Teknoloji Geliştirme Bolgeleri Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Yasaya gore, Değerlendirme Kurulunda, teknoloji konusunda faaliyet gosteren kurum, kuruluş sayısı artırılacak. Başvuruları değerlendirmek uzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı temsilcisi başkanlığında, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Cevre ve Şehircilik Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Butce Başkanlığı, YOK Başkanlığı, TUBİTAK, TOBB, Kucuk ve Orta Olcekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenecek teknoloji konusunda faaliyet gosteren, en az biri ozel kuruluş olmak şartıyla iki kurum veya kuruluştan birer temsilcinin katılımıyla Değerlendirme Kurulu oluşturulacak. Değerlendirme Kurulu toplantılarına, genel mudur dışında yoneticiler de başkanlık edebilecek.

Bakanlık izni şartı getiriliyor
Bolge ilanından sonra kurulacak yonetici şirketin, belirtilen yukumluluklerine uygun faaliyet gostermesini temin icin esas sozleşmesi ile bu sozleşmede yapacağı değişikliklerin izlenebilmesi amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı izni şartı getirilecek.
Teknoloji Geliştirme Bolgesi yonetici şirketi tarafından, bolge alanları dışında Değerlendirme Kurulunun kararı uzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca izin verilmesi halinde kulucka merkezi acılabilecek.
Teknoloji Geliştirme Bolgesi alanında mucbir sebep halleri dışında faaliyetlerin bir yıl durması halinde Cumhurbaşkanının soz konusu alanın ilanına ilişkin kararı, hukum ve sonuclarıyla birlikte ortadan kalkacak.
Bolgede faaliyet gosteren girişimcilerin, projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren yonetmelikle belirlenen şartlar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve yonetici şirkete iletmekle yukumlu oldukları bilgi ve belgeleri suresinde vermemeleri halinde sozleşme feshedilecek. Fesih ise tahliye nedeni sayılacak.
Teknoparklara AR-GE binası, makine, ekipman ve yazılımlara yonelik destek
Yasayla teknoparklara yapılaşma icin verilen desteğin yanı sıra AR-GE binası, atolye ve buralarda yer alacak makine, ekipman ve yazılımlara yonelik desteklerin verilebilmesi amaclanıyor. Bolgelerde altyapı, idare binası, AR-GE binası, atolye ve kulucka merkezi inşasıyla atolyelerde kullanılacak makine, ekipman ve yazılımlarla AR-GE ve yenilik faaliyetleriyle tasarım faaliyetlerini desteklemeye yonelik yonetici şirketce yurutulen veya yurutulecek kulucka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji iş birliği programlarıyla ilgili giderler, yardım amacıyla bakanlık butcesine konulan odenekle sınırlı olmak uzere karşılanabilecek.
Yasa, desteklenecek program alanlarından mezunların AR-GE personeli statusunde olmadan da yonetici şirketlerde istihdam edilebilmeleri ve boylece bu programlardan mezunların istihdamının artırılmasını amaclıyor. Bu kapsamda, Teknoloji Geliştirme Bolgeleri yonetici şirketlerinde kulucka merkezi ve teknoloji transfer ofisi hizmetlerinde istihdam edilen desteklenecek programlar mezunu personele de destek aynen uygulanacak. Bolgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora oğrencisi AR-GE personeli icin 2 yıl sureyle ve stajyer istihdam edenlere, bakanlık butcesine konulacak odenekle sınırlı olmak uzere destek sağlanacak.
Girişimcilere şart
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yıllık beyanname uzerinden istisna edilen kazancları tutarı 1 milyon lira ve uzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mukellefleri tarafından, bu tutarın yuzde 2'si pasifte gecici bir hesaba aktarılacak. Aktarılması gereken tutar yukumluluğu, yıllık bazda 20 milyon lirayla sınırlı olacak. Bu tutarın, gecici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Turkiye'de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak uzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu kanun kapsamındaki kulucka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şart olacak.
Soz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, yıllık beyanname uzerinden istisna edilen kazanclar tutarının yuzde 20'si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemeyecek. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.
Cumhurbaşkanı, bu tutar ve oranları, birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Teşviklerin suresi uzatılıyor
Yonetici şirketlerin elde ettikleri kazanclar ile bolgede faaliyet gosteren gelir ve kurumlar vergisi mukelleflerinin munhasıran bu bolgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazancları, 31 Aralık 2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden mustesna olacak.
Yasayla Teknoloji Geliştirme Bolgelerinde yer alan girişimcilerin uzerindeki istihdam yukunun azaltılması hedefleniyor. 31 Aralık 2028 tarihine kadar bolgede calışan AR-GE tasarım ve destek personelinin bu gorevleri ile ilgili ucretleri uzerinden asgari gecim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname uzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecek.
Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yuzde 10'unu aşamazken, toplam personel sayısı 15'e kadar olan bolge firmaları icin bu oran yuzde 20 olarak uygulanacak.
Bolgede yer alan işletmelerde, gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam calışma surelerinin yuzde 20'sini aşmamak kaydıyla ilgili personelin, bolge dışında gecirdikleri sureler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında olacak. Bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yuzde 50'ye kadar artırılabilecek.
31 Aralık 2028 tarihine kadar uygulanmak uzere, bolgede faaliyette bulunanlara Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygun gorulen alanlarda gercekleştirecekleri projelerin finansmanında kullanılmak uzere gelir ve kurumlar vergisi mukellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yuzde 10'unu ve oz sermayenin yuzde 20'sini aşmamak uzere, ticari kazancın ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacak. İndirim konusu yapılacak tutar, yıllık olarak 1 milyon lirayı aşamayacak.
Projelerin finansmanında kullanılmak uzere gelir ve kurumlar vergisi mukellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az 4 yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, gecikme faiziyle tahsil edilecek.
Yasayla şikayet ve itirazen şikayet başvurularının elektronik ortamda yapılabilmesi ve başvurularda işlem kolaylığı sağlamak uzere usul ve esaslar belirlenmesi konusunda Kamu İhale Kurumuna yetki veriliyor.
Kanun, Turk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'da da değişiklik yapıyor. Bankalarca, suresi icinde ilgili vergi dairesi başkanlıklarına/defterdarlıklara veya vergi dairesi mudurluklerine ihbar edilmeyen acık ihracat hesaplarının, yururluk tarihinden itibaren 60 gun icinde ihbar edilmesi durumunda, bu işlemler icin bankalar hakkında idari para cezası uygulanmayacak.
Bu hukum, suresi gectikten sonra ihbar edilen ancak duzenlemenin yururluğe girdiği tarih itibarıyla cumhuriyet savcılıklarına bildirim yapılmamış olan ihlaller icin de uygulanacak. Ancak soz konusu tarihte cumhuriyet savcılıklarına intikal eden ama haklarında idari para cezasına karar verilmemiş işlemler icin idari yaptırım kararı verilmeyecek. Karar verilmekle birlikte henuz kesinleşmemiş veya kesinleşip henuz odenmemiş olan idari para cezası kararları ortadan kalkacak, odenmiş olanlar ise ret ve iade edilmeyecek.
(Surecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Meltem Ozturk