1930 İstanbul doğumlu olan yazar ve aynı zamanda felsefeci erkek yazarlarımızdandır. Turk roman, oyku ve deneme yazarı olarak gecer kaynaklarda.
En onemli ozelliği Turk edebiyatında postmodernist anlayışı en iyi işleyen yazarımız olması olan Bilge Karasu ’nun hayatına kısa bir bakıştan sonra onun edebî kişiliğine değinerek yazıyı sonlandıracağız.
[h=3]Bilge Karasu'nun Hayatı[/h]1930 yılında İstanbul ’da doğduğunu soylemiştik. Onun ailesi bircok tartışmalara konu olmuştur ama o, sonradan Muslumanlığı secen ( secme mi yoksa baskı eseri mi olduğu tartışmaya acık bir konudur, bilginize . ) Musevi asıllı bir ailenin evladıdır. Şişli Terakki Lisesini bitirdikten sonra yuksek okul icin il değiştirmeden İstanbul Universitesini tercih etmiştir. İstanbul Universitesi Fen – Edebiyat fakultesinde Felsefe bolumunden mezun olmuştur.
1963 – 1964 yıllarını Avrupa ’da Rocfeller bursu ile bulunmuş ve 1964 yılından sonra, Avrupa donuşunde cevirmenliğe başlamış, oldukca da başarılı olmuştur.
Radyo oyunları yazmış ve bu oyunları Ankara radyosunda oynanmıştır.
1974 yılında Hacettepe Universitesine oğretim gorevlisi vasfıyla girmiş ve hayatı boyunca bu gorevinde kalmıştır. Bu gorevinden once, Ankara dış yayınlar servisinde calışmıştır.
Hayatını Ankara ’da Nilgun Sokak ’ta bulunan bodrum katındaki evinde gecirdi. Pankreas kanserine yakalandı ama kanser onu 14 Temmuz 1995 ’te yendi. Mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı ’nda bulunmaktadır.
Bilge Karasu'nun Edebiyat Hayatına Girişi
İlk oykusunu 17 yaşında kaleme alan Bilge Karasu, yine ilk oykulerini Secilmiş Oykuler adlı dergide yayımlamaya başladı. 1950 ’li yıllarda Secilmiş Oykuler dergisinde Bilge Karasu ’nun oykuleri cıkadursun, o, bir de cevirmenliği ilerletti ve Dr. Lawrence ’ten yaptığı ceviriyle TDK Ceviri Odulunu kazandı. “Olen Adam” cevirisiyle bu odulu kazandığında tarihler 1963 ’u gosteriyordu.
Bilge Karasu, ozgunluğuyle, Gece adlı kitabını yayımladıktan sonra Amerika ’da verilen Pegasus Odulunu kazanmıştır. Bu odulu kazanan tek Turk yazar olan Bilge Karasu, eserleriyle de Amerikan Universitelerine ders ve konferans konusu olmuştur. Ayrıca ABD universitelerinde Turk Edebiyatı hakkında konferanslar vermiştir.
[h=2]Bilge Karasu'nun Edebi Kişiliği[/h]Postmodernist edebiyatın en onemli temsilcisidir.Turk edebiyatında postmodern oyku ya da roman deyince akla gelen isimlerdendir.Postmodern akımı felsefe ile birleştirmiş ve ortaya Voolf dilinde, Nietzsche tadında eserler ortaya cıkmıştır.Bağlı olduğu akım dolayısıyla bilinc akışı, ust kurmaca, metinler arasılık gibi teknikler kullanmıştır.En onemli eseri Gece adlı oyku kitabı gosterilir.Eserlerinde bireyi işlemiştir. Bireyin bilincaltını, bireyin sorumluluklarını ele almıştır. Gunluk hayatın rutinlerini ve rutinlerin acmazlarına yer vermiştir eserlerinde.Kullandığı konular; yalnızlık, sevgi, dostluk, tutku, inanc ya da inancsızlık, korku ve olumdur.Bu kavramları işlerken başarılı bir birey – toplum ilişkisi kurmuştur.1970 yılında Sait Faik Oyku Armağanı ’nı Uzun Surmuş Bir Gunun Akşamı adlı oykusuyle kazanmıştır.Atilla Ozkırımlı ’nın kaleminden Bilge Karasu ’nun edebi kişiliği şu şekilde ozetlenebilir : “ Bireyin ic dunyasının irdelendiği, bunalımlarının, toplumla catışmasının işlendiği oykulerinde ozgun anlatımıyla bir bicim ustası olarak belirlendi. İnsan gerceklerini araştırmayı amacladı.”Tam bir dil ustasıdır. Oz Turkce kelimeleri ozenle kullanır, gerekirse kendi kelimelerini oluşturur.Turkce felsefe yapabilen ve okuru zorlayan bir yanı vardır. Varoluşcu felsefenin Turk edebiyatındaki “isim babalarındandır” desek durumuna en uygun tabir olacaktır.Dile başka bir boyut kazandırdığı gibi, dili en gercek amacıyla kullandığı icin ( duşuncelerini ifade etmek ) kafasındaki duşunceleri aynen yazıya aktarmada ustadır.Olgun bir meyvenin toprağa duşmesi gibi duşer kelimeler onun oykulerine. Boylesi bir dilin ise edebiyat dunyasında cok az araştırılması, hatta bunun icin hic denecek kadar az makale bulunması ben ve benim gibi duşunen bircok Bilge Karasu aşığı icin kayıp, edebiyat dunyamız icin ziyandan başka bir şey değildir.Oykulerinde yaptığı tasvirler de dili gibi ayrı bir yazı ayrı bir makale konusu olacak kadar ozeldir. Evet, her oyku her roman unsuru kadar yer vermiştir tasvire ama o tasvir yaparken klasik bir eşya tasviri yapmaz. Yaptığı tasvirler herkes icin değil, kendisi, oyku - roman kahramanları icindir. Bu bakımdan da aslında “hicliği” tasvir edebilen bilge bir yazardır.Eserlerinde soz dizimiyle de oynadı. Dilimizin anlatım olanaklarını genişletti. “Turkcenin lastik gibi olduğunu” varsayarsak esnetebildiği kadar esnetmiştir Turkceyi, zorlayabildiği kadar zorlamıştır okuru.Ust kurmaca metinler yazar. Metinlerinde, metinler arası ilişkiler ve katmanlı anlatım işten bile değildir. Ozellikle “Gece” kitabındaki katmansal anlatım, oykuleri dikkatli okuyanlar icin, Bilge Karasu ’nun beyin yapısını ortaya koymaktadır.Her oykusune kendisinden bir şey katan bu sebeple de gercek ozgunluğu gercek taklit edilmezliğe ulaşan bir yazardır.Olaylı yazılar, entrikalar yoktur onda. İşi birey gucu bireydir. O, bireyi toplumla ya da bireyi kendi icindeki bireyle savaştırır, başka bireylerle ağız dalaşına sokmaz. Bu bakımdan duyarlı bir “oz” kavramı kokar onun metinleri buram buram.Onun oykulerini okumak icin bir alt yapı gerekmez belki ama onun eserlerini anlamak icin net bir felsefe ve edebiyat bilgisi gerekir. Bilge Karasu kesinlikle parkta bahcede boş zamanda okunacak bir yazar değil; aksine ustune kafa yorulması gereken ve ciddi anlamda anlaşılması zor olan bir yazardır.Edebiyat ile felsefeyi birleştirmesi onun doğru anlaşılmasını gucleştirmiş bir yandan da onun Bilge Karasu olmasına da neden olmuştur.[h=4]Eserleri[/h]Oyku
Troya ’da Olum Vardı (1963)
Uzun Surmuş Bir Gunun Akşamı (1970)
Gocmuş Kediler Bahcesi (1980)
Kısmet Bufesi (1982)
Lağımlaranası ya da Beyoğlu
Susanlar (2008) (oyku, şiir, deneme, roportaj)
Roman
Gece (1985)
Kılavuz (1990)
Deneme
Ne Kitapsız Ne Kedisiz (1994)
Narla İncire Gazel (1995)
Altı Ay Bir Guz (1996) (olumunden sonra yayınlandı)
Radyo oyunları
Peter Pan (Radyo icin oyunlaştıran Bilge Karasu) (1967), Ankara Radyosu
Sevilmek, (Ocak 1970), Ankara Radyosu
Kerem ile Kediler, (Mart 1970), Ankara Radyosu
Gidememek
Aşk
Odulleri
1963 Turk Dil Kurumu Ceviri Odulu, D. H. Lawrence ’den cevirdiği Olen Adam ile
1970 Sait Faik Hikaye Armağanı, Uzun Surmuş Bir Gunun Akşamı ile
1991 Pegasus Odulu, Gece ile
1994 Sedat Simavi Edebiyat Odulu, Ne Kitapsız Ne Kedisiz ile
Hakkında Yazılmış Kitaplar
Bilge Karasu Aramızda (1997) (Hazırlayanlar: Fusun Akatlı, Muge Gursoy Sokmen)
Yazının da Yırtılıverdiği Yer (Bir Bilge Karasu Okuması) (2007); yazar: Cem İleri; Metis Yayınları
Bilge Karasu'yu Okumak (Hazırlayan: Doğan Yaşat), Metis Yayınları, 2013.
Bu yazı hazırlanırken, Atilla Ozkırımlı Turk Edebiyatı Ansiklopedisi ( c.3 s.729) , Turk Dili ve Edebiyatı / Akcağ Yayınları, kaynaklarından yararlanılmıştır.