İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasındaki goruşmeler surerken yetkililer, kısa bir sure icinde ticaret ve guvenlik anlaşmasına varılabileceğini soyluyor.
Bruksel'deki yetkililer, 31 Aralık'ta sona erecek olan Avrupa Birliği (AB) anlaşmalarının sonrasında uygulanacak yeni ticaret anlaşması uzerinde, son tarih yaklaşmadan once uzlaşmaya calışıldığını ve muhtemelen Noel gunu olan 25 Aralık'tan once bir ticaret anlaşmasının acıklanabileceğini soyledi.

İngiltere, AB'den 31 Ocak 2020'de cıkmıştı ancak ticaret işbirliğinin 11 ay daha surmesine karar verilmişti. Bu geciş suresi 31 Aralık 2020'de dolmadan once Ocak ayından itibaren uygulanacak yeni kurallara karar verilmesi, hem Bruksel'de hem Londra'da bu kuralların onaylanması ve anlaşmanın imzalanması gerekiyor.
İki taraf koronavirus salgınıyla mucadele ederken bir yandan da aylar suren zorlu muzakereleri yuruttu.
Perşembe sabah saatlerinde Boris Johnson ve Ursula von der Leyen'in telefon konuşması yapması ve ardından basın toplantısı duzenlemeleri bekleniyor.
Son tarih olan 31 Aralık'a yaklaşılırken goruşme trafiği hızlanmış; İngiltere ile Avrupa kıtası arasındaki sularda balıkcılık yapılması ve ortak guvenliğin nasıl sağlanacağı uzerine tartışmalar yoğunluk kazanmıştı.
Anlaşma olmaması halinde iki tarafın da ithalat ve ihracat icin odeyeceği vergiler artacak, bu da ilgili urunlerin fiyatlarını etkileyecek. Bunu engellemek icin iki tarafın da yoğun caba harcadığı belirtildi.
BBC politika editoru Laura Kuenssberg, son donemde Johnson ve von der Leyen'in imzalanacak metnin son halini alması icin dort kez telefonda goruştuğunu; muzakerecilerin son birkac detay uzerine calıştığını soyledi.
Bu detaylar arasında İngiltere kara sularında farklı balık turleri icin farklı avlanma kotaları belirlemek de var.
Avrupa Adalet Divanı'nın yeni anlaşma kapsamında bir rolu olmayacak. Tarafların anlaşmazlık durumunda AB hukuku yerine uluslararası hukuka bağlı kalınacak farklı bir sistem uzerinde anlaştığı belirtiliyor.




Buna ek olarak, beş yıl icinde taraflar yeni balıkcılık anlaşmaları yapacak. Boylece surecin sonunda İngiltere'nin, kendi sularındaki balıkların ucte ikisini avlama hakkına sahip olması planlanıyor.
İmzalanması planlanan anlaşma yaklaşık 2,000 sayfa uzunluğunda. Tarafların uzlaşması halinde, şu an tatilde olan İngiltere parlamentosunun 31 Aralık'tan once anlaşmayı onaylaması ve 1 Ocak'tan once yururluğe sokması icin ozel toplantı cağrısıyla acılması planlanıyor.
AB tarafı da ocak ayında yapacağı toplantıyı one cekip anlaşmanın 1 Ocak'tan once yururluğe girebilmesi icin erken tarihte bir oylama yapabilir. Anlaşmanın iceriğine bağlı olarak her AB uyesi ulkenin kendi parlamentosundan da ayrı onay alınması gerekebilir. Ancak bu, zamana yayılabilecek bir surec.
[h=3]Ne olmuştu?[/h] Uzerinde uzlaşılması icin calışılan son detayların balıkcılık hakları uzerinde olduğu tahmin ediliyor.
İngiltere, kendi sularında 1 Ocak'tan itibaren balıkcılık konusunda hak sahibi olmak istiyor. Bazı balık turlerinin avlanması icin mevcut kota sisteminde yer alan kısıtlamaların da genişletilmesini istiyor.
AB ise İngiltere'nin hak sahibi olması ve kotaların genişletilmesi surecinin zamana yayılmasını istiyor. Boylece Fransa, İspanya ve diğer uye ulkelerden giden balıkcıların bir sure daha avlanma hakkı olması gerektiğini savunuyor.
Balıkcılık dışında son ana kadar suren bir anlaşmazlık da İngiltere'nin AB ile ticaret yapan şirketlerinin AB kurallarına bağlı kalması gerekliliği uzerine oldu. AB, uye ulkelerdeki şirketlerle İngiltere'deki AB'ye ticaret yapan şirketlerin aynı kurallara bağlı kalmasını istiyor. Aksi halde yaşanacak anlaşmazlıkların nasıl cozuleceği uzerine de yoğun muzakerelerin surduğu biliniyor.




BBC Avrupa muhabiri Kevin Connolly'nin analizi:
Avrupa Noel tatiline girmeden once yapılan son goruşmeler devam ettikce Bruksel'de anlaşmaya varılacağına dair iyimserlik hic azalmadı. Ancak bu iyimserlik bir anlaşmaya da donuşmedi.
Akşamın gec saatlerinde goruşmeleri surduren yetkililer icin sipariş edilen pizzalar, bsikletli bir elemanın elinde Avrupa Komisyonu binasına ulaştı.
Gecenin ilerleyen saatlerinde yetkililerin hala İngiltere'nin sularında AB ulkelerinden gelen balıkcı teknelerinin bazı balık turlerini avlama kotaları uzerinde muzakerelere devam ettiği anlaşılıyor.
Her bir AB uyesi ulkenin de anlaşmanın şartlarını kabul etmesi gerekiyor ancak surec boyunca surekli bilgilendirildikleri icin anlaşma imzalandığında hicbiri icin bir surpriz olması beklenmiyor.
Halkın anlaşmayı kabullenmesi İngiltere icin, Avrupa ulkelerinden cok daha ciddi bir baskı unsuru.
Avrupa Parlamentosu, anlaşmaya varılması halinde gelecek yılın başında geriye donuk olarak onay oylaması yapacak. Ancak İngiliz hukumetinin anlaşmayı 31 Aralık'tan once parlamentoya goturmesi gerekiyor.
İngiltere'de bakanlar, Brexit sonrası 11 aydır devam eden AB kurallarının daha fazla devam edemeyeceğini ve anlaşma tarihinin 31 Aralık'tan sonraya ertelenemeyeceğini belirtti.
Daha onceki Muhafazakar Başbakan Theresa May'in vardığı anlaşmaya şiddetle karşı cıkan Brexit'i destekleyen Muhafazakar Milletvekilleri'nin Avrupa Araştırma Grubu, en iyi avukatlarını yeni anlaşmayı incelemek uzere gorevlendireceğini acıkladı.
Başkan Mark Francois ve yardımcısı David Jones, "İngiltere'nin egemenliğini gercek anlamda koruduğundan emin olmak icin detaylı bir inceleme yapacaklarını" soyledi.