Dunyada sınırsız ve temiz enerji kaynağı olmasını sağlayabilecek nukleer fuzyon uzerindeki calışmalar hızla devam ediyor. Dunyanın dort bir yanından bilim insanları ve muhendisler, nukleer fuzyon, yani yapay guneş uretebilmek icin canla başla calışıyor. Uretmesi son derece guc olan bu teknoloji hakkında Guney Kore’den sevindirici bir haber geldi.
Guney Koreli bilim insanlarının cok uzun yıllardır uzerinde calıştıkları KSTAR adlı nukleer fuzyonu, 100 milyon santigrat derecenin uzerinde 20 saniyeden fazla calışmayı başarabilen ilk fuzyon oldu. Araştırma ve deneyler başarılı olmaya devam ederse KSTAR, guneşte meydana gelen fuzyon reaksiyonlarını taklit edip dunyaya buyuk bir enerji sunabilen ilk nukleer fuzyon olacak.
[h=2]Yapay guneş uretilirse, dunyada sınırsız bir enerji kaynağı olacak[/h]
Guneşte bulunan guclu yercekimi sayesinde hidrojen atomları yuksek bir ısıda kaynar ve bu kaynamanın sonucunda hidrojen ve helyum arasında bir reaksiyon yaşanır. Bu reaksiyon sayesinde guneş,muthiş olcude bir enerji ve ısı yaymayabaşlar.
Bilim insanları, guneşin yaratmış olduğu bu enerjinin aynısını dunyada da gercekleştirmeye calışıyor. Guney Kore Fuzyon Enerjisi Enstitusu, ABD Columbia Universitesi ve Seul Ulusal Universitesi, ortak bir projede plazmadan oluşturdukları nukleer fuzyon uzerindeki calışmalarına uzun suredir devam ediyordu.
KSTAR (Korean Superconducting Tokamak Advanced Research) adını verdikleri bu nukleer fuzyonun icerisinde, iyonların ve elektronları birbirinden ayırıp bir plazma oluşturmasını sağlayan hidrojen izotopları bulunuyor. KSTAR projesinde amac, oluşturulan plazmanın cok yuksek sıcaklıklarda bile aktifkalmasını sağlamak.
[h=2]Bugune kadar yapılmış hicbir fuzyon bu başarıyı yakalayamadı[/h]
2018 yılında gercekleştirilen deneylerde KSTAR, 100 milyon santigrat derece uzerinde sadece 1,5 saniye calışabilmişti. Bilim insanları, bu sureyi 2019 yılında 8 saniyeye, 2020 yılında ise 20 saniyeye cıkararak dunya rekoru kırmış oldu. Bugune kadar yapılan hic bir nukleer fuzyon, 10 saniyeden fazla calışma suresine ulaşamadı.
Bu sureyi aşabilmek icin plazma işletim modlarından birisi olan Dahili Taşıma Bariyeri (ITB) sistemini geliştirmek zorunda kaldıklarını dile getiren KSTAR Araştırma Merkezi Direktoru Si-Woo Yoon, şu sozleri dile getirdi; “Isı dayanıklılığı icin gerekli teknolojiler, KSTAR’ın amacına ulaşması icin en cok ihtiyac duyulan şeylerden birisidir. Geliştirmiş olduğumuz bu teknoloji sayesinde 100 milyon santigrat derecede ısınan plazmalar, 20 saniye boyunca kesintisiz bir şekilde calışabildi. KSTAR araştırmacıları, ITB modlarının yarattığı sorunların ustesinden gelerek, hedefimize bir adım daha yakınlaşmamızı sağladı.”
KSTAR projesinde gorev alan araştırmacılar, bu rekor da dahil olmak uzere 2020 yılında gercekleştirdikleri tum deney ve araştırmaları 2021 yılında duzenlenecek Fuzyon Enerjisi Konferansı’nda paylaşacak. KSTAR’ın yeni hedefi, fuzyonu 100 milyon santigrat derecenin uzerinde bir iyon sıcaklığında 300 saniye kesintisiz calıştırmak olacak.