Secilmiş ABD Başkanı Joe Biden'in acıkladığı kabinenin ulke tarihinin, farklı kimliklerin en iyi temsil edildiği yonetim olması ihtimalinden soz ediliyor. Ocak ayının sonlarına doğru gorevi resmen devralacak Biden'in şu ana kadar acıkladığı listeyi daha onceki Amerikan yonetimleriyle kıyasladık.
George Washington iki yuzyıl once ilk kabinesini topladığında - ki o zaman buna kabine adı verilmemişti - farklı bakış acılarının ABD hukumetinin kalbinde bir araya gelmesi fikrini one cıkarmıştı.

Kuşkusuz 1791 yılı olduğunu duşunursek, o odada bir araya gelenlerin tumunun beyaz ve erkek olduklarını belirtmeye gerek yok.
Amerikan Anayasası'nda kabineden bahsedilmez. Fakat ulkenin ilk başkanı, kendisine onemli konularda kılavuzluk edecek danışmanlarının masaya farklı bakış acılarını da getirmesinin onemini kavramıştı.
2021 yılının başlarında yeni hukumet yemin ettiğinde ABD ilk Amerikan yerlisi bakanının ilk kadın ulusal istihbarat başkanının, ilk Latin Amerika kokenli İc Guvenlik başkanının ve ilk acık eşcinsel hukumet uyesinin ve daha bir cok farklı kimlikten yetkilinin ilk kez ust duzey gorevlere getirildiğine tanık olabilir.
Biden şimdi kabinesini oluştururken ceşitli kimliklerin temsili konusunda vaadini yerine getirmesi konusunda bir cok farklı grup ve toplumun baskılarıyla karşı karşıya.
[h=3]Kabinede farklılıkların temsili neden onemli?[/h]1933 yılından bu yana gorev yapan başkanlardan sadece 11 tanesi kabinesinde kadınlara yer verdi. Şu ana kadar ABD'de hic bir hukumet ulkedeki cinsiyet ve ırk bileşimini temsil etmeye yaklaşmadı bile.
ABD'de kabinenin kac uyeli olacağı yonetimden yonetime değişebiliyor ama kabaca 15 onemli gorev olduğunu soyleyebiliriz.
Son 30 yıl icinde eğilim bu gorevlerde temsile giderek daha buyuk onem verilmesi oldu.
Ya da en azından Trump yonetimine kadar boyle bir eğilim vardı.




[h=3]1993 Clinton Yonetimi[/h]Bill Clinton'un Başkanlık yeminini ettiği gun Washington Post gazetesi yeni Demokrat liderin ulke tarihinin en ceşitli kabinesini biraraya getirdiğini yazdı: Clinton'un kabinesinde 5 kadın, 4 siyah ve 2 Latin kokenli Amerikalı vardı.
Clinton'un hukumetinde kucuk ve orta boyutlu işletmelerden sorumlu Aida Alvarez ABD'de kabine duzeyinde gorev alan ilk Latin kokenli Amerikalı oldu.
2001 Bush Yonetimi
George W Bush'un ilk kabinesi Demokratlara yakın New York Times tarafından "etnik koken ve ırk temelinde en az Clinton hukumeti kadar ceşitli" bulunarak kutlandı.




Bush dışişleri bakanlığına Jamaikalı gocmen bir ailenin oğlu olan emekli general ve eski genel kurmay başkanı Colin Powell'ı secmiş ve bu goreve ilk kez bir siyah gelmişti.
Daha once Clinton yonetiminde gorev yapmış bir Demokrat olan Asya kokenli Norman Mineta da Cumhuriyetci başkan Bush tarafından ulaştırma bakanlığına getirildi.
Bus yonetimi daha sonra dışişleri bakanlığına Condoleezza Rice'ı getirerek bir kez daha tarihe gecti. Rice, ilk siyah ve kadın Amerikalı dışişleri bakanı ve daha sonra da ulusal guvenlik danışmanı oldu.
George W Bush'un kabinesinde ayrıca ilk kez Pasifik Adaları'ndan ve Asyalı bir kadın olan Elaine Chao da calışma bakanı gorev almıştı.
[h=3]2009 Obama Yonetimi[/h]Başkan Barack Obama ulke tarihinin, o zamana kadar "coğunlukta olanların azınlıkta kaldığı" ilk kabinesini oluşturdu.




En kıdemli kadrolar icinde 7 kadın, 9 azınlık etnik toplum mensubu ve sadece 8 beyaz erkek vardı.
Obama yonetiminde Susan Rice ABD'nin ilk siyan kadın Birleşmiş Milletler Buyukelcisi ve Eric Holder ilk siyah Adalet Bakanı olarak gorev yaptılar.
[h=3]2016 Trump Yonetimi[/h]Donald Trump doneminde kabine bileşimi bakımından Ronald Reagan donemine doğru bir geri donuş yaşandı ve başkanın butun yakın cevresi beyaz, varlıklı erkeklerden oluştu. Trump buna karşın Beyaz Saray personeline daha onceki Cumhuriyetci yonetimlerden daha fazla kadın atadı.
Trump'ın ust duzey goreve getirdiği nadir kadınlardan biri de ilk Amerikan yerlisi BM buyukelcisi atanan Nikki Haley oldu.




[h=3]Temsilde adalet neden bu kadar gecikti?[/h]Nufusun yarısını oluşturan kadınlar gibi Amerikan toplumundaki farklı etnik gruplar da nufustaki oranlarını yansıtacak şekilde hala yonetimde değiller.
Bunun bir sebebi kabineye secilebilmek icin başkanın baktığı insan havuzuna girebilmek icin once başka mevkilere secilmek gerekmesi ve buralarda yaşanan eşitsizlikler.
Orneğin ABD Kongresine ilk kadın uye 1916'da secildi fakat Başkan Franklin Roosevelt'in kabineye ilk kadın uye olarak Calışma Bakanı Francis Perkins'i ataması icin 20 yıl gecmesi gerekecekti.
Siyah ve diğer etnik azınlıklardan Amerikalılara kabine yolunun acılması daha da uzun zaman aldı.
Kongre'ye bir siyah uye ilk kez 1870 yılında girdi ama Başkan Lyndon Johnson 1966 yılında Robert Weaver'ı kabineye secene kadar aradan neredeyse yuz yıl gecmişti.
İlk siyah kadın Kongre'ye 1968 yılında gidi. Kabineye giren ilk siyah kadın ise 1977 yılında Konut Bakanı olan Patricia Roberts Harris oldu.
Kongre'ye secilen kadınların, etnik azınlık temsilcilerinin sayılarının artması ayrıca onların yonetime gelme taleplerini yukselten seslerin de guclenmesini beraberinde getirdi.
Onemli bir başka unsur ise ABD Anayasası'nda hukumette eşit temsil şartına ilişkin duzenlemeler yapılmamış olması.
Bazı ulkeler toplumdaki etnik toplumlara ya genel olarak kadınlara hukumetlerde veya siyasi partiler icinde nufuslarına orantılı yonetim kotaları tanıyor.
[h=3]Duşmeyen 'mevziler'[/h]Amerikan hukumetinde hic bir zaman bir kadının getirilmediği uc bakanlık Savunma, Hazine ve Emekli Askerler bakanlıkları.
Biden hukumetinde en azından Janet Yellen'in Hazine Bakanlığına getirilmesiyle bu sırca tavanlardan birinin delineceği duşunuluyor.
[h=3]Hukumette temsil ceşitliliği ne anlama geliyor?[/h]Ohio Devlet Universitesi siyaset bilimi ve toplumsal cinsiyet calışmaları bolumunden Profesor Wendy Smooth kabineye yapılan atamaların bir yandan hukumetlerin oncelikli değerleri ve projeleri hakkında mesajlar verdiğini ama aynı zamanda birlikte bir kimlik oluşturduğunu soyluyor.
"Bunlar bir yonetimin iradesini ortaya oyduğu ilk icraatlar, yonetimin ruhunu, değerlerini ortaya koyduğu ilk adımlar. Bu bir kimlik belirleme anı. 'Biden yonetimi olarak biz işte buyuz ve Amerikan halkıyla ilişkimizi oluştururken onceliklerimiz bunlar' demiş oluyor" diyor.
Sembollerin onemini net bir şekilde olcmek mumkun olmayabilir. Ama sembolizm diye bir şey var. Orneğin liderlik konusunda yerleşmiş varsayımları başaşağı cevirmeniz kayda değer sonuclar yaratabilir.
Rutgers Universitesi Kadın ve Siyaset kursusunden Profesor Kelly Dittmar "Bir kadının ilk kez savunma bakanlığına getirilmesi, erkeklerin savunma alanında daha iyi ve daha bilgili oldukları varsayımı sarsılmaya başlar mı? Evet kacınılmaz olarak başlar" diyor.
Bunun Kamala Harris'in Başkan Yardımcılığı icin de gecerli olduğunu, bundan sonra başkanlık icin bir kadın siyasetci aday olduğunda onun bu goreve uygunluğunu sorgulayanların sayısının kacınılmaz olarak azalacağını umuyor.
[h=3]Biden'ın onundeki sınavlar[/h]Biden Carşamba gunu yaptığı acıklamada kabinesinin ulkesinin tarihindeki temsil gucu en yuksek yonetim olacağını soyledi.
Perşembe gunu kabineye secildiği acıklanan son isim, Kongre uyesi Deb Haaland'dı.




Haaland ABD tarihinin bakanlığa getirilen ilk Amerikan yerlisi olacak,
Biden şimdiye kadar acıkladığı isimlerle Barack Obama'nın yonetiminden daha guclu bir temsili gercekleştirme yolunda.
Şu ana kadar farklılıkların en geniş şekilde yansıdığı ABD hukumetini kurmuş başkan Obama idi. Ama onun kabinesinde de 7 kadına karşılık 16 erkek ve sadece 1 siyah bakan vardı.
Fakat Biden'ın karşı karşıya olduğu bir zorluk az sayıdaki bakanlık icin bir cok farklı grup ve toplumun rekabet halinde olması. Bu yuzden yaptığı secimler kimilerini sevindirirken kimilerini rahatsız edebilir.
Biden Savunma Bakanlığı'na ilk kez bu gorevi alacak olan bir siyah olan General Lloyd Austin'i getirdiğini acıkladığında, bu goreve daha once hic bir kadının getirilmemiş olmasından dolayı beklenti icinde olan bazı kadın grupları hayal kırıklığına uğradılar.
Bir yandan da partinin ilerici kanadı Biden'ı tercihlerinde şu ana kadar fazla guvenli adaylara yonelmek cok ılımlı, yerleşik ve yaşlı isimlere yonelmekle sucluyor.
ABD siyasetinde farklılıkların temsili bilhassa son 20-30 yıl icinde giderek daha buyuk onem kazanmaya başladı.
2020'nin Demokrat secmeni artık gostermelik bir azınlık temsiliyle yetinecek gibi gorunmuyor ve Biden'ın kampanyasını destekleyen farklı gruplar, onun şimdi vaatlerini yerine getirmesini talep ediyor.
Eğer farklılıkların temsili konusunda yeterince ileri gidemezse bunun politik bir faturası olacaktır.
Profesor Wendy Smooth, Ocak ayında Georgia eyaletinde Senato'nun coğunluğunu belirleyecek secimin yapılacak olmasının Biden'ın elini ozellikle zorladığını hatırlatıyor.
"Demokratlar Georgia'daki iki senatorluğu alırsa Kongre'nin tamamını kontrol ediyor olacaklar. Ama en kucuk bir yanlış adım secmenin hevesini kırabilir ve katılımı duşurebilir" diyor.
Bu durumda Biden'ın kabinesinde temsilin yeterli olduğu soylenebilir mi?
İleri doğru atılmış bir adım olsa da bir cok secmeni Biden'ın bu konuda henuz yeterince ileri gitmediğini duşunuyor.