BİLİM insanları, kuraklık ve kirlilik tehdidinin arttığı gol, baraj gibi su kaynaklarında, 15 yıl oncesine kadar mayıs- eylul arasında gorulen siyanobakteri artışının kasım-aralık aylarında da gorulduğunu, bunlar siyanotoksin de urettikleri icin insan sağlığı icin zararlı olabileceği uyarısında bulundu.
İstanbul Universitesi Su Bilimleri Fakultesi'nden Prof. Dr. Meric Albay ve Turkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, kuresel iklim değişikliğinin yanı sıra, bircok kirlilik nedeniyle son yıllarda gol, baraj, nehir gibi bircok su kaynağında ciddi su kaybı yaşandığını belirterek, buna bağlı siyanobakteri artışıyla ilgili uyarıda bulundu.

SİYANOBAKTERİLER ZEHİR DE URETİYOR15 yıl oncesine kadar ic su kaynaklarında mayıs-eylul arasında gorulen aşırı siyanobakteri artışının gunumuzde kasım ayında bile gorulduğunu acıklayan Prof. Dr. Meric Albay, "Siyanotoksin de ureten ve insan sağlığı icin zararlı olabilecek artışlar yetkili kurumlar tarafından dikkatlice izlenmeli. Ulkemizde daha once ağustos- ekim aylarında gorduğumuz aşırı siyanobakteri artışını aralık ayı sonunda bile gormeye başladık. Değişen iklim şartları nedeniyle su yonetimi ile ilgili yetkili kurumlar siyanotoksin yonetimini oncelikli ele almalıdır" dedi.ARALIKTA BİLE GORULUYORTTKD bilim danışmanı gol uzmanı Dr. Erol Kesici, son donemde gol, golet, baraj gibi su kaynaklarında gorulen ve yeşil renge boyayan mavi- yeşil alg de denilen siyanobakterilerin, dunyada milyarlarca yıldır yaşadığı belirlenen mikroskobik organizmalar olduğunu kaydetti. Dr. Kesici, mavi-yeşil alglerin suların azalmasıyla her turlu tarımsal, evsel ve sanayi atıkları nedeniyle başta azot, fosfor (gubre ve kimyasallar) artışıyla bilhassa bizim iklim kuşağımızda genellikle mayıs-ağustos, eylul aylarında gorulurken, artık kasım-aralık aylarında bile gorulebildiğini soyledi. SULAR BEZELYE CORBASI KIVAMINA DONUŞUYORSuyun giderek azalması sonucu su kaynaklarının durgun olduğu zamanlarda, guneş ışınlarının etkisiyle birlikte siyanobakterilerin koloniler oluşturduğunu anlatan Dr. Kesici, "Suların bezelye corbası kıvamına donuşmesine neden olmaktadır. Bilhassa son gunlerde meteorolojik kuraklığa bağlı hava sıcaklığı mevsim normallerinin cok uzerinde. Yoremizdeki Eğirdir, Beyşehir gibi doğal gollerde bile aralık ayında mavi-yeşil alg dediğimiz siyanobakteri artışları gorulmektedir. Su seviyeleri giderek azalan, dip suyu haline donuşen baraj ve goletlerde aynı manzarayla karşılaşmak mumkun" dedi.BU SULAR DORDUNCU SINIF KALİTEİngiltere'de bu turun aşırı coğaldığı suların, insanların kullanımı bir tarafa, tarımda da kullanılmaması onerisi yapıldığını anlatan Dr. Kesici, "Aşırı mavi-yeşil alglerle kaplı sular, su kalitesi bakımından dorduncu sınıf sulardır. Bilimsel araştırmalarda, bu tur alglerin insan vucudunda hastalıklara, ic organlarda tahribata neden olduğu belirtilmektedir. Ulkemizde mavi-yeşil algler 10 yıl oncesi Eğirdir, Beyşehir, Bafa, Buyukcekmece ve bir kısım goletlerde belirlenmiş ve bilim insanlarınca bilinen cozumlerin bir an once başlatılmasının gerekliliği bildirilmiştir" diye konuştu.HAYVANLAR DA İCMEMELİBu tur alglerin golun dip camuru, suların cekildiği nemli ve kuru alanlarda da yaşayabildiğini dile getiren Dr. Kesici, bu nedenle onlemlerin alınmasında titizlikle davranılması gerektiğini vurguladı. Dr. Kesici, "Bu tur suların ozel arıtım sistemleriyle arıtılarak kullanılması gerekiyor. Bu sular hayvanların icmesi icin de kullanılmamalı. Birinci cozum her bolgedeki gol, golet gibi su kaynaklarının, diğer kendine ozgu, bolgesel ve ekolojik ozelliklerini cok iyi bilmemiz gerekiyor. İkincisi doğal gollerde tarımsal kirlilik ve sirkulasyonunun engellenmesi gerekir" dedi.KOLONİLER OLUŞTURMASI ENGELLENEBİLİREğirdir, Beyşehir, Karacaoren gibi baraj ve gollerin dışarıya olan doğal akışlarına mudahale edilmezse bu mikroorganizmaların koloniler oluşturmasının engellenebileceğini kaydeden Dr. Kesici, "İcme suyu ve tarımsal kaynaklarımız kirletilmemeli, buraya ulaşan yuzey sular arıtılmalıdır. Bu tur alglerin sularda uzun sureli kalmaları, suların başka kirleticiler tarafından da istilasına neden olabilir. Sulardaki organik, biyokimyasal değişimler nedeniyle diğer mikroorganizmalar da artabilir. Bu alglerin belirtilen aylarda coğalmasını onlemek icin yıl boyunca alg yoğunluğuyla ilgili calışmalar yapılıp, bolgesel olarak uyarılarda bulunulması gerekiyor" diye konuştu.

Kaynak: Demiroren Haber Ajansı / Mehmet CINAR