Elektriğin ve bilginin hakim olmadığı donemlerde dunyada Ay, yıldız ve gezegenlerin hareketleri en onemli kılavuzlar arasında yer alıyordu. Hal boyle olunca da Ay’ın evrelerine (Dolunay, hilal vb.) olduğundan daha fazla anlam yukleniyordu ve ozellikle Dolunay’a ceşitli ozellikler atfediliyordu.
Science Advances dergisinde dun yayınlanan yeni bir araştırmada Washington Universitesi, Arjantin Ulusal Quilmes Universitesi ve Yale Universitesi'nden bilim insanları, uyku dongulerinin Ay’ın evreleri ile nasıl bir bağlantısı olduğunu mercek altına aldılar. Sonuclar, eski Ay efsanelerinin tamamen hurafelerden ibaret olmayabileceğini gosteriyor.
[h=2]Daha fazla Ay ışığına maruz kalmak daha gec ve daha az uyuma eğilimi ortaya cıkarıyor[/h]
Bilim insanları, daha fazla Ay ışığının uyku dongusunu etkileyip etkilemediğini gorebilmek icin katılımcıları iki ayrı orneklem grubundan oluşturdular. Arjantin’deki uc Toba-Qom topluluğundan 98 kişi, daha az elektriğe sahip, doğal olarak da daha az yapay ışığa maruz kalan grubu oluştururken; Seattle’daki 464 universite oğrencisi ise yoğun yapay ışığa maruz kalan grubu oluşturuyordu.
Uyku takibi ozelliğine sahip bilekliklerden elde edilen verilerin derlenmesiyle elde edilen sonuca gore uyku donguleri ile Ay evreleri arasında gercekten de bir bağlantı bulunuyor. Verilere gore Dolunay yaklaştıkca gec saatte ve daha az uyumaya yonelik eğilim artıyor. Bu etki, yapay ışığa daha az maruz kalan Arjantin yerlilerinde kendini daha bariz şekilde gosterirken Seattle’daki universite oğrencilerinde daha az ancak fark edilecek şekilde goruluyor.
Washington Universitesi'nden araştırmacı Leandro Casiraghi’ye gore Ay ışığının daha fazla olduğu gecelerde daha gec ve daha az uyumaya meyilli olmamızın nedeni, geceleri tek ışık kaynağı Ay olan atalarımızın Dolunay gecelerinde ışıktan daha fazla faydalanma yonundeki adaptasyonundan kaynaklanıyor.
[h=2]Ay'ın evreleri, kadınların adet dongusunu de etkiliyor[/h]
Yine Science Advances’ta yayınlanan bir başka araştırma ise Ay evreleriyle yalnızca uyku dongumuzun değil, aynı zamanda kadınların adet dongusunun de bağlantılı olabileceğini ortaya koyuyor. 22 farklı kadının 32 yıl gecmişe varan adet dongusu kayıtlarını Ay’ın evrelerine dair kayıtlarla karşılaştıran bilim insanları, carpıcı sonuclar elde ettiler.
Elde edilen verilere gore adet dongusu, Ay’ın evreleriyle neredeyse aynı surede gercekleştiğinden Ay ışığına maruz kalma suresiyle senkronize oluyor. Hal boyle olunca da yapay ışığa maruz kalma miktarı arttıkca Ay evrelerinin adet dongusune etkisi azalma gosteriyor. Ayrıca yine aynı araştırmaya gore kadınların yaşları ilerledikce adet dongusunun Ay evreleriyle senkronize olma durumu kayboluyor.