BURDUR Mehmet Akif Ersoy Universitesi (MAKU) oğretim uyeleri, hayvanlarda bircok hastalığa cok hızlı teşhis konulmasını sağlayan, kan, idrar, dışkı ve deri numunelerinin 10 dakikada sonucunun alınabileceği cep telefonuna entegre mobil mikroskop geliştirdi. MAKU Rektoru Prof. Dr. Adem Korkmaz, erken teşhisle hayvan olumlerinin ciddi olcude durdurulacağını, insan sağlığı icin de kullanılabileceğini acıkladı.
Turkiye'de hayvancılığın en onemli merkezlerinden biri olan Burdur'da, MAKU Nano Teknoloji Bolumu oğretim uyeleri Prof. Dr. Ahmet Cicek ve Doc. Nurettin Korozlu, ozel sektor iş birliğiyle hayvan ve insan sağlığı icin bircok bakteriyel ve bulaşıcı hastalığın hızlı teşhisinde kullanılabilecek cep telefonuna entegre mobil mikroskop geliştirdi. Yazılımı yuzde 100, mikroskobu da yuzde 90 oranında yerli uretim olan sistem, MAKU Veterinerlik Fakultesi ve Hayvan Hastanesi'ndeki laboratuvar ve veri merkeziyle entegre edildi.

DAĞDAKİ HAYVANA 10 DAKİKADA TEŞHİSKoylerdeki, dağ veya yaylalardaki bir cobanın hastalanan hayvanını tedavi icin cağırdığı veteriner hekim ya da tekniker, mobil mikroskop uygulamasıyla, 10 dakika icinde kan, idrar, dışkı ve deri numunelerinden aldığı orneklerle bakteriyel ve bulaşıcı hastalıkla ilgili teşhisi koyabilecek ve hızla tedaviye başlayabilecek. Bu sayede dağ başından alınan kan orneklerinin hastane veya laboratuvar ortamına taşınmasına ve gunlerce sonuc beklenmesine gerek kalmayacak. Mobil mikroskop ile alınan numuneler bin kat buyutulebiliyor.NUMUNELERİN HASTANEYE GİTMESİNE GEREK KALMIYORBolgesel Kalkınma Projesi kapsamında Turkiye'deki 15 universiteden biri olduklarını acıklayan MAKU Rektoru Prof. Dr. Adem Korkmaz, mobil mikroskop uygulamasının da bu alanda yurutulen bircok projeden biri olduğunu soyledi. Prof. Dr. Korkmaz, nano bilimciler, veteriner hekimler ve ozel sektor iş birliğiyle uretilen mikroskobun, ozellikle kucukbaş ve buyukbaşlarda hastalıkların erken teşhisi, bazı hayvanların fiziksel koşullardan hastane ya da kliniklere getirilmesi mumkun olmadığı uzak mekanlarda iletişimi sağlaması ve cok hızlı surede teşhis koyup tedaviye gecmeyi sağlayan bir arac olduğunu kaydetti.ERKEN TEŞHİS OLUMLERİ ONLEYECEKHayvan hastalıkları dışında projenin insan sağlığı icin de kullanılabileceğini belirten Rektor Prof. Dr. Korkmaz, "Ama misyonumuz gereği hayvan hastalıklarında, ozellikle de buzağı, keci, koyun olumlerinde kullanacağız. Cunku bazı hastalıklar var ki erken mudahale ederseniz kurtarıyorsunuz. Erken mudahale edilmezse hayvanı cok kısa surede kaybedebiliyorsunuz. İshaller bu grupta yer alıyor. Veteriner hekimin hayvanı gorup ilk mudahaleyi yapıp, ilk kuşkusunu teknik bir analizle sonuclandırıp hızla tedaviye gecmesini sağlıyor" dedi.HIZLI TEDAVİProf. Dr. Korkmaz, Torosların bir dağ koyunde ucra bir noktadaki veteriner hekim veya teknikerin cok rahat bu calışmaları yapıp universite bilgi teknolojileri ve laboratuvarları ve hayvan hastanesine verileri dijital ortamda anlık gonderebildiğini soyledi. 3- 5 dakika icinde veri incelenerek en gec 10 dakikada veteriner hekime hastalıkla ilgili bilgi verildiğini belirten Prof. Dr. Korkmaz, "Veteriner hekime doğru tedaviye başlamak ve zaman kazanma imkanı sunuyor. Projemiz seri uretim aşamasına geldi, son kontrol ve saha denetimleri sonrasında yerli ve milli bir urun olarak Turkiye'ye hediye edeceğiz" diye konuştu.DUNYADA İLK ENTEGRE MOBİL MİKROSKOPBu kucuk mobil mikroskobun dunyada ornekleri olduğunu belirten Prof. Dr. Korkmaz, "Ancak bir yazılımla, bir veri merkeziyle calışan entegre bir sistem dunyada tek. Bu yazılım tamamen bizim muhendislerimiz tarafından yapıldı ve bu yolculuk universitemizi Tarım 4.0 yolculuğuna başlattı. Yakın gelecekte Hacettepe Universitemiz ile yaptığımız iş birliğiyle cok daha guclu calışmalar yaparak Burdur'u Sanayi Bakanlığı'nın Sanayi 4.0 Projesi icerisinde Tarım ve ozellikle de Hayvancılık 4.0'da yer almak istiyoruz. Bu mikroskopta kullanılan malzemelerin yuzde 90'ı da yerli. Ostim'deki sanayicilerimiz tarafından uretildi" dedi.'İNSAN SAĞLIĞI İCİN DE KULLANILABİLİR'Bu cihaz ve yapay zekayla da desteklenen veri merkezinden dunyanın her yerine hizmet verilebileceğini de anlatan Prof. Dr. Korkmaz, "Hayvancılığın dışında insan sağlığı icin de hakikaten insanların ayağına laboratuvarı goturduğu kucucuk bir cantadaki bir sağlık ekipmanı, bir doktor veya tekniker. İlla doktorun da gitmesi gerekmiyor. Teknolojiyi hayvanın ya da insanın ayağına goturduğu basit, birkac dakikalık operasyonla bilgilerin merkeze aktığı bir proje. İnsan sağlığı acısından Turkiye'nin her yerine, Afrika, Asya, Balkanlar gibi Burdur'u da aşan ve dunyaya acılabileceğimiz bir pencere vazifesi goruyor" dedi.MİLYARCA LİRA MADDİ KAYBI ONLEYECEKMobil mikroskop uygulamasını geliştiren oğretim uyeleri Prof. Dr. Ahmet Cicek ve Doc. Dr. Nurettin Korozlu, sistemi sahada uygulamalı anlattı. Veteriner hekimlerin sahada kan, idrar, dışkı gibi ornekleri kolaylıkla cep telefonuna entegre mobil mikroskop aracılığıyla aldığını ve veri merkezine aktardığını belirten Prof. Dr. Ahmet Cicek, "Gerekli teşhisleri koyabiliyor veya laboratuvarlarımızdaki uzmanlara gondererek danışmanlık alabiliyorlar. Boylelikle hayvanlar, hayvan hastanesi gibi ortamlara taşınmadan bu tur kan veya bağırsak parazitleri gibi etmenlerden kaynaklanan hastalıkların hızlı ve kolay tanısı mumkun oluyor. Ulkemizde onemli bir sorun olan buzağı olumleri gibi sorunların onune gecileceğini de umuyoruz. Ulkemizde her yıl buzağı olumu cok yuksek miktarda ve milyarlarca lira maddi kayba neden oluyor" diye konuştu.

Kaynak: Demiroren Haber Ajansı / Mehmet CINAR