Merkez Bankası (TCMB), yıllık enflasyondaki artışın ana belirleyicisinin temel mallar olduğuna dikkat cekti ve dayanıklı mallarda birikimli doviz kuru etkilerinin, talep koşulları ve uluslararası metal fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak fiyat artışlarının alt kalemler genelinde guclu seyrettiğini vurguladı.
Turkiye İstatistik Kurumu'nun (TUİK) Pazartesi gunu acıkladığı verilerine gore, Turkiye'de yıllık enflasyon, 2019 yılındaki yuzde 11.84'ten, 2020 yılında yuzde 14.60 duzeyine yukseldi. Aralık ayında endekste kapsanan 418 maddeden, 98 maddenin ortalama fiyatı duşerken, 36 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 284 maddenin ortalama fiyatı yukseldi.

TCMB'nin "Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri" raporunda, dayanıklı tuketim malları grubunda fiyat artışlarının "alt kalemler geneline yayıldığına ve beyaz eşya, otomobil ve mobilyada sırasıyla aylık yuzde 5.97, 3.95 ve 3.29 artışlar olduğuna işaret edildi ve eklendi: "Turk lirasındaki değer kaybının gecikmeli yansımaları, hızlı kredi genişlemesine bağlı talep yonlu unsurlar ve uluslararası metal fiyatlarındaki artışlar bu gorunumde belirleyici oldu. Boylelikle dayanıklı mal yıllık enflasyonu yuzde 30.40'a ulaştı."Bu donemde, diğer temel mal enflasyonunda doviz kurunun gecikmeli etkilerine bağlı kademeli yukseliş devam etti. "Diğer taraftan, giyim ve ayakkabı grubunda zayıf seyreden sektorel talep koşullarının etkisiyle fiyatlar bir onceki yıl seviyesinin altına (yıllık enflasyon yuzde -0.57) geriledi."Temel mal enflasyonu Aralık ayında 1.92 puan artışla yuzde 17.24 oldu. Bu donemde yıllık enflasyon dayanıklı mal ve diğer temel mallarda yukselirken, giyim ve ayakkabı grubunda geriledi."Gıda ve alkolsuz icecekler grubunda Aralık ayında yuzde 2.53 artış gozlenmesine karşın grup yıllık enflasyonunun baz etkisi kaynaklı olarak 0.47 puan azalarak yuzde 20.61 olduğu da belirtilen TCMB raporunda, "Bu donemde yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda 0.68 puan azalışla yuzde 26.34'e, işlenmiş gıda grubunda ise 0.40 puan azalışla yuzde 15.52'ye geriledi" denildi ve şoyle devam edildi: "İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler, taze meyvede daha belirgin olmak uzere taze meyve sebze fiyatlarında artışa işaret etti. "Diğer işlenmemiş gıdada, yumurta (yuzde 12.86), pirinc (yuzde 5.75), tavuk eti (yuzde 5.49) ve bakliyat (yuzde 2.62) kalemlerindeki hızlı fiyat artışlarının Aralık ayında da devam ettiği ve yıllık enflasyonun oldukca yuksek duzeylerde seyrettiği gozlendi. "Bu donemde genele yayılan fiyat artışlarının gozlendiği işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yuzde 1.70 oldu. "Uluslararası buğday fiyatlarının da yansımasıyla ekmek ve tahıllar grubu yuzde 1.61 artarken, gerek doviz kurunun gecikmeli etkileri gerekse uluslararası fiyatlara bağlı olarak katı ve sıvı yağ fiyatları yuzde 5.09 yukseldi. "Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubu yıllık enflasyonu sınırlı bir duşuşle yuzde 18.06 oldu. "Ozetle, gıda yıllık enflasyonunda baz etkisi kaynaklı duşuşe karşın doviz kurunun gecikmeli etkileri ile uluslararası tarımsal emtia fiyatlarının seyri etkili olmaya devam etti."Hizmet fiyatlarının da Aralık ayında yuzde 0.59 arttığına ve grup yıllık enflasyonunun 0.24 puan artarak yuzde 11.66'ya cıktığına işaret edilen TCMB raporunda şoyle denildi: "Yıllık enflasyon lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde yataya yakın seyrederken, diğer alt gruplarda yukseldi. "Mevsimsellikten arındırılmış veriler, konaklama grubunda daha belirgin olmak uzere lokanta-otel grubu aylık artışında bir miktar yavaşlamaya işaret etti. "Haberleşme hizmetleri fiyatlarında ise internet ucreti kaynaklı artış kaydedildi. Diğer hizmetler grubunda sağlık hizmetleri, sigorta ve avukatlık ucretlerindeki artışlar one cıktı."Enerji fiyatlarının da Aralık ayında yuzde 1.47 arttığına işaret edilen TCMB raporunda, bu donemde akaryakıt fiyatlarının uluslararası petrol fiyatlarını takiben yuzde 3.50 yukseldiği, katı yakıtlar ve doğalgaz fiyatlarının da sırasıyla yuzde 0.75 ve 0.68 arttığı belirtildi ve bu gelişmelerle, enerjide yıllık enflasyonun yuzde 5.64 olarak gercekleştiği belirtildi. (Grafik)

Kaynak: Demiroren Haber Ajansı