4 Ocak 2021, İngiltere'de onay verilen 2. koronavirus aşısının da uygulanmaya başlamasıyla, Covid-19 salgınına karşı aşı kampanyasının ulke tarihinin en buyuk aşı kampanyasına donuştuğu gun oldu. Ama tarihteki başarılı virusle mucadele kampanyaları arasında 1950 yılının Mart ayında İskocya'da başgosteren bir başka olumcul viruse karşı başlatılan kitlesel aşılama da var.
Sağlık merkezinin onunde uzun bir kuyruk oluşturan insanlar sabırla aşı sırasının kendilerine gelmesini bekliyor.

Ozel aşı klinikleri saatte 600 kişiyi aşılıyor ama kuyruklar kısalmıyor.
Bu arada kamu sağlığı kuruluşları olumcul virusle teması olmuş herkesin izini surmek icin zamanla yarışıyor.
Bu satırlar bugunun ortamına cok uyuyor ama aslında 1950'lerin Glasgow'unda patlak veren cicek hastalığı salgınına karşı yurutulen mucadeleyi anlatıyor.
[h=3]Suciceği şuphesi[/h]Birleşik Krallık'ın diğer parcaları gibi koronaviruse karşı Oxford-AstraZeneca aşılamasını başlatan İskocya'nın kitlesel aşı kampanyası konusunda tarihi tecrubeleri var.
Cicek bugun yok edilmiş bir hastalık ama 20. yuzyılda tahminen 300 milyon insanın olumune yol acan bu hastalık butun dunyaya korku salmıştı.
İkinci Dunya Savaşı sonrasında cok ciddi bir salgın hastalık yaşanmamıştı ama Hint denizci Musa Ali'nin Glasgow'a gelişiyle birlikte bu değişecekti.
Musa Ali, zaturre teşhisi ve suciceği hastalığı şuphesiyle Glasgow'daki Knightswood mahallesinde bulunan salgın hastalıklar hastanesine yatırıldı.
Bilahare Ali'nin suciceği değil cicek olduğu, kentte toplam 19 kişinin hastalanmasına ve 6 kişinin olumune yol acacak olan cicek salgınını başlattığı anlaşıldı.
Olen doktor, dort hemşire ve bir camaşırcı olmak uzere 6 kişinin tumu hastanede Musa Ali ile bir aşamada doğrudan teması olan kişilerdi.
En onemlisi olenlerin hicbiri daha once cicek aşısı olmamıştı ve buyuk bir salgın patlak vermesi ihtimali sağlık yetkililerini kapsamlı bir kampanyaya yoneltti.
Ulkenin dort bir yanındaki 200 civarındaki hastaneye ziyaretler tamamen yasaklandı ve kısa surede hastalananlar ile teması olma ihtimali bulunan 1971 kişiye ulaşıldı.
Bunlar arasında hastalananların aileleri ve yakınlarından bindikleri otobusun biletcisine kadar herkes vardı.
Hastalarla teması olduğu duşunulen kişiler bolgelerindeki hastanelere goturulerek kontrolden gecirildiler, evleri ve giysileri dezenfekte edildi.
Ama asıl mucadele yontemi olarak mumkun olduğu kadar cok insanı kısa sure icinde aşılamaya karar verildi. ve bu işi yurutmek uzere Glasgow'da 7 acil sağlık kliniği oluşturuldu.




[h=3]Yuz binlerce insana aşı yapıldı[/h]Bu klinikler gunde 12 saat duraklamadan calışarak saatte 600 kişiyi aşıladılar.
İlk 12 gun icinde kentte 250 bin kişi aşılanmıştı. Bu sayı 300'bine ulaştığında ise salgının tamamen bitirildiği ilan edildi.
Koronavirus salgınına karşı Pazartesi gunu İskocya'ya gonderilen 44 bin Oxford aşısı insanlara vurulmaya başlandı.
Daha once başlatılan Pfizer aşısının ilk dozu İskocya'da 100 bin kişiye uygulanmıştı.
Fakat Oxford aşısının ucuzluğu, depolaması ve naklinin de daha kolay olması kitlesel aşılamanın hızla hayata gecirilmesi bakımından buyuk onem taşıyor.
Bu kez sağlık merkezleri onunde muhtemelen cicek aşısı doneminde olduğu gibi kuyruklar oluşmayacak cunku insanlar randevuyla aşıya cağırılıyor.
Ocak ayı sonuna kadar, İskocya'da aşılamayı yurutecek 2 bini aşkın kişiden oluşan sağlık ekibinde, hastanelerdeki doktor ve hemşirelerin yanı sıra, aile hekimleri, eczacılar ve goz doktorları da bulunacak
Aşılamanın yurutulmesi icin bir dizi ozel klinik oluşturuluyor ve buralarda muhtemelen haftasonları da dahil aralıksız aşılama yapılacak.




[h=3]Cicek salgınının ilk hastası iyileşmişti[/h]Cicek salgınında ilk hayatını kaybeden, ilk hasta Musa Ali'yi hastaneye kabul eden sağlık gorevlilerinden 29 yaşındaki doktor Janet Fleming olmuştu.
Doktorun olumu uzerine başlatılan aşılama kampanyasında sadece South Lanarkshire kasabasında nufusun dortte ucune denk gelen 40 bin kişi aşılandı.
Gerek Glasgow gerekse Hamilton'da Mart ayında başlayan salgının 17 Nisan itibarıyla sona erdiği acıklandı.
Donemin gazetelerinin birinci sayfalarında aynı zamanda ilk hasta Musa Ali'nin iyileşip hastaneden alkışlar arasında taburcu edildiği haberi de yer alıyor.
Tıpkı bugun iyileşen Covid hastalarının yoğun bakım unitelerinden cıkarılırken alkışlandığı gibi.
Koronavirus İngiltere'de en yuksek yayılma hızına gecen yıl Nisan ayında ulaşmıştı fakat hastaneler bugunlerde yine dolup taşmaya başladı.
Şimdi butun umutlar, kitlesel aşılamanın tıpkı 1950'ler Glasgow'unda olduğu gibi İskocya'da, butun ulkede ve dunyada hastalığın yayılma hızını kesmesinde.