Turk lirasından (TL) 6 sıfır atılmasını ongoren yasa 31 Ocak 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı.
5083 sayılı "Turkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Para Birimi Hakkında Kanun" ve bu kapsamda cıkarılan Bakanlar Kurulu kararları uyarınca, iki aşamalı uygulanan para reformunun birinci aşamasında para biriminin başına "Yeni" ibaresi konuluyor, ikinci aşamada ise "Yeni" ibaresinin kaldırılarak TL'ye donulmesi ongoruluyordu.
1 Ocak 2005'te paradan 6 sıfır atıldı ve "Yeni Turk Lirası" (YTL) tedavule cıkarıldı. 1 Ocak 2009 tarihinde ise paradaki "Yeni" ibaresi kaldırılarak Turk lirasına (TL) donuldu.
YTL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2010 tarihinde tedavulden kaldırıldı. Turkiye'de 30 yıla yakın yaşanan yuksek enflasyon, bazı ekonomik değerlerin milyarlar, trilyon, hatta katrilyonlarla ifade edilmesine neden oluyordu.
Bu surecte, ekonominin nakit ihtiyacı, 1981'den sonra neredeyse her 2 yılda bir tedavule cıkarılan ust değerde yeni banknotlarla karşılanıyordu.
O donemde, dunyadaki en buyuk kupurlu banknot (20.000.000 TL) sadece Turkiye'de kullanılıyor ve bu paranın itibarını olumsuz etkiliyordu.
Bol sıfırlı rakamlar kasa işlemleri, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve odeme sistemlerinde sorunlar yaratıyordu. Bol sıfırlı rakamların fiyat etiketlerinden benzin pompaları ve taksimetrelere kadar gunluk hayatın bircok alanında sıkıntılara neden olması da TL'den 6 sıfır atılması kararının alınmasında onemli bir etken oldu.
Yunanistan ile Ahali Mubadelesi Anlaşması
Turkiye ile Yunanistan arasında 30 Ocak 1923'te imzalanan anlaşmayla iki ulke arasında yaklaşık 1,5 milyon kişi yer değiştirdi.
Yunanistan ve Turkiye'deki azınlıkların sorunlarının arttığı gerekcesiyle Lozan'da barış anlaşmasının hazırlığı icin goruşmelerin başladığı donemde iki ulke arasında mubadeleyi ongoren anlaşma imzalandı. "Ahali Mubadelesi Anlaşması" kapsamında Aralık 1923'ten başlayarak 1927'ye kadar 400 bin Turk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
Turkiye'de sadece İstanbul ile Gokceada ve Bozcaada'da oturan Rumlar, Yunanistan'da ise sadece Batı Trakya Turkleri mubadeleden muaf tutuldu.
Belli başlı oteki olaylar
25 Ocak
1363- Sırpsındığı Zaferi kazanıldı.
1919 - Paris Barış Konferansı'nda Milletler Cemiyeti'nin kurulmasına karar verildi.
1926- Şeker, petrol ve benzin inhisarı (tekeli) hakkında kanunlar kabul edildi.
1936- İstanbul'da vapurculuk şirketi ile butun kabotajın Denizyolları İdaresine gecmesini sağlayan sozleşme imzalandı.
1938- İzmir Telefon İşletmesinin hukumetce satın alınmasına dair sozleşme, Ankara'da imzalandı.
1939- Celal Bayar hukumeti istifa etti. Yeni hukumet Refik Saydam başkanlığında kuruldu.
1952- Liseler 4 yıla cıkarıldı.
1970- Necmettin Erbakan, 17 arkadaşıyla Milli Nizam Partisini kurduğunu acıkladı.
1987- 30 milyon dolara sigortalanan "Muhteşem Suleyman Sergisi", ABD'nin başkenti Washington'da Ulusal Sanat Muzesi'nde acıldı.
1988- Turkiye, Birleşmiş Milletler İşkenceyle Mucadele Sozleşmesi'ni imzaladı.
1990- ABD'li aktris Ava Gardner, 67 yaşında oldu.
2006- İlk kez secimlere katılan Hamas, Filistin'de duzenlenen genel secimlerin galibi oldu ve 10 yıllık El Fetih hakimiyetine son verdi. İsmail Haniye, 19 Şubat'ta başbakan oldu ancak İsrail, Hamas hukumetiyle butun muzakereleri durdurdu ve ekonomik yaptırım başlattı.
2013- Halter Federasyonu Başkanı Hasan Akkuş ve yonetim kurulu, Avrupa 23 Yaş Altı Şampiyonası'nda 5 Turk sporcunun dopingli cıkması uzerine istifa etti.
2015- Yunanistan'da erken genel secimler yapıldı. Secimin galibi, Aleksis Cipras liderliğindeki Radikal Sol Koalisyon İttifak (Syriza) oldu. Syriza, oyların yuzde 36,34'unu aldı.
2016- Portekiz'de oyların yaklaşık yuzde 52'sini alan bağımsız aday Marcelo Rebelo de Sousa ilk turda Portekiz Cumhurbaşkanı secildi.
2017- Turkiye'nin ilk şehir hastanesi Yozgat'ta acıldı.
2018- Turkiye'nin terorle mucadelesine destek icin aralarında yazar, akademisyen, burokrat, gazeteci ve sendikacıların bulunduğu 126 kişinin onculuğunde yayınlanan bildiri, internet uzerinden imzaya acıldı. 5 dilde yayınlanan bildiriye imza verenlerin sayısı ilk gun 3 bini aştı.
2018- Cinli bilim adamları dunyada ilk defa bir maymunu klonladı.
26 Ocak
1905- Guney Afrika Pretoria'da 3,106 kırat değerindeki dunyanın en buyuk elması bulundu. Elmasa "Cullinan" adı verildi. 9 parcaya bolunen elmastan elde edilen "Afrika'nın Buyuk Yıldızı" adındaki 530,2 kıratlık 74 yuzlu dunyanın en buyuk pırlantası, Britanya tacına yerleştirildi.
1948- Milli Mucadele kahramanı ve siyaset adamı Kazım Karabekir Ankara'da 66 yaşında yaşamını yitirdi.
1950- Hindistan'da cumhuriyet ilan edildi.
1974- Bulent Ecevit başkanlığında CHP-Milli Selamet Partisi koalisyon hukumeti goreve başladı.
1992- 12 Eylul'den sonraki ilk kez memur eylemi İstanbul'da yapıldı.
2000- İstanbul Devlet Konservatuvarının kurucusu Fuat Turkay İstanbul'da 93 yaşında vefat etti.
2008- Ergenekon soruşturması kapsamında gozaltına alınan emekli Tuğgeneral Veli Kucuk, emekli Kurmay Albay Fikri Karadağ, Susurluk Davası hukumlusu Sami Hoştan, avukat Kemal Kerincsiz ile Turk Ortodoks Patrikhanesi Basın ve Halkla İlişkiler Sozcusu Sevgi Erenerol'un da aralarında bulunduğu kişiler tutuklandı.
2013- Adana'da konuşlandırılan Patriot Hava Savunma Sistemleri harekat yeteneğini kazanarak, operasyonel hale geldi.
2013- Mısır'ın Port Said Stadyumu'ndaki futbol karşılaşmasında gecen sene Şubat ayında 74 kişinin olmesinin ardından acılan davada, 21 sanık hakkında idam kararı verildi.
2014- Filipinler hukumetiyle isyancı Moro İslami Kurtuluş Cephesinin, ulkenin guneyinde yıllardır suren ve 10 binlerce kişinin yaşamını yitirdiği catışmalara son vermeyi hedefleyen belge uzerinde anlaştığı bildirildi.
2015- Filipinler'in guneyinde guvenlik gucleriyle silahlı orgutler arasında cıkan catışmada 50 polis oldu.
2016- İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 17 yıl aradan sonra ilk defa Katolik dunyasının merkezi Vatikan'ı ziyaret etti.
2016- "Tahşiyecilere Kumpas" davası kapsamında tutuklu bulunan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının FETO/PDY'ye ilişkin ana soruşturması kapsamında da tutuklandı.
2017- Yunanistan Yuksek Mahkemesi, FETO'nun 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Yunanistan'a kacan 8 darbeci askerin Turkiye'ye iade edilmemeleri yonunde karar verdi.
2018- ABD Dışişleri Bakanlığı Sozcusu Heather Nauert, Turkiye'nin Afrin operasyonuyla ilgili acıklama yaparken, bolgedeki PYD/PKK unsurları icin "YPG" yerine doğrudan "PKK" ifadesini kullandı.
2020- Amerikalı unlu basketbolcu Kobe Bryant ve 13 yaşındaki kızı Gianna, California'da gecirdikleri helikopter kazasında hayatını kaybetti. Kazada 7 kişi daha yaşamını yitirdi.
2020- Turkiye'nin ilk profesyonel milli boksoru "Demir Yumruk" lakaplı Garbis Zakaryan, 90 yaşında İstanbul'da vefat etti.
27 Ocak
1880- Thomas Edison elektrik ampulunun patentini aldı.
1918- ABD'li romancı Edgar Rice Burroghs'un yarattığı "Tarzan"ı konu alan ilk film, "Tarzan of the Apes (Gorillerin Tarzanı)" adıyla ABD'de gosterime girdi. Aktor Elmo Lincoln, beyaz perdenin ilk "Tarzan"ı oldu.
1937- Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantısında Hatay'ın bağımsızlığı kabul edildi.
1945- Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu birlikleri, Polonya'da Almanya'nın kurduğu Auschwitz ve Birkenau kamplarını ele gecirdi.
1947- Oğretim kurumları dışında din eğitimine izin verildi.
1948- İlk teyp satışa cıktı.
1954- Koy Enstituleri kapatıldı.
1967- ABD'nin Ay programı kapsamındaki Apollo 1 uzay aracı deneme aşamasında yandı, astronotlar Grissom, White ve Chaffee oldu.
1973- ABD ve Vietnam ateşkes anlaşması imzaladı.
1973- Turkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ile yardımcısı Bahadır Demir, bir Ermeni teroristin saldırısında şehit edildi.
2010- Apple'ın patronu Steve Jobs, aylardır beklenen taşınabilir bilgisayar ve akıllı telefon arası cok fonksiyonlu tablet bilgisayarı "iPad"i tanıttı.
2013 - Brezilya'nın Santa Maria kentindeki bir gece kulubunde cıkan yangında 245 kişi yaşamını yitirdi, 120 kişi yaralandı.
2014- Google ile Samsung, 10 yıl gecerli olacak uluslararası patent lisans anlaşması imzaladı.
2016- Gokbilimciler, bugune kadarki en buyuk guneş sistemini keşfetti. Avustralya Ulusal Universitesinden bir grup bilim adamının yuruttuğu araştırmada, uzun suredir yalnız olarak tanımlanan dev gaz gezegenin, kendisine 1 trilyon kilometre uzakta bir yıldıza sahip olduğu goruldu.
2018- Afganistan'ın başkenti Kabil'de bomba yuklu aracla duzenlenen saldırıda 95 kişi hayatını kaybetti, 158 kişi yaralandı.
2019- Filipinler'in guneyindeki bir Katolik kilisesini hedef alan iki ayrı bombalı saldırıda 20 kişi oldu, 81 kişi yaralandı.
28 Ocak
1517- Yavuz Sultan Selim'in başında bulunduğu Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
1854- Mulkiye Mektebi acıldı.
1920- Osmanlı Mebusan Meclisinin gizli oturumunda Misakı Milli kabul edildi.
1953- Ney ustadı ve unlu hiciv şairi Neyzen Tevfik Kolaylı 74 yaşında oldu.
1958- Kıbrıs'ta Turklerin duzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş acması ve bir kamyonun kasten halkın uzerine surulmesi sonucu 8 kişi oldu. TBMM, 31 Ocak'ta İngiltere'yi kınama kararı aldı.
1982- Turkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan şehit edildi. Saldırıyı "Ermeni Katliamı Adalet Komandoları" adlı teror orgutu ustlendi.
1983- 8 kişinin olduğu, 72 kişinin yaralandığı, 7 Ağustos 1982'deki Esenboğa Havalimanı teror saldırısına katılanlardan Levon Ekmekciyan, Ankara Kapalı Cezaevinde idam edildi.
1986- Amerikan uzay mekiği Challenger kalktıktan 72 saniye sonra patladı, 7 kişi oldu.
1997- Sureli yayın kuruluşlarının kulturel amaclar dışında promosyon yapmasını engelleyen Promosyon Yasası yururluğe girdi.
2012- Turkiye'nin ilk "Dunya Guzeli" Keriman Halis Ece Tamer, kalp yetmezliği nedeniyle İstanbul'da 99 yaşında hayatını kaybetti.
2013- Sanatcı Ferdi Ozbeğen, tedavi gorduğu Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 72 yaşında vefat etti.
2013- İran, icinde maymun bulunan "Oncu" adlı araştırma uydusunu başarıyla uzaya gonderdi.
2014- Ukrayna Başbakanı Mikola Azarov, ulkedeki krizin barışcıl yollarla cozumu icin istifa ettiğini acıkladı. Ukrayna Parlamentosu, 16 Ocak'ta kabul edilen ve demokratik olmadığı gerekcesiyle meydanlardaki protestoların artmasına yol acan 11 yasayı iptal etti.
2015- Oğretmenliğe ilk kez atanacaklar icin 40 yaş sınırı kaldırıldı.
2016- HSYK 3. Dairesi, kamuoyunda "kozmik oda" olarak bilinen Genelkurmay Ankara Seferberlik Bolge Başkanlığında arama yapan 8 hakim ve savcıyla ilgili soruşturma izni verilmesini kararlaştırdı.
2017- Turk tiyatrosunun onemli isimlerinden oyuncu Engin Cezzar, 82 yaşında yaşamını kaybetti.
2020- ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da duzenlediği ortak basın toplantısında, tek taraflı Orta Doğu barış planını kamuoyuna acıkladı.
29 Ocak
1923- Mustafa Kemal Paşa, İzmir'de Latife (Uşaklıgil) Hanım ile evlendi. Evliliği, kamuoyuna Anadolu Ajansı duyurdu.
1934- Uluslararası bir festivale katılan ilk Turk filmi "Leblebici Horhor Ağa"nın cekimi tamamlandı. Muhsin Ertuğrul'un yonettiği, senaryosu "Mumtaz Osman" takma adıyla Nazım Hikmet tarafından yazılan film, aynı yıl 2. Venedik Film Festivali'nde "Onur Diploması" ile odullendirildi.
1944- Dunyanın en buyuk savaş gemisi Missouri denize indirildi.
1957- Şair Ziya Osman Saba 47 yaşında İstanbul'da oldu.
1979- Cin Başkan Yardımcısı Deng Şiaoping, ABD Başkanı Jimmy Carter ile Cin ve ABD arasındaki duşmanlığa son veren tarihi anlaşmayı imzaladı.
1981- Şair Ozdemir Asaf 58 yaşında İstanbul'da vefat etti.
2005- Cin'den Tayvan'a 55 yıl aradan sonra ilk ucak seferi duzenlendi.
2015- Cumhurbaşkanlığı hizmet birimlerinin Beştepe'deki Cumhurbaşkanlığı Kulliyesi'ne taşınma işlemleri tamamlandı. Cankaya Koşku girişindeki "Cumhurbaşkanlığı Forsu" kaldırıldı.
2015- Avrupa Birliği (AB), Suriyelilere 136 milyon avro ilave insani yardım kararı aldı.
2016- Cenevre'de Suriye goruşmeleri başladı. BM Suriye Ozel Temsilcisi Staffan de Mistura, Cenevre'deki Suriye goruşmeleri kapsamında rejim heyetiyle bir araya geldi.
2016- Atletizmde Turkiye, tarihinde ilk kez 6 maratoncuyla olimpiyatlara katılım hakkı elde etti.
2016- Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin "hak ihlali" yonunde verdiği kararın ardından yeniden gorulen İstanbul'daki "askeri casusluk" davasında tum sanıkların beraatine karar verdi.
30 Ocak
1919- Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun parcalanmasını kararlaştırdı.
1923- Yunanistan ile Ahali Mubadelesi Anlaşması yapıldı. Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar suren uygulamayla 400 bin Turk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
1933- Almanya'da Adolf Hitler iktidara gecti.
1943- Cumhurbaşkanı İsmet İnonu ile İngiltere Başbakanı Churchill arasındaki goruşmeler başladı. "Adana Mulakatı" olarak bilinen goruşmeye ilişkin resmi bildiri 1 Şubat'ta yayımlandı.
1946- Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.
1948- Hindistan'ın kurucusu Mahatma Gandhi, Yeni Delhi'de uğradığı silahlı saldırıda oldu.
1955- Tıp adamı Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Oke vefat etti.
1969- Turkiye'de ilk bobrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesinde, Yusuf Ozer adlı hastaya yapıldı.
1985- Ege'de tank cıkarma gemisi fırtına yuzunden battı, 39 denizci şehit oldu.
2001- TBMM'deki İctuzuk goruşmeleri sırasında cıkan arbede sonucu DYP Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi gecirerek vefat etti.
2005 - Irak'ta 50 yıl sonra ilk kez cok partili secimler yapıldı. Sunniler secimi boykot etti. Secimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ulkenin ilk Kurt devlet başkanı secildi. Şii İbrahim Caferi de başbakan oldu.
2010- İlk kadın oğretmenlerden Refet Angın, 95 yaşında İstanbul'da vefat etti.
2013- TSK Disiplin Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Kanuna gore, disiplinsizliğe karşı oda hapsi verilemeyecek.
2014- Ukrayna Parlamentosunda, hukumet karşıtı gosterilerde gozaltına alınan ya da tutuklu bulunanlar icin genel af getiren yasa kabul edildi.
2016- Terorizmin onlenmesi icin gerekli uluslararası iş birliğinin daha etkin hale getirilmesine yonelik hazırlanan ve Turkiye'nin 28 Mart 2007'de imzaladığı Suc Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Musaderesi ve Terorizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sozleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, kabul edilerek yasalaştı.
2017- Kuzey Afrika ulkesi Fas, 33 yıl sonra Afrika Birliği'ne yeniden uye oldu.
2019- Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (KDC) batısındaki Mai-Ndombe eyaletinde, her birinde yaklaşık 100 cesedin olduğu 50 toplu mezar bulundu.
2020- İcişleri Bakanlığınca, Şırnak'ta 780 jandarma, polis ve guvenlik korucusunun katılımıyla "Kapan-5 Gabar Operasyonu" başlatıldı.
31 Ocak
1729- Turkiye'de ilk kitap, Mehmet Bin Mustafa'nın (Vanlı) kaleme aldığı Sıhahı Cevheri (Vankulu) adlı sozluk basıldı. İbrahim Muteferrika, ilk Turk matbaasını İstanbul'da Sultanselim'deki konağında kurmuştu.
1914- Edebiyatcı (Ustat) Recaizade Ekrem vefat etti.
1928- Turk Maarif Cemiyeti (Turk Eğitim Derneği) kuruldu.
1938- Ataturk, Gemlik Suni İpek Fabrikasını actı.
1952- Yunanistan Başbakan Vekili ve Dışişleri Bakanı S. Venizelos'un Turkiye'ye yaptığı resmi gezi sırasında (31 Ocak-5 Şubat), Turk-Elen Dostluk Derneği kurulması kararlaştırıldı.
1964- Kıbrıs sorununu goruşmek uzere 15 Ocak'ta toplanan 3. Londra Konferansı, 19 gunluk calışmanın ardından bir sonuc alınamadan dağıldı.
1968- TRT Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.
1990- Ataturkcu Duşunce Derneği ve Turk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muammer Aksoy (73), Ankara'da evinin onunde olduruldu.
2004- TL'den 6 sıfır atılması ve Turkiye Cumhuriyeti para biriminin "Yeni Turk Lirası" (YTL) olmasını ongoren yasa Resmi Gazete'de yayımlandı.
2005- Afganistan'daki Turk birlikleri, Kabil'deki uluslararası havaalanının sorumluluğunu ustlendi.
2012- Cek Kanunu'nda değişiklik yapan tasarı yasalaştı. Kanuna gore, karşılıksız cekte adli para cezası odenmediği icin uygulanan hapis cezası, idari nitelikte yaptırıma donuşturuldu.
2013- Avrupa Dış İlişkiler Konseyi, AB'ye dış politika karnesi verdi ve Turkiye ile ilişkileri "en başarısız konular" arasında gosterdi.
2017- ABD Başkanı Donald Trump, nufusunun buyuk coğunluğu Musluman olan 7 ulkenin vatandaşlarına kapıları kapatan kararnameyi uygulamayacağını acıklayan Adalet Bakanı Vekili Sally Yates'i gorevden aldı.
2019 - Malezya Kralı Sultan V. Muhammed'in tahtını bırakmasının ardından krallığa secilen Pahang eyalet Kralı Sultan Abdullah, yemin ederek gorevine başladı.
2020- Birleşik Krallık, 31 Ocak itibarıyla AB uyeliğinden 47 yıl sonra resmen ayrıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yasemin Kalyoncuoğlu