EFT ve Havale işlemlerinin ikisi de elektronik olarak para aktarma işlemleridir. Her ikisi de bankalar ya da aracı finansal kuruluşlar tarafından yapılır ve istediğiniz miktardaki paranın, istediğiniz zamanda istediğiniz kişiye ulaşmasını sağlarlar. EFT ’nin acılımı Elektronik Fon Transferi ’dir.
Havale: Aynı banka'ya ait iki farklı hesap arasındaki para transfer işlemi (Ornek: Turkiye İş bankası hesabından farklı bir Turkiye İş bankası hesabına para transferi)
EFT:Farklı bankalar arasındaki para transferi (Ornek: Turkiye İş Bankası'na ait banka hesabından Garanti BBVA hesabına para transferi)
Onemli: Aynı banka hesapları uzerinden para gonderimi yaparken "havale" seceneği secilmeli, farklı bankaya ait hesap no'ya para gonderimi yapılırken ise "EFT" secilmelidir.
[h=4]Havale İşleminin Hukuki Boyutu Nedir ve Nasıl Gercekleşir?[/h]Havale işlemi bir bankanın iki farklı şubesi arasında gercekleşir. Ornek vermek gerekirse A bankasının Taksim şubesi ve Kadıkoy şubesi gibi ya da B bankasının Mersin şubesinden İzmir ’deki başka bir şubesi arasındaki para transferleri havale işlemlerine girer. Para bir bankanın hesabından cıkmaz, sadece aynı bankadaki hesaplar arasında yer değiştirir. Bu durumda bankalar izin verdiği surece gunun her saati para transferi yapılabilir. Havale hukuki olarak ucuncu bir kişiye sahip olunan paranın ikinci kişiye aktarılması icin yetki verilmesidir. Bu yetkinin verilmesinden itibaren eğer bahsi gecen hesapta yeterli bakiye var ise bu havalenin gercekleştirilmesi zorunludur. Havalenin gercekleştirilme zorunluluğu talimatın bankaya ulaşması ile başlar ve bu isteğin bankaya ulaşması da havalenin gercekleştirilmesi icin tek şarttır. Bu havalelere hesaba havale, ya da hesaptan havale isimleri de verilebilir. Havale bu kısa tanımdan da anlaşılacağı gibi bir banka icerisinde hesaplar arası para transferi olduğu icin coğu bankada masraf alınmaz ve aynı gun icerisinde hatta bazen havale yapıldığı anda hesaba gecer. Bu durumdan da anlaşılacağı gibi Havale işleminin EFT sisteminden gecmesine gerek yoktur. EFT sisteminden gecmeyen işlemler daha hızlı ve masrafsız bir şekilde karşı tarafa ulaşır.
Burada Havale işleminden farklı olarak bir de virman işlemi vardır ki bu işlem aynı bankada birden fazla hesabı olan kişilerin kendi hesapları arasında yaptıkları para transferleri icin kullandıkları işlemler icin verilen isimdir.
[h=4]EFT Sistemi Nasıl Calışır? EFT Sisteminin Tarafları ve Masrafları Nelerdir?[/h]EFT ise havaleden farklı olarak iki banka arası para transferidir. EFT ’ye konu olan para transferi A bankasının hesabından cıkarak B bankasında başka bir hesaba girer. Bu durumda bu transfer işlemi TCMB ’nın (Turkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) kullanmış olduğu EFT - EMKT isimli bir sistemden gecer. Bu sistemden gecerek onaylanan para bu onayın sonrasında diğer bankadaki hesaba gecer. Anlaşılacağı uzere bu durumda gonderilen paranın ismi gecen sistem tarafından onaydan gecmesi gerekmektedir. Bu durumda işlem suresi uzayacaktır. Aynı zamanda havalede gunun her saati işlem yapılabilirken EFT işlemi yani EFT - EMKT Sistemi sadece 8:00 - 17:30 saatleri arasında calıştığı icin sadece bu saatler icerisinde gercekleşebilir.
Not: Pek cok banka 16:00 - 17:30 arasıdaki EFT işlemlerini "Gec EFT" olarak isimlendirmekte ve daha yuksek işlem ucreti talep etmektedir.
Daha gec saatlerde yapılan EFT işlemleri ertesi gun saat 8:00 de sistemin yeniden acılmasını beklemek zorundadır. Bu şekilde bankalar arasında guvenli bir şekilde para transferine olanak sağlayan bu sistem, gunumuzde yine gecen yıllara gore hızını arttırmış durumdadır. Bankalar arasındaki rekabet ve muşteri memnuniyetinin arttırılması adına bu sure kısaltılmaya calışılmaya devam etmektedir. Ancak işlem suresi bakımından havaleden daha uzun bir işlem suresine sahip olan EFT işlemi aynı zamanda masraf bakımından da havaleden farklı olarak daha fazla masrafı olan bir işlemdir. EFT masraflarına yazının ilerleyen bolumlerinde daha yakından bakıyor olacağız.
Bir EFT işleminde bankaya vermeniz gereken bilgiler şu şekildedir:
Gonderen
Banka
Alıcının bankası
Alıcı bilgisiBu şekilden de anlaşılacağı uzere EFT ’nin dort adet tarafı vardır. EFT sadece bankalar arası para transferi olmakla kalmaz, aynı zamanda butun dijital yani elektronik ortamda yapılan para transferlerinin hepsini kapsar. Borsa işlemleri, hazine bonosu işlemleri gibi işlemler de yine aynı şekilde EFT uzerinden guvenli bir şekilde gercekleştirilir.
EFT sisteminin amacı Turkiye Cumhuriyetti Merkez Bankası sitesinde şu şekilde acıklanmaktadır:
Nakit dolaşımının azaltılması,
Odemelerin guvenli, guvenilir, hızlı ve risksiz bir bicimde gercekleştirilmesinin sağlanması,
Sağlıklı ve hızlı bilgi sağlamak,
Para politikasının etkin olarak uygulanmasını kolaylaştırmak,
Elektronik bankacılık uygulamalarının gelişmesini sağlamak.EFT sistemi bir bankadan diğerine Turk Lirası cinsinden odeme gonderilmesini sağlarken, yabancı hesaplar icin kullanılan sistem EFT den farklı guvenlik boyutlarına sahiptir. EFT - EMKT Sistemindeki EMKT bir bankadan diğerine devlet tahvili ve hazine bonosu gibi Menkul Kıymetlerin transferini sağlayan sistemdir. Bu iki sistem birlikte calıştıklarından ikisi bir arada EFT - EMKT sistemi olarak anılırlar.
EMKT Sisteminin Amaclarına goz atacak olursak yine Turkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası internet sitesinde şu şekilde sıralanmıştır:
Fiziksel basım ve değişimi azaltmak
Maliyetleri duşurmek
İşlem gercekleştirmeyi kolaylaştırmak
Sağlıklı ve hızlı bilgi sağlamak
Piyasalarda genişlemeyi sağlamakEFT Sistemi sayesinde bireyler ve kuruluşlar bankaların sundukları hizmetler ile kredi kartı borcları, telefon, elektrik, internet faturaları gibi diğer butun faturalarını, okul taksiti gibi taksitlerini bankalar uzerinden kolayca odeyebilmektedirler. EFT - EMKT Sisteminin sahibi Turkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ’dır. (TCMB) Bu sistemin korunması ve işletilmesi yine TCMB tarafından yapılır.
EFT Sistemi 1 Nisan 1992 yılından beri işlemektedir ancak 24 Nisan 2000 yılında teknolojik olarak yaşanan ilerlemelerle birlikte guvenlik ve hız anlamında buyuk bir ilerleme kaydetmiştir.
EFT Sisteminin masraflarına gecmeden once bu sistemin adımlarına daha yakından bakacak olursak şu şekilde ozetleyebiliriz.
Adım 1: Hesabınızın bulunduğu A bankasına giderek B bankasında bulunan başka bir hesaba para gonderme isteğinizi bildirmeniz.Adım 2: İsteğinizi alan A bankası işleminizi gercekleştirmek icin EFT Sistemine paranın iletileceği banka, hesap ve alıcı bilgilerini iceren bir odeme mesajı gonderir.Adım 3: EFT sistemi gonderilen bu mesajı anında işleme koyar A bankasının gondermek istediği hesabında yeterli bakiyesinin olması durumunda gonderilmek istenen tutar anında A bankasından B bankasına ulaşır. Yeterli bakiyenin olmaması durumunda ise yapılan odeme isteği beklemeye alınır.Adım 4: 4. ve son adımda B bankası ulaşan odemeyi alıcının hesabına yazar. Normalde EFT Sistemi hızlı hatta anında calışmasına rağmen bankaların bu paraları hesaplara gec artı olarak yazmaları soz konusu olabilir.EFT Sisteminin masraflarına bakacak olursak; tutarı 8.000 TL ’den duşuk olan gonderiler icin alınan ucret 20 kuruştur. Bu EFT sisteminin aldığı en duşuk ucrettir. Tutarı 792.000 TL ’den fazla olan gonderilerde ise EFT sistemi her odeme icin 19,80 TL masraf keser ki bu ucret EFT Sisteminin kestiği en yuksek ucrettir. Aynı zamanda bankalar muşterilerine farklı şekillerde bu masrafları azaltarak ya da coğaltarak sunabilirler. Bu durumda bu masraf banka ile yaptığınız anlaşmaya gore aranızda değişir. Eğer bu masraflar konusunda bir şikayetiniz var ise bankanız ile goruşmeniz gerekir.
EFT - EMKT Sisteminin şu anda 52 tane katılımcısı vardır. Bunlardan bir kac tanesini saymak gerekirse, Turkiye ’de bulunan hemen hemen butun bankaların yanı sıra Deutschebank, Bank of Tokyo - Mitsubishi UFJ Turkey, Burgan Bank, İCBC Bank, İntesa Sanpaolo S. p. A. gibi uluslararası bankalar da bu sistemden faydalanabilmek icin EFT Sisteminin katılımcıları olmuşlardır. Sisteme uye olabilmek icin, Bankacılık Kanunu uyarınca Turkiye ’de faaliyet gosteren bankalar katılabilirler. Turkiye ’de faaliyeti bulunmayan bankaların EFT Sistemine uye olmaları mumkun değildir.