Birleşik Krallık'ın İşci Partili eski başbakanlarından Gordon Brown, ulkeyi oluşturan ozerk bolgeler ve merkezi hukumet arasındaki gerilimin Covid kriziyle iyice acığa cıktığını soyledi. Brown, Daily Telegraph gazetesindeki yazısında Başbakan Boris Johnson'a, ulkenin yonetim yapısını gozden gecirecek bir komisyon oluşturulması cağrısı yaptı.
Son haftalarda yapılan kamuoyu yoklamaları İskocya'da bağımsızlık talebine ve Brexit sonrası Kuzey İrlanda'da İrlanda Cumhuriyeti ile birleşme eğiliminin guclendiğine işaret eden sonuclar vermişti.

İskocya Ozerk Yonetimi de ve İskoc Ulusal Partisi (SNP) lideri Nicola Sturgeon da, Mayıs ayında İskoc Parlamentosu secimlerinde partisinin coğunluğu elde etmesi durumunda, Birleşik Krallık hukumetinin rızası olup olmamasına bakmaksızın bağımsızlık referandumu duzenleyeceğini acıklamıştı.
Gordon Brown ise Birleşik Krallık icinde yer alan uluslar ve bolgelere daha fazla yetki devredilen bir federal sistemden yana.
Brown bugun muhafazakar eğilimli Daily Telegraph gazetesinde yayımlanan yazısında, Covid salgınının Londra'daki merkezi hukumet ile bolgeler arasında "yıllardır suren memnuniyetsizlikleri su yuzune cıkardığını" yazıyor.
Salgınla ilgili onlemler ve yapılan mali yardımların bolgeden bolgeye değişmesiyle ilgili sert tartışmalara dikkat ceken Brown, secilmiş yerel yonetimlerin merkezi hukumeti, bolgelerin ozelliklerini iyi bilmemek ve karar sureclerinde kendilerine danışmamakla sucladıkları orneklere dikkat cekiyor.
Bunun bir orneği gecen yıl İngiltere'nin buyuk şehirlerinden Manchester'in İşci Partili Belediye Başkanı Andy Burnham ile hukumet arasında yaşanmıştı. Burnham hukumetin Manchester'de en sıkı onlemleri yururluğe koyma kararına uzun sure direnmişti.
[h=3]Ne oneriyor?[/h]Gordon Brown İngiltere, İskocya, Kuzey İrlanda ve Galler'den oluşan Birleşik Krallık'ın geleceğinin, ulkenin Avrupa Birliği'nden ayrılmasının ardından, yetkilerin "adil ve işlevli" bir şekilde dağıtılmasına ve yara alan ilişkilerin yeniden inşa edilmesine bağlı olduğunu soyluyor.
Kendisi de İskocyalı olup, bolgenin bağımsızlığı konusunda yapılan referandum surecinde, birlikten yana guclu bir kampanya yuruten Brown, Muhafazakarların da vaatleri arasında olan bolgeler arasındaki "ekonomik ve sosyal eşitsizliklerin" giderilmesinin tek yolunun her bir bolgenin canlı birer ekonomik merkez haline gelmesi olduğunu soyluyor.
Ana muhalefetteki İşci Partisi'ne de, bolgelere yetki devri konusunda danışmanlık yapan Brown son haftalarda Muhafazakar Parti hukumetinin bazı bakanlarıyla da goruşmeler yaptı.




[h=3]İskocya'da kritik secim[/h]Birleşik Krallık'ın anayasal yapısının koklu bir şekilde gozden gecirilmesi onerisi, İskocya bolgesel secimleri oncesi, bağımsızlıktan yana olan İskoc Ulusal Partisi'ne (SNP) desteği eritme amacıyla ortaya atıldı.
SNP bu secimi kazanırsa, bağımsızlık referandumunun tekrarlanmasını talep edeceğini cunku Brexit ile koşulların değiştiğini soyluyor.
Fakat son zamanlarda yapılan bir dizi kamuoyu yoklamasında İskocya'da bağımsızlığa desteğin, birliğe destekten daha yuksek olduğuna işret ediyor.
Gordon Brown, "Burada yapılacak tercih, reformdan gecirilmiş bir devlet ya da yonetemeyen bir devlet arasındaki tercihtir" diyor ve Başbakan Boris Johnson'u yonetim bicimi ve kurumlarını gozden gecirecek bir komisyon kurmaya cağırıyor.
Muhafazakar Parti son genel secimden once boyle bir komisyon kurmayı vaadetmişti.
Brown, boyle bir komisyonun calışmaları sonucunda, Birleşik Krallık'ın yonetiminde Uluslar ve Bolgeler Forumu, Yurttaşlar Meclisi gibi kurumlara ve sağlık ve savunma gibi konularda işbirliğinin faydalarının daha cok vurgulanmasına ihtiyac olduğunun ortaya cıkacağını duşunuyor.
İşci Partisi'nin lideri Keir Starmer da Brown gibi mevcut anayasal duzenlemelerin iyi işlemediğini soyluyor ve bolgelere yetki devrini savunuyor ama İskocya'da yeniden bağımsızlık referandumuna gidilmesine karşı cıkıyor.
Muhafazakar Parti de bağımsızlık referandumuna karşı. Hukumetin bir sozcusu 2014'te yapılan referandum ile konunun kapandığını, İskocya halkının şimdi merkezi hukumetle koronavirusle mucadele konusunda işbirliğine odaklanılmasını istediğini soyledi.




[h=3]Bolgelerde son eğilimler[/h]Kuzey İrlanda'da Sunday Times gazetesi tarafından yaptırılan bir araştırma bolge halkının yuzde 51'inin onumuzdeki 5 yıl icinde bolgenin İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmesi konusunda bir referanduma gidilmesini desteklediğini ortaya koydu. İngiltere ile birlikten yana Demokratik Birlik Partisi bir referanduma şiddetle karşı cıkıyor.
Aynı şekilde Galler bolgesinin Birleşik Krallık'tan ayrılması eğiliminin de yukseliş gosterdiği bildiriliyor.
Bağımsızlıktan yana kampanya grubu "Yes Cymru" (Evet Galler) 2020 yılı başında 2 bin olan uye sayısının 17 bine yukseldiğini bildirdi.
Bu arada İşci Partisi'den sonra bolgede ikinci guclu parti olan Galler Ulusal Partisi (Plaid Cymru), gelecek bolgesel secimleri kazanırsa bağımsızlık referandumu yapma sozu verdi.