"Benim ve arkadaşlarımın ilk regl olduğumuzda neler hissettiğimizi hatırladım. İcimden Ceyda Duvenci'ye sarılmak geldi." Banu Guven DW Turkce'de regl tabusunu yazdı."Bunların arasında kirli var herhalde…"
"Anlamadım? "

"Kirli, kirli…"
"Anlamadım???"
Ustunu başını kac gunde bir değiştirdiğini tahmin etmekte zorlandığım otobusu şoforu bana, rehberlik yapacağım kadın turistler arasında, "kirli olan var mı?" diye soruyordu. Daha İstanbul'dan cıkamadan trafik polisi durdurmuştu; o da otobusun takometresiyle oynadığı icin cezayı yemişti. Ben ne dediğini anlamadığımdan, o da ısrarla aynı şeyi sorduğundan sonunda acıklama yapmak zorunda kaldı:
"Bunların arasında kesin kirli olan var. Her ay oluyor ya. Oyle olunca yolda uğursuzluk getirir" dedi. Sanki ben de kadın değilmişim gibi. Herhalde onlar "Alman" ben "Turk" olduğum icin benden cekinmemişti. Yirmi yaşındaydım, tecrubesizdim. Otobuste bulunan ve ne konuşulduğunu anlamayan kadınlarla beraber ben de saldırıya uğradım gibi hissettim. Turistlere belli etmeden haddini bildirip, icimden de "Sen gorursun" dedim; "Onunde 20 kusur feminist kadınla gecireceğin 10 gun var!" O 10 gun kısa da olsa, guzel eğitim oldu adama.
Ceyda Duvenci'nin, dunya tatlısı kızı Melisa'nın buyumesinden duyduğu mutluluğu Instagram'da paylaşmasına tepki gosterenlere de iyi bir eğitim şart.
İlk adetle gelenler
Kız cocukları icin adet gormek, regl olmak buyumenin bir parcası. Her kız cocuğunun hayatında onemli bir donum noktasıdır. Ansızın gelen bu değişime kız cocuklarının alışması oyle kolay değildir, ozellikle de erken yaşta olunduğunda. Cunku regl olsalar da hala cocukturlar. Bir anda diğer arkadaşlarından farklılaştıklarını duşunurler, ne olduğunu belli etmemeye calışırlar. Her bir adet kanaması dikkatle idare edilmesi gereken bir donemdir.
Ozellikle de bu konunun tabu olduğu toplumlarda okulda, dışarıda herhangi bir yerde, "Ya uzerime gecer de belli olursa" endişesiyle oturmak cok yorar insanı. Kız cocuğu buyurken ozellikle annenin moral desteği cok onemlidir. Buyumeyi, zor adapte olunacak bir durumdan, her aşamasında kutlanacak bir hadiseye cevirmekten, normalleştirmekten daha guzel ne olabilir? Ozellikle de kadın bedenine bu kadar riyakarca davranan bir toplumda bu durumun saklanacak bir sır olmaktan cıkarılması daha da onemli. Tam olarak Duvenci'nin yaptığı gibi:
"Benim icin guclu bir kız cocuğu; once kendini ve bedenini seven, kendine dair her değişimine kıymet veren, kendi ile ilgili her şeyle gurur duyan, duygularına ve ozune şefkat duyan, kendi fikirleri olan, başkaları icin yaşamayan, ailesinden kıymet goren ve her guzel anını kutlayabilendir. Melisa'm yıllar sonra buyuduğunde, ilk regl olduğu bu ozel gunu hatırladığında, yanağı sızlamayacak, kalbi cicek acacak. Genc kızlığa ilk adım attığı gunun ne kadar kıymetli olduğuna bir kez daha emin olduğu bir gun olacak zihninde. Genc kızlığının kıymetini teslim ettiğim kızım, kendi kıymetini ne olursa olsun unutmayacak. ve en onemlisi utanmayacak."
Benim ve arkadaşlarımın ilk regl olduğumuzda neler hissettiğimizi hatırladım. İcimden Ceyda Duvenci'ye sarılmak geldi. Kucukken, o utanma duygusuyla baş etmeye calışırken, daha başka nelerin kız cocuklarının kafasına sokulduğunu duşundum, başka kadınlardan duyduğum şeyleri… "Regl donemlerinde yıkanmanın iyi olmadığı, normal aktivitelerini yapamayacakları, hayatlarını askıya almaları gerektiği gibi" gibi hikayeleri. Goz teması kurmadan, gazetelere sarılarak satın alınan, hızla cantaya atılan pedleri…
Tum dunyada boyle
Kadın bedenine yonelik bu riyakarlık bizim memlekete ozgu değil tabii ki. Kazakistan'da LGBTİ+ aktivisti Zhanar Sekerbayeva, yaklaşık 3 yıl once adet kanamasının ayıp olmadığını anlatmak icin bir eylem duzenleyince gozaltına alındı ve para cezasına carptırıldı. Elinde "Şiddet ayıp değil de, menstruasyon mu ayıp" diye soran bir pankart, adet goren bir kadını tasvir eden bir cizim, uzerindeyse kırmızıya boyanmış bir ped vardı.
Kadın bedenine karşı riyakarca yaklaşımın en iyi orneklerinden biri Hindistan'da ve Nepal'de yaşanıyor. Adı da olan, "Chhaupadi" denen bir uygulama var. Regl olan cocuklar evin dışında karanlık bir yere kapatılıyorlar. Aile ilk adeti kutlarken, cocuk kanaması boyunca dışarıya cıkamıyor. Sadece cocuklar değil, regl d?nemindeki kadınlar da izole ediliyor. Hindistan'da Chhaupadi'nin uygulandığı bazı Hindu topluluklarında kadınlar "adet kulubeleri" denen yerlerde ya da ahırlarda gunlerce kapalı kalıyor. Erkeklerle temas etmeleri yasak, mutfağa girmeleri yasak. Hindistan'da hala s?rd?r?len bu işkence, Nepal'de ancak 2018'de suc olarak kabul edilebildi. Ama toplumun değişmesi icin epey bir yol katedilmesi şart.
Direksiyonda oturduklarını sananlara sıkı bir eğitim şart! Hicbir yerde almadıkları bu eğitimi, onlara, biz kadınlar vereceğiz.
Banu Guven
(c)
Kaynak: Deutsche Welle