Burdur Havzası'nın onemli sulak alanlarından Burdur Golu'nde son yıllarda artan cekilmenin onune, tarımsal uretim modellerinin değiştirilmesi ve su kullanımındaki tasarrufla gecilebileceği bildirildi.
Goller Yoresinin gocmen kuşlar icin onemli konaklama alanlarından olan ve Ramsar Sozleşmesi ile koruma altında bulunan Burdur Golu'nde su seviyesi her yıl ortalama 30-35 santimetre azalıyor.

DSİ'den alınan verilere gore, 1996'da hazırlanan "Burdur Golu Hidrolojisi" planlama raporlarında taşkın kotu 857,54 metre olarak tespit edilen golde 14 Ağustos 2020'de maksimum su kotu 850 metre olarak hesaplandı.
Maksimum seviyeye ulaşılan 1970'den ve ozellikle 80'li yıllardan sonra gol seviyesinde surekli duşme meydana gelirken, en onemli su kaybı nedeninin buharlaşma olduğu belirlendi.
Bu sebeple "Burdur Golu ArGe Calışması" DSİ 182. Şube Mudurluğu kontrolunde 2018'de başlatıldı. Bir yıl suren calışmada şahit havuz haricinde uc farklı buharlaşma yontemi denendi.
Bu projenin cıktıları esas alınarak Su Yonetimi Genel Mudurluğu tarafından, "Burdur Golu Uzerinde Guneş Enerjisi Santrali ile Buharlaşmanın Azaltılması ve Elektrik Uretme İmkanlarının Araştırılması Fizibilite Raporu" calışmaları başlatıldı.
Havzadaki sulamaları kapalı sisteme donuşturme calışmalarının devam ettiği kaydedildi.
"Az su tuketen urunleri tercih etmeliyiz"
Burdur Mehmet Akif Ersoy Universitesi (MAKU) Biyoloji Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Tamer Albayrak, AA muhabirine, Burdur Golu'ndeki cekilme nedenlerinin başında iklimsel sebeplerin geldiğini soyledi.
Turkiye'de sıcaklık ortalamalarının gittikce arttığına değinen Albayrak, bu artışın insan faktorunun etkileriyle karbon yakıtlarının kullanımından sonra daha hızlı bicimde olduğunu aktardı.
Sıcaklık artışının gollerde buharlaşmayı artırdığına dikkati ceken Albayrak, "Golleri besleyen en onemli unsur kar yağışıdır. Bolgede karla ortulu gun sayısına baktığımızda ciddi oranda azalma soz konusu. Bunun yanında insan faktoru olarak da Burdur Golu'nun etrafında tarımsal faaliyetler icin yapılan bircok baraj goruyoruz. Barajların haricinde bircoğu kayıt dışı, golun etrafında cok ciddi sayıda su kuyuları da mevcut. Cevrede bazı sulama sistemi hatalarından dolayı bol su kullanımı goruluyor." ifadelerini kullandı.
Albayrak, su kuyularının onune gecilerek barajlarda tutulan suyun belli bir kısmının gole salınması ve tarımsal uretimde daha az su tuketen urunlere gecişin olması gerektiğini belirterek, şoyle konuştu:
"Golun cekilmesi farklı cevre sorunlarına yol acıyor. Cekilen alanlarda tozlanma goruluyor. Golun azalması suyun kimyasal yapısını değiştirerek tuzluluk oranının artmasına sebep olmakta. Bu da golde yaşayan canlıları olumsuz yonde etkiliyor. Bu artış devam ederse gol gittikce canlılığını kaybedecek ve golden beslenen kuşların yaşamını da etkileyecek. Bu bolgede suyu cok idareli kullanmamız gerekiyor, bilincsiz kullanmamalıyız. Tarımsal uretimde az su tuketen urunleri tercih etmeliyiz, evlerimizde de daha az su tuketerek katkıda bulunmaya calışmalıyız."
"Cozum goller icin verilecek topyekun bir kurtuluş savaşından geciyor"
MAKU Biyoloji Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. İskender Gulle de kuraklığın gollerdeki cekilmenin ana nedeni olsa da etkili olan bir diğer nedenin yaklaşık son 20 yıldır artan aşırı su kullanımı olduğunu vurguladı.
Burdur, Eğirdir ve Beyşehir gollerinde en buyuk sorunun su kayıpları olduğunu anlatan Gulle, şunları kaydetti:
"Sorun belli bir kurum ya da sivil toplum kuruluşlarının cozeceği bir sorun değil, Burdur Golu havzasında yaşayan 250 bin kişinin dayanışarak cozeceği bir sorun. Cozum goller icin verilecek topyekun bir kurtuluş savaşından geciyor. Su kullanımında en cok tasarruf, giderin en cok olduğu alandan yapılması gerekiyor. Tarımsal amaclı kullandığımız sudan yuzde 30'luk, 40'lık bir tasarruf yaptığımız takdirde onumuzdeki 10-15 yıl icinde gollerimizin yeniden eski haline donmek uzere olduğunu ya da en azından mevcut konumlarını koruduklarını goreceğiz. Sorunun yegane cozum yolu, havzadaki bitkisel ve hayvansal uretim modelinin değiştirilmesiyle mumkun olacak. Yetiştireceğimiz urunlerde daha radikal davranmamız lazım. Ciftci fedakarlık ederken, ev hanımlarının da aşırı su kullanım alışkanlıklarına son vermesi, belediyelerin su kullanımı icin bir takım onlemler alması lazım."
Kaynak: Anadolu Ajansı / Bilal Altıok