Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Cin'den gelecek yeni tip koronavirus (Kovid-19) aşısına ilişkin, "Bir aksilik olmazsa pazarı pazartesiye bağlayan gece yola cıkıyor." dedi.
Koca, Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi'ndeki Koronavirus Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından basın mensuplarına acıklamada bulundu, soruları yanıtladı.

Bugunlerde dunyanın virusun mutasyonuyla ilgili tedbirlere yoğunlaştığını belirten Koca, kendilerinin de tedbirleri vakit gecirmeden uyguladığını dile getirdi.
İngiltere'nin mutasyonun virusun daha hızlı yayılmasına neden olduğunu ilan ettiğini anımsatan Koca, sozlerini şoyle surdurdu:
"Bilinmelidir ki bu mutasyon eylul ayından beri mevcut. Koronavirus zaten damlacık enfeksiyonuyla bulaşan bir hastalıktır ve yayılma hızı cok yuksektir. Mutasyonun yayılma hızını arttırması carpan etkisi yapabilir ancak mutasyon ve varyasyonlar duzenli olarak taranmaktadır. Ulkemizde halk sağlığı referans laboratuvarlarımız bu işi duzenli olarak yapmakta ve gelişmeleri Dunya Sağlık Orgutu'ne (DSO) bildirmektedir. Anlaşılan o ki İngiltere'deki kontrolsuz vaka artışının nedeni araştırılırken eylulden beri var olan mutasyon, ilgililerin dikkatini cekmiştir."
Koca, Turkiye'nin salgının ilk zamanlarından beri, gelişmeleri dikkate alarak ve hastalığı onemseyerek, tedbirleri en erken alan ulkelerin başında geldiğini soyledi.
Bu sayede virusun Turkiye'ye girişinin 3 ay geciktirildiğini belirten Koca, "Mutasyonlar konusunda da duzenli incelemelerimiz hep devam etti. Musterih olunuz, virus daha hızlı bulaşsa da tedbirler yine en etkili silahımız." ifadesini kullandı.
DSO'nun bu durumun aşı calışmalarını olumsuz etkilemeyeceğini acıkladığını hatırlatan Koca, her gecen gun aşıyla ilgili yeni ve eksik ya da asılsız haberler yayıldığını belirterek, neden inaktif aşı tercih edildiğini bir kez daha izah etmek istediğini soyledi.
Bilinen en kadim aşı yontemi olan inaktif aşıda, uygun ortamda coğaltılan virusun oldurulerek, tanıması icin vucuda enjekte edildiğini anlatan Koca, bu tur aşıların cocukluk cağı aşılamalarında yaygın olarak kullandığının altını cizdi.
Bu aşı turuyle ilk defa bağışıklama amaclı aşılama yapılmadığını vurgulayan Koca, şunları kaydetti:
"Bu daha once tecrube ettiğimiz ve faydasından emin olduğumuz bir yontemdir, temel bir kaidedir. Tecrube edilmiş olanın tekrar tecrube edilmesi gerekmez. Ayrıca ulkemizde devam eden aşı calışmalarından onde giden uc tanesi inaktif aşılardır. Aşılama programının devamı acısından da bu onemli ve değerlidir. Bununla birlikte ulkemizde, adenovirus temelli 2 aşı adayımız insan deneyleri safhasına ulaşmıştır. Benzer şekilde, virus benzeri parcacık temelli bir aşımız da insan deneyleri safhasındadır."
Koca, aşının ne zaman Turkiye'ye geleceğinin en cok merak edilen konulardan biri olduğunu belirterek, şoyle konuştu:
"Başından beri, Turkiye'de klinik calışması olan, kendi insanımızda etkisi gosterilmiş bir aşıyı kullanmak istediğimizi beyan ettik. Tercih ettiğimiz aşının da klinik calışmalarının somut neticelerini bekleyip, ona gore harekete gecmek icin uğraş verdik. İnaktif aşının, ulkemizdeki faz 3 klinik calışması başarıyla surmektedir. Vaka sayılarının yuksek olduğu gunlerde, calışma da cok hızlı ilerlemekteydi. Zira aşılanan gonullerin ister gercek aşıyla ister plasebo aşıyla aşılansın hastalığa yakalanıp, yakalanmayacağı izlenmektedir. Bu durumda ulkede cok vaka varken calışma daha hızlı ilerlemektedir. Bu sonucları elde etmeyi bekledik. Vaka sayıları aldığımız tedbirlerle hızla azalınca klinik calışma da yavaşlamış oldu. Yeterince yuksek sayıda gonulluye ulaştığımız anlaşıldı."
Aşılama programına bir an evvel başlayabilmek icin Turkiye İlac ve Tıbbi Cihaz Kurumunun klinik calışma yuruten merkezlerden calışmaların ara sonuclarını istediğini aktaran Koca, acil kullanım onayına temel teşkil edecek bu verilerin, Bağımsız Değerlendirme Komitesi tarafından incelenerek, Turkiye İlac ve Tıbbi Cihaz Kurumuna iletildiğini kaydetti.
"Artık aşının Turk insanında etkili ve guvenilir olduğundan eminiz"
Kurumun da calışmanın ara sonuclarını Bilim Kurulu'na sunduğunu aktaran Koca, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bilim Kurulumuzun değerlendirmeleriyle aşının ulkemizde kullanılması konusunda kendi insanımızda gosterdiği etkiden emin olduk. Artık aşının Turk insanında, etkili ve guvenilir olduğundan eminiz. Bu guzel haberi, yeni bir haberle daha suslemek isterim. Cin makamları da Turkiye'ye gonderilecek olan aşı dozları icin onay işlemlerini tamamladılar. Ureticinin depolarında hazır olarak bizden gelecek haberleri bekleyen aşılarımız bir aksilik olmazsa pazarı pazartesiye bağlayan gece yola cıkıyor. Bir yılı cok yorucu ve yıpratıcı şekilde gecirdik. İnancımız bize her darlıktan sonra bir genişlik olduğunu soyluyor. İnanıyorum ki bugun millet olarak, bu darlık zamanından genişlik gunlerine gecişimizin habercisi olacak. Milletimizin inanc ve azmi her turlu badirenin ustesinden gelecek buyukluktedir. Bu guzel haberlerin ulkemiz icin insanlık icin hayırlara vesile olmasını diliyorum. "
Bilim Kurulu uyesi Unal'dan bilgilendirme
Bakan Koca, konuşmasının ardından sozu faz 3 calışmasının sonucları hakkında bilgilendirme yapması icin Bilim Kurulu Uyesi Prof. Dr. Serhat Unal'a bıraktı.
Konuşmasında bir sunum yapan Unal, Cin SinoVac firması tarafından uretilen CoronaVac adlı inaktif virus aşısı faz-3 calışmalarının 14 Eylul'de Turkiye'de başlatıldığını anımsattı.
Unal, Bağımsız Değerlendirme Komitesince yapılan değerlendirmeye gore, 23 Aralık itibarıyla 24 merkezde taranan 9 bin 150 gonulluden 7 bin 371'inin calışmaya alındığını, bunların 4 bin 759'unun aşı kolunda, 2 bin 612'sinin ise plasebo kolunda yer aldığını soyledi.
Once sağlık calışanlarına, 18 Kasım'dan itibaren de vatandaşlara aşı yapıldığını anımsatan Unal, ilk gruba bir aşı bir plasebo, ikincisine ise iki aşı bir plasebo yapıldığını belirtti.
Unal, "Tamamı değerlendirildiğinde, calışma kapsamında 7 bin 371 gonulluye 10 bin 828 doz uygulandı. Calışma kapsamında 3 bin 457 gonulluye iki doz uygulama yapıldı." dedi.
CoronaVak aşı kolunda 752, plasebo kolunda 570 gonullu olmak uzere 1322 kişi uzerinden değerlendirme yapıldığını belirten Unal, "752 aşı yapılmış kişide sadece 3 hasta olurken, 570 plasebo yapılmış kolda 26 hastalık meydana geldi." diye konuştu.
Soz konusu aşının Dunya Sağlık Orgutu'nce belirlenen guven aralığına uygun olduğunu vurgulayan Unal, toplam aşı etkinliğinin yuzde 91,25 hesaplandığını belirtti. Bu oranın gelecek gunlerde daha da artacağını dile getiren Unal, "Cunku plasebo kolunda sayı daha az olduğu icin onlarda hasta sayısı daha artarak gidecek. Obur kolda daha cok vaka olmasına rağmen boyle geldi." ifadesini kullandı.
Tabloya ilişkin bilgi veren Unal, "Kırmızılar aşı kolundaki hasta sayısı, maviler plasebo kolundaki hasta sayısı olmak uzere 21. gunden itibaren iki grup arasındaki fark ortaya cıkıyor. Aşı kolunda duşuk sayı kalırken aşı olmayan kolda vaka artışı meydana geliyor." diye konuştu.
Unal, plasebo kolunda olan 26 vakanın 6'sının hastaneye yatış gerektiren ciddi korona enfeksiyonu olarak tedavi edildiğini, buna karşılık aşı kolunda olan 3 kişide hicbir semptomun olmadığını, hastalığın meydana gelmediğini kaydetti.
Aşının yan etkilerine de değinen Unal, aşı guvenliği analizlerinin 2 bin 964 kişinin verisiyle yapıldığını 593'unde yan etki meydana geldiğini soyledi. Unal, en sık gorulen yan etkilerin yorgunluk, baş ağrısı, aşı yapılan bolgede ağrı olduğunu, ikinci aşıda da aynı etkilerin bulunduğunu ifade etti.
Unal, "Aşımız guvenlik datası acısından guvenli gozukuyor, etkinlik acısından da yuzde 91,2. Acil durum gereklilik nedeniyle 29 vakayla on değerlendirmemizi, ara değerlendirmemizi sunduk Bakanlığımıza. 40'a gelene kadar da devam etme planımız var." dedi.
"Dunyaya da bu anlamda bugun acıklanan bir data, veri olacak"
Bakan Koca, bu sonucların aşıyla ilgili dunyada acıklanan ilk veriler, ilk data olduğunu soyledi.
Dunyanın ve Cin'in devlet olarak bu dataları kullanacağını dile getiren Koca, "Aşının koruyuculuğu yuzde 91,25 oranında, bu erken donemde, giderek daha da artmış olacak. Cunku biz normalde 40 enfekte olan kişi olduğunda acıklamayı duşunduğumuz bir durumdu. Şu an 29 kişi soz konusu o nedenle 40 kişinin enfekte olduğu doneme kadar bu calışma devam ediyor olacak. Giderek bu sonucun, oranın daha da yukarı cıkacağını soyleyebiliriz." diye konuştu.
Aşı calışmalarına gonullu olanların kimisine plasebo, kimisine aşı yapıldığını belirten Koca, şunları kaydetti:
"29 kişide enfeksiyon gorulmuş oldu. 29 kişinin 26'sı aşı yapılmayandı, 3 kişi aşı yapılandı. Bu 3 kişi de sağlık calışanı yani riskli gruptu. Dunyada riskli grubu bu calışmalarının icine alan diğer aşıların da olmadığını bilelim. Riskli olmasına rağmen bu 3 kişinin PCR'ı pozitif. Ateş ve solunum problemi olmayan, akciğer tutulumu olmayan, cok hafif geciren bir tablo olduğunu goruyoruz. Ozetle o 3 kişiyi riskli olmakla birlikte aşılı olmasına rağmen cok hafif gecirdiğini rahatlıkla soyleyebiliriz. Onumuzdeki gunlerde bu tabloyu daha da net soyleme imkanımız olur.
Dolayısıyla şu an guvenilir alanı yuksek, yuzde 50'nin uzerinde olduğu icin aşıyı cok rahatlıkla kullanabileceğimizi soylemek mumkun. Bu, dunyaya da bu anlamda bugun acıklanan bir data, veri olacak. Cin aşısıyla ilk veri olmuş olacak, Sinovac ile ilgili soyluyorum. Muhtemelen kullanımla ilgili bundan sonra bu datanın kullanılabileceğini duşunuyoruz."
(Surecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yıldız Aktaş