiz bir bez koyarak utuleyiniz.
Bunların dışında ispirto da ipek kumaşların yağ temizliği icin iyi bir secenek olabilir. Ayrıca kumaş, saten ise tiner yerine amonyak kullanılmasını tavsiye ederiz. Son olarak, kumaşın temizliği bittikten sonra, kurutma makinesine atmak yerine acık havada kurutmanızı oneririz.
Kadife Kumaşlar
Kadife kumaştan zeytinyağı lekesini cıkarırken, diğer turlerden farklı olarak kumaşı ters cevirerek işlem yapıyoruz. Kumaşın arkasını, benzin ya da tinerli bez ile cok bastırmadan hafif hareketlerle siliniz. Leke acılmaya başladıktan sonra kumaşın uzerini nemli bir bezle kapatarak, tersinden utuleyiniz. Bunların yanı sıra kadifeleri soğanla ovmak da faydalı olmaktadır. Ovma işlemi bitince, kumaşın kurumasını bekleyin ve yine nemli bir bezle kapatarak utuleyin.
Tum kumaş tiplerinde, zeytinyağı lekesinden arındırdığınız kumaşınızı, etiket talimatındaki bilgilere gore yıkamalısınız.
Doşemeler ve Halılar
Yağ ile su birbirini iterler; bu yuzden de karışamazlar ve su yağı cozemez. Cozemediği gibi doşemelerinize ya da halılarınıza bulaşmış olan yağlı lekeyi daha da geniş bir alana yayar. İşte bu yuzden yağlanmış doşemelerinizi / halılarınızı asla suyla temizlemeyi denemeyiniz. İlk mudahalede, elinizden geldiğince lekenin dağılmasını onlemelisiniz. Kuru bir bezle, kÂğıt havluyla, mendille ya da yukarıda bahsettiğimiz yağ emen malzemeleri kullanarak lekenin daha fazla yayılmasını engelleyiniz. Bu aşamada yağın derinlere ulaşmaması icin yuzeyi kesinlikle ovmayınız. Bu malzemelerden herhangi birini lekeli bolgeye uyguladıktan sonra yaklaşık 15 dakika bekleyiniz. Daha sonra hafifce kazıyarak veya elektrik supurgesiyle emici malzemeyi doşemeden /halıdan temizleyiniz. Burada işin puf noktası; yağın miktarına gore lekenin cıkma zorluğu artacağından, aynı işlemi tekrarlamanız gerekebilir.
Kritik Durumlar
Cok buyuk miktarda yağ dokulduyse; yuzeye bol miktarda emici madde doktukten sonra, elektrik supurgesiyle cekerseniz yağın buyuk bir kısmını almış olursunuz.
Eğer hala leke kaldıysa; temiz ve mutlaka ‘beyaz ’ bir bez yardımıyla lekeli bolgeye, kuru temizleme deterjanı dokerek ovalayın. Deterjanın doşeme / halı rengine zarar verip vermeyeceğinden emin olmak icin oncesinde ufak bir test yapın.
Doşemenizde ya da halınızda bulunan leke yoğunlaşıp katılaştıysa; bıcak, kart veya kazıyabileceğiniz sert bir malzemeyle temizlemeye calışınız.
Tum bunlar doşemelerinizde / halılarınızda işe yaramadıysa; bir kaba hazırlayacağınız iki bardak soğuk su ve bir yemek kaşığı bulaşık deterjanı karışımı ile yine bir bez yardımıyla lekeli bolgeyi kaybolana kadar siliniz.
Halılarda kalan hafif yağ lekelerini, benzin veya tiner ile nemlendirdiğiniz bezle silebilirsiniz. Arkasından sade bir bezle guzelce durulayınız.
Onemli Bilgiler
Baskılı giysilerinize zeytinyağı dokulduğunde, temizlemek icin daha cok caba harcamanız gerekmektedir. Kalıcı baskı olan kumaşlar, işlem gormemiş sade kumaşlara gore lekeyi daha cok tutarlar.Kumaşın cinsini bilmeniz, size doğru temizleme yontemini secmede yardımcı olacaktır. Mesela; yunlu ve ipekli kumaşlara camaşır suyu; satene de ağartıcı iceren deterjanlar kullanılmamalıdır.