Besteci, muzik eğitimcisi, etnomuzikolog Ahmet Adnan Saygun, vefatının 30. yılında yad ediliyor.
Unutulmaz eserlere imza atan sanatcı, İzmir Milli Kutuphanesinin kurucularından, matematik oğretmeni Mahmut Celalettin Bey ile ailesi Konya'dan İzmir'e gelen Zeynep Seniha Hanım'ın cocuğu olarak 1907'de dunyaya geldi.

İzmir'deki Hadika-i Subyan İlkokulu'na 1912'de başlayan Saygun, muzik derslerindeki ustun başarısıyle dikkati cekti.
Saygun, 1918'de başladığı İzmir İttihat ve Terakki Lisesi'nde okurken, muzik oğretmeni İsmail Zuhtu Kuşcuoğlu'nun kurduğu dort sesli koroya katıldı.
Oğretmeninin onerisi uzerine, 13 yaşındayken, unlu piyano oğretmeni olan Rossati'den piyano dersleri almaya başlayan Saygun, 1922'de Macar Tevfik Bey ile calışmalara başladı, 1923'te Huseyin Sadettin Arel'den iki ay armoni dersleri aldı.
Sanatcı, 1925'te Fransız La Grande Encyclopedie'den muzikle ilgili makaleleri cevirerek birkac ciltlik buyuk bir "Musiki Lugati" meydana getirdikten sonra 1926'da İzmir Lisesi'nde muzik oğretmeni oldu.
Maarif Vekaleti'nin actığı sınavı kazanarak 1928'de Paris'e burslu gonderilen Saygun, unlu muzik okulu Schola Cantorum'da Vincent D'Idy, Eugene Borrel, Souberbielle, Amedee Gastoue adlı oğretmenlerin oğrencisi oldu.
"Yunus Emre Oratoryosu"nu 1942'de tamamladı
Ahmet Adnan Saygun, Turkiye'ye dondukten sonra 1931'de Musiki Muallim Mektebi'ne, 1936'da İstanbul Belediye Konservatuvarı'na kontrpuan ve teori oğretmeni olarak atandı.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasını (CSO) 1934 yılı boyunca yoneten Saygun, aynı donem, Ataturk'un talebiyle, Turkiye'yi ziyaret edecek olan İran Şahı şerefine ilk Turk operası olan "Op. 9 Ozsoy" Operası"nı bir ay gibi kısa bir zamanda yazdı. Aynı yıl, yine Ataturk'un talebiyle "Taşbebek" operasını besteledi.
Saygun'un 1942'de tamamladığı "Yunus Emre Oratoryosu" 25 Mayıs 1946'da Ankara'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakultesi'nde seslendirildi ve buyuk başarı kazandı. En onemli yapıtı olarak kabul edilen eser, cumhuriyet donemi Turk muziğinin en cok seslendirilen eserlerinden oldu ve daha sonra Paris'te ve Birleşmiş Milletlerin kuruluş yıl donumu sebebiyle New York'ta unlu orkestra şefi Leopold Stokowski yonetiminde seslendirildi.
Sanatcı, bu eserle, cocukluğunda İzmir Kemeraltı Carşısı'nın Dervişler Caddesi'nde (Anafartalar Caddesi) Mevlevi dervişlerden duyduğu ezgileri Avrupa ve ABD'ye, Birleşmiş Milletler'e ve eserin sonradan cevrileceği 5 ayrı dile taşımış oldu.
Ankara Devlet Konservatuarı kompozisyon ve modal muzik oğretmenliğine 1946'da atanan sanatcı, 1948'de İnonu Armağanı, 1949'da Fransa Milli Eğitim Bakanlığınca Akademik Nişan, 1950'de Akademi Madalya'sı, 1951'de İtalya Hukumetince, 1. Nişan ve Uluslararası Muzik Sosyetesi'nden Sibelius Bestecilik madalyası aldı.
"Devlet Sanatcısı" unvanı alan ilk isim
1971 yılında yururluğe giren Devlet Sanatcılığı Kanunu cercevesinde ilk "devlet sanatcısı" unvanını alan Saygun'a, 1981'de Ataturk Sanat Armağanı ve 1985'te "Sanatcı Profesor" unvanı verildi.
Ulvi Cemal Erkin, Cemal Reşit Rey, Hasan Ferit Alnar ve Necil Kazım Akses ile birlikte "Turk Beşleri" arasında yer alan Saygun, ilk Turk operası "Ozsoy"un bestecisidir.
"Kerem", "Koroğlu", "Gilgameş" başta olmak uzere uc opera, "Ataturk'e ve Anadolu'ya Destan" adlı koral eserler, 5 senfoni, ceşitli koncertolar, orkestra, koro, oda muziği eserleri, vokal ve enstrumantal parcalar, kitaplar, araştırmalar ve makaleler yazan, sayısız turku derlemeleri bulunan sanatcı, 6 Ocak 1991'de pankreas kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Sanatcının kaleme aldığı kitaplar şunlar:
1936 - Turk Halk Musıkisinde Pentatonizm,
1937 - Gencliğe Şarkılar: Halkevi ve Mektepler icin,
1937 - Rize, Artvin, Kars Havalisi Turku, Saz ve Oyunlar Hakkında Bazı Malumat,
1938 - Halk Turkuleri: Yedi Karadeniz Turkusu ve bir Horon,
1955 - Lise Muzik Kitabı I-II-III (Halil Badi Yonetken ile birlikte),
1952 - Karacaoğlan(Yeni Bilgiler-Bir Rivayet-Melodiler), Ankara, Ses ve Tel Birliği,
1958 - Musıki Temel Bilgisi I – 1958,.II – 1962,.III –1964,.IV –1966.
1960 - Mod oncesi Ezgilerin Sınıflandırılması
Sanatcının bazı eserleri ise şoyle:
"Divertimento" (1930), "Suit" (1931), "Ağıtlar" (1932), "Manastır Turkusu" (1933), "Taşbebek" (1934), "Dağlardan Ovalardan" (1939), "Anadolu'dan" (1945), "Yunus Emre" (1942), "Toresel Musiki" (1967), "Kucuk Şeyler" (1956), "Koroğlu" (1973), "Ayin Raksı" (1975), "Gılgameş" (1970), "Ataturk'e ve Anadolu'ya Destan" (1981), "Dort Arp İcin Uc Turku" (1983), "Kumru Efsanesi" (1989)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Salih Şeref