GUMUŞHANE'nin Dortkonak koyune bağlı Edire Yaylası'nda akademisyen Prof. Dr. Raif Kandemir ile Doc. Dr. Coşkun Eruz'un yaptığı saha incelemesinde, 160 milyon yıl oncesine ait olduğu belirlenen fosil ağac ve onların kalıntılarında, 2 yeni ağac turu keşfedildi. Bilim dunyasını heyecanlandıran keşifle, elde edilecek yeni bulguların, uluslararası literature kazandırılması hedefleniyor.
Kent merkezine 18 kilometre uzaklıkta, deniz seviyesinden 2 bin 300 metre yuksekteki merkeze bağlı Dortkonak koyu Edire Yaylası, bunyesinde 'Dipsiz Gol' isimli gol ile irili ufaklı cok sayıda golcuk barındırıyor. Gumuşhane'nin 'İkinci goller bolgesi' olarak da adlandırılan ve cok sayıda endemik bitki ile canlı turune ev sahipliği yapan bolgede, bilim insanlarınca gecen yıl Haziran ayında keşif gezisi yapıldı.

FOSİL AĞAC KALINTILARI BULUNDURecep Tayyip Erdoğan Universitesi (RTEU) Muhendislik Fakultesi Jeoloji Muhendisliği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Raif Kandemir ile Karadeniz Teknik Universitesi (KTU) Surmene Deniz Bilimleri Fakultesi Oğretim Uyesi Doc. Dr. Coşkun Eruz'un yaptığı saha incelemesinde; yaklaşık 1 metre capında butun ve dağılmış halde cok sayıda fosilleşmiş ağac kalıntısına rastlanıldı. Yapılan incelemede 160 milyon yıl oncesine ait olduğu belirlenen fosillerden alınan ornekler, tur tayini yapılmak uzere İstanbul Universitesi-Cerrahpaşa Orman Fakultesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Prof. Dr. Unal Akkemik'e gonderildi.FOSİLLERDE 2 YENİ TUR BULUNDUMilyonlarca yıla rağmen korunan fosillerde yapılan kapsamlı incelemede; fosillerin dinozorların yaşadığı donem olarak bilinen 'Jura' donemine ait olduğu ve yaşının yaklaşık 160 milyon yıla uzandığı tespit edildi. Fosillerde ayrıca, 160 milyon yıl once yaşamış ve gunumuzde tamamen yok olmuş iğne yapraklı 2 yeni ağac turu de keşfedildi. Jeolojik tarihe ışık tutan fosillerde yine, gunumuzde Guney Yarım Kure'de bulunan 'Arokarya' ağacının bir turune ait bulgular da saptandı. Doğa, iklim ve yer kureye ait onemli bilgileri aydınlatan keşifle; Turkiye'de fosilleşmiş ağacların en eski orneklerinin bolgede bulunduğu kaydedilmiş oldu. Bolgedeki bilimsel calışmalar, 2021 yılında da surecek. Araştırma sonucunda elde edilecek bulgular, uluslararası literature kazandırılacak.'İLK KEZ DOKTORA CALIŞMAMDA TESPİT ETTİM'Gumuşhane ve civarında milyonlarca yıl oncesine ait fosiller bulunduğunu ilk kez doktora calışması sırasında belirlediğini soyleyen Prof. Dr. Raif Kandemir, buldukları fosillerin ağaca ait olduğunu kaydetti. Kandemir, "Bunlar 'Jura' paleocoğrafyasına ait ağaclar. Fosiller uzerinde yaptığımız calışma devam ediyor. Calışmayı İstanbul Cerrahpaşa Universitesi Orman Fakultesi'nden Prof. Dr. Unal Akkemik hocayla birlikte yurutuyoruz. Unal hoca bunların uzerindeki tanımlamalarda yeni turlerin olabileceğini ifade ediyor. Şu an Guney yarımkurede olup Kuzey yarımkurede olmayan ve aynı zamanda daha onceden yaşamış ama şu an da yaşamayan fosillerin olabileceğini ifade ediyor. O anlamda bu bolge cok ciddi bir oneme sahip" dedi.'ANADOLU'DA COK KISITLI YERDE VAR'Fosil ağacların 160 ile 170 milyon yıllar arasındaki doneme ait olduğunu soyleyen Prof. Dr. Kandemir, "'Jura' dediğiniz zaman insanların ilk aklına gelen Jurassic Park olabilir. Dinozorlarla birlikte aslında aynı zamanda yaşamış bitkilerin fosillerini burada bulabiliyoruz. Bu acıdan cok değerli ve kesinlikle koruma altına alınması gerekiyor. Sadece fosiller acısından bile baktığınız zaman, Gumuşhane ve Anadolu coğrafyasında 'Jura' yaşlı bu ağac fosillerinin bulunduğu alanlar cok kısıtlı. Erzurum Oltu'da var, bir tane de Gumuşhane'de var. Gumuşhane'deki de cok ciddi buyuk yapılarda yaklaşık 1 metre capına ulaşan fosil ağacları bulabiliyoruz. O yuzden değerli bir bolge. Hem goller acısından rekreasyon anlamında duzenlemeler yapılabilir hem de fosiller acısından yer bilimleri farkındalığını artırmak anlamında bu bolgenin kesinlikle korumaya alınarak bolge turizmine kazandırılması gerekiyor" diye konuştu.'KORUNMASI GEREKİYOR'Edire Yaylası'ndaki keşif gezisine katılan Doc. Dr. Coşkun Eruz de, fosillerin bulunduğu bolgedeki gollerin heyelanlarla oluştuğunu kaydetti. Eruz, "Bolge muhteşem bir coğrafya ve cok guzel bir peyzaja sahip, 2 bin 300 metre kota sahip ve cevresi yayla. Flora olarak bakıldığında Alpin cayır denilen yayla bitkileriyle kaplı bir coğrafya ama sulak alan olması dolayısıyla sucul habitata ait bitki ve hayvan turlerini de barındırıyor. Gumuşhane, endemizmi yuksek olan bir bolgemiz. Butuncul bakarsak hem sulak alan, endemizmi yuksek florası ve jeolojik ozelliğinden dolayı bu bolgeyi yaklaşık 1000 hektarlık bir saha olarak 'Doğal sit' kapsamında koruma ve kullanma dengesi gozetilerek koruma altına alınması gereken onemli bir ekolojik ve jeolojik değer olarak goruyoruz" ifadelerinde bulundu.
Kaynak: Demiroren Haber Ajansı / Selay SAYKAL