Eşsiz bir ortamda yetişen cay yapraklarından elde edilen wuyi cayı, yeşil cay ile siyah cayın ozelliklerini barındırır. En unlu diyet caylarından biridir.
Cin ’in en değerli cayları arasında sayılan geleneksel wuyi cayı, Fujian eyaletinde bulunan Wu Yi Dağları ’nın eşsiz doğal ortamında yetişir. Bir ceşit “oolong” cayı olan wuyi, Uzakdoğu ’da geleneksel tıp alanında yıllardır kullanılırken, sosyal ortamların da nadide iceceklerinden biridir. Uzakdoğu kulturunun prestijli cayları arasında gosterilir. Adını pek duymadığımız ve coğumuzun tadını bilmediği wuyi cayı denemeye değer!
[h=2]Wuyi Cayı Nedir?[/h]Wuyi cayı (Wu Yi), gecmişte “Bohea" adıyla bilinen bir cay turudur. “Kaya cayı” (yancha) olarak da adlandırılır. Cin ’in guneydoğusundaki Fujian kentinin kuzeyinde bulunan Wu Yi Dağları'nda (Wuyishan) yetişir. Bu dağdan elde edilen siyah ve oolong cayların bir turudur. Sadece bu bolgede yetiştirilen cay, “otantik wuyi cayı” olarak kabul edilir. Wu Yi bolgesinde “lapsang souchong” ve “Da Hong Pao” gibi bir dizi pahalı caylar uretilir. Cayın kaynağı, bircok Cin cayının temelini oluşturan “Camellia Sinensis” bitkisidir.
Wu Yi Dağları kayalıklarında mineral bakımından zengin toprakta yetiştirilen wuyi cayı, son derece değerlidir. Bu tur kayalık arazilere ozgu bir cay olduğu icin elde edilmesi ve uretilmesi zorlu ve maliyetli bir caydır. Tamamen elle toplanır ve işlenir. Yapraklar doğal ortamda kurutulmaya bırakılır. Karmaşık buyume ve hasat surecleri zaman alıcıdır. Bu sebeple diğer cay turlerinden daha pahalıdır. Eski cay calıları yapraklarından elde edilen wuyi cayı turu, az miktarda uretilir ve daha pahalıdır. Bolgedeki alcak irtifalarda yetiştirilen ticari wuyi cayı, piyasada daha yaygındır.
Tadını kayalıklardan alır. Erozyon nedeniyle, dağlardan gelen mineral bakımından zengin ozler, yağmur suyuyla aşağı akar ve kırmızı toprak tarafından emilir. Bolgeye ozgu lokasyonda kayalar arasında, zengin mineralli toprakta yetiştiği icin “kaya cayı” adını almıştır.
Wuyi cayı, damakta serinletici bir lezzet bırakır. Karakteristik dumansı bir tada sahiptirler. Cicekli, yumuşak, hafif, puruzsuz ve tatlı bir aroması vardır. Dolgun ve guclu bir cay turudur. Hic denemeyen yeni başlayanlar icin tadı genellikle yeşil cay ve siyah cayın tadı arasında tanımlanır.
Wuyi cayları genellikle koyudur. Siyah cay ve koyu renkli oolong cayları arasında bir koyuluktadır. Tipik olarak ince şeritler halinde bukulmuş şekildedirler. Wuyi cay turlerinin kokuları, tatları ve renkleri; uygulanan ateşli işlem seviyesine gore farklılık gosterir.
Wuyi, benzersiz bir şekilde yetiştirilen eşsiz bir yarı fermente caydır. Yarı oksitlenmiş bir caydır; yani cay yaprakları toplandıktan sonra kısmen oksitlenmesine izin verilmiştir. Fermente edilmemiş yeşil cay ile tamamen fermente edilmiş siyah cay arasında bir fermantasyon işlemine tabi tutulur. Bu nedenle wuyi cayı, hem yeşil hem de siyah cayın ozelliklerini barındırır. Fermantasyon seviyesi, cayın yoğunluğunu ve tadını etkiler.
Wuyi cayı, hafif ve orta derecede kafein icerebilir. Kafein seviyeleri, bircok faktore bağlıdır. Ozellikle de cay yuksek miktarda tomurcuk ve genc surgun iceriyorsa daha fazla kafein icerir.
[h=2]Wuyi Cayının Faydaları Nelerdir?[/h]
Wuyi cayı, vucudun enerjisini artırarak, metabolizmayı duzenleyen bir cay turudur. Yemeklerden sonra ideal bir icecektir. Zihinsel uyanıklığı ve iştahı artırdığı, vucutta yağ seviyelerini duşurduğu belirtiliyor.
Bilimsel olarak kanıtlanmış sağlık yararları vardır. Cayın kolesterolun olumsuz etkisini azalttığı, kansere karşı koruduğu, kemikleri guclendirdiği, plak oluşumu ve curuğe karşı dişleri koruduğu belirlenmiştir.
Yuzlerce yıldır geleneksel Cin tıbbında kullanılmıştır. Mineraller, vitaminler, antioksidanlar, aminoasitler ve kafein acısından zengindir. Tum bu bileşenler insan sağlığına faydalar sunar.
Wuyi cay formlarının olası ve potansiyel faydaları şunlardır;
“Polifenol” adı verilen doğal bir madde iceren wuyi cayı, metabolizmayı hızlandırarak, daha hızlı yağ yakar ve doğal kilo vermeyi sağlar.Polifenoller, vucut yağlarını yakan ve organizmaları yok eden enzimleri uyarır. Sağlıklı bir diyet ve egzersiz ile birlikte kilo vermeye destek olur.Gunluk olarak wuyi cayı icmek; hazımsızlık, sindirim ve bağırsak problemlerine karşı etkilidir.Caydaki kafein ve antioksidanlar, metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olur. Yani yiyecekleri daha hızlı sindirmeyi destekler.Kilo vermeye yardımcı olur. Sağlıklı bir metabolizma, midenin yiyecekleri daha hızlı parcalamasını sağlar. Ayrıca, sindirim sistemi boyunca hareket etmesini destekler. Boylece yağ elimine edilirken, sadece besleyici elementler emilir.Asit, reflu ve mide ağrılarını azaltmaya yardımcı olur, bağırsak tahrişleri ve kabızlılığa karşı etkilidir.Polifenoller, mineraller ve vitaminler bakımından zengin olan wuyi cayı, bağışıklık sistemini guclendirir. Boylece ceşitli hastalıkları onler veya iyileşme surecini hızlandırır.Enfeksiyon ve inflamasyonun neden olduğu hastalıkların onlenmesine yardımcı olabilir.Caydaki kafein, kahvedeki kafeinden farklı bir işlev gorur. Kısa surede ani enerji patlaması yerine kan akışına yavaş yavaş yayılır ve boylece daha uzun enerji sağlar.Caydaki “L-teanin” maddesi, duyuları rahatlatmak ve sinirleri yatıştırmaktan sorumlu bir aminoasittir. Bu yuzden stresli anlarda uyarılmayı ve zihinsel odaklanmayı destekler.Wuyi cayında bulunan antioksidanlar, kotu kolesterol seviyelerini duşurerek, atardamarları sertleştirir. Genel kalp sağlığını iyileştirerek, kalp hastalıkları ve felc risklerini azaltır. Yuksek tansiyonu azaltmaya yardımcı olur; ayrıca, doğal olarak tatlı olduğu icin sağlıksız şeker tuketilmesine ihtiyac bırakmaz. Aynı zamanda Tip-2 diyabetin etkilerini azaltmak icin tamamlayıcı rol oynar.Kalsiyum ve florit iceriğinden dolayı kemik ve diş sağlığını destekler. Dişlerde plak oluşunu ve curumeyi azaltır.D etkisi ile enfeksiyon ve hastalığa neden olan toksinlerin vucuttan atılmasına yardımcı olur. Caydaki antioksidanlar, serbest radikallerle ve cevre kirliliği gibi nedenlerle vucuda giren zararlı maddelerle savaşır. Serbest radikaller kanser tumorlerinin buyumesine ve yayılmasına neden olabilmektedir.Beslenme kontrolu amacı icin mukemmel bir icecek olarak gorulur.[h=3]Wuyi Cayının Yan Etkileri Nelerdir?[/h]Her ne kadar wuyi caylarının bircok faydası olsa da kalp atış hızını ve kan basıncını artırabilen kafein iceriğine dikkat etmek gerekir. Bununla birlikte kafein miktarı kahveden daha duşuktur.
Wuyi cayı;
Akşamları tuketildiğinde uyku duzenini olumsuz etkileyebilir.Diuretik etkileri ve midede yan etkileri olabileceği belirtiliyor. Bu yuzden ac karna icilmemesi tavsiye edilmektedir.Kafeine duyarlı kişilerde baş ağrısı, ajitasyon, sinirlilik, kalp carpıntısı, uyku duzensizliği ve uykusuzluk gibi sorunlara sebep olabilir.Bazıları kişilerde kafein, mide problemlerine, bağırsak ve cilt tahrişine neden olan alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilmektedir.Hamile ve emziren kadınların doktor tavsiyesi ile tuketmesi tavsiye edilmektedir.Not: Wuyi cayının, kahvaltı ve oğle yemeğinden 30 dakika sonra icilmesi oneriliyor!
[h=3]Wuyi Cayı Nasıl Hazırlanır?[/h]Wuyi cayını hazırlamak icin bazı teknikler bulunuyor. Genel olarak Cin caylarının demleme yontemleri kullanılır.
Cayı hazırlamak icin şu yontem yaygındır;
Yaklaşık 90 derece sıcaklıkta 250 ml su hazırlayın.Suyun uzerine 1 ila 2 cay kaşığı wuyi cayı ekleyin.3 ila 5 dakika demlenmesini bekleyin.Suzerek cayı fincana alın.Cay yaprakları, birkac kez demlenebilir.[h=3]Wuyi Caylarının Ceşitleri[/h]Wu Yi Dağları ’ndan yetişen wuyi cayları ceşitlere ve yetiştiği bolgelere gore sınıflara ayrılır.
Wuyi cayı ceşitleri şunlardır;
Bai Ji Guan cayı,Da Hong Pao cayı,Rou Gui cayı,Shui Jin Gui cayı,Shui Xian cayı,Tieluohan cayı…Wuyi cayları ayrıca, cay bitkilerinin buyuduğu yere gore de sınıflandırılabilir;
Zhengyan / Wuyi otantik cay: Bu cay, Wu Yi Dağları'nın merkezinde resmi Wu Yi oolong cay yetiştirme bolgesinde elde edilir. Burada uretilen caylar en iyi kaliteye sahiptir.
Zhouyan / Wu Yi kayalık cayı: Resmi bolgeden uzakta ve ceşitli akarsu kıyılarında yetişir; orta kalitede bir caydır.
Banyan / Wu Yi yarı kayalık cayı: Wu Yi tepelerinin periferik alanlarında yetişen caydır; cok kaliteli bir cay turudur.
[h=4]Wuyi Cayı Hakkında Faydalı Bilgiler[/h]Dunyanın en pahallı cayı olarak bilinen efsane ”Da-Hong Pao” cayı, tur olarak da “Wuyi Yan” cay ailesinin bir uyesidir. Wuyi cayı da, oolong cayları turlerinden biridir.Dunyanın en pahalı cayları olarak bilinen Da Hong Pao, Rou Gui, Shui Xian ve Tieluohan caylarından sonra en populer cay, wuyi cayıdır.Wuyi caylarının anavatanı olan Wu Yi Dağları, Cin'in Fujian eyaletine bağlı Wuyishan kenti ile Jiangxi eyaletine bağlı Wuyishan kasabası arasında yer almaktadır.Wu Yi Dağları, bolgenin en populer dağlarından biridir. Bu bozulmamış alan, mukemmel bir doğal ortamdır; cay tarımı ve uretimi icin elverişli bir iklime sahiptir.Wu Yi Dağları'nın eşsiz koşulları cay yetiştirmek icin mukemmel olarak kabul edilir.Fujian eyaleti, tarihsel olarak dunya capında en buyuk cay uretim merkezlerinden biri olmuştur.Wuyi cayı ilk olarak Fujian eyaletinde 15. yuzyılda uretilmiştir.16. yuzyılda Wu Yi'deki ciftciler, genellikle Budist veya Taocu manastırların sahip olduğu mulklerde cay yetiştirmeye başlamıştır.Cin Ming Hanedanlığı doneminde (1368 - 1644) rahipler, wuyi cayının rengini ve tadını zenginleştiren “tava ateşleme” yontemlerini kullanarak yarı oksidasyon tekniklerini geliştirmiştir.18'inci yuzyılda Fujian eyaletinden gocen bazı insanlar Tayvan adasına yerleşmiş ve wuyi cayını uretmek icin kendi tekniklerini geliştirmişlerdir.Tayvan, wuyi cayı yetiştirmek icin ideal koşullara sahiptir. Bu yuzden dunyanın en iyi wuyi caylarından bazıları Tayvan'da yetişir.Wuyi cayı bircok Asya ulkesinde populerdir. Hatta Asyalılara ozgu “zayıf fiziki gorunum” ile wuyi cayı tuketimi arasında bağlantı kurulur.Wuyi caylarının calıları, kayalar arasındaki boşluklarda ve cukurlarda yetişir.Yaklaşık 70 kilometrekarelik Wu Yi Dağları ’nda bulunan kayalardan ceşitli caylar elde edilir. Bu tur caylara “Wuyi kayaları” anlamındaki “Wuyi yan” cayları adı verilir.“Narcissus wuyi” adı verilen cay turu, Cin ’in en guzel caylarından biri olarak bilinir. Cay, Wu Yi Dağı ’ndan elde edilmekle birlikte ilk adı Yunan miti Narcissus ’tan gelmektedir.