Koronaviruse karşı aşı olduktan sonra pandemi oncesinde olduğu gibi rahatca hareket edebileceğini duşunenler yanılıyor. Aşılara dair cok fazla bilinmeyen var. Mesela aşıya rağmen virusu bulaştırıp bulaştıramayacağımız.Aşı olmak, koronaviruse bağlı Covid-19 hastalığının şiddetli seyrini hafifletebilir veya en iyi koşullarda onu tamamen onleyebilir. Bununla birlikte, pek cok şey henuz yeterince araştırılmamış durumda. Aşı korumasının ne kadar sureceği ve bir aşının virusun halk arasında yayılmasını azaltmaya ve hatta durdurmaya ne olcude yardımcı olduğuna dair henuz net calışmalar bulunmuyor. Aşılanan kişilerin hastalığı başkalarına bulaştırıp bulaştıramadığı konusunda da kesin bir bilgi yok.
Ancak kesin olan bir husus var: Mevcut bilgilere gore, her ikisi de mRNA temelli BioNTech/Pfizer veya Moderna'nın aşılarından iki doz olduysanız bu aşılar koronaviruse karşı yuzde 95'e kadar koruma sağlıyor. Aşıya dair yapılan araştırmaya katılan 36 bin 621 kişiden 170'i Covid-19'a yakalanıyor, ancak bunlardan sadece sekizi aşı yapılanlardan. Test sonucu pozitif cıkan 162 kişinin buyuk coğunluğunun plasebo grubuna ait olduğu belirtiliyor ve yuzde 95'lik etkinlik hesaplaması bu şekilde yapılıyor.

Sağlık kuruluşlarından onay alan korona aşılarının coğunun insanlar icin oldukca etkili olduğu bildiriliyor. Bu durum tum yaş ve cinsiyet grupları icin de gecerli. Aşılanmamış kişilerin Covid-19'a yakalanma olasılığı, aşılananlara gore dokuz kat daha fazla.
Aşı sonrası sosyal mesafe kurallarına dikkat
Robert Koch Enstitusu'ne (RKI) gore, aşılanan kişilerin koronavirusu başkalarına bulaştırıp bulaştırmayacağı ve ne olcude bulaştırabileceği henuz netlik kazanmadı. Almanya'da salgınla ilgili verileri izleyen RKI'nin acıklamasına gore, "Elimizde bulunan mevcut veriler, Covid-19'a karşı mRNA temelli aşıların bulaşmayı onleme veya azaltma acısından etkinliğinin kesin bir değerlendirmesine izin vermiyor." O sebepten RKI, bu veriler elde edilene kadar, genel olarak tavsiye edilen koruyucu onlemlerin aşılamadan sonra da izlenmeye devam edilmesi gerektiğini belirtiyor. Bu onlemler ise sosyal mesafeyi korumak, hijyen kurallarına dikkat etmek ve maske kullanmak olarak sıralanıyor.
Aşıların bağışıklık sağlaması
İdeal olarak korona aşısı insanları ilk etapta enfekte olmaktan korur. Federal Sağlık Bilgilendirme Merkezi (BZgA), korona aşılarının, virusun aşılanmış kişiler arasında daha fazla yayılmasını onlediğinin henuz kanıtlanmadığını, bu konuya dair sonuclara onumuzdeki aylarda erişebileceğimizi belirtti. Bu tarz bir bağışıklıkta virus vucuda girmeden yakalanır. Dolayısıyla aşılama, bir kişinin enfekte olmasını engeller. Aşılanan kişiler, virus vucutlarında bulunmadığı icin virusu başkalarına geciremezler. mRNA temelli aşıların bu tur bir bağışıklığı sağlayıp sağlamayacağı henuz bilinmiyor.
Diğer bir bağışıklık sağlama turunde ise aşı enfeksiyonu engellemiyor ancak aşılanan kişiyi hastalığın başlangıcından ve şiddetli seyrinden korur. Ancak bir aşı, virusun coğalmasını durdurmazsa ve yalnızca hastalığın etkilerini etkisiz hale getirir veya hafifletirse, o zaman en azından bazı aşılanmış kişiler teorik olarak onu yine de yayabilir. Ancak burada da korona aşılarının daha ileri calışma sonuclarını beklemek onem kazanıyor.
Aşılar yuzde yuz koruma sağlar mı?
Bazı aşılar cok yuksek koruma sağlasa bile, aşı vasıtasıyla yuzde yuz korunma diye bir şey aslında bulunmuyor. Orneğin kızamık, kabakulak ve kızamıkcık aşısı yuzde 93 ila 99 etkinliği bulunan bir aşı. Mevsimsel grip aşısı ise bu değerin cok uzaklarında. RKI'ye gore, 2019-2020 sezonunda grip aşısının etkinliği, grip turune bağlı olarak yuzde 61 ila 73 arasında değişiyordu.
Pandemi oncesi kaygısız hayata donuş mumkun mu?
Coğu insan bir aşının ya işe yaradığını ya da hic işe yaramadığını varsayıyor. Ancak aşılarda durum siyah ve beyaz kadar keskin değil. Sadece Covid-19 aşısı icin değil, butun aşılar icin bircok farklı kademe bulunuyor. Hangi aşının ne zaman hangi kademeye erişeceği ise belli olmuyor.
Bununla birlikte, şu anda uygulanmakta olan koronavirus aşıları, aşılanan her kişide hastalığın şiddetini azaltabilecek durumda. Ancak aşıların, pandemiden onceki gibi kaygısız bir hayata geri donuş icin kolay bir cozum olmadıkları da ortada.
Gudrun Heise
(c)Deutsche Welle
Kaynak: Deutsche Welle