okul oncesi fonksiyon oyunları fonksiyon oyunları
Ceyda Cecan Karakuş
Uzman Psikolog

Oyun bir cocuğun en onemli işidir. Cocuklar oyun ortamında kendilerini serbestce ifade ettip, yaşantılarını yansıtırlar ve dış dunyaya farketmeden hazırlık yaparlar. Ayrıca oyun, cocuğun gelişimindeki en onemli araclardan biridir. Cocuklar oynayarak dış dunyayı tanırlar ve onunla baş etmenin yollarını oğrenirler. Ozellikle okul oncesi donemdeki cocuklar icin duygu ve duşuncelerin ifade edilebileceği en uygun ortam oyundur.

Cocukta Oyunun Gelişim Aşamaları

* 0-12 Ay - Bebek dunyayı tanımak icin duyu organlarını kullanır.Tekrarlanan manipulatif, tekrarlanan oyunlar oynarlar (Cee-e J) Kendi bedenini ve annenin bedenini tanımak. Sac cekme,ısırma...bu donemde ilk sozcukleri duyarız, geciş nesneleri vardır. Geciş Olgusu Geciş nesnesi,oyuncak battaniye ...(D.W.Winnicott) duyarız.

* 1-2 Yaş- Yiyecekler ve atıklarıyla oynamak,kaba motor kullanımı, yurume, koşma...Dış dunyayı tanımak ister cek- it, saklanmak.... Anne baba cocuk oyunları oynarlar, saklambac,gureş. Taklitler ve gozlemler yaparlar.(Anne taklidi)

* 3-5 Yaş- Kum, su, hamur, sozcukler, oykuler, muzik. Koşmak dans etmek,top oyunları,resim yapmak,deneyler,inşaa etme,puzzle turu oyunlar,grup oyunları oynayabilir.Hayali arkadaş, evcilik.(Gundelik hayatta başedemediği şeyleri hayali arkadaşa yukler).

* 5-12 Yaş- Yaratıcılık, sanat muzik, kitap, hayvanlar, kurallı oyunlarbisiklet, yazı yazmak, oğrenilen bilgileri kullanarak birşeyler oluşturmak.Yarışmaya dayalı oyunlar, dramatik oyunlar, evlenme, gunlik hayatın taklidi.

* 12 Yaş ve ustu- Yaratıcı sanat ,oykuler yazmak,aşkJ ,spor,hobiler,bilim ve teknoloji,arkadaşlıklar,sorun cozme,hayal kurmak,değişik rollere girme.

Oyun Terapisi

Oyun oynama yetisini sorunlar boyutunda yeniden yapılandırmadır. Oyun terapisi, guvenli bir ortam ve terapist eşliğinde gercekleştirilir. Cocuk oyun yoluyla baş edemediği duyguları ve yaşadığı zorlukları yeniden canlandırma yaparak deneyimler ve ustesinden gelmeye calışır. Oyun terapisi cocuğa deneyim ve duygularını yeniden canlandırma fırsatı sunduğu icin iyileştirici ozelliği vardır. Oyun terapisinde surec sonuctan onemlidir. Cocuk, terapi suresinde engellenmişlikten kurtulur ve gelişim surecine kaldığı yerden devam edebilir.

Tarihe baktığımızda, oyunun yıllardan beri terapotik amacla kullanıldıgını goruyoruz. Erikson oyunu, cocuğun travmatik deneyimleri ile uğraşılarının ifadelendirmesi olan bir ego fonksiyonu olarak gormuştur. Hug-Hellmuth tarafından 1921 de kullanılmıştır ancak bir oyun tedavi tekniği geliştirilmemiştir. Anna Freud ve Melanie Klein da cocuklar ile yaptıkları klasik psikanalitik tedavi surecleri icinde oyunu kullanmışlardır. Levy (1939),Release Therapy ile ilk yapılandırılmş oyun terapisinigeliştirmiştir. Gardner (1971-1972), oyunda oyku anlatma tekniğini uygulamıştır. 1947 yılında Axline,Rogers’ın teorilerini geliştirmiş ve Nondirektif TerapiModelini oluşturmuştur. Bu tedavide cocuğa hicbir sınırlama ve yorum getirilmez. Ginott (1959,1961), cocuğun psikoterapisinde, sınırların onemini vurgulamış ve bir klavuzun gerekliliğinden sozetmiştir.

Oyun Terapisi,
Gunumuzde en sık kullanılan oyun terapileri, Non Direktif Oyun Terapisi , Cocuk Merkezli Oyun Terapisi , Bilişsel Davranışcı oyun terapisi. Seans suresi 50 dakikadır.

Terapinin Aşamaları
Araştırma aşaması-Guvenin oluşması
Limitlerin oluşturulması- ihtiyacların dışa vurulması
Bağımlılık aşaması
Terapotik buyume aşaması

Uygulama:
0-1 Yaş- Regresif donuşlu oyunlara ihtiyac vardır. ( Parmak boya cadır vs..)
1-2 Yaş Duyguların dışa vurulması (Bloklar , resim kağıdı)
3-5 Yaş Sembolik oyunlar role playing (kostumler, kuklalar)
5-12 Yaş- Yapılandırılmış oyun( sanat terapisi, grup)

Sure
Terapi suresi cocuğa ve soruna gore değişiklik gosterir ancak problem davranış ne kadar yeniyse bunun aşılması o kadar kolay olacaktır kaynak.hanemiz.com