WhatsApp’ın gonderdiği bildirim aslında hicbir şeyi değiştirmedi. Facebook zaten yapmakta olduğu şey icin kullanıcılardan izin almak zorunda kaldı, cunku yasal duzenlemelerle koşeye sıkıştı. WhatsApp'ın bildirim ile değişen tek şey bu endişelerin artık herkes tarafından paylaşılıyor olması. Peki ya alternatif arayışımız? Mesela Telegram, bu endişelerimizi giderecek platform mu?
Telegram’ın bir WhatsApp alternatif olarak ne kadar guvenli olduğu konusunda sayısız endişe var. Biz de konuyu aydınlatmak icin işin LorentLabs’a danıştık, Telegram hakkındaki guvenlik gerceklerini derledik.
[h=2]Telegram, tıpkı WhatsApp gibi GPDR uyumlu bir uygulama. Peki bu ne demek? [/h]
TurkceyeGenel Veri Koruma Yonetmeliği olarak cevirebileceğimiz GDPR, Avrupa Birliği ulkeleri tarafından kabul edilmiş, kullanıcıların bilgilerini koruma amacıyla yururluğe giren yeni bir yasadır. Avrupa ulkelerinde faaliyet gostermek isteyen şirketler bu yasaya uymak zorundadır. Yani kullanıcı verilerini ucuncu taraflar ile paylaşamazlar, ancak kendi şirketleri icin reklamcılık amacı ile kullanabilirler. Telegram bu yasaya uygun hizmet veriyor.
[h=2]Telegram’a da reklamlar gelecek:[/h]
WhatsApp, toplanan verileri ana şirketi Facebook ve Facebook’un diğer uygulama ile hizmetleri icin reklamcılık amaclı kullanılmasını talep ediyor. Telegram ise bir catı şirkete, yani verileri reklamcılık hedefli paylaşabileceği ust kuruma sahip değil. Bunun yerine Telegram, yakında uygulama ici reklamlar getirmeye hazırlanıyor. Buyuk resme bakıldığında iki uygulama arasında bu acından bir fark bulunmuyor.
[h=2]Uctan uca şifreleme var, ancak sadece gizli ve ikili ozel sohbetlerde gecerli. Yani grup mesajlaşmalarına isteyenler ulaşabilir:[/h]
WhatsApp’taki uctan uca şifreleme, yapılan tum sohbetlerde gecerli. Yani ikili sohbetlerde ya da grup sohbetlerindeki tum mesajlar, sadece o goruşmenin taraflarınca gorulebilir. Telegram’da ise grup sohbetleri bu ozellikten mahrum durumda. Sadece ikili goruşmelerde isteğe bağlı olarak uctan uca şifrelemeyi acabiliyorsunuz. Eğer bu konuda endişeleriniz varsa, WhatsApp’ın daha guvenli olduğunu soylemek zorundayız.
Ancak Telegram, şirket politikalarına gore gerekli hukumetler dahil hicbir ucuncu taraf ile veri paylaşımı yapmadığını soyluyor. Yine de Apple’ı guvenlik konusunda eleştirip en tehlikeli şirket olduğunu soyleyen Telegram kurucusunun Rusya hukumeti ile sorunları olduğunu, hatta Rusya’nın Mark Zuckerberg’i olarak anıldığını hatırlatmak lazım. Bu acıdan bakıldığında Telegram, WhatsApp’ın paralel evrendeki bir versiyonu gibi.
[h=2]Gizli sohbetlerde ekran goruntusu alınırsa bildirim ile haber veriliyor: [/h]
Telegram’da gizli sohbetlerin uctan uca şifreli olması dışında bir onemli guvenlik onlemi de ekran goruntusu bildirimi. Eğer karşınızdaki kişi konuşmalarınızın ekran goruntusunu alırsa size bildirim geliyor. Tabii ki bu durum sizin icin de gecerli.
Ancak bu ozelliğin veri guvenliği konusunda cok da bir şey sunmadığını belirtmek lazım. Sadece ikili goruşme yaptığınız kişiye guvenmiyosanız işinize yarayabilir. İkili goruşmelerde ise uctan uca şifreleme ozelliği bulunduğu icin Telegram zaten -yasal olarak- bu mesajları okuyamayan ucunu taraf. Ekran goruntuleri sadece karşınızdaki kişiye ilişkin endişelerde işe yarayan bir ozellik.
[h=2]Kayıt olurken telefon numarası şart, kullanırken değil. Ancak eski numaranızı başkası kullanırsa işin rengi değişiyor:[/h]
Telegram’a ilk kayıt olduğunuzda telefon numarınıza bağlı bir hesap acabiliyorsunuz. Ancak numaranızı uygulamadaki hesap ayarları bolumunden kaldırabiliyorsunuz. WhatsApp ile arasındaki en onemli farklardan birisini oluşturan bu durum, uygulamayı daha ozgur bir yapıya geciriyor ancak onemli bir sorun da teşkil ediyor.
Telegram, girişte kullandığınız telefon numarası ile hesabınızı ilişkilendiriyor. Eğer GSM şirketinize başvurup numarayı kapatmak isterseniz, numarayı boşa cıkarmış oluyorsunuz. Cok değil, 1,5 - 2 yıl gibi bir surenin ardından numaranız yeniden başka kullanıcılar tarafından satın alınabilir. Eğer yeni kullanıcı sizin esjki numaranız ile Telegram acmaya kalkarsa sizin hesabınıza, tum goruşmelerinize ulaşıyor.
Eğer Telegram hesabınızın bağlı olduğu numarayı iptal edecekseniz bu durumu yaşamamak icin Telegram’daki tum goruşmelerinizi silmeniz, hesabınızı kapattıktan sonra numarayı bırakmanız gerekiyor.
[h=2]Başkası ile Telegram uzerinden iletişim kurmak icin telefon numaranızı vermek zorunda değilsiniz, kullanıcı adı yetiyor:[/h]
Telegram’da goruşme yapmak icin kullanıcı adınızı vermeniz yeterli. Bu acıdan bakıldığında Telegram’ı Swarm klonu ve mesajlaşma odaklı bir Twitter gibi duşunebilirsiniz. Kullanıcı adınız ile dilediğiniz kişiye ulaşıp iletişim kurmanız mumkun. Tanımadığınız kişiler ile telefon numaranız uzerinden iletişim kurmama imkanı kulağa hoş geliyor.
[h=2]Telegram %100 acık kaynaklı bir uygulama değil. Peki bu ne anlama geliyor? [/h]
Acık kaynaklı bir uygulamanın tum kaynak kodları, isteyen her yazılımcı tarafından goruntulenip incelenebilir. Yani uygulamanın nasıl veri topladığı, bu verileri hangi taraflarla paylaştığı soruları işi bilen herkes tarafından yanıtlanabilir. WhatsApp kapalı bir uygulamadır buna hicbir şekilde izin vermez.
Telegram ise kısmen acık kaynaklıdır. Bu sayede yazılımcılar botlar geliştirebilir, sohbetleri bu botlar ile kontrol altına alabilirsiniz. Nitekim sunucuları acık kaynaklı değildir, bu nedenle verilerin nasıl ve hangi guvenlik unsurları ile korunduğuna ulaşmak imkansızdır.
[h=2]Telegram’da 'Beni Gorunur Yap' ozelliğine dikkat edin:[/h]
Telegram, yakınınızdaki diğer kullanıcı ve grupları gorme ve hemen sohbete gecme imkanı sunuyor. Ancak bu ozelliği kapatmazsanız, yakınınızda Telegram kullanan herkes sizi gorebiliyor, dilediği gibi mesaj atabiliyor. Amacı her ne kadar lokal bir sosyal medya imkanı sunmak olsa da Beni Gorunur Yap ozelliği, iş guvenliğe geldiğinde sorun yaratabilir.
[h=2]Gizlilik ayrı bir mesela ama kullanan cocuklar olduğunda Telegram hic guvenli değil:[/h]
Telegram, Turkiye'de ve dunyanın pek cok ulkesinde yasa dışı paylaşımların yapıldığı kalabalık mesajlaşma grupları ile biliniyor. Uzun yıllar boyunca ana iletişim aracı olan WhatsApp'a alternatif olarak kalması, yasa dışı paylaşım davranışlarını Telegram'a kanalize etti. Dışarıdan sıradan gorulen pek cok insan, gundelik kullanımda WhatsApp'ı tercih ederken bu gizli saklı işler icin acık şekilde Telegram'ı tercih ediyor.
Cocuklar ise Telegram'ın kullanıldığı cihazlarda yasa dışı gruplara cok acık birer hedef haline geliyorlar. Bir cocuğun yakındaki bir başka Telegram kullanıcısı tarafından gizli bir gruba dahil edildiğini duşunun... Boyle bir durumda yaşama ihtimali olan travmayı atlatması oldukca zor.
[h=2]Telegram’da hakkınızda toplanan verileri @GDPRbot ile oğrenebilir ve indirebilirsiniz:[/h] Adım #1: Buraya tıklayarak Telegram’da GDPRbot ile sohbet sayfasınız acın, Adım #2: Mesaj bolumune şu komutlar girerek ilgili bilgilere ulaşın /access Telegram’daki tum verilerinizi indirebileceğiniz bir bağlantı sunar /contact Gizlilik sorunları hakkında Telegram ekibine ulaşmanızı sağlar /email Hesabınıza bağlı e-posta adresini değiştirmenizi sağlar /privacy Telegram gizlilik sozleşmesi hakkında bilgiler verir Telegram’da farklı amaclar ile kullanabileceğiniz sayısız bot bulunuyor. Bu botlardan birisi de Telegram’ın geliştirdiği GDPRbot. Yukarıdaki adımları uygulayarak kolayca Telegram'da depolanan kişisel verilerinizi indirebilir, uygulamanın yasal yukumlulukleri ve gizlilik politikası hakkında detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
[h=2]Sonuc: Telegram WhatsApp’ın gizlilik alternatifi olabilir mi? [/h]
Telegram zaten uzun yıllardır WhatsApp’ın alternatifi, ancak gizlilik konusunda değil. WhatsApp’tan daha ozgur bir platform sunması, 200 bin kişiye kadar desteklenen grup sohbetleri ve duyuru kanalları gibi ozellikleriyle daha zengin bir alternatif. Sunucular haricinde acık kaynaklı olması da biraz daha guvenilir olmasını sağlıyor, o kadar.
Son aşamada ise yukarda da soylediğimiz gibi Telegram’ın reklam gostermeye başlayacağını, bunun icin GPDR’ye uygun şekilde hareket etse de kullanıcı bilgilerini kullanacağı aşikar. Yani WhatsApp ne yapıyorsa, Telegram da onu yapacak bir uygulama. Sonuc olarak kullanım amacı acısından bir alternatif, ancak guvenlik acısından beklentileri boşa cıkarabilir.