Yalova Universitesindeki (YU) bilim insanlarınca hazırlanan TUBİTAK destekli proje kapsamında uretilen recine, hasarlı ruzgar turbini kanatlarının yerinde ve kısa surede onarılmasını sağlayacak.
YU Polimer Malzeme Muhendisliği Oğretim Uyesi Prof. Dr. Mehmet Atilla Taşdelen ile araştırma gorevlisi Cenk Kurtuluş'un yer aldığı "Gorunur Bolge Işınları ile Hızlı Kurlenen Epoksi Matrisli Elyaf Takviyeli Kompozitlerin Geliştirilmesi" projesi kapsamında kompozit malzemelerin uretimi uzerine recine geliştirildi.

TUBİTAK'ın Hızlı Destek Programı kapsamında desteklediği proje ile ruzgardan elektrik enerjisi sağlayan ruzgar turbini kanatlarının 10 dakika gibi kısa surede onarımı hedefleniyor. ???????
Taşdelen, AA muhabirine yaptığı acıklamada, kompozit malzemelerin, en az iki farklı bileşeni bir araya getirerek elde edilen yeni bir malzeme turu olduğunu ve gunluk hayatta yoğun şekilde kullanıldığını soyledi.
1930'lu yıllardan itibaren kullanılan kompozitlerin artık bircok farklı uygulamada tercih edildiğine dikkati ceken Taşdelen, ozellikle de enerji, ulaşım ve otomotiv sektorlerinde sıklıkla kullanıldığını ifade etti.
Bu amacla sertleşme mekanizmasını geliştirdikleri recineyi proje kapsamında teknolojiye kazandırmak istediklerini aktaran Taşdelen, şoyle konuştu:
"İlk uygulamayı hedeflediğimiz alan ruzgar turbini kanatlarının tamiratı noktası. Bildiğiniz gibi bu turbin kanatlarının montajı oldukca zahmetli bir işlem gerektiriyor ve yaklaşık 30 metre uzunluğunda bir kanadı bir noktadan başka bir noktaya taşımak oldukca zaman alan ve işcilik gerektiren bir operasyon. Uyguladığımız sertleşme metoduyla turbin kanatlarındaki herhangi bir hasarı, yerinde ve kısa surede cozmek istiyoruz. Cevresel koşullar veya vahşi hayvanlar tarafından hasar goren turbin kanatlarını geliştireceğimiz bu recine ile yerinde tamir etmeyi duşunuyoruz."
Taşdelen, 30 metrelik bir kanadın sokulup tamirinin yapılması ve tekrar yerine takılmasının iş gucu, vakit ve fazla gider kaybına neden olduğuna dikkati cekerek geliştirdikleri recine ile sokum yapılmadan tamir işleminin tamamlanabileceğini aktardı.
"Bu teknoloji ile oncelikle tamir yapılacak bolgeyi temizliyor, ardından hasar goren bolgeye elyafı serdikten sonra uzerine recineyi uygulayıp yaklaşık 10 dakikalık bir ışıklandırma ile recinenin sertleşmesini sağlayıp turbin kanadını tamir etmiş oluyoruz." diyen Taşdelen şunları kaydetti:
"Bu proje icin uc ay once TUBİTAK'ın Hızlı Destek Programı'na başvurduk ve desteklenmesi uygun goruldu. Bildiğiniz gibi Turkiye'de ruzgar turbinleri 2005'te uygulamaya koyuldu ve 2015 yılında da devletimizin desteğiyle cok farklı bolgelerde ruzgar turbinleri kuruldu. Bu turbinler sayesinde elektrik uretimi gercekleştiriliyor ve bircoğu yerli ureticiler tarafından temin edilmekte. Biz de bu ureticilerin işlerini kolaylaştırmak icin geliştirdiğimiz proje ile ışıkla sertleşen epoksi recineli kompozit malzemeleri yerli ureticilerin kullanımına kazandırmak istiyoruz. Boylelikle ruzgar turbini kanatlarındaki hasarları cok pratik bir şekilde cozmek istiyoruz. Kompozit malzemelerin raf omru 50 yıl gibi bir sure ile belirlenmiş. Tabii zamanla hem cevresel koşullar hem vahşi hayvanlardan kaynaklı hasarlar soz konusu olabiliyor. İlk başta kucuk hasarlar gibi gozukmesine rağmen daha sonra bu hasarlar o kanadın kullanılmasını engelleyebiliyor. Biz bu noktada iken kucuk hasarı kısa surede cozmek istiyoruz."
Taşdelen recinenin uygulanma aşamalarını şoyle anlattı:
"Elyafları serdikten sonra recineyi elyaf uzerine uyguluyoruz. Ardından duşuk enerji tuketen bir ışık kaynağı kullanarak recinenin sertleşmesini sağlıyoruz. Ancak gunumuzde kullanılan geleneksel sertleşme yonteminde ısı enerjisi de kullanılıyor ve bu işlem 24 saat surebiliyor. Geliştirdiğimiz recine sayesinde hasarlı bolgeyi yaklaşık 10 dakika aydınlattığımızda aynı ozelliklere sahip cozumleri getirebiliyoruz. Ayrıca bizim hedefimiz sadece ruzgar turbini kanatları değil, buyuk tekne ve yatların tamiratında da sokum yapmadan yerinde onarımı planlıyoruz. Buradaki kolaylık, istediğiniz zaman recineyi uygulayıp onarımı yapabiliyor olmanız. Bu ultraviyole ışığın bize sağladığı bir kolaylık."
Araştırma gorevlisi Cenk Kurtuluş ise 10 dakika gibi kısa bir surede recinenin ışıklandırılması ile elyaf takviyeli kompozitin hazır hale geldiğini belirterek, "220 voltluk basit bir ışık kaynağı ile işlemi gercekleştirebiliyoruz. Geleneksel yontemlerde epoksi recinenin sertleşmesi sıcak preslerde 150 derece gibi yuksek sıcaklıkta gercekleşiyor ve oldukca ciddi bir enerji tuketimi oluyor. Ancak biz geliştirdiğimiz bu recine sayesinde cok kısa surede ve cok duşuk enerji tuketimi ile sertleşme işlemini gercekleştiriyoruz." dedi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sıtkı Yıldız