ABD Başkanı Donald Trump'ın daha once veto ettiği 2021 savunma butcesi, Temsilciler Meclisi'nin ardından Senato'da da 3'te 2'nin uzerinde oyla kabul edilerek yasalaştı.
[h=3]TRUMP'IN VETO YETKİSİNİ AŞAN İLK TASARI OLARAK TARİHE GECTİ[/h]ABD'de 2021'in ilk gununde istisnai olarak toplanan Senato, Trump'ın 23 Aralık'ta veto ettiği 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısını oyladı.

Oylamada 13 hayır oyuna karşılık 81 senatorun evet oyunu alan tasarı kabul edildi. Tasarı, Temsilciler Meclisi'nin ardından Senato'da da 3'te 2 coğunlukla gectiği icin Trump'ın veto yetkisini aşmış oldu. Soz konusu butce tasarısı, 4 yıllık gorev sureci icinde Trump'ın veto yetkisini aşarak yasalaşan ilk tasarı olarak kayıtlara gecti.
[h=3]TRUMP VETO ETMİŞTİ[/h]Trump, aralık ayı başında Kongre'de kabul edilen 740 milyar dolarlık savunma butce tasarısını 23 Aralık'ta veto etmişti. Trump, tasarıyı veto ederken, Almanya ve Guney Kore'deki Amerikan askerlerinin sayılarının azaltılmasını onlemesi, sosyal medya şirketlerinin yasal olarak daha fazla sorumlu tutulmasına imkan tanıyacak duzenlemeyi yapmaması ve konfederasyon donemi komutanlarının isimlerinin kaldırılması gibi sebeplerle eleştirmişti.
[h=3]YASALAŞAN TASARIDA NELER VAR?[/h]Savunma Bakanlığı (Pentagon) icin 635,5 milyar doları temel butce, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen "Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu", 8,9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ilişkin harcamalar olmak uzere 713,4 milyar dolar butce ayrılıyor.
Bunun yanı sıra Enerji Bakanlığı butcesi altında, nukleer kapasiteye ilişkin savunma harcamaları icin 26,6 milyar dolar butce belirleniyor.
Cin'e karşı "Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi"nin kurulması ongorulurken, ABD'nin Pasifik bolgesindeki askeri gucunu tahkim etmek, bolgedeki ortak ve muttefiklere destek vermek uzere bu inisiyatif icin Hint-Pasifik Kuvvetleri Komutanlığının butcesine ek 2,2 milyar dolar fon ayrılıyor.
[h=3]RUSYA İLE ASKERİ İLİŞKİ SINIRLAMALARINI ARTIRIYOR[/h]Yasalaşan tasarıda, ABD ordusunun Rus ordusu ile ilişkilerine yonelik kısıtlamalarının artırılması ve Rusya'nın Kırım'daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetlerin yasaklanmasına ilişkin maddeler dikkati cekiyor.
Rusya'ya yonelik faaliyetler kapsamında, tasarı, Ukrayna'ya 75 milyonu silah olmak uzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılmasını da şart koşuyor.
Yasalaşan tasarıda, Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi icin onceki butce yasalarında belirlenen 3,7 milyar dolarlık fonun tamamının, bu butce kapsamında da sağlanması isteniyor.
[h=3]ALMANYA VE KORE'DE ASKER SAYISININ AZALTILMASINI YASAKLIYOR[/h]ABD Başkanı Trump'ın, Almanya ve Guney Kore'den asker cekme planına ilişkin ise tasarıda, gerekli şartlar teyit edilmediği surece Guney Kore'deki asker sayısının 28 bin 500'un altına, Almanya'daki asker sayısının ise değerlendirme sureci tamamlanmadan 34 bin 500'un altına duşurulmesi yasaklanıyor.
ABD askerlerinin, Finlandiya'daki Avrupa Hibrit Tehditlerle Mucadele İcin Eğitim Merkezinin eğitimlerine katılmasını şart koşan tasarıda, İsrail, Tayvan, Baltık ulkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya'ya yapılan askeri yardımların surdurulmesi talep edildi.
ABD Hava Kuvvetlerinin, gucunun ortalama 386 filo veya 3 bin 850 savaş ucağına ulaştırılmasını ongoren tasarı, bircok savaş ucağının yanı sıra 93 F-35 ucağının alınması icin yetki veriyor.
Tasarıda, Turkiye'nin aldığı 6 F-35 ucağının da ABD Hava Kuvvetlerince kullanılması icin gerekli yetkilendirme yapılıyor.
[h=3]ASKERİ USLERDEKİ GENERALLERİN İSİMLERİNİN KALDIRILMASINI ONGORUYOR[/h]ABD vatandaşı siyahi George Floyd'un oldurulmesinden sonra yaşanan olaylarda gundeme gelen Konfederasyoncu generallerin isim ve heykellerinin kaldırılması da tasarıda yer aldı.
Tasarının ilgili maddelerinde, Konfederasyoncu generallerin isimlerinin uslerden kaldırılması icin bir komisyon kurulması ve bu komisyonun 3 yılda gerekli tavsiyeleri iceren rapor hazırlaması şartı konuldu.
Savunma butcesi tasarısında, Turkiye'nin S-400'leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mucadele Yasası (CAATSA) kapsamında, Rusya ile onemli boyutta bir işlem olarak kabul edildi ve NDAA'nın yasalaşmasından sonra 30 gun icinde Turkiye'de S-400 alımına mudahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.
Tasarıda, Başkan'ın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5'ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi.
Ancak Trump yonetimi Turkiye'ye zaten soz konusu yaptırımları uyguladığı icin yeniden yaptırım uygulanması beklenmiyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Hakan Copur