CİLT KANSERLERİ
Deri kanserleri bozulan cevresel faktorlerin de etkisi ile son yıllarda gitgide artmaktadır.
Ulkemizde deri kanserlerinin sıklığına ilişkin sağlıklı istatistik veriler yoktur.
Deri 2 tabakadan meydana gelmiştir.
1) Epidermis
2) Dermis
Epidermis derinin ust tabakasıdır. Vucudu dış etkenlerden korur. Su, elektrolit ve ısı kaybını onler. Dermis epidermisin altındadır. Kıl follikulleri, ter ve yağ bezleri, damarlar, sinirler bu kattadır.
Daha derinde deri altı yağ dokusu vardır.
Deri kanserleri epidermisin bazal tabakası veya daha ustteki hucre tabakalarından kaynak alabilir.
Deri kanserleri daha cok baş-boyunda olmakla birlikte tum deri yuzeyinde olabilir. Vucudun guneş goren bolgeleri deri kanserlerine daha cok adaydır.

KİMLER DERİ KANSERİ OLURLAR?
Deri kanserinin esas nedeni guneşten gelen ultraviole ışınlarıdır.
Mor otesi ışın veren elektrik lambaları ve bronzlaştırıcı suni ışık kaynakları da deri kanserlerine neden olabilir.
Ultraviole ışınlarına karşı dunyayı koruyan ozon tabakasının incelmesinin de deri kanserlerinde ciddi bir artışa neden olduğu bilinen bir gercektir.
En cok risk altında olanlar:

- Acık tenliler,
- Derilerinde kolayca cillenme olanlar,
- Cok fazla sayıda beni (nevus) olanlar ve bunların değişik şekil ve boyutta olması,
-Ailesinde deri kanseri bulunanlar,
- Acık havada fazla zaman gecirenler,
- Ekvatora yakın bolgelerde, yuksek rakımlı veya yıl boyunca yoğun guneş ışığına maruz kalanlar. Bunların dışında,
- Herhangi bir sebeple radyoaktif ışın tedavisi (radyoterapi) uygulamaları,
- Uzun yıllar iyileşmeden kalan acık yaralar,
- Katran, zift, arsenik vs. gibi kimyasal karsinojen maddelere kronik şekilde maruz kalma,
- Kronik mikrotravmalara maruz kalma gibi nedenlerle de deri kanserleri gelişebilir.
TİPLERİ NELERDİR?
1. Epidermisteki bazal hucrelerden kaynaklanan Bazal Hucreli Kanser (BHK)
2. Skuamoz (yassı)hucrelerden kaynaklanan Skuamoz Hucreli Kanser (SHK)
3. Melanositlerden (melanin ureten hucreler) kaynaklanan Malign Melanoma (MM)
BHK; en sık rastlanan deri kanseridir. Yavaş seyreder. Metastaz yapmaz. BHK nadiren hayatı tehdit eder.
SHK; sık rastlanan diğer bir deri kanseri tipidir. Dudaklar, yuz ve kulaklarda sık rastlanır. Lenf bezlerine bazen de ic organlara yayılabilir. SHK eğer tedavi edilmezse hayatı tehdit eder duruma gelir.
Deri kanserlerinin ucuncu tipi olan malign melanomalara daha az rastlanır. Ancak ozellikle guneşli bolgelerde yaşayanlarda sıklığı giderek artmaktadır. Deri kanserlerinin en tehlikeli tipidir. Ancak erken teşhis edilirse tam olarak tedavi edilebilme şansı vardır. Teşhis ve tedavide gecikme genellikle olumcul olmaktadır.
KANSERLEŞEBİLEN BAŞKA DERİ TUMORLERİ VARMIDIR?
Bilinmesi gereken ve sık gorulen iki deri tumoru benler ve keratozlardır. Benler, yoğun pigmentli deri hucrelerinin kumeleşmesinden oluşur.
Bazen deriden kabarık şekilde, bazen derile aynı seviyededir. Bazen doğuştan beri vardır. Bazen de sonradan cıkabilir. Bircoğunun tehlikesi olmamasına rağmen doğuştan beri var olan geniş ve kıllı dev benler ile değişik renklerde ve sınırları net olarak secilemeyen benler malign melanomaya donuşme riski taşırlar.
Benler;
1) Kozmetik nedenlerle,
2) Giysi ve takılarla surekli tahriş oluyorlarsa,
3) Malign melanomaya donuşme ihtimalleri nedeniyle cerrahi olarak cıkarılırlar.
Solar veya aktinik keratozlar ise uzerleri purtuklu veya pullu, kahverengi veya kırmızı renkte yamalar şeklinde gorulen deri tumorleridir. Genellikle derinin guneşe maruz kalan bolgelerinde gorulurler. Bunların kansere donuşme ihtimalleri vardır.
Kansere donuşme belirtileri gosterenler cerrahi olarak cıkarılmalıdırlar.
DERİ KANSERLERİ NASIL TANINIR?
Bazal ve Skuamoz Hucreli Kanserler ceşitli gorunuşlerde olabilirler.
Genel olarak:
1) Beyaz ve pembe renkli kucuk bir kitle şeklinde,
2) Yuzeyi duzgun, parlak veya cukur şeklinde,
3) Kuru, pullu, kırmızı bir nokta şeklinde,
4) Kabuklu, kırmızı, yumru şeklinde,
5) Kabuklu yanyana kucuk kitleler şeklinde,
6) Bir yara izine benzeyen beyaz bir yama şeklinde olabilirler.
2-4 haftada iyileşmeyen, kanama ve ağrı yapabilen bu turdeki lezyonların kanser olabileceklerini duşunmek gerekir.
Malign Melanoma ise genellikle bir benden veya normal olan bir deriden başlayabilir.
Herhangi bir bende ortaya cıkan aşağıdaki değişiklikler kanserleşme acısından uyarı kriterleri olarak kabul edilmelidir.
1. Asimetti
2. Kenar duzensizliği
3. Değişik renk tonlarında olma
4. Uzerinde kabuklanma
5. Kanama
6. Kaşıntı
7. Cevresinde kızarıklık
8. Kıllanma artışı
9. Boyutunda 6 mm'den daha fazla veya anormal bir artış olması.
Bu değişikliklerden biri veya birkacı gozlenen benler cerrahi olarak cıkarılarak Malign Melanoma acısından histopatolojik incelemeye tabi tutulmalıdır.
Eğer tum bu değişkenler size karmaşık geliyorsa şunu hatırlamak cok onemlidir.
Derinizi tanıyınız ve tepeden - tırnağa duzenli olarak muayene ediniz. Sizi şuphelendiren birşeylere rastlarsanız hemen bir Plastik Rekonstruktif ve Estetik Cerrahi uzmanına başvurunuz! Plastik cerrahlar tumoru fonksiyonel yapıyı bozmadan ve en estetik goruntuyu sağlayacak şekilde cerrahi olarak cıkartırlar. Cıkarılan dokunun histopatolojik incelemesi ile tam olarak cıkarılıp cıkarılamadığı, zeminde kalıntı kalıp kalmadığı anlaşılabilir.
TEDAVİSİ NASILDIR?
Tedavi kanserin tipine, buyume evresine, yerleşim yerine gore değişmektedir.
Eğer kanser kucuk ise işlem ayaktan, lokal anestezi altında kolayca yapılabilir.
Bu kucuk ve az tehlikeli tiplerde kazıma (kuretaj) veya elektrik akımı ile kanser hucrelerini yoketme (dessikasyon) işlemleri de yapılabilir. Ancak bu metodların tedavi acısından guvenilirliği az, iz bırakma ve deformasyon yapma ihtimalleri fazladır.
Kanser buyukse, lenf nodlarına veya vucudun başka bir bolgesine yayılmışsa buyuk cerrahi işlemlere ihtiyac duyulabilir.
Deri kanserlerinde muhtemel diğer tedavi secenekleri kriyoterapi (kanser hucrelerinin dondurularak tahrip edilmesi), radyoterapi (ışın tedavisi), kemoterapi (antikanser ilacların verilmesi)'dir.
Tedaviye başlamadan once bu yontemleri doktorunuzla beraber değerlendirmeli ve aşağıdaki sorulara cevaplar aramalısınız.
- Tumorun yok edilmesi acısından hangi tedavi yontemi daha guvenlidir?
- Hangi secenek size daha uygundur?
- Sizdeki kanser tipi icin ne kadar etkilidir?
- Olası riskleri ve yan etkileri nelerdir?
- Beklediğiniz fonksiyonel ve kozmetik sonuclar ne kadar elde edilebilir?
NUKS OLUR MU? NUKS ENGELLENEBİLİR Mİ?
Deri kanserleri nuksedebilir. Ancak nuks riskini azaltmak veya ortaya cıkabilecek nuksun riskini azaltmak mumkundur. Bunun icin:
- Doktorunuzun cağırdığı kontrollere duzenli olarak uyunuz.
- Yaz aylarında ozellikle de saat 11.00-15.00 arası saatlerde guneşe maruz kalmaktan kacınınız. Ultraviole ışınlarının su ve buluttan gecip, kum ve kardan yansıyabileceğini unutmayınız.
- Dışarda uzun sure kalmanız gerekiyorsa geniş kenarlı şapkalar ve uzun kollu
elbiseler giyiniz.
- Acıkta kalan deri bolumleri icin en az 15 guneş koruma faktorlu kremler kullanınız. Yuzdukten ve terledikten sonra da duzenli aralıklarla bu kremleri kullanmaya devam ediniz.
- Son olarak cildinizi duzenli olarak siz de muayene ediniz. Eğer herhangi bir şupheniz varsa en kısa surede plastik cerrahınıza başvurunuz.
Goz ic kenarında bazal hucreli kanser (Ameliyat oncesi ve sonrası)