Öncelikle Hepinize Selamlar Dostlar. Bugün elimde bulunan notlarla sizlere elimden geldiğince Ağ Protokollerinin Ne Olduğunu anlatmaya çalışacağım.

Konu İçerisinde Bulunanlar
? Ağ Protokolleri
? Osi Referans Modeli
? Model Katmanları
? Ağ Modelleri

AĞ MODELLERİ

Ağ modelinin kullanılmasındaki asıl amaç elimizde bulunan verimizin bir yerden diğer yere hareket ederken, hareket ettiği ve ulaştığı tüm cihazlar ile aynı dili konuşmasını sağlamak ve bu protokoller üzerinden gidiş geliş yapmasını sağlamaktır.

Buna konu hakkında da en çok verilen örneklerden bir tanesiyle pekiştirmek isterim;

Bir pilotun uçağını uçururken diğer uçaklar ile veya hava kontrol kulesiyle iletişim sağlaması için kullandığı özel bir dil gibi.

AĞ MODELLERİNİN ÖZELLİKLERİ

• Bir kaynaktan hedefe iletilen veri, hedefe ve kaynakta da sırasıyla aynı katmanlarda işlem görmedilir.
• Sırasıyla haberleşme denilen bu yapı türüne eşten eşe haberleşme(Peer-to-peer) adı verilir.
• Bu işlemler boyunca her katmanında yapılan protokol düzenlemeleri Protokol Veri Üniteleri(PDU-protocol data units) denir.
• Her katmanda kaynak bilgisayarların katmanları hedef bilgisayardaki eş katmanları ile özel PDU'lar sayesinde haberleşir.
• Ağ üzerinde veri paketleri kaynak bilgisayarda oluşur daha sonra hedefe gönderilir.
• Her katman veriyi aşağıdaki katmana gönderirken servis fonksiyonuna ihtiyaç duyar.
• Bu servisi sağlamak için; aşağıdaki katman yukarıdan aldığı PDU? yu veriye giydirir (?encapsulation?) ve kendiside kendi hizmetini vermek için veriye ?header? yada ?trailers? ekler.
• 7, 6 ve 5. katmanlar veriye eklemelerini yaptıktan sonra katman 4 daha farklı ve fazla bir ekleme yapar. Katman
  4?ün PDU? suyla veri gruplanır ve buna da ?segment? adı verilir Network katmanı veriyi transport katmanı için hazırladıktan sonra transport katmanına gönderir.
• Transport katmanına gelen veri artık iç bağlantının alt sistemindedir.
• Network katmanının asıl görevi iç bağlantıda iletime hazır hale getirmektir.
• Bu işlemde giydirme ve header eklemelerden sonra biter ve paket hazır hale gelir (Katman 3 PDU? su).
• İletim için header? in kaynak ve hedefin mantıksal adresleri gibi bilgilere ihtiyacı kalıyor

Protokol Nedir ?

Protokol, ağ içerisindeki iletişimlerin sorunsuz bir şekilde yapılması için gerekli olan kuralların tümü için söylenir. Veri haberleşmesinde protokol, verinin iletimini ve formatını sınırlamak için oluşturulan kurallar veya varılan anlaşmadır.

Kaynak bilgisayardaki katman 4 ile bir haberleşme kurmak istiyorsak eğer hedef bilgisayarında da katman 4'ü ile haberleşmesi lazımdır. Bu kurala KATMAN 4 kuralı denir.

Veriler bir katmandan diğer bir katmana geçerken her katman kendi protokollerine göre veriyi düzenler.

OSİ REFERANS MODELİ

Nedir Osi Referans Modeli ?

ISO (International Organization for Standardization) 1984 yılında OSI ( The Open System Interconnection) referans modelini geliştirmiştir.

• OSI modeli 7 katmandan oluşur.
• Bu modelde verinin nasıl iletileceği ve biçimini (format) belirleyen Veri İletişim Protokolleri tanımlanmaktadır.
• Bu model ile katmanların işlevlerinin öğrenilmesi ve öğretilmesi kolaylaşmış, farklı donanım ve yazılım ürünlerinin birbirleriyle uyumlu çalışması sağlanmış, katmanlar arası iş birliği, görev paylaşımı, problem çözümü gibi kolaylıklar gelmiştir

Dostlar şimdi direk sizlere bu katmanların özelliklerini yazmaktansa ilk olarak ne için kullanıldıklarını yazıp devamında özelliklerini söyleyeceğim.
7. Uygulama (Application)=Ağ geçidi (Gateway)
6. Sunum (Presentation)=Ağ geçidi (Gateway)
5. Oturum (Session)=Ağ geçidi(Gateway)
4. Taşıma (Transport)=Ağ geçidi (Gateway)
3. Ağ (Network)=Yönlendirici(Router) - (Katman 3 Switch)
2. Veri İletimi(Data Link)= Köprü(Bridge) - (Katman 2 Switch)
1. Fiziksel (Physical) = Ağ Kartı(NIC), Yineliyici(Repeater), Hub, MAU(Multistation Access Unit), Kablo Alıcı ve Verici



Dostlar eğer ki bilginin bir ağ üzerinde nasıl hareket ettiğini, hangi yollar ile hangi bilgileri taşıdığını anlamak ve ilerlemek istiyorsanız bunu anlamanın en etkili yolu OSI referans modelini çok iyi şekilde anlayıp bilmekten geçer.

Yukarıda da belirttiğim gibi toplam 7 KATMANDAN mevcuttur.
Bu katmanların işleyici gönderici taraftan 7.Katmandan başlayarak katman düşerek gelir, Alıcı tarafın 1.Katmanından 7.Katmanına kadar bilgiler bütünleştirilerek veri haline getirilir.

Dilimin Döndüğünce Katmanların Özelliklerini ve İşleyiş Biçimlerinden Bahsediceğim.

Yukarıda da bahsettiğim gibi ilk olarak bizden yani göndericiden paketler 7. katmandan olarak başlar. Ondan dolayı ilk olarak 7.katmandan başlayacağım.

OSI REFERANS MODELI KATMANLARI

7.KATMAN(APPLICATION LAYER(UYGULAMA KATMANI)): Kullanıcı tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katman ile çalıştırılır ve tanımlanır. En çok kullanılan uygulamalardan bir kaçı FTP(File Transfer Protocol), SNMP(Simple Network Management Protocol), e-mail bunlara örnek olarak verilevilir.

6.KATMAN:PRESENTATION LAYER(SUNUŞ KATMANI): Bu katmanın asıl amacı verileri veya dizinleri uygulama katmanına sunarken veriler üzerinde şifreleme ve dönüştürme işlemi yapmaktır. katmanda veriyi sıkıştırma/açma, şifreleme/şifre çözme, EBCDIC?dan ASCII?ye veya tam tersi yönde bir dönüşüm işlemlerini de yerine getirir.

5.KATMAN:SESSION LAYER LAYER(OTURUM KATMANI): İletişim kurulacak olan iki nokta arasında oturumların kurulması, yönetilmesi ve sonlandırılmasını sağlar. NFS(Network File System), SQL(Structured Query Language), RPC(Revate Procedure Call), ASP (AppleTalk Session Protocol) ,DNA SCP (Digital Network Arcitecture Session Control Protocol) ve X Window verilebilir.

4.KATMAN:TRANSPORT LAYER(İLETİŞİM KATMANI): Bu katmanda iletişim kurulacak olan bağlantılar arasında mantıksal bir bağlantının kurulmasını sağlar. Üst katmandan aldığı verileri segment'lere bölerek alt katmanlara iletir ve bir üst katmana bu segmentleri birleştirerek verir. Bu katmanın bir önemli görevi ise karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder.

3.KATMAN:NETWORK LAYER(AĞKATMANI): Veri paketlerinin ağ adreslerini kullanarak bu paketleri uygun ağlara yönlendirme ve yollama işlerini yapar. Bu katmanda iletilen veriler blok paketleri olarak adlandırılır. IP ve IPX bu katmanda tanımlanan protokollere örnek olarak verilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da yönlendirme protokolleri ile yönlendirilebilir protokollerin farklı şeyler olduğudur.

2.KATMAN: DATA LINK LAYER(VERİ BAĞI KATMANI): Network katmanından aldıkları veri paketlerine hata kontrol bitlerini ekleyerek çerçeve(frame) halinde fiziksel katmana iletme işinden sorumludur. İletilen çerçevelerin doğru olup olmadıklarını da kontrol etmek bu katmanın sorumluluğundadır. Çerçevelerin doğruluğunu kontrol etmek için CRC(Cyclic Redundancy Check) yönetimi kullanılır. Switch'ler ve Bridge'ler bu katmanda tanımlıdırlar.

1.KATMAN:PHYSICAL LAYER(FİZİKSEL KATMANI): Verilerin fiziksel olarak gönderilme ve alınmasından sorumlu olan katmandır.Tüm HUB'lar bu katmanda tanımdırlar. Bu katman verilerin içerikleri ile ilgilenmez, işaretin şekli ,fiziksel katmanda kullanılacak konnektör türü , kablo türü gibi elektiriksel ve mekanik özelliklerle ilgilenir.



OSI REFERANS MODELİ İŞLEYİŞ TARZI

• Ağ haberleşmesini kolay yönetilebilen ufak parçalara böler.
  ? Ağda kullanılan farklı üreticilerin cihazlarını birlikte kullanılabilir hale
  dönüştürür.
  ? Farklı tipteki donanım ve yazılımın birbirleriyle haberleşmesine olanak
  sağlar.
  ? Bir katmanda meydana gelen hatanın diğer katmanlara iletilmesini önler.
  ? Ağ haberleşmesini ufak parçalara bölerek anlaşılmasını kolaylaştırır.

NASIL ÇALIŞIR ?

• Uygulama katmanı bir istek ile örn:.txt dosyası isteğinin alındığını anlar ve sunum katmanına bunu iletir.
• Sunum katmanı bu isteğin şifreli olup olmadığı ve bir dönüşümün olup olmadığına bakar. Gerekli bir paket varsa ekler ve oturum katmanına iletir.
• Oturum katmanı, dosyanın getirilmesi için hangi ugulamanın ve uzak sistem servisinin kullanılacağına karar verir.
• İletim katmanı, uzak sistem ile garantili bir bağlantının olmasını ve eğer birden fazla çerçevce gerekli ise paeti çerçevelere ayırma işlemine hazırlar. Çerçeveye bir sıra numarası ekler devamında ağ katmanına iletir.
• Ağ katmanı, aldığı çerçeveye kendi ve diğer sistem adreslerini ekler ve veri ulaştırma katmanına iletir.
• Veri bağlantı katmanı, blokları bağımsız çerçevelere ayırır. Ethernet paketlerinin başlık kısımlarına MAC adreslerini yerleştirir. Çerçevenin sonuna denetim dizisini koyar. Topolojinin yapısıma göre bu düzenlemeleri yapar.
• Fiziksel katman, veriyi kaynaktan hedef sisteme sayısal darbeler halinde iletir.

Elimden geldiğince açıklayıcı ve anlaşılır şekilde yazmaya çalıştım. Kalan yerleri diğer konumda devam ettirmeye çalışacağım, SAĞLICAKLA KALIN, İYİ GÜNLER DOSTLAR.