TMSF; bankalardaki tasarruf mevduatı ve katılım fonu sahiplerinin haklarını ve menfaatlerini korumakla mukellef bir kurumdur.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ismini 2001 ekonomik krizinde batan bankaların tasfiye işlemleri ve mudilerin isyanları sebebiyle duymaya başladık. Son yıllarda da devlet tarafından el konulan şirketlere ilişkin haberlerde sık sık TMSF adını duyuyoruz. Peki, TMSF hangi amacla kurulmuştur, ne tur gorevleri icra eder, yetkileri nelerdir? Bu soruların cevaplarını araştıralım.

TMSF, mevduatların ve katılım fonlarının sigortalanmasına yetkili kamu tuzel kişiliğini haiz bir kurumdur. Mevduat ve katılım bankalarının faaliyet izinlerinin kaldırılması durumunda hak sahiplerine yapılacak gerekli odemelerin garanti edilmesini sağlayan TMSF, son yıllarda el konulan ve tasfiye edilen şirketlerle ilgili oldukca gundem olan bir kurum. TMSF, 2 Eylul 2016 tarihinde yayınlanan 674 sayılı Kanun Hukmunde Kararname (KHK) ile kayyumların gorevlerini de devralarak tasfiye ve satış işlemlerini yapacak kurum oldu. KHK ile verilen yeni gorev ve yetkilerin ardından TMSF son gunlerde yoğun bir tasfiye ve satış trafiğine sahne oluyor. Bu gizemli kurumun ne gibi gorevleri icra ettiğine, yetkilerine bir goz atalım.
TMSF; 22 Temmuz 1983 tarihinde 70 sayılı Kanun Hukmundeki Kararname ile tuzel kişiliğini kazanan bir kurum. Uzun yıllar Merkez Bankası tarafından yonetilmiştir. Daha sonra Başbakanlığa bağlandı. TMSF ’nin gorev ve yetkileri 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve ilgili hukumlerde belirlenmiştir.
TMSF, tasarruf mevduatı ve katılım fonu sahiplerinin haklarını ve menfaatlerini korumakla mukellef bir kurum. Turkiye ’deki mevduat ve katılım fonu kabulune yetkilidir. Yerli ve yabancı tum kredi kuruluşları ile merkezi yurt dışında bulunan kredi kuruluşlarının Turkiye ’deki şubelerinde bulunan mevduat ve katılım fonları sigorta sistemine dahildir. TMSF, kendisine devredilen bankaların yonetimini ustlenir, bankaların yapılarının guclendirilmesi veya yeniden yapılandırılması gibi gorevler icra eder. Bankalardaki mevduatların sigortalanması, bankalardaki fonların takibi veya gerekli hallerde bu fonların yonlendirilmesi, el konulan bankalardaki mevduat sahiplerinin haklarının odenmesi ve el konulan bankaların tasfiye ve satış işlemlerinin icrası gibi gorevleri de bulunur.
[h=2]TMSF ’nin Gorev ve Yetkileri Nelerdir? [/h]Genel hatları ile TMSF ’nin tanımını ve gorevlerini cerceveledikten sonra biraz daha detay verelim. TMSF ’nin gorev ve yetkileri, 5441 Sayılı Bankacılık Kanunu ’nda 85 maddede duzenlenmiştir. Bu maddelere kısaca değinelim.
TMSF; kredi kuruluşları veya katılım bankaları nezdindeki tasarruf mevduatı ve gercek kişilere ait katılım fonlarını sigortalar. Bu mevduat ve fonların kapsamı ve tutarını belirler. Riskli sigorta priminin tahsil zamanını ve şeklini belirler. Faaliyet izni kaldırılan katılım bankalarındaki mevduat ve katılım fonlarının sigortalı bolumlerini hak sahiplerine oder. Kredi kuruluşlarının fona devredilmesinin ardından devir, satış ve birleştirme işlemlerini uygular. Faaliyet izni kaldırılan bankanın yonetim ve denetimini devralarak iflas veya tasfiye işlemlerini gercekleştirir. Fona ilişkin her turlu adli, idari ve icra takipleri, savunmaları ve cozum uretme gibi işlemleri uygular. Bakanlar Kurulu kararları uyarınca olağanustu tedbirleri alarak uygular. Finansal piyasalarda guven ve istikrarı sağlamak ve sektorun gelişimi icin ilgili kurumlarla koordinasyon halinde calışmalar yurutur.
TMSF; devlet tarafından el konularak faaliyet izni kaldırılan bankanın veya bankaların yonetim ve denetimini devralır. İlgili bankadaki mevduat ve katılım fonu sahiplerine sigortalı miktarlarını oder ve bankanın doğrudan iflasını ister. İflas kararı verilmemesi halinde kanunlardaki ilgili tasfiye hukumleri cercevesinde bankanın tasfiye surecini başlatır ve yonetir. İflas veya tasfiye halindeki bankaların aktifindeki paraları ve tahsil ettiği paraları muhafaza ve nemalandırmakla mukelleftir. İflas kararı verilen bankanın menkul ve gayrimenkullerinin satışını yapar.
TMSF; hisselerinin coğunluğu veya tamamının kendisine intikal etmesi halinde varlık ve yukumluluklerini kısmen veya tamamen mevcut bankalara veya kurulacak bir bankaya devredebilir, başka bir banka ile birleştirebilir. Yonetim ve denetimi devredilen bankaların devri, satışı, birleştirilmesi gibi işlemleri devir tarihinden itibaren en gec 9 ay icinde tamamlamak zorundadır.
TMSF; faaliyet izni kaldırılarak yonetim ve denetimi fona gecen bankayla ilgili şikÂyetler uzerine acılmış veya acılacak her turlu ceza davasına suctan zarar goren olarak mudahil olabilir. Bankanın alacaklarının tahsil edilememesi durumunda bankanın ortakları, eski yonetim kurulu uyeleri ve denetcileri aleyhine verdikleri zararın tazmin edilmesi amacıyla tasfiye surecinin ardından 5 yıl icinde dava acabilir.
TMSF; 5411 sayılı kanunun ilgili maddeleri cercevesinde yonetim ve denetimi devredilen şirket veya şirketlerin mal ve gayrimenkullerini, hak ve varlıklarını satabilir. Olağanustu hallerde fon kaynaklarının ihtiyacları karşılamaması durumunda Merkez Bankası ’ndan avans talep edebilir.
Bu arada, 2 Eylul 2016 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanan 674 sayılı KHK ile devlet tarafından el konulan şirketlerdeki kayyumların gorevleri TMSF ’ye devredildi. Buna gore bahse konu şirketlerin satış ve tasfiye işlemleri TMSF tarafından yapılacak.
[h=4]TMSF Kapsamındaki Mevduat ve Katılım Fonları Nelerdir? [/h]Turkiye ’de faaliyet gosteren bankaların şubelerinde gercek kişiler adına acılmış ve ticari işlemlere konu olmayan Turk Lirası, doviz ve kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı anaparaları ile bu hesaplara ilişkin faiz reeskontları toplamının, katılma hesapları birim hesap değerleri ve ozel cari hesapların 100 bin liraya kadar olan kısmı sigorta kapsamındadır. Aynı şekilde yurt dışında yaşayan yerli ve yabancı gercek kişilere ait yurt ici şubelerde acılmış ozel cari hesaplardaki 100 bin liraya kadar olan kısım sigorta kapsamına giriyor.
Bahse konu bankaların yurtdışı şubelerindeki hesaplar ise sigorta kapsamına girmiyor. Ayrıca, gercek ve tuzel kişiler adına acılan ticari hesaplar, Off-Shore yani Kıyı Bankacılığı faaliyetinde bulunan bankalardaki hesaplar sigorta kapsamında değil.
Ote yandan, zamanaşımına uğrayan mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklar da TMSF ’ye gelir olarak kaydediliyor. Sehven TMSF ’ye devredilenler haric zamanaşımı işlemi uygulanmış bu varlıkların sahiplerine iadesi mumkun değil.
TMSF; gorev ve yetkileri cercevesinde elde ettiği gelirleri Hazine ’ye devrediyor. Son olarak 22 Şubat 2017 tarihinde 500 milyon lira odeme yapan TMSF ’nin bugune kadar Hazine ’ye yaptığı toplam odeme tutarı 12 milyar 254 milyon Amerikan Doları ’dır. El konulan veya fona devredilen banka veya şirketlerin tasfiye ve satış işlemlerinin tamamlanmasıyla Hazine ’ye yapılan odeme miktarları da artmaktadır.
[h=4]TMSF ve BDDK ’nın Farkı Nedir? [/h]TMSF ile Bankacılık Duzenleme ve Denetleme Kurumu, birbirlerinden tamamen ayrı bağımsız kuruluşlardır. Kamu tuzel kişiliğini haiz, mali ve idari ozerkliğe sahiptirler. TMSF 1983 yılında kurulurken, BDDK, 2000 yılında faaliyete başlamıştır. TMSF ’nin yonetimi 1983-1999 yılları arasında Turkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından yapıldı. Daha sonra 1999-2003 tarihleri arasında da TMSF ’nin yonetimi BDDK ’daydı. 2003 yılında cıkarılan kanunla TMSF ’nin yonetimi kendi bunyesine verildi. Boylece iki farklı tuzel ve bağımsız kurumlar olarak faaliyetlerini surdurmeye devam ettiler.
TMSF; 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlarla yonetilir. Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması asli gorevidir. Fon bankalarının guclendirilmesi, satışı, tasfiyesi gibi gorevleri de icra eder.
BDDK da 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu cercevesinde yetkilendirilmiştir. Finansal piyasalarda guven ve istikrarın sağlanması, finansal kiralama, faktoring, kredi sisteminin etkin bir şekilde calışması, mali sektorun gelişmesi, finansman şirketlerinin birleşme, bolunme, tasfiye ve hisse değişimlerini duzenlemek ve uygulamakla yukumludur.