Facebook Psikolojisi, Neden Beğeniyoruz?
Yine ilginc bir Facebook yazısıyla daha karşınızdayız. Başlıktan da anlaşılacağı gibi, konu sosyal medya devi Facebook ve verdiği psikolojik etkilerle bu sosyal ağdaki durumumuz. Yapılan araştırmalar neticesinde, kişilerin Facebook psikolojisi ile sosyal ağ uzerinde yapmış olduğu beğeni, paylaşım ve yorumların temelinde farklı psikolojik nedenler olduğunu ortaya koydu.
Facebook psikolojisi de diyebileceğimiz bu nedenler, acaba neler? İşte Facebook uzerinde yaptığımız eylemlerin, psikolojik nedenleri.
Facebook Psikolojisi
Facebookta gercekleştirdiğimiz eylemler, psikolojiklerin bir hayli ilgisini cekmesi nedeniyle araştırma konusu haline geldi. Bazı yapılan eylemler mantıklı kabul edilse de, mantıkla fazla bağdaşmayacak duzeyde beğeni, paylaşım ve yorumların yapılması sosyologların da dikkatinden kacmadı.
Facebook’u Niye Seviyoruz?
Gecmişten gunumuze kadar sosyal medya ağları icin yapılan araştırmaların tamamı, bu ağların kullanıcılar uzerindeki etkisine yoneliktir. Bahsettiğimiz Facebook psikolojisi araştırmasında ise, sosyal ağ uzerinden yapmış olduğumuz davranış bicimleri ele alındı.
Yapılan araştırmanın sonucuna gore, beynimizin tatmin merkezi ile maddi guc, yemek, seks ve sosyal alanda kabul gorme duyguları arasında buyuk bir bağlantı olduğu ortaya cıktı. Yani beynin odul merkezi, insanların sosyal ağlarda da kabul gorerek tatmin olma durtusunu kişiye sunmaktadır.
Tıpkı gercek hayatta olduğu gibi Facebook uzerinden de olumlu bir sinyal alındığında, beynin tatmin merkezi harekete geciyor. Sosyal ağlar uzerindeki beğeniler arttıkca harekete gecen beynin odul merkezi olan tatmin merkezi de, harekete gecmekte.
Yapılan farklı bir araştırmadaysa, araştırmaya katılan insanların kendi hesaplarına bakarken flow state duygusunun harekete gecerek, bir anda goz bebeklerinde buyume olduğunu gostermiştir. Yani Facebook uzerinde gorduklerimizin kendi duygu dunyamızı etkilemesi, Facebook’u daha cazip bir hale getiriyor.
Peki Neden Beğeni Yapıyoruz?
Amerika kokenli Pew Araştırma Merkezi, Facebook kullanıcılarının arkadaşlarının gonderilerini neden beğendiklerini araştırdı. Dijital ortamda bir onaylama şekli kabul edilen beğeniler, paylaşılan iceriğe katılmak anlamına gelse de, kimilerinin iceriğe katılmadığı halde beğeni yaptığı ortaya cıktı.
Kişinin tanımadığı bir insanın gonderisini beğendiğinde, bazen onunla iletişim kurmak adına yakınlaşmak icin like seceneğine tıkladığı, yapılan araştırmalar sonucunda ortaya cıkan ilginc detaylar arasında yer alıyor. Ozellikle karşı cinse karşı bir yaklaşım bicimi olarak da algılanan like, bazı kişiler tarafından bu amacla kullanılıyor.
Sanal Empati
Facebook psikolojisi olarak yapılan eylemlerin bir nedeni de, sana empati kurulumu olarak one cıkıyor. Yani beğen butonuna basan kişi, psikolojik olarak arkadaşları ile bir dayanışma orneği sergilemiş oluyor. Bu durum gunumuzde oyle bir hal almıştır ki, Facebook uzerinde normalde samimi olmayan insanların dahi karşılıklı beğeni ve yorum yapması, gercek hayatta karşılaştıklarında daha samimi olmalarına imkan kılıyor. Cunku kişiler, sanal ortamdaki eylemlerinden dolayı birbirlerine kendilerini yakın hissediyorlar.
Karşılık Bekleniyor
Facebook psikolojisi altında beğeni yapmanın bir diğer nedeniyse, beğeniye karşılık beklemek olarak tanımlanıyor. Yapılan araştırmaların sonucuna gore kişinin karşı tarafın gonderilerini beğenmesi, kendisinin de aynı kişi tarafından beğenilmesi duşuncesiyle yapılıyor. Tabii ki herkes icin gecerli bir durum olmasa da, beğeniye karşı bir karşılık beklendiği araştırma sonuclarında gorulen ilginc detaylar arasında yer alıyor. Karşılık bekleme psikolojisinin, daha cok sayfa beğenileri icin ortaya cıktığı da araştırmanın diğer sonucları arasında yer alıyor.
Niye Yorum Yapılıyor?
Kompoze iletişim ile acıklanabilecek bir durum olan yorumlar, Facebook kullanıcılarını beğenilerden daha fazla mutlu ediyor. Tabii ki yorumların olumlu olması, bu etkiyi oluşturuyor. Beğeni ve yorum sayısı arttıkca insan paylaştığı iceriğin beğenilmesi dolayısıyla kendisini daha mutlu hissediyor. Olumlu yorumların ise, kişileri daha fazla tatmin edici bir eylem olduğu goruluyor.
Neden Paylaşıyoruz?
22 Bin kişinin katıldığı Facebook psikolojisi araştırmasında, insanların yarıdan fazlası ilginc olan şeyleri paylaştığını soyluyor.
Geriye kalanların onemli bolumuyse bir şeye destek vermek ve ne yaptığını gostermek icin paylaşımda bulunduğunu soyluyor. Bunların dışında daha once paylaşılmamış şeyler paylaşmak, organizasyon yapmak gibi nedenlerde sıralamaya girenler arasında yer alıyor.
Kendini kabul ettirme duşuncesiyle paylaşım yapan kişilerin oranı da, araştırma sonucuna gore %70’leri buluyor.
Hic Etkileşimde Bulunmazsak Ne olur?
Farklı bir araştırmadaysa, Facebook’ta yukarıda sayılan etkileşimlerin hicbirinin yapılmaması durumunda ne olacağı sonucuna varılmaya calışılmış.
Facebook uzerinde hicbir eylemde bulunmadan sosyal ağın kullanılması durumunda, kişinin sosyal duygularında zayıflama olacağı sonucuna varılmış. Nasıl ki yapılan etkileşimler beynin odul merkezini harekete geciriyorsa, etkileşimlerden uzak kalmakta psikolojik olarak kişinin sosyalleşmesini zayıflatarak yalnız kalmasına etki ediyor.