Bir zaman olcum sistemi olan Julyen Gunu, Julyen tarih sisteminde yer alır. Astronomi ile ilgili calışmalarda kullanılmak amacı doğrultusunda Uluslararası Astronomi Birliği tarafından onerilen Julyen Gunu, MO. 1 Ocak 4713'ten itibaren bir gunun zaman aralığını gun ve fraksiyonlar halinde sunar.
Uluslararası Astronomi Birliği, dunya genelindeki bircok astronomi topluluğunu catısı altında birleştirir. Uluslararası Bilim Konseyi ’nin uyesi olan bu birlik, astronomi camiasının resmi kurumudur.
[h=2]Julyen Gunu Nasıl Hesaplanır?[/h]Julyen Gunu, MO. 1 Ocak 4713 Pazartesi gunu Evrensel Zaman (UT) ile oğle vaktinden itibaren bir gunun zaman aralığını gun ve gunun kesirleri şeklinde sunar. Yani gunun başlangıc saati olarak oğle vakti secilmiştir. İlk gun 0. Julyen Gunu olarak kabul edilir. Bu şekilde 7 ’nin katları her zaman Pazartesi gunune karşılık gelir. Negatif değerler de kullanılabilir ancak bu değeler kaydedilen tum gecmişi gecersiz kılar. Her bir gun tam bir sayı ile ifade edilirken gunun herhangi bir saati, gunun kesri olarak bu tam sayıya eklenir. 1 Ocak 4713 tarihi başlangıctır. Bu tarihten sonra gelen gunler ardı ardına sayılarak bu sayıya eklenmiştir. Bu sayılar yıllar, aylar ve gunlere gore cizelgeler halinde astronomi yıllıklarında belirtilir. JT şeklinde kısaltılan Julyen Tarihi, bu sayılarla belirlenen tarihtir. Herhangi bir tarihin Julyen Tarihi 2 şekilde bulunabilir:
Astronomi yıllıklarındaki cizelgeler kontrol edilir.
Julyen Gunu hesaplama formulu kullanılır.
Julyen Gunu hesaplama formulu şu şekildedir:
JT = 2415020 + 365 x ( yıl - 1900 ) + N + L - 0.5
Bu formul; 1990 yılından itibaren herhangi bir tarihe denk gelen Julyen Tarihi ’ni verir. Bu hesaplamada evrensel zaman EZ=0 ’dır. N, yılbaşından sonra gecen gun sayısını, L ise 1901 yılı ile hesaplanması istenen tarih arasındaki artık yıl sayısını ifade eder. Formulde; 2415020, 1 Ocak 1900 yılına karşılık gelen Julyen Gunu, 0.5 miktarı ise Julyen Gunu ’nun gun ortasından başlatılmasından ileri gelen yarım gunun ondalık karşılığını ifade eder.
N sayısını bulmaya yarayan formul ise şu şekildedir:
N=-2+I-30
Bu formulde M ay sayını, I ise ayın gunun ifade eder. Ayrıca parantezi icindeki sayının tam kısmının alınacağını ifade eder. Artık yıl icin ise 2. terimdeki 2 carpanı kaldırılır.
Julyen Tarihi ’nin ondalık kısımlarının saat, dakika ve saniye cinsinden karşılıkları:
0,1 = 2,4 saat veya 144 dakika veya 8640 saniye
0,01 = 0,24 saat veya 14,4 dakika veya 864 saniye
0,001 = 0,024 saat veya 1,44 dakika veya 86,4 saniye
0,0001 = 0,0024 saat veya 0,144 dakika veya 8,64 saniye
0,00001 = 0,00024 saat veya 0,0144 dakika veya 0,864 saniyedir.
[h=3]Julyen Takvimi Nedir?[/h]Julyen Takvimi, guneş takvimlerinin en unlusudur. MO. 46 yılında Roma İmparatoru Jul Sezar (Jules Ceasar) tarafından hazırlanmış ve 16 ’ıncı yuzyıla kadar batı dunyasında kullanılmıştır. Julius Takvimi ismiyle de bilinir. Miladi takvimin ilk versiyonu olarak kabul edilir. Gecmiş yıllarda kullanılan takvimlerdeki karışıklıkları ve sorunları cozmeyi amaclayan Sezar, İskenderiyeli astronomi bilgini Sosigenes'den yardım almıştır. Sosigenes ’ın onerisiyle bu takvim ayın değil guneşin hareketleri baz alınarak hazırlanmıştır. Mevsim kaymalarını duzeltmeyi hedefleyen Sosigenes, bir yılı 356,25 gun olarak hesaplamıştır. Bu şekilde 4 ’e tam olarak bolunemeyen yıllar 365 gun iken, bu yıllardan artan ceyrek gunler 4 ’uncu seneye eklenmiş ve artık yıl 366 gune cıkartılmıştır. 1 yılın 12 ay olabilmesi icin artık yıllarda 6 ay 30, diğer 6 ay da 31 gun olacak şekilde duzenlenmiştir. Artık olmayan yıllarda ise yılın son ayından 1 gun cıkarılmıştır. O donemde yılbaşı Mart ayında idi. Dolayısıyla yılın son ayı olan Şubat ayı artık yıllarda 30, diğer yıllarda ise 29 gune cekilmiştir. Sezar, takvimi duzenleyen kişi olarak kendi adını da olumsuzleştirmek istemiş ve Temmuz ayının adını July olarak değiştirmiştir.
Sezar ’ın olumunden sonra takvimde yapılan duzenlemeler duzgun bir şekilde uygulanamamıştır. Takvimde duzenlemeler yapan Pontifeksler ’ın 3 yılda 1 artık yıl uygulaması yapması yeniden karışıklık yaşanmasına sebep olmuştur. Bu şekilde uygulamanın yapıldığı 40 yıl boyunca 3 gun kayma meydana gelmiştir. Roma İmparatoru Augustus, MO. 8 ’inci yılda, 12 yıl boyunca artık yıl uygulamasını durdurarak bu kaymayı duzeltmiştir. Ayrıca Ağustos ayının adını kendi ismi olan Augustus olarak değiştirmiştir. Yapılan duzenlemelerde; Temmuz ayının 31, Ağustos ayının ise 30 cekmesi uzerine Şubat ayından 1 gun alınmış ve Ağustos ayına eklenmiştir. Bu şekilde Şubat ayı artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 gun cekmiştir. Julyen Takvimi, MO. 46 ’ıncı yıldan 16 ’ncı yuzyıla kadar kullanılmıştır.
Artık yıl uygulaması tarihte ilk kez Julyen Takvimi ’nde uygulanmıştır. Bu hesaplamadaki kucuk bir fark sonucunda yaklaşık her 128 yılda 1 gunluk kayma meydana gelmiştir. Bu kaymanın yarattığı kafa karışıklığı nedeniyle 16 ’ıncı yuzyılda Julyen Takvimi terk edilmiş ve Gregoryen Takvimi ’ne gecilmiştir.
Uluslararası Astronomi Birliği, dunya genelindeki bircok astronomi topluluğunu catısı altında birleştirir. Uluslararası Bilim Konseyi ’nin uyesi olan bu birlik, astronomi camiasının resmi kurumudur.
[h=2]Julyen Gunu Nasıl Hesaplanır?[/h]Julyen Gunu, MO. 1 Ocak 4713 Pazartesi gunu Evrensel Zaman (UT) ile oğle vaktinden itibaren bir gunun zaman aralığını gun ve gunun kesirleri şeklinde sunar. Yani gunun başlangıc saati olarak oğle vakti secilmiştir. İlk gun 0. Julyen Gunu olarak kabul edilir. Bu şekilde 7 ’nin katları her zaman Pazartesi gunune karşılık gelir. Negatif değerler de kullanılabilir ancak bu değeler kaydedilen tum gecmişi gecersiz kılar. Her bir gun tam bir sayı ile ifade edilirken gunun herhangi bir saati, gunun kesri olarak bu tam sayıya eklenir. 1 Ocak 4713 tarihi başlangıctır. Bu tarihten sonra gelen gunler ardı ardına sayılarak bu sayıya eklenmiştir. Bu sayılar yıllar, aylar ve gunlere gore cizelgeler halinde astronomi yıllıklarında belirtilir. JT şeklinde kısaltılan Julyen Tarihi, bu sayılarla belirlenen tarihtir. Herhangi bir tarihin Julyen Tarihi 2 şekilde bulunabilir:
Astronomi yıllıklarındaki cizelgeler kontrol edilir.
Julyen Gunu hesaplama formulu kullanılır.
Julyen Gunu hesaplama formulu şu şekildedir:
JT = 2415020 + 365 x ( yıl - 1900 ) + N + L - 0.5
Bu formul; 1990 yılından itibaren herhangi bir tarihe denk gelen Julyen Tarihi ’ni verir. Bu hesaplamada evrensel zaman EZ=0 ’dır. N, yılbaşından sonra gecen gun sayısını, L ise 1901 yılı ile hesaplanması istenen tarih arasındaki artık yıl sayısını ifade eder. Formulde; 2415020, 1 Ocak 1900 yılına karşılık gelen Julyen Gunu, 0.5 miktarı ise Julyen Gunu ’nun gun ortasından başlatılmasından ileri gelen yarım gunun ondalık karşılığını ifade eder.
N sayısını bulmaya yarayan formul ise şu şekildedir:
N=-2+I-30
Bu formulde M ay sayını, I ise ayın gunun ifade eder. Ayrıca parantezi icindeki sayının tam kısmının alınacağını ifade eder. Artık yıl icin ise 2. terimdeki 2 carpanı kaldırılır.
Julyen Tarihi ’nin ondalık kısımlarının saat, dakika ve saniye cinsinden karşılıkları:
0,1 = 2,4 saat veya 144 dakika veya 8640 saniye
0,01 = 0,24 saat veya 14,4 dakika veya 864 saniye
0,001 = 0,024 saat veya 1,44 dakika veya 86,4 saniye
0,0001 = 0,0024 saat veya 0,144 dakika veya 8,64 saniye
0,00001 = 0,00024 saat veya 0,0144 dakika veya 0,864 saniyedir.
[h=3]Julyen Takvimi Nedir?[/h]Julyen Takvimi, guneş takvimlerinin en unlusudur. MO. 46 yılında Roma İmparatoru Jul Sezar (Jules Ceasar) tarafından hazırlanmış ve 16 ’ıncı yuzyıla kadar batı dunyasında kullanılmıştır. Julius Takvimi ismiyle de bilinir. Miladi takvimin ilk versiyonu olarak kabul edilir. Gecmiş yıllarda kullanılan takvimlerdeki karışıklıkları ve sorunları cozmeyi amaclayan Sezar, İskenderiyeli astronomi bilgini Sosigenes'den yardım almıştır. Sosigenes ’ın onerisiyle bu takvim ayın değil guneşin hareketleri baz alınarak hazırlanmıştır. Mevsim kaymalarını duzeltmeyi hedefleyen Sosigenes, bir yılı 356,25 gun olarak hesaplamıştır. Bu şekilde 4 ’e tam olarak bolunemeyen yıllar 365 gun iken, bu yıllardan artan ceyrek gunler 4 ’uncu seneye eklenmiş ve artık yıl 366 gune cıkartılmıştır. 1 yılın 12 ay olabilmesi icin artık yıllarda 6 ay 30, diğer 6 ay da 31 gun olacak şekilde duzenlenmiştir. Artık olmayan yıllarda ise yılın son ayından 1 gun cıkarılmıştır. O donemde yılbaşı Mart ayında idi. Dolayısıyla yılın son ayı olan Şubat ayı artık yıllarda 30, diğer yıllarda ise 29 gune cekilmiştir. Sezar, takvimi duzenleyen kişi olarak kendi adını da olumsuzleştirmek istemiş ve Temmuz ayının adını July olarak değiştirmiştir.
Sezar ’ın olumunden sonra takvimde yapılan duzenlemeler duzgun bir şekilde uygulanamamıştır. Takvimde duzenlemeler yapan Pontifeksler ’ın 3 yılda 1 artık yıl uygulaması yapması yeniden karışıklık yaşanmasına sebep olmuştur. Bu şekilde uygulamanın yapıldığı 40 yıl boyunca 3 gun kayma meydana gelmiştir. Roma İmparatoru Augustus, MO. 8 ’inci yılda, 12 yıl boyunca artık yıl uygulamasını durdurarak bu kaymayı duzeltmiştir. Ayrıca Ağustos ayının adını kendi ismi olan Augustus olarak değiştirmiştir. Yapılan duzenlemelerde; Temmuz ayının 31, Ağustos ayının ise 30 cekmesi uzerine Şubat ayından 1 gun alınmış ve Ağustos ayına eklenmiştir. Bu şekilde Şubat ayı artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 gun cekmiştir. Julyen Takvimi, MO. 46 ’ıncı yıldan 16 ’ncı yuzyıla kadar kullanılmıştır.
Artık yıl uygulaması tarihte ilk kez Julyen Takvimi ’nde uygulanmıştır. Bu hesaplamadaki kucuk bir fark sonucunda yaklaşık her 128 yılda 1 gunluk kayma meydana gelmiştir. Bu kaymanın yarattığı kafa karışıklığı nedeniyle 16 ’ıncı yuzyılda Julyen Takvimi terk edilmiş ve Gregoryen Takvimi ’ne gecilmiştir.