Ebu'l Hasan El-Eş'ari-İlk Donem İslam Mezhepleri
(Makalatu’l - İslamiyyin ve İhtilafu’l - Musallin)

Ebu'l-Hasan El-Eş'ari'nin bu eseri, İslam mezhepleriyle ilgili ilk klasik kaynaklardan biridir. Bin yılı aşkın bir sure sonra ilk kez Turkcede; daha once herhangi bir batı diline de cevrilmemişti..
873 yılında Basra'da doğduğu kabul edilen yazar, onceleri Sunni alimlerden ders almış ancak daha sonra annesinin Mutezile bilginlerinden Abu Ali El-Cubbai ile evlenmesinden sonra, ondan kelam dersleri almıştır. Kırk yaşına kadar Mutezile mezhebinin goruşlerini savunmuş ancak 912 yılında Mutezile'den ayrılıp Ehl-i Sunnete intisap ettiğini acıklamıştır. Bu aşamadan sonra Ahmed B. Hanbel'in yontemini benimseyen ama aradığını burda da bulamayan El-Eş'ari, inanc ilkelerini akılla desteklemekle birlikte nassı on plana cıkan ucuncu bir yontemi benimsemiştir. Boylece daha sonra Sunni kelam denilecek olan bir duşunce tarzının Maturidi paralelinde gelişmesine neden olmuştur. Gerek mezhepler tarihi gerekse İslam felsefesi hakkında bir başvuru kitabı olan İlk Donem İslam Mezhepleri'nde Eş'ari, şahsi kanaatini belirtmeden İslam mezheplerine dair son derece ilginc bilgiler aktarmaktadır.