[h=3]SİGMUND FREUD KİMDİR?[/h]Sigmund Freud 6 Mayıs 1856 - 23 Eylul 1939, psikolojinin en onemli alt dallarından biri olan psikanaliz biliminin kurucusu olan Avusturya doğumlu Yahudi norologdu. Psikanaliz, hasta ile psikanalist arasında gercekleşen diyalog yoluyla psikopatolojik vakaları tedavi etmekte kullanılan klinik yontemidir. Hastaların zihinsel sureclerinin bilinc dışı unsurlarla olan bağlantılarını ortaya cıkarmaya calışır.
Freud, Avusturya İmparatorluğu'nun Moravya'ya bağlı Freiberg kasabasında Aşkenazi Yahudi bir ailenin cocuğu olarak dunyaya geldi. 1881'de Viyana Universitesi'nden tıp doktoru sıfatıyla mezun oldu. 1885'te habilitasyonunu tamamladıktan sonra noropatoloji docenti olarak atandı ve 1902'de profesor oldu Hayatının neredeyse tamamını Viyana'da geciren Freud, 1886'da klinik calışmalarını da bu şehirde başlattı. 1938'de Nazi tehditi yuzunden Avusturya'yı terk etti ve 1939'da İngiltere'de surgunde oldu.

Psikanaliz kuramını oluştururken Freud, serbest cağrışımın kullanılması ve cozumlemelerde aktarım surecinin anahtar olarak ele alınması gibi tedavi yontemleri geliştirirdi. Cinselliği yeniden tanımlarken cocukluk sureclerini de buna dahil ettiği Oidipus kompleksi kavramını psikanalitiğin merkezine yerleştirdi. Ruyaları arzu tatmin yeri kabul ederek hastalarının semptom oluşumlarına ve bastırılmış duygularına dair bulguları ruyaları inceleyerek elde etti. Bu durumu temel aldığı bilinc dışı teorisinde id, ego ve superegoyu iceren bir psişik yapı modeli ortaya koydu. Bunların yanı sıra Freud, zihinsel surecleri etkileyen ve erotik bağlar kuran cinselleştirilmiş durtu enerjisi libidonun tanımını yaptı. Ortaya koyduğu bir diğer kavram olan olum icgudusunu ise zorlayıcı tekrarlama, nefret, saldırganlık ve nevrotik sucluluğun kaynağı olarak acıkladı. Kariyerinin ilerleyen yıllarındaki calışmalarında ise din ve kulture dair geniş kapsamlı yorumlar ve eleştiriler yayımladı.
Teşhis ve klinik uygulamalarda kullanımı genel olarak azalan psikanaliz; psikoloji, psikiyatri ve psikoterapi ile beşeri bilimlerin genelinde etkili olmaya devam etmektedir. HÂlen suren etkisi sebebiyle tedavideki işlevi, bilimsel konumu ve feminizme katkı sağladığı ya da zarar verdiği gibi konularda kapsamlı ve yuksek sesli tartışmalara yol acmaktadır.Bununla birlikte Freud'un calışmaları cağdaş Batı felsefesini ve populer kulturunu etkiledi. 1940'da kaleme aldığı mersiyede W. H. Auden, Freud'un "farklı yaşamları etkileyen butun bir duşunce iklimi" yarattığını ifade etti.
Hayatı
Orta hÂlli bir Yahudi yun tuccarının, kırk yaşındayken, kendisinden yirmi yaş kucuk bir kadınla yaptığı ikinci evliliğinden dunyaya geldi. Ekonomik bunalımdan dolayı ailesi Viyana'ya yerleşmek zorunda kaldığında, Freud henuz 4 yaşındaydı. 1938 yılına kadar burada yaşadı.
Lisede Latince, Fransızca ve İngilizce oğrenirken kendi cabalarıyla İbranice, İspanyolca ve İtalyanca oğrendi. Başarılı bir oğrenciydi. Goethe'nın yapıtlarından etkilenerek, başlangıcta istemediği halde, tıp okumaya karar verdi.
Universite yıllarında Yahudi duşmanlığıyla karşılaştı, okuldaki arkadaş cevresinden dışlandı. 1876 yılında fizyolojist Brucke'nin laboratuvarına girdi, burada anatomopatoloji ve insan sinir sistemi uzerine araştırmalar yaptı. 1881'de tıp oğrenimini bitirdi. 1883'te donemin unlu beyin anatomisi ve noropatoloji uzmanı Dr. Theodor Meynert'in yonetiminde psikaytri kliniğinde asistan olarak calışmaya başladı. 1884 yılında kokain uzerine bir inceleme yapmakla gorevlendirildi. 1884'te kokainin analjezik ozelliklerini keşfetti, anestezik niteliklerini ise sezinledi. (Yaşamım ve Psikanaliz adlı yapıtında kokainin anestezik niteliklerini aslında bildiğini, yalnız tıp calışmalarını bıraktığından dolayı bunların başkaları tarafından ortaya cıkarıldığını ileri surer.)
Aldığı bir bursla 1885'te Paris'e gitti, Salpêtriê Hastanesi'nde, Jean Martin Charcot'nun yanında staja başladı. Burada histerinin belirtilerini, hipnotizma ve telkinin etkilerini gozlemledi. Charcot'dan cok etkilendi (Yaşamım ve Psikanaliz 'de Charcot'ya ne kadar duşkun olduğu gorulur). Charcot'nun konferanslarını Almancaya cevirdi ve 1886'da yayımladı.
1886'da Paris'ten ayrılarak Berlin'e gitti. Burada cocuk noropatolojisiyle ilgilendi. Viyana'ya donerek ozel hekimliğe başladı. 1886 ekim ayında 4 yıldır nişanlı olduğu Martha Bernays ile evlendi. Sinir hastalıkları ve histeri şikayetiyle kendisine başvuranlar uzerinde donemin unlu tedavi yontemlerini, elektroterapi ve hipnotizmayı uyguladı. 1887'de Dr. Bernheim'in Telkin ve Telkinin Tedavideki Uygulamaları Ustune adlı kitabını cevirdi.
Elizabet von R. adındaki bir kadın hasta kendisini serbest cağrışım yontemine zorlayınca hipnozdan vazgecti. 1892 - 1895 yılları arasında Charcot'nun Salı Gunu Dersleri adlı kitabının cevirisini, savunma psikonevrozları uzerine bir makaleyi ve saplantılar ve fobiler uzerine başka bir makaleyi Breuer ile ortaklaşa hazırladı. Ancak tıp cevrelerince Histeri Uzerine İncelemeler hoş karşılanmadı. Bu yapıtta psikanalizin temel ilkelerine rastlanır.
1896 yılında babasının olumu uzerine derin bir bunalıma girdi ve sistematik olarak kendini cozumlemeye başladı. Yine aynı yıl Breuer'le nevrozların cinsel acıdan acıklanması konusunda ters duşerek yollarını ayırdı. Histerinin cinsel etiyolojisi uzerine verdiği bir konferans skandala yol actı. Bu donemde W. Fliess'le yazışmaları, ozcozumleme sureci, hayatı uzerinde onemli etkiler yarattı. (Bu yazışmaları Freud'un olumunden sonra eşi ve kızı tarafından kamuoyuna duyurulmuştur. Freud psikanalize ozel hayatını karıştırmak istemediğinden, kişisel kayıtlar bırakmamış, bircok yazışma ve mektubunu olumunden once yakmıştır.) Hayatının 10 yıl suren bu doneminde, Freud hem yandaş, hem oğrenci bakımından yalnız kaldı. Kendini hastaların tedavisine ve psikanalizin yaratılmasına yoğunlaştırdı. Bu surecin sonucu olarak 1897'de Oedipus Kompleksi, 1900'de Duşlerin Yorumu (iki cilt) adlı eserler ortaya cıktı.
1908'te Viyana Psikanaliz Derneği kuruldu. Bu olay, Freud icin bir donum noktasıydı, Yaşamım ve Psikanaliz kitabında buna buyuk yer verdi. Ancak bu tarihten once bile Freud'un cevresinde cozumlemenin giderek kurumlaştığı gorulur. 1902'den sonra "Carşamba Gunleri Psikoloji Derneği", adı altında başta P. Federn, O. Rank, W. Stekel ve Alfred Adler olmak uzere, Freud'un ilk yandaşları bir araya toplandılar. 1904'te E. Bleuer'le yazışmaya başladı. 1907'de Bleuer'in asistanı Carl Gustav Jung tarafından ziyaret edilir. Jung aynı yıl Zurih'te Freud Derneği'ni kurdu. Bu Freud icin buyuk bir başarıydı, zira psikanaliz artık ulke sınırlarının dışına cıkmıştı. Takip eden yıllarda Jung, 1. Psikanaliz Kongresi'ne katıldı ve psikanaliz uzerine konferanslar vermek uzere Freud ile birlikte ABD'ye yolculuk etti. Freud, 1910 - 1920 yıllarında Psikanaliz Uzerine, Bir Paranoya Vakası Ozyaşam Oykusu Uzerine Psikoanalitik Gozlemler: Başkan Screber, Totem ve Tabu, Narsizmin İncelenmesine Giriş, Yas ve Melankoli adlı eserleri yayımladı. Amerikan sineması (Hollywood) Freud'u ve psikanalizi cok sevdi. Samuel Goldwyn 1924 sonbaharında Viyana'ya giderek Freud'u buldu. Tasarladığı şey, Hollywood'da "psikoanaliz calışmalarını ticarileştirmesi ve beyazperdeye uygun bir oyku yazması" icin yuzbin dolar onermekti. Freud bu teklifi reddetti. Ancak, densiz ve cıkarcı Hollywood patronları psikanaliz konulu ya da "delilik" uzerine yazılan senaryolarla buyuk paralar kazandılar. Sinema endustrisindesu gibi akan paranın buyuk bir miktarı, Freud'un cebine olmasa bile Freudcu ceplere aktı.[12]
1923'te kendisine ustcene ve damak kanseri tanısı kondu. İzleyen yıllarda 33 kez ameliyat oldu. Surekli protez takması gerektiğinden dolayı uzun yıllar konuşma ve yemek yeme sıkıntısı cekti. 1938'de Naziler'in Viyana'ya girmesiyle birlikte en kucuk cocuğu Anna ile birlikte Avusturya'yı terk etmek zorunda kalarak Londra'ya yerleşti. Olumune dek tedavi ve calışmalarına burada devam etti.
Freud, prensipleri gereği kişisel hicbir ozel belge, anı defteri, mektup bırakmamış, hepsini yakmıştır. Bu nedenle, Freud'a dair ilk ve en kapsamlı bilgiler ilk olarak yakın dostu İngiliz psikaytr Ernest Jones'un 1953'te yayımlanan uc ciltlik Sigmund Freud'un Yaşamı ve Yapıtları adlı kitabıyla ortaya cıkarıldı.
Freud'un psikanalitik acıdan one surduğu yıkımlar doğum, cinsellik, kastrasyon, Oidipus kompleksi, narsisizm, yas, olum durtusu gibi bircok bicim alacak ve ceşitli adlarla anılacaktır.[13] Freud'un calışmalarındaki başlangıc noktası, ancak sansurlenmiş gecmişle yaşanabileceğidir; modern insanların kendi gecmişlerinin mağdurları oldukları kadar mimarları da olduğunu ileri surerken "iyileşmek isteriz, ama acı cekmeye bayılırız; hazzın kaynağı acının da kaynağıdır, eğer biri bizi tatmin edebiliyorsa husrana da uğratabilir" goruşunu vurgulamıştır. Rekabet ve hırs, kayıp ve sefaletle ayrılmaz bir bicimde bağlıdır. Hırsın nedenlere ve gerekceleri cocukluğun felaketlerindedir.Modern birey hem cevresinden hem de arzularından gelen uyaranlara aşırı derecede maruz kalmıştır ve kendisinden ya da diğer insanlardan soyutlanmadan, kendisine ya da diğer insanlara yabancılaşmadan yalıtılmak icin durmadan savaşmaktadır. Cocuk, yeni doğan kardeşini işgalci ve rakip olarak etiketler; yalnızca emzirilme donemindeki bir bebek değil, annenin ilgisinin yoğunlaştığı bir nesnedir. Tahttan indirildiğini, elindekilerin calındığını, haklarının zarar gorduğunu hisseder. Kardeşine nefret duyar, sadakatsiz anneye kin besler. Freud, kardeşine karşı gelişen bu tur duygularını (kayıplarını) iyileştirme yolu olarak "oğrenmeyi (eğitimi)" secerken, babasının kendisi icin soylediği "bu cocuk hicbir zaman adam olmayacak" sozlerini "hırsına korkunc bir hakaret olarak" değerlendirmiştir.Babasıyla ilgili duş kırıklığı onu "entelektuel bir baba" arayışına yonelttiği gorulur; cevresindeki erkek dostlarında aradığı ozellik "babasına benzememeleri" idi. İnsanlar cocuk sahibi olduklarında kendi cocukluklarını ve kendi anne babalarından gorduklerini ya da gormedikleri anne babalığı anımsarlar.
Freud'un tıp okuma kararındaki en etkili etmen "bilgi aclığı" idi; oğrenmeyi ve oğretmeyi, coğu zaman yardım ve tedavi etmekten cok daha keyifli buluyordu. En cok sevdiği ilkesi ise zorunluluğu zevke donuşturmekti. Freud'a gore, modern insanlar, yaradılış ve kultur yapıları nedeniyle utopyacıdır; ne kadar cok acı cekerlerse ceksinler hep daha iyi bir geleceğe inanarak yaşarlar. Oysa, uygarlaşma sureci ne kadar olanak tanıyıcı olsa da her zaman baskıcıdır. Bireyin devlet icin kabul edilemez parcalarını ve versiyonlarını secip ayırır, bireyi kendine uyduramadığı yanlarıyla caresiz ortada bırakır. Gecmişten geleceği kurtarmak mumkunse eğer, bunun nasıl bir gelecek olduğu bilinmez; modern insanlar kendi gelişimleriyle ilgili celişik duyguları olan tek hayvandır, buyumeye can atarlar, ancak buyumekten nefret de ederler.[13]
KİTAPLARI
Zur Psychopat­hologie des Alltagslebens (Gunluk Yaşa­mın Psikopatolojisi)
Die Traumdeutung (Duşlerin Yorumu)
Uber Psychoanaly­se (Psikanaliz Uzerine Beş Ders)
Totem und Tabu (Totem ve Tabu)
Zur Einfuhrung des Narzissmus (Narsisizmin İncelenmesine Giriş)
Unbehagen in der Kultur (Uygarlı­ğın Huzursuzluğu)
Jenseits des Lustprinzips Das Ich und das Es (Haz İlkesinin Otesinde Ben ve İd)
Der Mann Moses und die monotheistische Religion (Musa ve Tektanrıcılık)
Cinsellik Kuramı Uzerine Uc Deneme, 1905
Der Witz und seine Beziehung zum Unbewussten, Espiriler ve Bilincdışı'yla İlişkisi, 1905
Psychoanalytische Bemerkungen uber einen autobiographisch beschriebenen Fall von Paranoia/ Der Fall Daniel Paul Schreber, (Bir otobiyografik paranoya vakasında psikanalitik yorumlar/ Dava Daniel Paul Schreber), 1910/11
Psikanalizin Tarihcesi, 1914
Psikanalize Giriş Dersleri, 1917
Yaşamım ve Psikanaliz, 1925
Tutukluk, Semtom ve Korku, 1926
Bir Yanılsamanın Geleceği, 1927
Kultur İcindeki Huzursuzluk, 1930
Psikanaliz ve Uygulama
Psikanaliz Uzerine
Olgu oykuleri
Histeri ile Mucadele
Hayat kronolojisi
1856 6 Mayıs. Musevi bir ailenin cocuğu olarak Moravya'da Freiberg'de (bugun: Príbor) doğar.
1860 Aile Viyana'ya yerleşir.
1865 İlkokula girer.
1873 Viyana Universitesine tıp oğrencisi olarak girer.
1876-82 Viyana'da Fizyoloji Enstitusunde Brucke'nin yanında calışır.
1877 İlk yayınlar: anatomi ve fizyoloji uzerine makaleler
1881 Tıp doktoru olarak mezun olur
1882 Martha Bernays ile nişanlanma
1882-5 Viyana Genel Hastanesinde calışma, beyin anatomisi uzerinde yoğunlaşma: pek cok yayın
1884-7 Kokainin klinik kullanımı uzerine araştırmalar
1885 Noropataloji Privatdozent'i (universite hocası) olarak atanma
1886 Martha Bernays'la evlenme. Viyana'da sinir hastalıkları uzerine ozel muayenehane acış.
1886-93 Viyana'da Kassowitz Enstitusunde noroloji uzerine, ozellikle cocuklardaki beyin felcleri uzerine surekli calışma ve pek cok yayın
1887 En buyuk kızının doğumu (Mathilde)
1887-1902 Berlin'deki Wilhelm Fliess'le arkadaşlık ve yazışma. Freud'dun, bu donemde, ona yazdığı ve olumunden sonra, 1950'de yayımlanan mektupları goruşlerinin gelişimine pek cok ışık tutmuştur.
1887 Uygulamalarında hipnotik telkini kullanmaya başlar
1888 (yak) Histerinin katartik sağaltımında hipnozu kullanarak, Breuer'i izlemeye başlar. Giderek hipnozu bırakır ve onun yerine serbest cağrışımı gecirir.
1889 Telkin tekniğini incelemek uzere, Nancy'de Bernheim'ı ziyaret eder. En buyuk oğlunun doğumu (Martin)
1891 Afazi uzerine monografi.
1892 En kucuk oğlunun doğumu (Ernst).
1893-8 Histeri, obsesyonlar ve anksiyete uzerine araştırma ve kısa makaleler.
1895 Breuer ile birlikte, Histeri Uzerine Calışmalar; olgu oykuleri ve Freud'un kendi tekniği betimlemesi.
1893-6 Freud'la Breuer arasında giderek artan goruş ayrılığı. Freud, savunma ve bastırma kavramlarını ve de nevrozun, ego ile libido arasında bir catışmanın sonucu olduğunu getirir.
1895 Bilimsel bir ruh bilim projesi: Freud'un Fliess'e mektupları arasında bulunur ve ilk kez 1950'de basılmıştır. Ruhbilimi noroloji terimleri ile anlatmak icin başarısız bir girişim, ama Freud'un daha sonraki coğu kuramının habercisidir.
1896 Ruh cozumleme teriminin ortaya cıkışı. Babasının olumu (80 yaşında).
1897 Freud'un oz-cozumlemesi; yaralanma kuramının terk edilmesine ve cocuksu cinsellik ve Oediepus karmaşasının benimsenmesine yol acmıştır.
1900 Duşlerin Yorumu. Son bolumunde, Freud'un zihinsel surecler, bilincdışı ve haz ilkesinin ustunluğu uzerine tum goruşleri ilk kez ozetlenir.
1901 Gunluk Yaşamın Psikopatolojisi. Bu, duşler hakkındaki kitapla birlikte, Freud'un kuramlarının, yalnızca patolojik durumlara değil normal zihinsel yaşama da uygulandığını ortaya koyar.
1902 Professor Extraordinarius atanır.
1905 Cinsellik Kuramı Uzerine Uc Deneme: İnsanoğlunda, cinsel icgudunun gelişiminin, bebeklikten erişkinliğe dek ilk kez izlenişi.
1906 (yak) C.G. Jung ruh cozumlemeye katılır.
1908 Ruhcozumleyicilerin ilk uluslararası toplantısı (Salzburg'da).
1909 Freud ve Jung konferans vermek uzere ABD'ye cağrılırlar. Bir cocuğun ilk cozumlemesinin olgu oykusu (kucuk Hans beş yaşında) daha once, erişkinlerin cozumlemesinden cıkarılmış olan sonucların, ozellikle de bebeklik cinselliği ile Oediepus ve iğdiş edilme karmaşasına ilişkin olanların desteklenmesi.
1910 (yak) Narsisizm kuramının ilk ortaya cıkışı.
1911-15 Ruh cozumleme tekniği uzerine makaleler.
1911 Alfred Adler'in ayrılışı. Ruh cozumleme kuramlarının psikolojik bir olguya, Dr. Schreber'in oz yaşam oykusune uyarlanması.
1912-13 Totem ve Tabu: Ruh cozumlemenin, antropolojik malzemeye uyarlanması.
1914 Jung'un ayrılışı. Ruhcozumsel Devinimin Tarihi Uzerine. Adler ve jung hakkında polemik yapılan bir kesimi de icerir. Son buyuk olgu oykusunu, Kurt Adamı yazar. (1918'e dek yayınlanmamıştır).
1915 Gunumuze yalnızca beş tanesi gelmiş temel kuramsal sorularla ilgili on iki metapsikolojik makaleden oluşan dizi.
1915-17 Giriş Konferansları: Freud'un goruşlerinin birinci Dunya Savaşı'na kadarki durumunun kapsamlı genel bir değerlendirmesi.
1919 Narsisizm kuramının savaş nevrozlarına uygulanması. İkinci kızının olumu.
1920 Haz İlkesinin otesinde: yineleme takıntısı ve olum icgudusu kuramının ilk kez acık olarak tanıtılması.
1921 Grup Ruhbilimi. Egonun sistematik bir cozumsel incelenmesinin başlangıcı.
1923 Ego ve İd. Bir id, bir ego ve bir de superegoya bolunmesiyle aklın yapı ve işleyişinin buyuk olcude duzeltilmiş tanımı. Kanser hastalığının ortaya cıkışı.
1925 Kadınların cinsel gelişimi uzerine duzeltilmiş goruşler.
1926 Ketvurmalar, Belirtiler ve Anksiyete. Anksiyete sorunu uzerine duzeltilmiş goruşler.
1927 Bir yanılsamanın geleceği. Bir din tartışması: Freud'un geriye kalan yıllarının coğunu adadığı bir dizi toplum bilimsel calışmanın birincisi.
1930 Uygarlık ve Hoşnutsuzlukları. Bu, Freud'un yıkıcı ic guduler (ki olum ic gudusunun bir gorunumu sayılmıştır) uzerine ilk kapsamlı calışmasını icerir. Freud, Frankfurt kenti tarafından Goethe odulu ile odullendirilir.
1933 Hitler Almanya'da guc kazanır. Freud'un kitapları Berlin'de halk onunde Naziler tarafından yakılır.
1934-8 Musa ve Tek Tanrıcılık. Freud'un yaşarken yayımlanan son kitabı.
1938 Hitler'in Avusturya'yı ilhakı. Freud, Londra'ya gitmek uzere, Viyana'yı terk eder. Ruhcozumlemenin Bir Taslağı. Ruh cozumlemenin son, bitmemiş ama koklu bir tanımı.
1939 23 Eylul, Londra'da olumu.