Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Naci Ağbal, Bankanın doviz biriktirme konusunda anlık doviz piyasası koşullarına bakarak reaksiyonel bir tutum sergilemeyeceğini belirterek, "Piyasanın kendi dengesini bulması, sureklilik arz eden guclu bir doviz arz ve talebi konusunda imkan oluşması halinde bunu kullanacağız." dedi.
Ağbal, TBMM Plan ve Butce Komisyonunda, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Doviz rezervinin biriktirilmesi konusunda, toplumun Merkez Bankasının rezervlerini guclendirilmesini istediğini belirten Ağbal, bunun haklı ve doğru bir talep olduğunu soyledi. Bununla ilgili stratejik olcutlerin ne olduğunu dokumanda acık bir şekilde tarif ettiklerini dile getiren Ağbal, "Biz doviz biriktireceksek bu şeffaf olacak, onceden ilan edilmiş, plan ve program dahilinde olacak. 'Biz doviz biriktireceğiz' diye doviz piyasasındaki doviz hareketlerini etkilemeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Ağbal, Merkez Bankası'nın hem yurtici hem de yurt dışı doviz arzını yakından takip edeceğini, buradaki gelişmelere gore piyasada belirlenen dalgalı kur rejimi ilkelerine aykırı olmayacak bir alan gorduğunde bunu başlatacağını belirterek, şoyle konuştu:
"Burada başka bir olcut daha belirledik. Anlık doviz piyasası koşullarına bakarak reaksiyonel bir tutum sergilemeyeceğiz, piyasanın kendi dengesini bulması, sureklilik arz eden guclu bir doviz arz ve talebi konusunda imkan oluşması halinde bunu kullanacağız. Bunlar piyasanın cok acık takip edebileceği hususlar. Başlamadan once de mutlaka bir anons olmalı. Merkez Bankası bu aşamaya geldiği takdirde de cercevesini ve planını onden kamuoyu ile paylaşacak, şeffaf olacak. Merkez Bankası normalde piyasada alım ihaleleri yontemiyle doviz biriktirme aracını kullanacak. "
"Maliye politikasıyla cok guclu senkronize bir calışma yurutuluyor"
Ağbal, 2021 yılının enflasyonda sınav verilecek bir yıl olacağını ifade ederek, "Merkez Bankasının bir politika duruşu var, bir sıkılaştırma yaptık, guclu bir sıkılaştırma olduğunu ifade ettik. Onumuzdeki surecte enflasyona dair yukarı yonlu riskleri cok acık, şeffaf, net bir şekilde kamuoyuyla paylaştık, bunun olumlu takdir gormuş olmasından da cok memnunum. Bu bizim ortaya koyduğumuz şeffaflık anlayışına da uygun bir paylaşımdı ve onları yonetmek adına elimizdeki politika faizi dahil olmak uzere araclarımızı kullanmaya başladık. Yıl icerisinde de gelişmelere gore enflasyonun aşağı duşurulmesi, yukarı yonlu risklerin yonetilmesi kapsamında da Merkez Bankası butun araclarını kararlılıkla kullanacak." dedi.
Aynı hedef doğrultusunda maliye politikasıyla da cok guclu senkronize bir calışma yurutulduğunu belirten Ağbal, şunları kaydetti:
"Biz 2021 yılı icerisinde enflasyon raporları kanalı uzerinden enflasyon patikasındaki gelişmeleri acık, şeffaf, riskleriyle beraber, nedenleriyle beraber kamuoyuyla paylaşacağız. Maliye politikası, para politikasında atılan ve atılacak adımlar, fiyat istikrarına cok onemli katkı sağlayacak yapısal reformlar. Yani bunu gıda enflasyonunu oluşturan yapısal faktorlerden tutun ekonomide verimliliğin artırılmasına kadar bircok alanda atılacak adımlar fiyat istikrarı hedefine cok onemli katkılar vereceklerdir ve uzun donemde katkılar vereceklerdir. Hukumetimizin bu anlamda calışmalarını yuruttuğu reform hazırlıkları da son derece onemlidir."
Ağbal, şu anda Merkez Bankasının ortaya koyduğu tahmin hedefi ile beklenti arasında bir kredibilite acığı bulunduğunu ifade ederek, "Merkez Bankasının kredibilitesinin olcusu bu acığın kapatılması." diye konuştu.
Adımlarını attıkca, ekonomideki istikrara işaret eden butun gostergelerde olumlu sonuclar ortaya cıktıkca, o zaman ekonomideki aktorlerin geleceğe dair beklentileri olumluya donuşeceğini vurgulayan Ağbal, ilk başta duşunulenin aksine daha uzun vadeli yatırım kararları başlayacağına işaret etti. Ağbal, "Merkez Bankası biliyorsunuz kısa vadeli faiz oranları uzerinden araclarını kullanır ama asıl hedefi, aslında uzun vadeli faizleri duşurmektir." değerlendirmesinde bulundu.
Swap ile ilgili sorular uzerine ise Ağbal, yılbaşından itibaren cok gecikmeli olarak akan swap işlemleriyle ilgili bilgileri gunluk olarak vermeye başlayacaklarını belirtti.
Merkez Bankasının bilanco buyuklukleri
Bankanın bilanco buyukluklerine ilişkin sorular uzerine de 23 Aralık 2020 tarihi itibarıyla analitik bilanco aktif buyukluğunun 839 milyar lira olduğunu ifade eden Ağbal, "Bilanconun aktifi dış varlıklar 717 milyar lira, ic varlıklar 200 milyar lira ve değerleme hesabı eksi 77 milyar liradan oluşmaktadır." bilgisini paylaştı.
Ağbal, "İc varlıklar" altında gosterilen bankacılık sektorune acılan nakit kredilerin reeskont kredilerinin 141 milyar lira olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bilanconun pasifi, toplam doviz yukumlulukleri 667 milyar lira ve Merkez Bankası parası 172 milyar lira kalemlerinden oluşmaktadır. Toplam doviz yukumlulukleri icerisinde bankaların doviz mevduatı 534 milyar lira, 'Merkez Bankası parası' altında gosterilen bankaların TL mevduatı ise 165 milyar lira, emisyon 190 milyar lira, negatif işaretle gosterildiği şekliyle acık piyasa işlemleri de 216 milyar lira olarak ifade edilmiştir. Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankası rezerv verilerine ilişkin olarak da şu an itibarıyla altın rezervi 42 milyar dolar, doviz rezervi 49,8 milyar dolar, toplam 91,8 milyar dolar."
Gecmiş donemde yuruttuğu gorevlerle ilgili bazı soru ve eleştirilere yonelik değerlendirmelerde de bulunan Ağbal, verginin, bir devletin temeli olduğunu, tacirler, vatandaşların ticari sır niteliğindeki bilgilerini kimseyle paylaşmadıklarını, bunun tek bir istisnası olduğunu onun da vergi hakkı olduğunu soyledi.
Devletin vatandaşa karşı sorumlu olduğu vergi mahremiyetini koruması gerektiğini ifade eden Ağbal, şoyle devam etti:
"Vergi mahremiyeti var. Kimseyle onu paylaşamazsınız, vergi memuru da paylaşamaz, hukumet de paylaşamaz, sadece vergi odevi icin kullanılır. Dolayısıyla bir kurum herhangi bir şekilde vergiyle ilgili mahrem bir bilgiyi vergi idaresinden istiyorsa, o veri verilmiyorsa doğru iş yapılıyor zaten. Bir tarihe kadar o veri verilmemiştir, doğru da yapılmıştır. Ama bir tarih gelmiştir, o vergi mahremiyetine halel getirecek unsurlar o veri seti icerisinden temizlenmiştir ve Turkiye İstatistik Kurumuna bu veriler verilmiştir. Boylelikle hem devletin namus borcudur, vergiyle ilgili kuruş bir veri veremezsiniz. O korunmuştur ama diğer taraftan milli gelir hesapları bakımından da TUİK'in ihtiyacı da giderilmiştir."
(Surecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Merve Ozlem Cakır