Akıllı telefon bataryaları, aslında cebimizde taşıdığımız hatta coğu zaman geceleri yastık altına sıkıştırdığımız birer bomba gibi. Elektrik enerjisini depolayan ve belirli sureler boyunca cihalarımızı kullanan bataryalar, her gecen yıl daha da buyuyor. Elbette daha verimli hale geliyorlar ancak akıllı telefonların enerji ihtiyacı da gun gectikce arttığı icin verimliliği yeni teknolojilere harcıyoruz. Bataryalara ilişkin inovasyonların sayısı her gecen gun artsa da maalesef cozulemeyen bir sorun var: Her an patlamaya musait olmaları.
Peki bataryalar neden patlar, onları bu kadar riskli kılan ya da patlama ihtimalini artıran şeyler neler? Bugun hep birlikte, akıllı telefonlarımızda yaygın olarak bulunan lityum-iyon bataryaların neden patladıklarına yakından bakıyoruz. Bu merak bizi, yanımızdan hic ayırmadığımız telefonların icerisindeki kimyasal sırlara goturecek.

[h=2]Akıllı telefon bataryaları neden patlar?[/h] Uretim sureci kaynaklı hatalar Tasarım sureci kaynaklı hatalar Kullanıcı kaynaklı hatalar Şarj cihazı kaynaklı hatalar Maliyet kaynaklı hatalar [h=2]Uretim sureci kaynaklı hatalar:[/h]
Lityum iyon kısaca Li-ion bataryalar, aralarında yanıcı ve organik cozucu bir madde ozelliğine sahip elektrolit tabakası bulunan iki elektrot icerir. Normal şartlarda bu iki elektrotun aralarındaki tabaka sayesinde birbirlerine değmemeleri gerekir, boylece bir sorun ortaya cıkmaz. Ancak yıllar once Samsung Galaxy Note 7 orneğinde olduğu gibi kucuk bir uretim hatası nedeniyle bu tabaka iki elektrotu ayıramayabilir.
Galaxy Note 7'de yaşananlar her telefonun başına gelebilir. Cunku Note 7'lerde tabaka ezilmesi sonucu birbirine değen elektrotlar nedeniyle bataryaların icinde kısa devre meydana geliyor, hızla artanısı yuzunden pil icinde bulunan kimyasal maddelerin reaksiyonu hızlanıyor, bir sure sonra şişip patlayamaya neden oluyordu. Samsung daha sonraki modellerinde bu sorunu ortadan kaldırdı. Ancak bataryaya baskı yapılan herhangi bir telefon, uretiminde sorun yaşanmasa bile patlamaya daha musait bir hale getiriyor.
[h=2]Tasarım sureci kaynaklı hatalar:[/h]
İstiyoruz ki tum mobil cihazlarımız kucuk olsun, ince olsun ama icinde her turlu teknoloji olsun, bataryalar bitmek bilmesin. Kullanıcı istekleri doğrultusunda tasarımcılar ellerinden geleni yapıyorlar, ancak bazen bu talepleri karşılayacak akıllı telefonlrda batarya ısısını dengeleyecek havalandırma boşluğu yeterli gelmiyor, pil ısınıyor ve patlama kacınılmaz oluyor. Bu durum, genelde tasarımın cok da onemsenmediği replika telefonlarda daha sık yaşanıyor.
Aslında bir pil ne kadar kucuk ve ne kadar yuksek enerji kapasitesine sahip olursa, o kadar tehlikeli oluyor. Eski telefon bataryaları oldukca kalın ve cok da fazla kapasiteye sahip değillerdi ve kalın olmaları onları koruyordu. Gunumuzde ise korumadan yoksun, ici guc dolu incecik bataryalar patlama hazır bir şekilde cebimizde geziyorlar. Yine de ureticiler, bu konuda yeterli onlemleri alıyorlar.
[h=2]Kullanıcı kaynaklı hatalar:[/h]
Elbette bazen telefon bataryaları neden patlar sorusunun yanıtını kullanıcıda aramak gerekiyor. En basit şekilde bir ornek vermek gerekirse; telefonunuzu aşırı şarj ederseniz ya da 0 derecenin altında şarj ederseniz lityum metalı negatif elektrot uzerinde birikir, ısınır ve sonunda kacılmaz bir şekilde patlar. Aşırı şarj etme durumunda yaşanan sorunlar yazılımsal olarak coğu uretici tarafından cozuldu. Ancak yine replika telefonlarda bu tarz yazılım destekleri sunulmadığı icin riskin gecerli olduğunu soyleyebiliriz.
Uzun sureli kullanımlar da telefon bataryaları uzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Belirli aralıklarla teknik servisine cihazı gostererek bataryada bir sorun olup olmadığından emin olabilirsiniz. Cunku sorunlu batarya şişer ve artık telefonların arka kapağı acılmadığı icin bunu goremezsiniz. Orijinal yerine daha ucuz olsun diye ikinci el ya da sahte batarya kullanmak da patlamalara neden olacaktır.
[h=2]Şarj cihazı kaynaklı hatalar:[/h]
Artık kafamızı nereye cevirsek ya USB kablosu ya da şarj cihazı goruyoruz. Ustelik fiyatları, orijinallerine gore oldukca ucuz. Neden ucuz? Cunku bir şarj cihazında olması gereken akım kontrolleri, yalıtım kontrolleri yapılmamış ve yasal yukumluluklerin hicbiri yerine getirilmemiş oluyor.
Tum lityum iyon pillerin belirli bir enerji saklama kapasitesi ve belirli bir şarj olma suresi vardır. Akım gucunun ne olduğu belli olmayan bir şarj cihazı bataryaya zarar verecektir. Aynı şekilde hızlı şarj ozelliğine sahip olmayan bir cihazı yuksek akımlı bir hızlı şarj adaptorune bağladığınız zaman da mutlaka zararı olacaktır.
[h=2]Maliyet kaynaklı hatalar:[/h]
Akıllı telefon bataryaları neden patlar sorusunun belki de en temel yanıtı maliyettir. Kullanıcı daha ucuz bir şarj cihazı kullanıyor ve batarya hasar goruyor. Uretici firma belki birkac cent kar edeceği bir malzemeden tasarruf etmeye .calışıyor ve ortaya uretim kaynaklı bir hata ile patlayan bataryalar cıkıyor.
Fiyatı, piyasa fiyatlarının altında olan ve icinde lityon iyon pil bulunan cihazlara guvenmeden once bir kez daha duşunmelisiniz. Maliyeti azaltmak icin olmadık işlemler ve malzeme kısıtlamaları yapılabiliyor. Siz de uretici firma gibi birkac kuruş kar edeceğim diye kendinizi boyle bir riske atmayın.
Sizin icin akıllı telefon bataryaları neden patlar sorusunu yanıtladık ve bir kullanıcı olarak dikkat etmeniz gereken noktaları anlattık. Samsung orneği bu konunun bir istisnası olsa da, genel olarak buyuk uretici firmaların konu ile ilgili hassas davrandıkları ve yasal yukumlulukleri yerine getirdikleri biliniyor.