Sedir ağacı, tarihi milattan onceye dayanan ve bircok faydası bulunan bir ağac turu. Dunyanın en yaşlı sedir ağacının Turkiye'de bulunduğu iddia ediliyor.
İğne yapraklı, uc koşeli, kozalaklı, camgiller ailesinin bir parcası olan sedir ağacı, gucun, kuvvetin ve zenginliğin bir sembolu olarak biliniyor. Sevimli bir yapısı olan, piramit ozellikli sedirin asil bir tarihi var. Mezopotamya ’nın gozde ağaclarından olan sedir, farklı turleri ile bircok faydası bulunan bir ağac. Kozmetik ve ilac sektorunun aranan ağaclarından olan sedir, insanı ferahlatan kokusu ile de cok sevilen bir ağac turu olarak karşımıza cıkıyor. İsterseniz tarihinden ozelliklerine kadar sedire buyutec tutalım.
[h=4]Sedirin Milattan Onceye Uzanan Tarihi [/h]Mezopotamya ’ya yayılmış bir ağac olan sedir, Hititler ’den Eski Mısır ’a kadar geniş bir coğrafyada yetişmiş ve bircok alanda kullanılmış bir ağac turudur. Milattan onceye uzanan bir tarihe sahip. Osmanlı ’da da bircok alanda kullanılmış bir ağactır. Sedir, Hititler ’de de kutsal bir ağac olarak kabul edilmiş. Dalları dinsel torenlerde tutsu olarak kullanılmış. Kutsal olduğu icin mabetlerin ve dini mekÂnların yapımında da tercih edilmiştir. Mesela Kudus ’teki Suleymaniye Camii ’nin yapımında tonlarca sedir kullanılmış. Lubnan bayrağındaki ağac simgesi Lubnan sediridir ve guc ve kuvveti temsil eder. Eski Mısır ’da cesetlerin mumyalanmasında sedir recinesi kullanılmıştır. Sedir, ozellikleri sebebiyle gemi yapımı icin oldukca elverişli bir ağac turu. Tarihte sedirin cok yetiştiği bolgelerde gemicilik ve denizcilik cok gelişmiş ve dolaylı olarak da ticaret cok ilerlemiştir.
Anadolu ’nun anıt ağaclarından biri olan sedir, İstanbul tarihine de ışık tutuyor. İstanbul Yenikapı ’daki arkeolojik kazılarda bulunan gemi enkazlarında da sedir ağacı kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu kazılardan bulunan gemiler, İstanbul tarihini 8500 yıl oncesine goturmuştur. Eski Turk evlerindeki ahşap bolumlerde de sedirin izlerini goruyoruz. Osmanlı ’da “dağların kadısı” ifadesi sedir icin kullanılmıştır. İstanbul ’un Emirgan, Ayazağa ve Beylerbeyi korularında, Adalar ’da da sedir ağacları bulunmaktadır.
Turkiye ’nin en geniş sedir ormanı Toroslar ’da bulunuyor. Toroslar ’ın ikliminde yetişen sedirler cok uzun yıllar ayakta kalabiliyor. Turkiye ’nin en yaşlı 10 ağacı arasında iki adet sedir ağacı bulunuyor. Bu ağaclardan birinin dunyanın en yaşlı sediri olduğu iddiası var. Antalya ’nın Kumluca ilcesine bağlı Karacaoren koyu yakınındaki Dibek Tabiatı Koruma Alanı ’nda bulunan sedir, Turkiye ’nin en yaşlı ağacı olduğu kabul ediliyor. Bu ağacın 2332 yaşında olduğu tespit edilmiş. Halk arasında ‘ambar katran ’ olarak anılan bu sedirin dunyanın en yaşlı sediri olduğu da iddia ediliyor. Antalya ’nın Elmalı ilcesine bağlı Goltarla koyu yakınındaki Cığlıkara Tabiatı Koruma Alanı ’nda dik bir yamac uzerinde bulunan ve 2000 yaşında olduğu tespit edilen sedir de ‘koca katran ’ olarak anılıyor. Ote yandan, Lubnan ’da 2000 ’li yaşlarda 400 sedir ağacı korumaya alınmıştır.
[h=3]Sedir Ağacının Ozellikleri Nelerdir? [/h]Sedirin tarihi kadar ozellikleri de dikkat cekici. İki bin yıldan fazla yaşayabilen sedirin yapısı bircok alanda tercih edilmesine yol acmıştır. Botanik literaturunde ‘Pinaceae ’ denilen camgiller familyasına dahil olan bir ağac turudur ve ‘Cedrus ’ cinsini oluşturur. Sedir, yaprak dokmez, her zaman yeşil kalabilir. Yeşil, kalın ve iğne yaprakları vardır. Yapraklar ağac uzerinde 6 yıla kadar kalabilir. Yaprakları uzerinde kozalakları vardır. Sedir ile cam ağacı benzer ozellikler gosterir. Ancak yaprakların uzunlukları ile birbirlerinden ayrılırlar. Sedirin yaprakları kısadır, uzun yapraklı ağaclar da camdır. Sedirin kozalakları cam kozalaklarına gore daha ince ve uzundur. Sedirin kozalaklarının oluşması da yaklaşık 26 ay surmektedir. Sedir, uzun bir surede yetişen, guclu bir odunu bulunan dayanıklı ağac turudur.
Sedir, yarı ışık ağacıdır ve sıcak bir ortam arar. Neme cok ihtiyac duymaz. Soğuk havalara dayanıklı değildir. Bu sebeple belli bir ısının uzerindeki iklimlerde yetişir. Bu sebeple anavatanı Akdeniz ’dir. Kumlu, killi ve kirecli topraklarda yetişir. Sedir ağacının egzoz gazından olumsuz etkilendiği, yol kenarlarındaki sedirlerin kuruduğu tespit edilmiştir. Sedirler, tohumla yetiştirilir. Boyları 50 metreye kadar uzayabilir.
[h=3]Sedirin Faydaları Nelerdir? [/h]Sedir ağaclarının bulunduğu ormanlar, tarihte en cok kıyıma uğrayan ormanlardır. Sedirin değerli ve faydalı odunu insanoğlunun hep ilgi odağı olmuştur. Dayanıklı, kullanışlı ve insan sağlığı acısından yararları sebebiyle sedir ormanlarında sık sık kesim yapılmaktadır. Bu kadar ilgi goren sedirin faydaları saymakla bitmiyor. Cilt, sindirim ve bağışıklık sistemleri, akciğer rahatsızlıkları, idrar yolları rahatsızlıkları gibi hastalıklarda faydaları tespit edilen bir ağac turudur. Kozmetik ve ilac sektorunun sık sık başvurduğu bir ağac olan sedirin yaprakları, kozalakları, recinesi ve odunu bircok sektorde tercih ediliyor.
Sedir ağacından elde edilen sedir yağı, insanlar acısından en buyuk faydası bulunan bir urun. Cilt problemleri icin birebir. Ciltteki gozenekleri acarak canlandırdığı, siyah noktaları yok ettiği, cilt yağını dengelediği, aknelere karşı mucadele ettiği, cildi guzelleştirdiği tespit edilmiştir. Sedir yağı ayrıca, sac kırıklarının onarımı ve saclarda kepek oluşumunu onlemek icin kullanılabiliyor.
Sedir yağı sindirim sisteminin duzeni icin de kullanılıyor. Kilo sorunu yaşayanlara bazı durumlarda tavsiye edilebiliyor. Oksuruk, bronşit, idrar yolları rahatsızlıkları, bağırsak problemleri gibi durumlarda da tedavi amaclı kullanılabilen sedir yağının, gastrit ve ulser gibi mide sorunlarına da faydası tespit edilmiş. Stresli ve sinirli durumlarda da sedir yağının sakinleştirici ozellikleri bulunuyor.
Sedir ağacı kotu koku giderme amaclı da kullanılabiliyor. Terleyen insanlar sedir yağı kullanarak rahatlama sağlayabilir. Sedir ağacı kokusu ferahlatıcı ve huzur verici ozelliğe sahip. Sedir ormanları temiz hava almak icin guzel bir secenek. Bu sebeple saunaların yapımında da sedir ağacı kullanılıyor. Saunalardaki guzel ahşap ve orman kokusu, bu ağacların odunlarının yaydığı bir kokudur. Sedir ağacından kolonya da yapılmaktadır. Hatta sedir kolonyasının dunyanın ilk kolonyası olduğu iddia edilir.
Sedir odunu ve dalları da bazı sektorlerde kullanılıyor. Talaş haline getirilen sedir dalları ve odunu su buharı ile damıtılarak eter yağı elde ediliyor. Sedir yaprakları ve kozalaklarından cay da uretiliyor. Osmanlı doneminde de sedir ağacından sarı katran elde edilerek Avrupa ’ya satıldığı kayıtlarda yer alıyor. Sedir ağacında yetişen kozalaklar da dekor amaclı kullanılabiliyor.
Sedirin odununda recine de bulunur. Sedir recinesi oldukca yararlıdır. Sedirin govdesinde bir yaralanma olduğunda bu bolgeye recine surulduğunde ağacın kendi kendine iyileştiği gorulmuştur. Sedir recinesi, halk arasında da mikrop oldurucu ve enfeksiyon onleyici ozelliği bulunan ilac gibi kullanılabilmektedir. Sedir recinesinin fosilleşmiş hali de ‘kehribar taşı ’ olarak karşımıza cıkar. Recinenin kokusu sedirin kurtlanmasını ve boceklenmesini de onlemektedir. Evlerde kullanılan sedirin kokusu, tahtakurusu ve haşereleri uzak tutar. Govdesi ve odunu dayanıklıdır, hoş kokuludur.
[h=4]Sedir Ağacı Turleri Nelerdir? [/h]Asırlardır hem ağac olarak hem de odun olarak insanlığın hizmetinde olan sedir ağacının bircok ulkede bazı turleri bulunuyor. Ozellikle Akdeniz iklimdeki ulkelerde farklı turde sedirler yetişebiliyor. Sedir ağacı turlerini şoyle sıralayabiliriz: Lubnan sediri, Kıbrıs sediri, Himalaya sediri, Atlas sediri…
Turkiye ’de en cok Toroslar ve Amanos Dağları bolgesinde Lubnan sediri koruları ve ormanları bulunuyor. Toroslar ’da yetişen Lubnan sedirinin diğer adı Toros sediridir. Bu ture ‘katran ağacı ’ de denilmektedir. Toros sediri, Toros Dağları ve Cukurova civarındaki ormanlarda cok sık gorulmektedir.
İğne yapraklı, uc koşeli, kozalaklı, camgiller ailesinin bir parcası olan sedir ağacı, gucun, kuvvetin ve zenginliğin bir sembolu olarak biliniyor. Sevimli bir yapısı olan, piramit ozellikli sedirin asil bir tarihi var. Mezopotamya ’nın gozde ağaclarından olan sedir, farklı turleri ile bircok faydası bulunan bir ağac. Kozmetik ve ilac sektorunun aranan ağaclarından olan sedir, insanı ferahlatan kokusu ile de cok sevilen bir ağac turu olarak karşımıza cıkıyor. İsterseniz tarihinden ozelliklerine kadar sedire buyutec tutalım.[h=4]Sedirin Milattan Onceye Uzanan Tarihi [/h]Mezopotamya ’ya yayılmış bir ağac olan sedir, Hititler ’den Eski Mısır ’a kadar geniş bir coğrafyada yetişmiş ve bircok alanda kullanılmış bir ağac turudur. Milattan onceye uzanan bir tarihe sahip. Osmanlı ’da da bircok alanda kullanılmış bir ağactır. Sedir, Hititler ’de de kutsal bir ağac olarak kabul edilmiş. Dalları dinsel torenlerde tutsu olarak kullanılmış. Kutsal olduğu icin mabetlerin ve dini mekÂnların yapımında da tercih edilmiştir. Mesela Kudus ’teki Suleymaniye Camii ’nin yapımında tonlarca sedir kullanılmış. Lubnan bayrağındaki ağac simgesi Lubnan sediridir ve guc ve kuvveti temsil eder. Eski Mısır ’da cesetlerin mumyalanmasında sedir recinesi kullanılmıştır. Sedir, ozellikleri sebebiyle gemi yapımı icin oldukca elverişli bir ağac turu. Tarihte sedirin cok yetiştiği bolgelerde gemicilik ve denizcilik cok gelişmiş ve dolaylı olarak da ticaret cok ilerlemiştir.
Anadolu ’nun anıt ağaclarından biri olan sedir, İstanbul tarihine de ışık tutuyor. İstanbul Yenikapı ’daki arkeolojik kazılarda bulunan gemi enkazlarında da sedir ağacı kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu kazılardan bulunan gemiler, İstanbul tarihini 8500 yıl oncesine goturmuştur. Eski Turk evlerindeki ahşap bolumlerde de sedirin izlerini goruyoruz. Osmanlı ’da “dağların kadısı” ifadesi sedir icin kullanılmıştır. İstanbul ’un Emirgan, Ayazağa ve Beylerbeyi korularında, Adalar ’da da sedir ağacları bulunmaktadır.
Turkiye ’nin en geniş sedir ormanı Toroslar ’da bulunuyor. Toroslar ’ın ikliminde yetişen sedirler cok uzun yıllar ayakta kalabiliyor. Turkiye ’nin en yaşlı 10 ağacı arasında iki adet sedir ağacı bulunuyor. Bu ağaclardan birinin dunyanın en yaşlı sediri olduğu iddiası var. Antalya ’nın Kumluca ilcesine bağlı Karacaoren koyu yakınındaki Dibek Tabiatı Koruma Alanı ’nda bulunan sedir, Turkiye ’nin en yaşlı ağacı olduğu kabul ediliyor. Bu ağacın 2332 yaşında olduğu tespit edilmiş. Halk arasında ‘ambar katran ’ olarak anılan bu sedirin dunyanın en yaşlı sediri olduğu da iddia ediliyor. Antalya ’nın Elmalı ilcesine bağlı Goltarla koyu yakınındaki Cığlıkara Tabiatı Koruma Alanı ’nda dik bir yamac uzerinde bulunan ve 2000 yaşında olduğu tespit edilen sedir de ‘koca katran ’ olarak anılıyor. Ote yandan, Lubnan ’da 2000 ’li yaşlarda 400 sedir ağacı korumaya alınmıştır.
[h=3]Sedir Ağacının Ozellikleri Nelerdir? [/h]Sedirin tarihi kadar ozellikleri de dikkat cekici. İki bin yıldan fazla yaşayabilen sedirin yapısı bircok alanda tercih edilmesine yol acmıştır. Botanik literaturunde ‘Pinaceae ’ denilen camgiller familyasına dahil olan bir ağac turudur ve ‘Cedrus ’ cinsini oluşturur. Sedir, yaprak dokmez, her zaman yeşil kalabilir. Yeşil, kalın ve iğne yaprakları vardır. Yapraklar ağac uzerinde 6 yıla kadar kalabilir. Yaprakları uzerinde kozalakları vardır. Sedir ile cam ağacı benzer ozellikler gosterir. Ancak yaprakların uzunlukları ile birbirlerinden ayrılırlar. Sedirin yaprakları kısadır, uzun yapraklı ağaclar da camdır. Sedirin kozalakları cam kozalaklarına gore daha ince ve uzundur. Sedirin kozalaklarının oluşması da yaklaşık 26 ay surmektedir. Sedir, uzun bir surede yetişen, guclu bir odunu bulunan dayanıklı ağac turudur.
Sedir, yarı ışık ağacıdır ve sıcak bir ortam arar. Neme cok ihtiyac duymaz. Soğuk havalara dayanıklı değildir. Bu sebeple belli bir ısının uzerindeki iklimlerde yetişir. Bu sebeple anavatanı Akdeniz ’dir. Kumlu, killi ve kirecli topraklarda yetişir. Sedir ağacının egzoz gazından olumsuz etkilendiği, yol kenarlarındaki sedirlerin kuruduğu tespit edilmiştir. Sedirler, tohumla yetiştirilir. Boyları 50 metreye kadar uzayabilir.
[h=3]Sedirin Faydaları Nelerdir? [/h]Sedir ağaclarının bulunduğu ormanlar, tarihte en cok kıyıma uğrayan ormanlardır. Sedirin değerli ve faydalı odunu insanoğlunun hep ilgi odağı olmuştur. Dayanıklı, kullanışlı ve insan sağlığı acısından yararları sebebiyle sedir ormanlarında sık sık kesim yapılmaktadır. Bu kadar ilgi goren sedirin faydaları saymakla bitmiyor. Cilt, sindirim ve bağışıklık sistemleri, akciğer rahatsızlıkları, idrar yolları rahatsızlıkları gibi hastalıklarda faydaları tespit edilen bir ağac turudur. Kozmetik ve ilac sektorunun sık sık başvurduğu bir ağac olan sedirin yaprakları, kozalakları, recinesi ve odunu bircok sektorde tercih ediliyor.
Sedir ağacından elde edilen sedir yağı, insanlar acısından en buyuk faydası bulunan bir urun. Cilt problemleri icin birebir. Ciltteki gozenekleri acarak canlandırdığı, siyah noktaları yok ettiği, cilt yağını dengelediği, aknelere karşı mucadele ettiği, cildi guzelleştirdiği tespit edilmiştir. Sedir yağı ayrıca, sac kırıklarının onarımı ve saclarda kepek oluşumunu onlemek icin kullanılabiliyor.
Sedir yağı sindirim sisteminin duzeni icin de kullanılıyor. Kilo sorunu yaşayanlara bazı durumlarda tavsiye edilebiliyor. Oksuruk, bronşit, idrar yolları rahatsızlıkları, bağırsak problemleri gibi durumlarda da tedavi amaclı kullanılabilen sedir yağının, gastrit ve ulser gibi mide sorunlarına da faydası tespit edilmiş. Stresli ve sinirli durumlarda da sedir yağının sakinleştirici ozellikleri bulunuyor.
Sedir ağacı kotu koku giderme amaclı da kullanılabiliyor. Terleyen insanlar sedir yağı kullanarak rahatlama sağlayabilir. Sedir ağacı kokusu ferahlatıcı ve huzur verici ozelliğe sahip. Sedir ormanları temiz hava almak icin guzel bir secenek. Bu sebeple saunaların yapımında da sedir ağacı kullanılıyor. Saunalardaki guzel ahşap ve orman kokusu, bu ağacların odunlarının yaydığı bir kokudur. Sedir ağacından kolonya da yapılmaktadır. Hatta sedir kolonyasının dunyanın ilk kolonyası olduğu iddia edilir.
Sedir odunu ve dalları da bazı sektorlerde kullanılıyor. Talaş haline getirilen sedir dalları ve odunu su buharı ile damıtılarak eter yağı elde ediliyor. Sedir yaprakları ve kozalaklarından cay da uretiliyor. Osmanlı doneminde de sedir ağacından sarı katran elde edilerek Avrupa ’ya satıldığı kayıtlarda yer alıyor. Sedir ağacında yetişen kozalaklar da dekor amaclı kullanılabiliyor.
Sedirin odununda recine de bulunur. Sedir recinesi oldukca yararlıdır. Sedirin govdesinde bir yaralanma olduğunda bu bolgeye recine surulduğunde ağacın kendi kendine iyileştiği gorulmuştur. Sedir recinesi, halk arasında da mikrop oldurucu ve enfeksiyon onleyici ozelliği bulunan ilac gibi kullanılabilmektedir. Sedir recinesinin fosilleşmiş hali de ‘kehribar taşı ’ olarak karşımıza cıkar. Recinenin kokusu sedirin kurtlanmasını ve boceklenmesini de onlemektedir. Evlerde kullanılan sedirin kokusu, tahtakurusu ve haşereleri uzak tutar. Govdesi ve odunu dayanıklıdır, hoş kokuludur.
[h=4]Sedir Ağacı Turleri Nelerdir? [/h]Asırlardır hem ağac olarak hem de odun olarak insanlığın hizmetinde olan sedir ağacının bircok ulkede bazı turleri bulunuyor. Ozellikle Akdeniz iklimdeki ulkelerde farklı turde sedirler yetişebiliyor. Sedir ağacı turlerini şoyle sıralayabiliriz: Lubnan sediri, Kıbrıs sediri, Himalaya sediri, Atlas sediri…
Turkiye ’de en cok Toroslar ve Amanos Dağları bolgesinde Lubnan sediri koruları ve ormanları bulunuyor. Toroslar ’da yetişen Lubnan sedirinin diğer adı Toros sediridir. Bu ture ‘katran ağacı ’ de denilmektedir. Toros sediri, Toros Dağları ve Cukurova civarındaki ormanlarda cok sık gorulmektedir.