HTTP2 ve HTTP3 nedir?

İnternet teknolojileriyle ilgilenenler, bu alanda oğrenilecek şeylerin asla bitmeyeceğinin farkındadır. Gunden gune gelişen internet teknolojileri, bircok sahada yeni kavramları da literature kazandırıyor. Hayatımızın olmazsa olmazları arasına coktan giren web siteleri ve bunlara dair teknik detaylar da oyle…


Bir web sitesini ceşitli amaclarla kurabilir veya kullanabiliriz. Web sitesi geliştiriciler icin ise icerik yukleme tum uğraşlar arasında belki de en yorucusu olabilir. Yuklediğiniz iceriklerin kalitesinin de boyutlarının da belli standartlarda olması gerekir. Bu durum, bircok geliştiricinin sinirini bozacak derecede problemlere yol acabilir. Bahsi gecen alanda geliştirilen yeni teknolojiler, kullanıcıların dikkatini cekmese de coğu zaman geliştiriciler icin kurtarıcı olabiliyor.


HTTP Protokolu Nedir? Genişletmek icin tıkla ... Zincirin sonunda bulunan sıradan internet kullanıcıları ve hatta bazı web tasarımcıları acısından gozle gorulur bir fark yaratmasa da HTTP2, web geliştiricileri adına hayati bir kazanım olarak goruluyor. Basitce soylersek HTTP2, web sitelerinin yuksek cozunurluklu gorseller veya js, css dosyaları sebebiyle yavaşlamasını onleyen, bunu yaparken site guvenliğini de ciddi bicimde artıran bir protokoldur. Google tarafından geliştirilen SPDY protokolu baz alınarak hazırlanmış ve geliştiricilere sunulmuştur.


Konuyu anlamak icin once protokollerin işlevine bakalım. Bilindiği uzere yazılımlar, protokol adı verilen ortak kabul edilmiş standart dizileri ile iletişim sağlar. İnternet ortamındaki tarayıcı ve sunucular arasında en yaygın protokol, 1990’lardan bu yana yoğun bicimde kullanılan HTTP’dir. (HyperText Transfer Protocol – Ustmetin Transfer Protokolu).


Bu ve diğer protokollerin isimlerini hemen hemen herkes, site isimlerinin başında gormuştur. Orneğin: Facebook - Giriş Yap veya Kaydol veya https://twitter.com/ gibi. Şu an dunya genelinde kullanılan HTTP 1.1 protokolu ise bir ortak versiyon olarak 1999 yılında kullanıma girmiştir.


HTTP2’nin Gelişi Genişletmek icin tıkla ... Herkesin kabul edeceği uzere, web teknolojisi bir anda bugunku seviyesine ulaşmadı. Acıklar zamanla ortaya cıktı. Geliştirmeler icin de aynı şekilde uzun yıllar gerekiyordu. Soz konusu protokoller de 1990’lardan bu yana hızlı bir gelişme gostererek gunumuzdeki ust duzey hız ve guvenlik duzeylerine ulaştı.


Sunucudan tarayıcıya bir metin gondermek icin hala en uygun yol HTTP protokoludur. Gunumuzde artık olağan bir durum haline gelen internet uzerinden video ve resim gonderme gibi uygulamalar ise 1990’larda başlayan HTTP mirası uzerinde şekillenmiş ve surekli geliştirilmiştir.


Normal şartlarda en iyi iyileştirmenin “yeniden yapmak” olduğunu duşunebilirsiniz. Fakat HTTP oyle iyi yapılmıştı ki yeni protokol inşa etmek yerine mevcut HTTP altyapısını geliştirmek, uzmanlar icin daha etkili bir yol olarak gorunmuştu. Nitekim oyle yaptılar. Zaten tersi yonde karar alsalar dahi, HTTP’nin ulaştığı yaygınlık, boyle bir seceneğin yıllar almasını gerektirirdi. Kimsenin boyle bir riski almaya niyeti yoktu.


Dediğimiz gibi, HTTP2, mevcut protokolun uzerinde inşa edilerek 2015 senesinde tamamlandı. Bu, eski surumun bir evriminden ibaretti. Her ne kadar icerikte daha karmaşık ve yeni oğeler bulunsa da altyapı olarak HTTP kullanılıyordu. Ancak şimdi tum karmaşıklık başarılı bicimde maskelenmişti.


HTTP2’nin Sağladığı Faydalar Genişletmek icin tıkla ... HTTP2 protokolu, internet ortamındaki karmaşıklığı en azından gorunurde sadeleştirebildiği icin oldukca başarılı gorulur. Bununla beraber, getirdiği iyileşmelerle bir dizi pratik cozumler de sunuyor:

Geliştirilmiş veri transferi

Protokol başlık verilerini sıkıştırmak suretiyle verileri ikili bicimde karşıya iletebilir.

Coklu kaynak gonderimi iyileştirmesi

Stil sayfaları, resimler, dosyalar ve cok sayıda bicim, ayrı kanallar yerine tek ve daha buyuk bir hatta gonderilir. Bu şekilde hızda onemli iyileştirmeler soz konusu olur.

Sunucu ve tarayıcı verilerini zorlama

HTTP2’den once tarayıcının bulduğu her kaynağı talep etmesi var sayılırdı. Ancak yeni protokol, izin olmadan da aynı surede orneğin web sayfasındaki stil sayfalarını zorlama imkanına sahiptir.

Şifreleme guvenliği

Şifreleme uygulaması gunumuzde internet bankacılığı, e-ticaret, internet uzerinden sağlanan kamu hizmetleri, online satış mağazaları ve başka alanlarda sıklıkla kullanılıyor. HTTP2 protokolunun getirdiği teknoloji ile şifrelenen sayfalarda kaydedilen şifrelere yalnızca kullanıcı ve sunucu ulaşabiliyor. HTTP2 protokolunun getirdiği iyileştirmeler sayesinde, guvenlik duvarları ve ağ altyapısı, şifre ekranına mudahaleleri kotu amaclı trafik olarak tespit edebiliyor. Şifre ekranına ucuncu bir tarafın ulaşamıyor oluşu ve bu durumun iki tarafca bilinmesi, internet uzerinden şifre temelli yapılan aktivitelerin şimdilerde hızla yayılmasına olanak sağlıyor.


HTTP3 Teknolojisine Doğru Genişletmek icin tıkla ... Şimdiye kadar HTTP’nin ne olduğunu, işlevlerini ve HTTP2’ye nasıl evrildiğini kısaca anlattık. Son olarak gelelim cok daha yeni bir teknoloji olan HTTP3 protokolune.


HTTP’nin hız ve guvenlik acısından gunumuzdeki şartlara uyum sağlayamadığını duşunen Google, bu alanda onemli bir yenilik yapmak icin kolları sıvadı. Google’a ait QUIC’in (Quick UDP Internet Connections) desteğinde yeni bir protokolu kullanıma sunmaya hazırlanıyor: HTTP3.


Bilgisayarların sunucudan veri istemek icin gerekli sayıyı azaltan ve neticede katılım sağlayan herkes acısından iletimde ve bağlantıda hızı artırdığı one surulen HTTP3, protokoller acısından onemli bir kilometre taşı olacak. HTTP3’un kurulum sırasında SSL (Secure Sockets Layer – Guvenli Yuva Katmanı) anlaşmasını da icererek guvenliği ust duzeye cıkarması bekleniyor.


HTTP Teknolojisinde Baş Donduren Gelişim Genişletmek icin tıkla ... HTTP’nin ilk versiyonu 1999’da cıkmıştı. Evrimin ikinci basamağı olan HTTP2 icin 16 yıl beklemek gerekti. İkinci nesil protokol 2015 yılında internet ortamında yerini aldı. 2019’da hizmete sunulacağı acıklanan HTTP3 gercekten de bu yıl icinde kullanıma girerse, internet teknolojilerinin en onemli alanlarından biri olarak gorulen protokollerdeki ilerleme hızı uc kat artmış olacak. Yani iki teknoloji arasındaki sure 16 yıldan 4 yıla inecek.


Bu durumda belki de HTTP4’un 2020’de karşımıza cıkmasına şaşırmamalıyız. Ancak bu şu an sadece bir ongoru. Cunku Google’ın vaat ettiği geliştirmeler hayata gecirilebilirse hem geliştiriciler hem de kullanıcılar icin internet her zamankinden daha eğlenceli bir hal alacak.