ABD'nin 45. başkanlığı gorevine Ocak 2017'de başlayan ve 3 Kasım 2020'de yapılan secimlerde Demokrat rakibi Joe Biden'ın galip gelmesiyle gorevinden 20 Ocak'ta ayrılacak olan Donald Trump'ın başkanlık suresi fırtınalı gecti.
New York'ta doğup buyuyen ve ulkenin en zengin iş insanlarından olan Trump, 16 Haziran 2015'te, Kasım 2016'da yapılacak başkanlık secimleri icin Cumhuriyetci Partiden aday olacağını acıkladıktan sonra hem siyasi camianın hem de basının buyuk ilgisini gordu.
Trump, kabinesinde sık sık yaptığı değişikliklerle de adından sıkca soz ettirdi.
ABD tarihinin en tartışmalı başkanlarından biri olan Trump, 20 Ocak Carşamba gunu koltuğunu Demokrat Joe Biden'a devredecek.
Secim sonuclarının "hileli" olduğunu savunan Trump, Biden'ın yemin torenine katılmayarak ulke tarihindeki bir siyasi geleneğin daha dışına cıkmış olacak.
22 ay suren "Rusya soruşturması"
Trump, kendisini goreve başlar başlamaz secim kampanyası doneminde ekibinin Rusya ile ilişkileri konusundaki soruşturmanın icinde buldu.
Ozel Yetkili Savcı Robert Mueller, 22 ay suren Rusya soruşturmasının raporunu, 22 Mart 2019'da Adalet Bakanlığına sundu.
Adalet Bakanı William Barr ise raporun onemli bulgularını bir mektupla Kongreye bildirdi ve Trump'ın, Rusya ile gizli iş birliği yaptığını gosteren bir sonuca ulaşılamadığını kaydetti.
29 Mayıs 2019'da kameraların karşısına gecen Mueller, Rusya soruşturması dosyasının resmen kapandığını acıkladı.
Trump'ın ilk icraatlarından biri "Musluman ulkelere vize yasağı" oldu
ABD Başkanı Trump, goreve geldikten bir hafta sonra 27 Ocak 2017'de İran, Suriye, Libya, Yemen, Somali, Cad ve Kuzey Kore'ye seyahat yasağı getirdi ancak kararın geniş kitlelerce havalimanlarında protesto edilmesi uzerine geri adım atmak zorunda kaldı.
Daha sonra, "yukumluluklerini yerine getirdiği" gerekcesiyle Cad listeden cıkarıldı. Seyahat yasağı hafifletilerek guncellendi ve tekrar yururluğe kondu.
ABD Yuksek Mahkemesi, Haziran 2018'de Trump'ın, Musluman bazı ulkelerin de olduğu 7 ulkeyi hedef alan seyahat yasağını 4'e karşı 5 oyla onaylayarak Amerikan Anayasası'na uygun bulduğunu acıkladı.
Trump'ın "Fake News (Yalancı Basın)" savaşı
Trump, goreve ilk geldiği gunden bu yana Amerikan ana akım medyasını hedef tahtasına oturttu.
Trump'ın gerek Beyaz Saray'da duzenlediği toplantılarda gerek Beyaz Saray'dan ayrılırken verdiği kapı onu demeclerinde basın mensuplarıyla yaşadığı gergin anlar kameraya yansıdı.
Medyayı sık sık "Demokratların iş birlikcisi" olmakla itham eden Trump, Twitter'dan yaptığı paylaşımlarda da basın kuruluşlarını "Fake News (Yalancı Basın)" olarak niteledi.
Trump 2020 secim sonuclarını kabullenmedi
Trump'ın son donemine damga vuran en onemli olayların birisi de kendisinin mağlup ayrıldığı 3 Kasım 2020 secimleriydi.
Secimlerin Joe Biden'ın galibiyetiyle sonuclanmasının ardından Trump, sonucların "hileli" olduğunu ve asıl kazanının kendisi olduğunu one surerek bircok eyalette dava actı. Ancak Trump, bu davalardan bir sonuc alamadı.
6 Ocak Kongre baskını
ABD'de 6 Ocak'ta Kongre uyeleri, Başkan Yardımcısı Mike Pence'in başkanlığında secim sonuclarını teyit etmek uzere toplandı.
Trump, aynı gunun sabahı Beyaz Saray'ın onunde yaptığı mitingin ardından Trump yanlısı bazı protestocular, polis barikatını aşarak Kongreyi bastı.
Kayıtlara, "6 Ocak Kongre Baskını" olarak gecen olayın ardından Trump'ın halkı kışkırttığı ve olayların sorumlusu olduğu belirtildi.
Sosyal medya ağlarından Trump'a "dijital duvar"
Kongre baskınının ardından sosyal medya ağları da Trump'a karşı buyuk bir onleme harekatına başlamış oldu.
İlk olarak Twitter, Trump'ın olaylar esnasında attığı tweetlerden bazılarını sildi. Ardından Facebook ve Instagram 24, Twitter da 12 saatliğine Trump'ın hesaplarına erişim kısıtlaması getirdiklerini duyurdu.
Daha sonra Facebook ve Instagram, Biden'ın yemin ederek gorevine başlayacağı 20 Ocak'a kadar hesaplara erişimin kısıtlanacağını duyururken, Twitter 8 Ocak'ta yaptığı acıklamada, Trump'ın hesabını suresiz olarak askıya aldı.
Ardından Snapchat de Trump'ın hesabını kapattı.
Trump'ın azil soruşturmalarıyla imtihanı
Ote yandan Trump, gorevi surecinde ABD tarihinde azil soruşturması geciren 3. başkan oldu.
Demokratların Eylul 2019'da kendisine karşı başlattığı azil soruşturmasında, Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile temmuzda yaptığı telefon goruşmesinde, siyasi rakibi Demokrat Joe Biden'a karşı koz elde etmeye calışmakla suclandı.
Yaklaşık 5 aylık surecte Temsilciler Meclisinde Aralık 2019'da iki azil maddesiyle suclanan Trump, 5 Şubat 2020 gunu Senatoda yapılan oylama sonucunda her iki suclamadan da aklandı.
Ote yandan Demokratların, Kongre baskınından sorumlu tuttukları Trump'ın yargılanmasına yonelik 13 Ocak 2021'de Trump'ın "isyana teşvik" ile suclandığı azil maddesi, Temsilciler Meclisinde kabul edildi.
Trump'ın azline ilişkin Senatodaki surecin ise 19 Ocak'ta başlaması planlanıyor. Boylece ABD'nin 45. Başkanı Trump, ulke tarihinde "gorevden alınması istemiyle iki kez suclanan ilk başkan" olarak tarihe gecti.
Trump, Kovid-19'u hafife almakla suclandı
Mart 2020'de Kovid-19 gerceğiyle yuzleşen ve o zamandan beri salgının pencesinde hem sağlık hem sosyal hem de ekonomik alanda cetin bir savaş veren ABD'de, "Trump yonetiminin virus politikaları" en cok eleştirilen konuların başında geliyor
Salgının ilk gunlerinde Kovid-19'u grip ile karşılaştıran ve her şeyin kontrol altına alındığını savunan Trump'ın daha sonraki aylarda maske ve karantina karşıtı tavırları da dikkat cekti.
Trump doneminde dış politikada da sular durulmadı
Dış politika konusunda bugune kadar en yakın durduğu ulkelerden birisi de İsrail olan Trump, ilk olarak Aralık 2017'de Kudus'u "İsrail'in başkenti" olarak tanıdıklarını acıklayarak Tel Aviv'deki ABD buyukelciliğinin Kudus'e taşınmasına onay verdi.
Trump, ardından Washington'ın Birleşmiş Milletler Filistinli Multecilere Yardım Ajansına (UNRWA) yaptığı mali yardımları tamamen durdurma kararı, Filistin Kurtuluş Orgutunun (FKO) Washington'daki ofisini kapatma kararı, Golan Tepeleri uzerinde İsrail'in egemenliğini tanımasıyla İsrail'e desteğini surdurdu.
Trump son olarak, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan, Fas, Kosova ve Sırbistan gibi ulkelerin İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesine aracılık etti.
İran ile nukleer anlaşmadan cekilmesi ve yaptırımları yeniden getirmesi tepki cekti
Donald Trump yonetimi, 8 Mayıs 2018'de, 2015'te İran'la imzalanan nukleer anlaşmadan İran'ın balistik fuze ve bolgesel faaliyetlerini de kapsayan yeni bir anlaşmaya varabilmek icin cekildiğini acıkladı.
Sonrasında Tahran yonetiminin petrol ihracatını hedef alan yaptırımları uygulamaya koyan ABD, Nisan 2019'da İran Devrim Muhafızları Ordusunu "yabancı teror orgutleri" listesine aldı.
Trump goreve geldikten sonra İran'a cok sayıda yaptırım uyguladı, İran'ın Orta Doğu'daki kritik ismi Kudus Kuvvetleri Komutanı Kasım Suleymani'nin oldurulmesi emrini verdi.
Cin ile gelgitli ilişkiler
Trump, eleştirilere rağmen Cin Devlet Başkanı Şi Cinping ile de yakın ilişkiler kurdu.
Bir taraftan Cin ile ticaret savaşına giren Trump, ote yandan bir anlaşma icin iki ulke arasında yollar aradı.
Bu surecte Cin'e karşı Hong Kong ve Sincan Uygur Ozerk Bolgesi olmak uzere bircok konuda yaptırımlar getiren Trump, yeni tip koronavirus salgınının ardından Cin'e karşı eleştirilerini ağırlaştırdı ve "salgının tek sorumlusunun Cin olduğunu" savundu.
Meksika sınırına gocmen duvarı
Daha 2016'daki secim kampanyası doneminde gocmen karşıtı soylemleri ile dikkat ceken Trump, o donem Meksikalı gocmenleri "tecavuz, cinayet ve kacakcılık" ile itham etti.
Trump, başkanlığının son gunlerine kadar Meksika sınırına ordurduğu duvarı savundu ve en son eyalet dışı gezisini Teksas'ta orulen duvarı ziyaret ederek gercekleştirdi.
Kuzey Kore ile ilişkilerde onemli adımlar atıldı
Trump, ABD'nin en buyuk duşmanlarından Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile onemli temaslar kurdu.
Haziran 2018'de Singapur'da goruşen Trump-Kim ikilisi, Şubat 2019'da da Vietnam'da bir araya geldi. Ancak Vietnam'daki zirveden de sonuc alınamadı.
Trump, Haziran 2019'da "Kuzey Kore'ye ayak basan ilk ABD başkanı" unvanını elde etti.
Donald Trump, zaman zaman Kuzey Kore'nin nukleer denemeleri nedeniyle bu ulkeye tehditler de savurdu.
Trump ile Avrupa liderleri arasındaki anlaşmazlık
Trump'ın başkanlık doneminde en cok ters duştuğu isimler arasında Avrupalı liderler de vardı.
Ozellikle Emmanuel Macron ile aralarının bozuk olduğu konuşulan Trump, bazı Avrupa ulkelerinin NATO'ya gereken katkıyı yapmadığını savundu.
Trump, bu nedenle de Almanya'daki ABD askerlerini cekeceklerini duyurdu.
Turk-Amerikan ilişkileri
Suriye'den asker cekme ve "Rahip Brunson olayı" dışında genel olarak Turkiye ve ozellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile iyi ilişkileri olduğunu vurgulayan Trump, Kongredeki Turkiye karşıtı havaya rağmen buyuk oranda bu cizgisini korudu.
Zaman zaman Turkiye ile aynı cizgide acıklamalar yapan Trump, Washington'dan eleştiriler aldı.
Kasım 2019'da Beyaz Saray'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile goruşen Trump, buradaki acıklamalarıyla Ankara'nın haklılığını teyit etti.
YPG/PKK'ya desteğini surdurdu
Secim vaatlerinden biri "DEAŞ'ı en kısa surede bitirmek" olan Trump, Pentagon ve ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının (CENTCOM) Suriye'de teror orgutu YPG/PKK ile kurduğu yakın iş birliğini surdurme kararı aldı.
Mayıs 2017'de Pentagon'a "YPG'ye doğrudan silah yardımı yapılması" konusunda resmen izin veren Trump, Suriye'nin kuzeyinden Amerikan askerlerini cekene kadar orgute yaptığı yardımları surdurdu.
Ankara, Obama yonetimine olduğu gibi Trump yonetimine de YPG/PKK iş birliği dolayısıyla buyuk tepki gosterirken, Washington'ın teror orgutune yaptığı tırlar dolusu silah yardımı, ikili ilişkilerdeki en buyuk krizlerden biri oldu.
Trump'tan Turkiye'ye son dakika CAATSA yaptırımı
ABD Kongresi, 2 Ağustos 2017'de Trump'ın imzasıyla yururluğe giren CAATSA'nın (Amerika'nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası) Turkiye'ye karşı uygulanmasını talep etti.
Trump, en başta Kongrenin kararına destek vermediyse de 14 Aralık'ta CAATSA yaptırımlarını onayladı.
ABD Hazine Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığını (SSB) ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ile ust duzey yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gencoğlu ve Faruk Yiğit'i yaptırım listesine ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı